Από πού ήρθε το υπερπλεόνασμα στον προϋπολογισμό τον Ιανουάριο

Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου 2025, παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 758 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου για πλεόνασμα 200 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2025 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025 και πλεονάσματος 1.093 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2024.

Με βάση το ενημερωτικό δελτίο για την εκτέλεση του Κρατικού Προϋπολογισμού περιόδου Ιανουαρίου 2025 (οριστικά στοιχεία) το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 1.980 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1.400 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 2.282 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2024. Σημειώνεται ότι ποσό 418 εκατ. ευρώ που αφορά ετεροχρονισμό επιχορηγήσεων του τακτικού προϋπολογισμού και ποσό 202 εκατ. ευρώ που αφορά ετεροχρονισμό πληρωμών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομικούς όρους. Εξαιρώντας αυτά τα ποσά, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης είναι πλησίον του στόχου.

Επισημαίνεται ότι το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Επιπρόσθετα, τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.

Τoν Ιανουάριο 2025, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 5.991 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 106 εκατ. ευρώ ή 1,74% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Σημειώνεται ότι στο ποσό αυτό εμπεριέχεται, τόσο στα έσοδα (στην κατηγορία «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών»), όσο και στις επιστροφές φόρων (ΦΠΑ), το ποσό των 784,8 εκατ. ευρώ από τις συναλλαγές που απαιτήθηκε να γίνουν κατά τον μήνα Ιανουάριο 2025 για την ολοκλήρωση της νέας Σύμβασης Παραχώρησης της Αττικής Οδού, οι οποίες αφορούν στο έτος 2024 και είναι δημοσιονομικά ουδέτερες.

Η μείωση του ύψους των καθαρών εσόδων τον Ιανουάριο οφείλεται κυρίως στα μειωμένα έσοδα ΠΔΕ κατά 585 εκατ. ευρώ και παρατηρείται παρά τα αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 406 εκατ. ευρώ μετά την αφαίρεση των επιστροφών εξαιρουμένου του ποσού επιστροφής ΦΠΑ των 784,8 εκατ. ευρώ, όπως προαναφέρεται.

Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:

I.Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 5.879 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα κατά 314 εκατ. ευρώ ή 5,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Η υπερεκτέλεση αυτή προέρχεται κυρίως από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη του ΦΠΑ καθώς  και των φόρων εισοδήματος φυσικών προσώπων και λοιπών κατηγοριών του προηγούμενου έτους που εισπράττονται σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2025.  Σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος των φορολογικών εσόδων του μηνός Ιανουαρίου επηρεάζει σε δημοσιονομικούς όρους το έτος 2024.

Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής :

• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 2.706 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 153 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 542 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 11 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 102 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 10 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 2.014 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 72 εκατ. ευρώ εκ των οποίων : ο Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων είναι αυξημένος κατά 81 εκατ. ευρώ, οι Λοιποί Φόροι Εισοδήματος αυξημένοι κατά 79 εκατ. ευρώ, ενώ ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων μειωμένος κατά 88 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου.

II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.

III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 247 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 395 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Ποσό 92 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 541 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 884 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνουν το ποσό των 784,8 εκατ. ευρώ, όπως προαναφέρθηκε. Αν εξαιρεθεί το ποσό αυτό, τα έσοδα της μείζονας κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 100 εκατ. ευρώ σχεδόν σύμφωνα με τον στόχο.

V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 183 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 119 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 183 εκατ. ευρώ, ποσό 3 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ τα οποία είναι μειωμένα κατά 44 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1.207 εκατ. ευρώ και ενσωματώνουν το ποσό επιστροφής ΦΠΑ ύψους 784,8 εκατ. ευρώ από τη νέα Σύμβαση Παραχώρησης της Αττικής Οδού, όπως προαναφέρθηκε, το οποίο δημοσιονομικά επηρεάζει το έτος 2024. Αν εξαιρεθεί το ποσό αυτό, οι επιστροφές φόρων ανήλθαν σε 423 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 93 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (515 εκατ. ευρώ) που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.

Τα συνολικά έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 95 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 585 εκατ. ευρώ από τον στόχο (680 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου 2025 ανήλθαν στα 5.233 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 664 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (5.897 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Επίσης είναι μειωμένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024, κατά 391 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της διαφοράς των πληρωμών του ΠΔΕ κατά 365 εκατ. ευρώ.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 540 εκατ. ευρώ. Εξαιρουμένης της εμφανιζόμενης διαφοράς στις πιστώσεις υπό κατανομή ύψους 105 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν αντιστοιχούν σε πληρωμές αλλά σε μεταφορές πιστώσεων στις υπόλοιπες κατηγορίες από τις οποίες πραγματοποιούνται πληρωμές, η διαφορά στις πληρωμές έναντι του στόχου ανέρχεται σε 435 εκατ. ευρώ. Η διαφορά αυτή τεκμηριώνεται κυρίως από τον ετεροχρονισμό των επιχορηγήσεων προς τα νοσοκομεία και τις ΥΠΕ-ΠΕΔΥ κατά 418 εκατ. ευρώ, που δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομικούς όρους.

Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 735 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 123 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Ταυτόχρονα παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με τις αντίστοιχες πληρωμές του 2024 κατά 213 εκατ. ευρώ.

Σημειωτέον, ότι με την έναρξη του οικονομικού έτους, οι φορείς αναλαμβάνουν κατά προτεραιότητα πιστώσεις για την εξυπηρέτηση των απλήρωτων υποχρεώσεων των προηγούμενων ετών, καθώς και στο πλαίσιο των πολυετών υποχρεώσεων.