Ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών: Η επόμενη μέρα…

Σε ένα με δύο χρόνια θα αποδειχθεί εάν η επικείμενη, τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα στεφθεί με επιτυχία για τα τέσσερα συστημικά πιστωτικά ιδρύματα. Αυτό τουλάχιστον μαρτυρά η εμπειρία των δύο προηγούμενων ανακεφαλαιοποιήσεων.

Η επιτυχία θα εξαρτηθεί από πολλούς και αλληλένδετους παράγοντες. Ο κυριότερος όμως αυτή τη φορά είναι η διαδικασία υπολογισμού των κεφαλαιακών αναγκών να έχει λάβει υπόψιν της τις δυο ιδιαιτερότητες της Ελληνικής πραγματικότητας που δεν είναι ίδιες με ότι έχει συμβεί σε άλλες χώρες. Για παράδειγμα σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν υπήρξε εξαετής ύφεση μαζί με σοβαρή και πάγια μείωση εισοδημάτων. Αυτά τα δυο στοιχεία παίζουν καθοριστικό ρόλο στη πιθανότητα είσπραξης των κόκκινων δανείων που με τη σειρά τους προσδιορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις μελλοντικές κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών.

Η “επόμενη μέρα” θα αφορά 4 βασικούς άξονες:

1. Θα είναι πλέον δεδομένο μετά τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου εάν οι συστημικές τράπεζες είναι ιδιωτικές ή …ευρωπαϊκές.

Αν δεν καλυφθούν από ιδιώτες, τότε θα ενεργοποιηθεί η διαδικασία της διάσωσης εκ των έσω (bail-in) με τη συμμετοχή δηλαδή μετόχων, ομολογιούχων και καταθετών. Επιπλέον, μέρος των αναγκών θα καλυφθεί από κρατικά κεφάλαια που διαθέτει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Σε αυτήν την περίπτωση θα ενισχυθεί η συμμετοχή του κράτους.

2. Θα πρέπει να γίνουν οι απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις για να ισχύσουν οι μακροοικονομικές υποθέσεις πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test)

Η διαδικασία υπολογισμού των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών στηρίχθηκε, όπως και κάθε άλλη φορά, σε συγκεκριμένες υποθέσεις σχετικά με την πορεία της Ελληνικής οικονομίας τα επόμενα τρία χρόνια. Δηλαδή, όπως αυτή θα εξελιχθεί βάσει του προγράμματος αναδιάρθρωσης της Ελληνικής οικονομίας που προβλέπεται από το τρίτο μνημόνιο. Οποιαδήποτε σημαντική απόκλιση από το πρόγραμμα αυτό, θα έχει σαν αποτέλεσμα την καθυστέρηση της εισόδου της χώρας σε μια αναπτυξιακή πορεία και θα επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών. Αυτό με τη σειρά του θα δημιουργήσει νέες ανάγκες κεφαλαίων.

Ακόμα, η καθυστέρηση επανόδου της οικονομίας σε πορεία ανάπτυξης θα αναχαιτίσει τα επιχειρησιακά πλάνα των τραπεζών που προβλέπουν αύξηση των λειτουργικών τους κερδών και δεν θα τους επιτρέψει να αυξήσουν με οργανικό τρόπο τα κεφάλαια και τα αποθεματικά τους.

3. Άμεση υλοποίηση των προγραμμάτων αναδιάρθρωσης που θα συμφωνήσουν με το ΤΧΣ και την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ.

Στον τελικό υπολογισμό των ποσών των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου κάθε τράπεζας, έχουν συνυπολογιστεί και τα ποσά των κεφαλαίων που θα δεσμευθούν οι τράπεζες να απελευθερώσουν ή να δημιουργήσουν με ίδια μέσα, με πωλήσεις μη στρατηγικών επενδύσεων τους και με μέτρα λειτουργικών αλλαγών που θα περιέχονται στα επικαιροποιημένα προγράμματα αναδιάρθρωσης τους. Επομένως στο βαθμό που οι στόχοι αυτοί δεν επιτευχθούν, θα δημιουργήσουν επιπρόσθετες ανάγκες νέων κεφαλαίων στο εγγύς μέλλον.

4. Πρέπει να αρχίσει η συστηματική αντιμετώπιση των “κόκκινων δανείων”,

Πέραν του σοβαρού κοινωνικού προβλήματος που δημιουργείται από τα κόκκινα δάνεια, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάθε ευρώ που εισπράττει η τράπεζα από ένα κόκκινο δάνειο μειώνει αντίστοιχα το έλλειμμα εποπτικών κεφαλαίων. Επομένως η μεγιστοποίηση της είσπραξης κόκκινων δανείων είναι προς όφελος και των τραπεζών και του κράτους και του φορολογούμενου πολίτη. Για τους λόγους αυτούς, η αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων δεν πρέπει να γίνει με βραχυπρόθεσμο εισπρακτικό ορίζοντα. Πρέπει να τεθεί, λένε τραπεζίτες, σε μέσομακροπρόθεσμη βάση που θα εγγυηθεί την μεγαλύτερη οικονομική αποτελεσματικότητα αναγνωρίζοντας παράλληλα την σοβαρή κοινωνική διάσταση του θέματος.