Δασμολογικό πόκερ – Γιατί δεν απάντησε ο Τραμπ στην Κίνα

Κυβιστήσεις, πολεμικές δηλώσεις αλλά και αναδιπλώσεις περιλαμβάνει το σκηνικό των ημερών, που παραπέμπει σε εμπορικό πόλεμο αλλά και σε έναν χορό εκατομμυρίων στις αγορές. Κι όλα αυτά, μπροστά στα μάτια των πολιτών, που αισθάνονται ότι κάποιοι αποφασίζουν “γι’ αυτούς χωρίς αυτούς” έστω κι αν οι ίδιοι είναι αυτοί που θα πληρώσουν το “μάρμαρο”

Έτσι, και χθες, στο αέναο αυτό δασμολογικό “πόκερ” ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιφύλαξε μια “‘έκπληξη”. Κι έτσι ενώ την Τετάρτη το απόγευμα αύξησε κι άλλο τους δασμούς στην Κίνα,  ανακοίνωσε ότι “παγώνει” τις αυξήσεις για 90 ημέρες σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο θέλοντας να επαναχαράξει διαχωριστικές γραμμές, μια και έβλεπε εν εξελισσόμενο “φλερτ” Κίνας και των άλλων κρατών.

Να σημειωθεί ότι η Κίνα λίγες ώρες νωρίτερα είχε αυξήσει τους δασμούς για τις εισαγωγές από τις ΗΠΑ στο 84%, ως απάντηση στην απόφαση των ΗΠΑ να τις επιβάλλει δασμούς 104%. Λίγες ώρες αργότερα ο Τραμπ επανήλθε με “απάντηση” αύξηση των δασμών στο 125%!

Μάλιστα, σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, ο Τραμπ έκανε λόγο για «έλλειψη σεβασμού που έχει δείξει η Κίνα προς τις αγορές του κόσμου», καταγγέλλοντας εμμέσως πρακτικές εκμετάλλευσης απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες.  Και αμέσως μετά ανακοίνωσε την άμεση αύξηση των δασμών επί των κινεζικών εισαγωγών στο εξαιρετικά υψηλό ποσοστό του 125%.

Παράλληλα, ο Τραμπ ανακοίνωσε μια 90ήμερη παύση επιπρόσθετων δασμών τις περισσότερες από 75 χώρες που, όπως είπε, έχουν προσεγγίσει τις αρμόδιες υπηρεσίες των ΗΠΑ (υπουργεία Εμπορίου, Οικονομικών και τον Αντιπρόσωπο Εμπορίου) ζητώντας διάλογο για θέματα όπως οι εμπορικοί φραγμοί, η νομισματική πολιτική και οι μη νομισματικοί δασμοί.

Ο Τραμπ υποστήριξε πως τον παρακάλεσαν να κρατήσει τους δασμούς παγωμένους στο 10% για 90 ημέρες ώστε να υπάρξει χρόνος για διαπραγματεύσεις. Η απόφαση αυτή αφορά και στην ΕΕ που ανακοίνωσε ανταποδοτικούς δασμούς 10-25% σε μία σειρά από προϊόντα. Αμέσως μετά την ανακοίνωση του “παγώματος” των δασμών, η Wall Street γνώρισε μεγάλες στιγμές και βέβαια κέρδη για όσους και όσες είχαν τοποθετηθεί έγκαιρα.

Έτσι,  δείκτης S&P 500 ενισχύθηκε κατά περισσότερο από 5%, ενώ ο Nasdaq Composite εκτινάχθηκε άνω του 6% σε μια μέρα που τα Χρηματιστήρια της Ευρώπης είχαν μια δύσκολη μέρα, αλλά που σήμερα αναμένεται να επανέλθουν δυναμικά.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης

Στο φόντο των εξελίξεων, όπως δήλωσε ο Πρωθυπουργός σε συνέντευξη στο Breitbart, «υπάρχει η δυνατότητα εξεύρεσης μιας “win-win” λύσης σε ό,τι αφορά το εμπόριο, μιας λύσης που θα είναι αμοιβαία επωφελής». 

Με βάση κυβερνητικές πηγές, αυτή είναι η φιλοσοφία και η γραμμή της ελληνικής κυβέρνησης καθώς η ΕΕ «ζυγίζει» την αντίδρασή της στους οριζόντιους αμερικανικούς δασμούς.

Να σημειωθεί ότι η νέα πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ ανήρτησε νωρίτερα στο Χ τη συνέντευξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο αμερικανικό μέσο ενημέρωσης Breitbart.

Εύσημα

«Συμφωνώ (σ.σ. με την εξεύρεση λύσης “win-win” για τους αμερικανικούς δασμούς). Τον ξέρω, είναι καλός άνθρωπος. Εκτιμώ τα σχόλιά του. Ναι, μπορεί να γίνει συμφωνία με οποιονδήποτε από αυτούς (σ.σ. της ΕΕ). Θα υπάρξουν δίκαιες συμφωνίες με όλους» είπε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ για τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη σε μια εκδήλωση του Λευκού Οίκου.

Σε απάντηση της προγενέστερης επιβολής δασμών από τις ΗΠΑ σε προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χθες, την επιβολή ανταποδοτικών δασμών σε σειρά αμερικανικών προϊόντων.

Υπογραμμίζεται ότι οι εν λόγω ανταποδοτικοί δασμοί συνιστούν απάντηση μόνο στους άνω δασμούς των ΗΠΑ. Δεν αφορούν απάντηση στα λοιπά μέτρα προστατευτισμού που έχει ανακοινώσει η αμερικανική πλευρά.Η συνολική συλλογή δασμών από τα ευρωπαϊκά αντίμετρα έως σήμερα υπολογίζεται στα 5 δισ. ευρώ.

Όπως αναφέρεται από κυβερνητικές πηγές, η Ελλάδα διεκδίκησε και πέτυχε την παράταση στην έναρξη επιβολής δασμών στα αμερικανικά αμύγδαλα μέχρι τα τέλη του 2025, με στόχο να προστατεύσει τις ελληνικές επιχειρήσεις και την εγχώρια βιομηχανία τροφίμων που χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη το αμύγδαλο.

Επίσης, όπως τονίζεται, η μη συμπερίληψη του αμερικανικού ουίσκι τύπου Bourbon στα ευρωπαϊκά αντίμετρα κρίνεται σημαντική, καθώς ενδέχεται να συμβάλει στην αποφυγή πρόσθετων αμερικανικών δασμών στους ευρωπαϊκούς οίνους και σε άλλα ευρωπαϊκά αλκοολούχα ποτά.

Τέλος, με βάση όσα αναφέρονται,  η Ελλάδα διεκδίκησε και πέτυχε τη μη επιβολή δασμών στα αμερικανικά γαλακτοκομικά προϊόντα, προκειμένου να αποφευχθούν επιπλέον αμερικανικοί δασμοί στα αντίστοιχα ευρωπαϊκά. Μέριμνα της κυβέρνησης, σύμφωνα με κύκλους του Μεγάρου Μαξίμου, είναι η κατά το δυνατόν μεγαλύτερη προστασία των ελληνικών προϊόντων.

Σημειώνεται ότι το Υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε τις απόψεις των επιχειρηματικών φορέων της χώρας για τα προτεινόμενα αντίμετρα της ΕΕ στους αμερικανικούς δασμούς σε προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου.

Σε κάθε περίπτωση, με βάση την κυβέρνηση, η Ελλάδα, εργάζεται για τη διευκόλυνση και την ενίσχυση των επενδυτικών ροών και της συνεργασίας. Στο πλαίσιο αυτό, δημιουργήθηκε η νέα υπηρεσία myOEY.live.gov.gr από τα υπουργεία Εξωτερικών (Ευαν. Χατζηβασιλείου) και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Δ. Παπαστεργίου), μέσω της οποίας επιχειρηματίες και επενδυτές έχουν τη δυνατότητα να προγραμματίζουν ψηφιακά ραντεβού και να πραγματοποιούν τηλεδιασκέψεις με εξειδικευμένους υπαλλήλους των Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) του ΥΠΕΞ.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερώνονται για θέματα που αφορούν εξαγωγές, ίδρυση επιχείρησης, επενδύσεις στην Ελλάδα, επίλυση εμπορικών διαφορών ή συμμετοχή σε αναπτυξιακά προγράμματα, μέσω ασφαλούς και κρυπτογραφημένου καναλιού. Αρχικά θα εφαρμοστεί σε ορισμένα μεγάλα ΟΕΥ.

Το ΥΠΕΘΟ

«Οι άμεσες επιπτώσεις στη χώρα μας θα είναι περιορισμένες, καθώς οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ κινούνται σε χαμηλά επίπεδα. Εμφανείς όμως θα είναι οι έμμεσες, δηλαδή η αβεβαιότητα, η οποία θα αποτελέσει πρόβλημα για τις αγορές, η πιθανή ύφεση στις ευρωαγορές, οι οποίες έχουν άμεση επίδραση στην Ελλάδα, αλλά και η απάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους δασμούς» εξήγησε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών από το Φόρουμ των Δελφών κ. Κ. Πιερρακάκης.  Ως προς τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης υπογράμμισε: “Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στο πώς ακριβώς θα διαχειριστούμε τους δασμούς, επειδή πιστεύουμε πως είναι ιδιαίτερα αρνητικοί για την οικονομία. Ως κράτος-μέλος μέσα σε αυτή την κατάσταση, είμαστε αφοσιωμένοι στο να προστατεύσουμε τα εσωτερικά μας συμφέροντα, αλλά φυσικά θα συμμετέχουμε στη διαμόρφωση της απάντησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα την υιοθετήσουμε»”, είπε ο Υπουργός.

Συμπλήρωσε ότι στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να είναι ο περιορισμός των φραγμών στο εσωτερικό της, βάσει των Εκθέσεων Ντράγκι και Λέτα.

Από την πλευρά του ο Mathias Cormann, Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ, στην ίδια συζήτηση, υπογράμμισε ότι στη νέα έκθεση του ΟΟΣΑ, που θα δημοσιευθεί τον Ιούνιο, θα αποτυπωθούν οι πρώτες επιπτώσεις από τους αμερικανικούς δασμούς, εκτιμώντας ότι θα υπάρχει μείωση του ρυθμού της παγκόσμιας ανάπτυξης και πληθωριστικές πιέσεις. «Ένας εμπορικός πόλεμος και μία ανταλλαγή δασμών δεν συμφέρει κανέναν. Χρειάζεται να βρούμε έναν πιο συνετό τρόπο, να αναπτύξουμε έναν εποικοδομητικό διάλογο για να βρούμε τις καλύτερες δυνατές λύσεις, προκειμένου να υπάρξει μια ισορροπία στο παγκόσμιο εμπόριο» υπογράμμισε ο κ. Cormann.

ΤΟ ΥΠΑΑΤ

Για την επίδραση των δασμών και της κλιματικής κρίσης στην ελληνική οικονομία και τα αγροτικά προϊόντα μίλησε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κωνσταντίνος Τσιάρας, στο 10o Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών που πραγματοποιείται στους Δελφούς  από τις 9 έως τις 12 Απριλίου.  Ο Υπουργός τόνισε ότι η κλιματική κρίση μαζί με τους δασμούς επηρεάζουν τις τιμές των αγροτικών προϊόντων, οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των αγροτών.

Όσον αφορά τους δασμούς, ανέφερε ότι επηρεάζουν συνολικά την Ευρώπη, άρα και την Ελλάδα, καθώς χτυπούν τα εξαγώγιμα αγροτικά προϊόντα. Πρόσθεσε πως πρόκειται για μία τεράστια πρόκληση σε ευρωπαϊκό επίπεδο τόσο για τον πρωτογενή, όσο και για τον δευτερογενή τομέα, και ότι πρέπει να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις.

Για την επίδραση των δασμών στη χώρα μας ο κ. Τσιάρας παραδέχθηκε ότι υπάρχει πλήθος αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, όπως οι ελιές, το ελαιόλαδο, το κρασί και η φέτα που επηρεάζονται, αλλά εκτίμησε ότι θα υπάρξουν στο μέλλον ειδικές εμπορικές συμφωνίες μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι σε περίπτωση που διακοπούν οι εισαγωγές από την Ελλάδα και από άλλα μεσογειακά κράτη, δεν υπάρχει η δυνατότητα κάλυψης των αναγκών της Αμερικής. Κατά συνέπεια, αναμένεται να ακολουθήσει ένα διάστημα διαλόγου με τις ΗΠΑ.

Εκτός, όμως, από τις ΗΠΑ, η Ελλάδα θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο εξαγωγών σε άλλες χώρες, όπως η Ινδία, η Μέση Ανατολή και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τονίζοντας ότι η χώρα μας είναι έτοιμη να εξετάσει αυτό το ενδεχόμενο, δεδομένου ότι ζούμε σε μία ελεύθερη οικονομία.

Αναφορικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, επισήμανε ότι πρέπει να γίνει επαναπροσδιορισμός των πολιτικών, καθώς είναι η τέλεια ευκαιρία να παράγει τα δικά της προϊόντα και να στηριχτεί στις δικές της αγορές. Έτσι, θα σταματήσουν οι εισαγωγές από τρίτες χώρες τροφίμων που η Γηραιά Ήπειρος έχει σε αφθονία.

Η αγορά

«Αναμφίβολα από την προηγούμενη εβδομάδα που ανακοινώθηκαν οι νέοι δασμοί Τραμπ ο μεταποιητικός και εξαγωγικός κλάδος βιώνει μια κατάσταση έντονης ανησυχίας και αβεβαιότητας» δήλωσε ο ΕΡΤΝews o Κωνσταντίνος Ζούκας, πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ ενώ ο Χρήστος Αποστολόπουλος με την ιδιότητα του προέδρου του Συνδέσμου Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών υποστήριξε ότι «δε θα απορροφηθούν οι παραγγελίες εάν ισχύσουν οι δασμοί».

Όπως επισήμανε ο κ. Ζούκας στην εκπομπή «Newsroom» η αμερικανική αγορά είναι η μεγαλύτερη για την επιτραπέζια ελιά με το ποσοστό εξαγωγών επί της εγχώριας παραγωγής να φτάνει το 30%.

«Το 2024 υπερβήκαμε τα 214 εκατ. ευρώ αξία εξαγωγών, κάτι που μας καθιστά ως το πρώτο ελληνικό αγροδιατροφικό προϊόν σε διεισδυτικότητα στις ΗΠΑ», ανέφερε ο κ. Ζούκας τονίζοντας ότι αυτή τη στιγμή σε πλοία στον Ατλαντικό Ωκεανό υπάρχουν εκατοντάδες κοντέινερς με ελιές. «Όταν τα προϊόντα αυτά φτάσουν στα λιμάνια της Αμερικής ο εισαγωγέας πρέπει να πληρώσει 20% παραπάνω από την αξία του προϊόντος γεγονός που δημιουργεί δυσχέρεια και στη ρευστότητα των εισαγωγέων, η οποία μεταφέρεται στους Έλληνες εξαγωγείς» σημείωσε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταποιητών – Τυποποιητών- Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών.

Ο ίδιος εκτίμησε ότι οι νέοι αμερικανικοί δασμοί θα επιβαρύνουν εκτός από τους καταναλωτές και τους εμπόρους σε Ελλάδα και Αμερική. «Αυτό θα πονέσει και τον Έλληνα επιχειρηματία, ο οποίος εάν χρειαστεί να απορροφήσει ένα ποσοστό από αυτό το δασμό, θα τεθεί θέμα βιωσιμότητας», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τον κ. Ζούκα εάν δεν εξαιρεθούν αυτά τα προϊόντα από τους δασμούς θα χάσουμε ένα μέρος από την ανταγωνιστικότητά μας έναντι άλλων χωρών, όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και το Μαρόκο στους οποίους οι δασμοί είναι 10% έναντι του 20%.

«Περιμένουμε μια διαπραγμάτευση μέσω της οποίας θα πετύχουμε την εξαίρεση της επιτραπέζιας ελιάς, κάτι το οποίο είχε γίνει και στην πρώτη διακυβέρνηση Τραμπ» είπε ο πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ υποστηρίζοντας ότι η διαπραγμάτευση δεν θα έχει τύχη αν γίνει μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Από την πλευρά του ο Χρήστος Αποστολόπουλος τόνισε ότι η ελληνική φέτα είναι ένα προϊόν το οποίο είναι σε μεγάλη ανάπτυξη τελευταία όσον αφορά την αγορά της Αμερικής. «Τα τελευταία τέσσερα 4 χρόνια τριπλασιάστηκαν οι εξαγωγές της φέτας» δήλωσε σημειώνοντας ότι το προϊόν το επιλέγουν όχι μόνο οι ομογενείς αλλά και οι Αμερικανοί πολίτες.

«Με την αύξηση αυτή δεν θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε τις πωλήσεις μας στην αγορά» πρόσθεσε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών, ο οποίος αναφέρθηκε στις νέες αγορές που πρέπει να στοχεύσουμε.

Όπως είπε εκτός από την Ευρώπη υπάρχουν και οι αγορές της Ασίας οι οποίες δεν έχουν εξερευνηθεί σημαντικά και έχουνε μεγάλη δυναμικότητα. Σύμφωνα με τους δύο εκπροσώπους των ελληνικών προϊόντων δεν έχει διευκρινιστεί από ποια ημερομηνία ισχύει η έναρξη επιβολής των υψηλών δασμών με το μέλλον να φαντάζει δυσοίωνο αν δεν αλλάξει κάτι.

Το στίγμα της ΕΕ

Τον τρόπο σκέψης και τις προθέσεις του Ντόναλντ Τραμπ για τα «καυτά» ζητήματα της παγκόσμιας επικαιρότητας επιχείρησε να αναλύσει ο Sebastian Kurz, Καγκελάριος της Αυστρίας (2017-2019 & 2020-2021), Συνιδρυτής της Dream Security. «Στον Πρόεδρο Τραμπ αρέσει να κλείνει συμφωνίες. Επιλέγει να κάνει κάτι που είναι αδιανόητο για τους περισσότερους» τόνισε ο κ. Kurz στο πλαίσιο του 10oυ Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών που πραγματοποιείται στους Δελφούς 9- 12 Απριλίου.

Ο πρώην καγκελάριος της Αυστρίας εξήγησε πως από τις επαφές που είχε με τον Αμερικανό Πρόεδρο κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας κατάλαβε ότι δεν ήταν ένας τυπικός πολιτικός, χαρακτηρίζοντάς τον πολιτικό «ζώο» με την έννοια ότι του αρέσουν τα πολιτικά παιχνίδια. «Δεν έχω εκπλαγεί ούτε με τη νίκη του στις εκλογές ούτε με τις πολιτικές του. Κάνει αυτά που είχε πει πριν εκλεγεί, οτιδήποτε κάνει το έχει προετοιμάσει καλά» υποστήριξε ο κ. Kurz.

Εξέφρασε πάντως τη αντίθεσή του στην επιβολή δασμών, λέγοντας ότι δεν είναι καλή ιδέα. «Είμαι υπέρ του ελεύθερου εμπορίου. Ο προστατευτισμός δεν ωφελεί. Οι ΗΠΑ δεν θα πρέπει να φοβούνται τον ανταγωνισμό» σημείωσε ο κ. Kurz, εκτιμώντας ότι η επιβολή των δασμών ξεκίνησε ως απάντηση στην Κίνα. Εξέφρασε, δε, την πεποίθηση ότι η Ευρώπη μπορεί να βρει κοινό έδαφος με τις ΗΠΑ για το θέμα των δασμών, παρά το γεγονός ότι η προσωπική σχέση του Τραμπ με τους περισσότερους Ευρωπαίους ηγέτες δεν είναι οι καλύτερες δυνατές.

Πάντως, χθες, οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs Group αναθεώρησαν την πρόβλεψή τους για ύφεση στις ΗΠΑ, στον απόηχο της ανακοίνωσης του Ντόναλντ Τραμπ για πάγωμα 90 ημερών στους πρόσθετους δασμούς που επέβαλε στο πλαίσιο της “Ημέρας της Απελευθέρωσης”.  “Νωρίτερα σήμερα, πριν από την ανακοίνωση του προέδρου Τραμπ, είχαμε μετατοπιστεί σε ένα βασικό σενάριο ύφεσης ως απάντηση στους πρόσθετους δασμούς ανά χώρα που τέθηκαν σε ισχύ σήμερα το πρωί“, ανέφερε η ομάδα της Goldman Sachs, με επικεφαλής τον Jan Hatzius, σε σημείωμά της την Τετάρτη.  “Τώρα επιστρέφουμε στην προηγούμενη, μη υφεσιακή, βασική (baseline) μας πρόβλεψη“.