Απειλητικό σπιράλ ακρίβειας – Σε απόγνωση οι πολίτες

Ανακοινώνει, σήμερα, η ΕΛΣΤΑΤ τα στοιχεία για την κίνηση του πληθωρισμού τον Ιούλιο λίγες μέρες μετά τα πρώτα  δεδομένα, που έδωσε η Eurostat στη δημοσιότητα, με βάση τα οποία καταγράφηκε ένα “ανέβασμα” ταχύτητα.

Πιο συγκεκριμένα, στο 3% κινήθηκε ο ετήσιος πληθωρισμός στη χώρα μας τον Ιούλιο. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούνιο, με βάση την Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή, ήταν στο 2,5%. Σε μηνιαία βάση, οι τιμές καταναλωτή υποχώρησαν κατά 0,4%. Την ίδια ώρα, ο ετήσιος πληθωρισμός της ζώνης του ευρώ εκτιμάται στο 2,6%, από 2,5% τον Ιούνιο.  Σημειώνεται ότι με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Ιούνιο, οριακή επιβράδυνση σημείωσε η ανοδική πορεία του πληθωρισμού, καθώς αυξήθηκε 2,3% από 2,4% τον Μάιο και έναντι αύξησης 1,8% τον Ιούνιο 2023.

Στα ενδιαφέροντα σημεία από τα δεδομένα που κατέθεσε η Eurostat είναι η “ταχύτητα” ανόδου τιμών στις υπηρεσίες αλλά και το “τίναγμα” στα κόστη ενέργειας.

Πιο συγκεκριμένα, σε σχέση με τα “καύσιμα” κίνησης του πληθωρισμού της ζώνης του ευρώ, οι υπηρεσίες έχουν την υψηλότερη συνεισφορά, με τον ετήσιο ρυθμό τον Ιούλιο στο 4,0%, έναντι 4,1% τον Ιούνιο. Ακολουθούν  τα τρόφιμα, το αλκοόλ και ο καπνός με 2,3%, έναντι 2,4% τον Ιούνιο), η ενέργεια με 1,3%, έναντι 0,2% τον Ιούνιο και τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά με 0,8%, έναντι 0,7% τον Ιούνιο.

Η ενέργεια

Πάντως, στο μέτωπο της ενέργειας οι εστίες “ανάφλεξης” παραμένουν ενεργές. Δομικές αδυναμίες της αγοράς, ελλειμματική ενοποίηση των αγορών στην ΝΑ Ευρώπη, υψηλή ζήτηση λόγω καλοκαιριού, και τέλος υψηλές τιμές φυσικού αερίου ένεκα γεωπολιτικής αστάθειας “φρενάρουν” συντηρούν το “σπιράλ” ακρίβειας.

Έτσι, σε μηνιαία βάση έχει καταγραφεί άνοδος πάνω από 20% στις τιμές φυσικού αερίου στον φτάνοντας Ολλανδικό κόμβο TTF. Σε μηνιαία βάση η άνοδος είναι πάνω από 29% καθώς οι έντονες γεωπολιτικές αναταράξεις οδηγούν και πάλι σε νέο υψηλό το ευρωπαϊκό συμβόλαιο φυσικού αερίου, που έχει ξεπεράσει τα 40 ευρώ ανά μεγαβατώρα προκαλώντας προβληματισμό για τις επιπτώσεις στα κόστη ενέργειας αλλά και γενικότερα στην ελληνική οικονομία.

Με βάση αναλυτές, η ουκρανική επίθεση στη ρωσική περιοχή του Κουρσκ “τροφοδότησε” την εκτίναξη των τιμών. Η επίθεση εξελήφθη ως απειλή για το μετρητικό σταθμό Σούντζα, που αποτελεί σημείο διέλευσης και βασική εναπομένουσα σύνδεση που μεταφέρει φυσικό αέριο από τον ρωσικό αγωγό προς την ΕΕ, που συνεχίζει να βασίζεται σε ένα σημαντικό ποσοστό στο αέριο αγωγών από τη Ρωσία.

Αναπόφευκτα, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι σε υψηλά επίπεδα κρατιούνται τα χονδρεμπορικά κόστη στην αγορά ενέργειας, έστω κι αν για σήμερα καταγράφηκε, όπως, σε όλη την Ευρώπη αποκλιμάκωση των τιμών. Έτσι, με μείωση 9%, σε σχέση με χθες,  στα 120,66 ευρώ/MWh διαμορφώθηκε η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) της Αγοράς Επόμενης Ημέρας για σήμερα 9/8/2024. Η υψηλότερη τιμή στη διάρκεια του 24ώρου διαμορφώθηκε στα 234,50 ευρώ/MWh, ενώ το χαμηλό του 24ωρου διαμορφώθηκε στα 50,24 ευρώ/MWh. Η συνολική ζήτηση διαμορφώθηκε στις 408.83 GWh. Στο ενεργειακό μείγμα ο λιγνίτης 6,2%, το φυσικό αέριο 36,5%, τα υδροηλεκτρικά 5,7%, οι εισαγωγές 11,5 και οι ανανεώσιμες 35%. Οι εξαγωγές στις 16,456 MWh και οι εισαγωγές στις 23,584 MWh.

Μάλιστα, η Ελλάδα είναι και σήμερα η τέταρτη πιο ακριβή χώρα μετά τη Μάλτα, την Αλβανία  και την Ιταλία και με πολλαπλάσια τιμή από τη Γαλλία (23,79 ευρώ/μεγαβατώρα) το Βέλγιο (38,19 ευρώ/μεγαβατώρα) και τη Γερμανία (53,32 ευρώ/μεγαβατώρα). Η, δε, μέση τιμή για τον τρέχοντα μήνα διαμορφώνεται σταθερά ψηλά, στα 128,37 ευρώ/MWh.

Βέβαια, τα επίπεδα αυτά των τιμών μέχρι σήμερα είναι χαμηλότερα από τη μέση χονδρεμπορική τιμή που διαμορφώθηκε τον Ιούλιο και οδήγησε στην απόφαση του ΥΠΕΝ να προχωρήσει στη φορολόγηση της ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο και στην ενίσχυση των νοικοκυριών για τους λογαριασμούς ρεύματος με επιδοτήση 1,6 λεπτά ανά κιλοβατώρα και για καταναλώσεις έως 500 κιλοβατώρες.

Η γεωπολιτική

Ωστόσο ο “ανοιχτός” ορίζοντας των εξελίξεων και στη Μέση Ανατολή δεν αφήνουν περιθώρια για αισιοδοξία. Άλλωστε, και οι επιθέσεις των Χούθι σε πλοία συνεχίζονται στη διώρυγα του Σουέζ, με την κρίση στην περιοχή να μαίνεται για πάνω από έξι μήνες ενισχύοντας την αβεβαιότητα.

«Η μεγαλύτερη ανησυχία πηγάζει από το ενδεχόμενο κλιμάκωσης των πολεμικών συγκρούσεων με μια ευρύτερη εμπλοκή χωρών πέραν του Ισραήλ με το Ιράν. Αυτό εκτιμάται ότι μπορεί να ασκήσει αρνητική επίδραση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, που συνδέονται κυρίως με την αύξηση της αβεβαιότητας μιας ακόμα περιφερειακής πολεμικής σύρραξης. Πρόκειται για βασικούς παράγοντες που θα επηρεάσουν τις επιλογές στις μεταφορές, καθώς και όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, ενώ θα αυξήσει ακόμα περισσότερο τα ναύλα» τονίζει σε πρόσφατες δηλώσεις του ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ κ. Βασίλης Κορκίδης, σημειώνοντας ότι  οι νέες ανισορροπίες στις τιμές πετρελαίου, στην εφοδιαστική αλυσίδα, τον πληθωρισμό ενδέχεται να συνοδευτούν και από μια αύξηση των μεταναστευτικών ροών, ενώ μια περαιτέρω περιφερειακή αποσταθεροποίηση θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στο τουρισμό και τις ξένες άμεσες επενδύσεις στη χώρα μας.

Ήδη το λιμάνι του Πειραιά μετρά απώλειες 150.000 TEUs το πρώτο εξάμηνο του έτους και καταγράφει μείωση 12,5% στον όγκο των εμπορευμάτων από και προς την Ασία, ενώ τα ναύλα των 40’ κοντέινερ επιμένουν στα 8.000 δολάρια επιβαρύνοντας εισαγωγές και εξαγωγές.

Ας σημειωθεί ότι οι τιμές των ναύλων, λόγω της κρίσης στη διώρυγα του Σουέζ, έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από τα τέλη Απριλίου, αν και παραμένουν πολύ κάτω από τα υψηλά της περιόδου της πανδημίας. Από τον περασμένο Δεκέμβριο, έχει σημειωθεί μείωση στη ναυτιλιακή κίνηση στη διώρυγα του Σουέζ ενώ αυξήθηκαν κατά 70% τα δρομολόγια γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.

Από την πλευρά του και ο Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και Επίτιμος Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Πειραιά, μιλώντας στον Τ/Σ Σκάι στις 5 Αυγούστου, σναφερόμενος στο ζήτημα των αυξήσεων στα τιμολόγια ρεύματος, υπογράμμισε την ανάγκη προστασίας και των επιχειρήσεων απέναντι στη νέα αυτή επιβάρυνση στο κόστος λειτουργίας τους, καθώς οι επιδοτήσεις που ανακοίνωσε η κυβέρνηση αφήνουν εκτός τον επιχειρηματικό κόσμο.

Αν δεν συμβεί αυτό, τόνισε τον ορατό κίνδυνο αύξησης των τιμών των προϊόντων, ειδικά στις ενεργοβόρες επιχειρήσεις, γεγονός που θα τροφοδοτήσει ακόμη περισσότερο τον πληθωρισμό.

Κληθείς να σχολιάσει τη νέα ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή ο Πρόεδρος του Ε.Ε.Α. στάθηκε στις επιπτώσεις τόσο στις τιμές των καυσίμων όσο και στον τουρισμό, σημειώνοντας επίσης ότι η χώρα μας εισάγει περίπου το 25% των προϊόντων και των πρώτων υλών από την Άπω Ανατολή, με το κόστος του κοντέινερ να έχει εκτοξευθεί από τα 1.700 δολάρια στα 8.000 δολάρια, λόγω του αναγκαστικού περίπλου της Αφρικής.

Είναι ενδεικτική, επίσης η ανακοίνωση  του Απόστολου Βακάκη, επικεφαλής του ομίλου Jumbo, που ανέφερε μεταξύ άλλων ότι “ο χρόνος παράδοσης των εμπορευμάτων έχει διπλασιαστεί και το κόστος έχει εκτοξευθεί, καθιστώντας αδύνατο τον προγραμματισμό και την ομαλή εξυπηρέτηση της αγοράς. Ενώ αρχικά, το «κλείσιμο» της διώρυγας του Σουέζ είχε προσωρινό χαρακτήρα, τώρα πια φαίνεται να επηρεάζει ολόκληρο το 2024 αφού -προς το παρόν- δεν διακρίνονται σημάδια προόδου”.