Μπουκέτο προϊόντων απέναντι στον καλπάζοντα πληθωρισμό – Για μέτρα “τσιρότα” λέει η αγορά

Σε ένα σκηνικό με τον πληθωρισμό “γατζωμένο” σε διψήφια νούμερα, με τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα να βλέπουν τα εισοδήματά τους να “κουρεύονται” από τη συνεχή άνοδο των τιμών σε βασικά είδη έρχεται το “καλάθι του νοικοκυριού” να μπει στην καθημερινότητα δημιουργώντας ελπίδες για αναχώματα στην ακρίβεια και την εξαέρωση των εισοδημάτων.

Προφανώς η κυβέρνηση, που βλέπει το ράλι τιμών να συνιστά τη μεγάλη πολιτική απειλή εν όψει εκλογών, αναμένει, με το “καλάθι του νοικοκυριού” να μεταφέρει την ατζέντα συζήτησης σε ένα πιο “βατό” πεδίο, όπου η αντιπαράθεση θα εξελίσσεται όχι για τις βασικές παθογένειες της αγοράς και τις αιτίες της ακρίβειας, αλλά για το ποιο και τι προϊόν μπαίνει στο “μπουκέτο”, με ποια τιμή και με ποια “σούμα”.

Πλήττονται οι αδύναμοι

Υπενθυμίζεται ότι με βάση ανάλυση του Ινστιτούτου Bruegel κάθε πληθυσμιακή ομάδα, ανάλογα και με το πορτοφόλι του νοικοκυριού βιώνει διαφορετικά τον πληθωρισμό, πέρα από τις επίσημες ανακοινώσεις του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.  Ειδικότερα για την Ελλάδα, το Bruegel εκτιμά σε έρευνα που δημοσίευσε στις 26 Οκτωβρίου ότι ο πληθωρισμός για το φτωχότερο 20% των νοικοκυριών ανήλθε στο 14,59% ενώ για το πλουσιότερο 20% στο 11,56%.  Στην Ισπανία, αντίθετα, ο πληθωρισμός έχει επιφέρει ισοδύναμο πλήγμα στα φτωχότερα και πλουσιότερα νοικοκυριά, στο 7,95%.  Μεγαλύτερη παρουσιάζεται η ανισότητα όσον αφορά τον αντίκτυπο του πληθωρισμού στην Ιταλία, όπου το φτωχότερο 20% είναι αντιμέτωπο με πληθωρισμό 14,1% και το πλουσιότερο 9,03%.  Να σημειωθεί ότι ο μέσος όρος πληθωρισμού της Ευρωζώνης για το μήνα Οκτώβριο έφτασε το 10,7%, ενώ στην Ελλάδα το 9,8%.  

Ηδη στα τρόφιμα, με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, ο πληθωρισμός τρέχει με 13,5%, κατά μια και μισή ποσοστιαία μονάδα παραπάνω από τον μέσο όρο του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, καθιστώντας την καθημερινότητα ιδιαίτερα δύσκολη για τους εργαζόμενους. Υπενθυμίζεται ότι στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά καταγράφονται αυξήσεις που φτάνουν το 18,4% σε ψωμί και δημητριακά, 17,6% σε κρέατα (γενικά), 4,2% σε ψάρια (γενικά), 23,3% σε γαλακτοκομικά και αυγά, 17% σε έλαια και λίπη, 8,7% σε λαχανικά (γενικά), 6,2% σε ζάχαρη-σοκολάτες-γλυκάπαγωτά, 12,6 σε λοιπά τρόφιμα, 14,3 σε καφέ-κακάο-τσάι, 4,7% σε  μεταλλικό νερό-αναψυκτικά-χυμούς φρούτων.

Αναθεώρηση προβλέψεων

Την ίδια ώρα με βάση όσα είπε χθες ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας στην πρωινή εκπομπή του OPEN, “Ώρα Ελλάδος” ο πληθωρισμός θα κλείσει τελικά το 2022 κοντά στο 10%.

Υπογράμμισε ότι είναι ενθαρρυντικό ότι έπεσε οριακά, ωστόσο, σημείωσε πως δεν μπορεί κανένας να πανηγυρίζει με ποσοστά 10%, και προέβλεψε ότι “θα έχουμε ένα υψηλό πληθωρισμό φέτος κι έναν επίμονο την επόμενη χρονιά”.

Ο υπουργός Οικονομικών υπογράμμισε πως “χρειάζεται να εντείνουμε τις προσπάθειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να αντιμετωπίσουμε τη ρίζα του προβλήματος, δηλαδή το φυσικό αέριο”.

Όπως, μάλιστα,  είπε, το τελικό σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού που θα κατατεθεί έως τις 20 Νοεμβρίου θα περιλαμβάνει αναθεώρηση των προβλέψεων του προσχεδίου για 8,8% ετήσιο πληθωρισμό το 2022 (εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) αλλά και του 2023. “Θα έχουμε υψηλό πληθωρισμό φέτος, εκτιμούμε πως θα τείνει προς το 10, και έναν πληθωρισμό που θα είναι επίμονος και την επόμενη χρονιά”, αποκάλυψε ο υπουργός Οικονομικών, προσθέτοντας πως “δεν είμαστε σε αυτή τη θέση” να λέμε πως ο πληθωρισμός πάει για αποκλιμάκωση λόγω της βουτιάς του Οκτωβρίου που ανακοίνωσε η Eurostat. “Θα έχουμε συρρίκνωση του ρυθμού αύξησης του πληθωρισμού το 2023 αλλά έρχεται πάνω σε μια αύξηση φετινή”, εξήγησε ο έλληνας ΥΠΟΙΚ. 

Να σημειωθεί ότι ήδη οι όποιες προβλέψεις έχουν γίνει “φύλλο και φτερό” καθώς το προσχέδιο προέβλεπε ποσοστό 9,1%, το Πρόγραμμα  Σταθερότητας 5,6% και ο τρέχων προϋπολογισμός 0,8%. 

Για το 2023 υπάρχει μια αισιόδοξη πρόβλεψη για ποσοστό στο 3,1% που όμως μένει να φανεί πώς θα αποτυπωθεί στο τελικό σχέδιο. Ήδη πάντως χθες το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) στο δελτίο του “Οικονομικές Εξελίξεις” εξέφρασε την ανησυχία του για τον πληθωρισμό, ο οποίος τείνει να αποκτήσει, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά “μονιμότητας”. “Σε εθνικό επίπεδο, ο δομικός πληθωρισμός (δηλαδή ο πληθωρισμός χωρίς να υπολογίζονται τα καύσιμα και τα εποχικά φρούτα και λαχανικά) έφτασε τον Σεπτέμβριο στο 4,98%, δείχνοντας πλέον ότι η ακρίβεια έχει διαχυθεί σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες του «καλαθιού» καταναλωτή.

Το ίδιο συμβαίνει και με τον αντίστοιχο δείκτη του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, χωρίς τα καύσιμα και τους φόρους, βρέθηκε τον Σεπτέμβριο για την Ελλάδα στο 5,2%, έναντι 4% για τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Τα στοιχεία αυτά είναι ανησυχητικά τόσο για τις κοινωνικές τους επιπτώσεις όσο και για την επίδρασή τους στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και κατά συνέπεια στις εξαγωγές” τονίζει το ΚΕΠΕ.

Το “καλάθι” αναρτήθηκε

Στο φόντο αυτό λοιπόν εγγράφεται η προσπάθεια της κυβέρνησης με το “καλάθι” που ήδη αναρτήθηκε από 13 αλυσίδες στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://e-katanalotis.gov.gr/householdBasket. Η “σούμα” βγάζει ένα ποσό, που ξεκινά από τα 160 ευρώ, με τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας να αντιπροσωπεύουν, ανά αλυσίδα, ένα ποσοστό, μεταξύ 40-50% του συνολικού αριθμού κωδικών. Βέβαια δε λείπουν και οι αλυσίδες που έχουν βάλει στο “καλάθι” πάνω από 51 προϊόντα, δείγμα ότι πλέον η συζήτηση θα μεταφερθεί εκεί.

Οι αστερίσκοι

Βέβαια οι αστερίσκοι είναι πολλοί όπως και οι προβληματισμοί της αγοράς. Χαρακτηριστικά στη γνωμοδότησή της για το “καλάθι του νοικοκυριού” η Επιτροπή Ανταγωνισμού αναφέρει ότι “το γεγονός ότι οι εταιρείες σούπερ μάρκετ θα επιλέγουν τα προϊόντα που επιθυμούν να εντάξουν στο καλάθι του νοικοκυριού ενδέχεται να τους δώσει τη δυνατότητα μόχλευσης στις διαπραγματεύσεις τους με τους προμηθευτές των προϊόντων αυτών, κυρίως με όσους έχουν μικρή διαπραγματευτική δύναμη. Για παράδειγμα, δύνανται οι εταιρίες σούπερ μάρκετ να απαιτήσουν υψηλότερες προμήθειες- τέλη πρόσβασης (slotting allowances, upfront access payments, pay to stay fees ή άλλες πληρωμές/εκπτώσεις) από τους προμηθευτές προκειμένου να συμπεριλάβουν τα προϊόντα τους στο καλάθι του νοικοκυριού, ιδίως αν οι τελευταίοι δεν έχουν πρόσβαση στη λιανική αγορά. Μια τέτοια κατάσταση ενδέχεται να προκαλέσει στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό” σημειώνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού που προσθέτει:

“Μια άλλη πιθανή επίπτωση της πρωτοβουλίας είναι οι αυξήσεις τιμών σε προϊόντα ή κατηγορίες προϊόντων εκτός του καλαθιού (από τον ίδιο ή διαφορετικούς προμηθευτές) προκειμένου να αντισταθμίσουν τυχόν απώλειες από τη διάθεση των προϊόντων εντός του καλαθιού σε προσιτές τιμές (ή ενδεχομένως μείωσης τιμών).”

Η αγορά, τα τσιρότα και η … Κούβα

Ήδη πάντως χθες σε εκδήλωση της Πρωτοβουλίας ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ, για ο λανσάρισμα του νέου προϊόντος δυο Μελών της, της ΝΗΣΟΣ και της Coffee Island, της μπύρας COFFEE COLD BREW BEER εκφράστηκαν βασικοί προβληματισμοί από την αγορά.

Ο Αλέξανδρος Κουρής, Ιδιοκτήτης της ΝΗΣΟΣ & Μέλος ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ παραλλήλισε το “καλάθι” με ό,τι γινόταν στην … Κούβα. “Είχα επισκεφθεί κάποια στιγμή την Κούβα κι εκεί υπήρχαν καλάθια τοπικών προϊόντων, τα οποία απευθύνονταν στους ντόπιους, ενώ κάποια άλλα προϊόντα απευθύνονταν στους υπόλοιπους επισκέπτες” ανέφερε χαρακτηριστικά σημειώνοντας ότι “κατά την άποψή μου η συγκεκριμένη πολιτική με το καλάθι συμπεριλαμβανομένης και της επιδοματικής πολιτικής που έχει ακολουθήσει η κυβέρνηση στον τομέα της ενέργειας, υπολείπονται του μεγέθους της κρίσης που αντιμετωπίζουμε. Αυτό που θα πρότεινα στην κυβέρνηση είναι να ασχοληθεί όχι με τσιρότα, αλλά να χτίσει και να γεφυρώσει τους παράγοντες που δημιουργούν αυτή την κρίση και να το κάνει στο σπίτι μας, εδώ στη χώρα μας” τόνισε ο κ. Κουρής εστιάζοντας στα θέματα της αγοράς ενέργειας, της απουσίας πρόσβασης της βιομηχανίας στο net metering ή το virtual metering.

Ο  Άγις Πιστιόλας, Πρόεδρος ΔΣ ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ, Μελος ΔΣ και Διευθυντής Μάρκετινγκ & Εξαγωγών Agrino σημείωσε από την πλευρά του ότι το καλάθι είναι μια διαδικασία που ούτως ή αλλως γίνεται από την αγορά με τις προσφορές. “Ενδεχομένως οι επιχειρήσεις που δεν έχουν συγκινηθεί έως και αυτή τη στιγμή από την προσπάθεια μείωσης των τιμών, θα συγκινηθούν λίγο περισσότερο. Οι εταιρείες που σεβόμαστε τους καταναλωτές μας, είναι κάτι που ούτως ή άλλως κάνουμε, περιορίζοντας το περιθώριο κέρδους κόντρα στο αυξημένο κόστος παραγωγής” ανέφερε ο κ. Πιστόλας που περιέγραψε την πίεση που δέχεται η παραγωγή με τις συνεχείς αυξήσεις των τιμών.

Αλλά καιι ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινόπουλος, CEO Coffee Island & Μέλος ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ εξέφρασε τον έντονο προβληματισμό του για εικόνες ”παράνοιας” στην αγορά ειδικά σε σχέση με επιβαρύνσεις που φέρνουν στις τιμές οι φόροι. “Ο κλάδος του καφέ συνεχίζει να υπόκειται σε ένα τελωνειακό καθεστώς, με την επιβολή του ειδικού φόρου κατανάλωσης, ο οποίος αποτελεί πανευρωπαϊκή πατέντα. Προσπαθούμε να εξηγήσουμε σε όλες τις κυβερνήσεις το πόσο ενάντια στον ανταγωνισμό και στον καταναλωτή είναι αυτό το μέτρο” σημείωσε λέγοντας ότι είναι άστοχη η όποια συζήτηση για μέτρα στήριξης την ώρα που υπάρχουν τέτοιες φορολογικές επιβαρύνσεις. “Προσωπικά δεν θέλω κανένα μέτρο στήριξης, απλά ζητώ να επικρατήσει η απλή λογική” τόνισε με νόημα.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις