ΔΝΤ: Παρακάμψαμε την αναδιάρθρωση για να σωθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες

Σε απολογιστική έκθεση για τα προγράμματα διάσωσης ανά την υφήλιο, ειδικά για την Ελλάδα το ΔΝΤ ο βρίσκει την ευκαιρία να απολογηθεί για πρώτη φορά γιατί παραβίασε κατάφωρα το καταστατικό του να δανείσει μια χώρα μέλος της που αντιμετώπιζε τεράστιο δημοσιονομικό πρόβλημα χωρίς να έχει γίνει αναδιάρθρωση του χρέους.

Συγκεκριμένα στις αναφορές του για την Ελλάδα, το ΔΝΤ αναγνωρίζει ότι για πρώτη φορά είχε εγκρίνει για τη χώρα μας το 2010 ένα δάνειο-μαμούθ ύψους 30 δισ. ευρώ, χωρίς – όπως προβλέπει σαφώς το καταστατικό του – να μπορεί να πιστοποιήσει ούτε την πιθανότητα βιωσιμότητας του χρέους.

Τονίζει μάλιστα ότι η καθυστέρηση της αναδιάρθρωσης υπονόμευσε τόσο τις προοπτικές ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας όσο και την ίδια την αποτελεσματικότητα του «κουρέματος» του χρέους (PSI) που έγινε το 2012. Η συγκεκριμένη εξέλιξη οφειλόταν στους φόβους για μια συνολική διάχυση της κρίσης στην ευρωζώνη, κάτι που όμως τελικά δεν αποφεύχθηκε, σημειώνει χαρακτηριστικά το ΔΝΤ. Παραδέχεται επίσης με οκτώ χρόνια καθυστέρησης ότι όλα έγιναν για να μην ζημιωθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες. Ιδιαίτερα σε ότι αφορά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, το ΔΝΤ συγκεκριμένα τονίζει καθώς την κρίσιμη διετία 2011-2012 η χώρα μας αποπλήρωσε ομόλογα αξίας 50 δισ. ευρώ, τα οποία βρισκόταν ως επί το πλείστον στη δικαιοδοσία ευρωπαϊκών τραπεζών.

Μάλιστα αναφέρει ότι για να γίνει η εξαίρεση του κατασταστικού για την Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε ο νεόκοπος όρος της «συστημικής εξαίρεσης», που είχε την έννοια ότι η κρίση στην Ελλάδα μπορούσε να εξελιχθεί σε κρίση της ευρωζώνης. Αυτή η προσχηματική παρέμβαση επέτρεψε στο Ταμείο να παρακάμψει τον σκόπελο της βιωσιμότητας μέσω της επίκλησης του κινδύνου για μια γενικότερη εξάπλωση της κρίσης. Αυτή η εξαίρεση που άνοιξε την πόρτα για τη συμμετοχή του Ταμείου προσέφερε ουσιαστικά την πολυτέλεια του χρόνου που οδήγησε στην καθυστέρηση της αναγκαίας αναδιάρθρωσης.

Λάθος μεθοδολογία υπεραισιόδοξες προβλέψεις

Στο ίδιο κείμενο το ΔΝΤ και πάντα για την περίπτωση της Ελλάδας παραδέχεται ότι ακολούθησε λάθος μεθοδολογία στην σύνταξη και εκτέλεση του προγράμματος διάσωσης.

Παραδέχεται επίσης δυσανάλογη έμφαση που δόθηκε στη δημοσιονομική προσαρμογή με αποτέλεσμα την κατάρρευση της κοινωνικής πολιτικής και των προοπτικών αναπτυξης Μιλά ξανά υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις για τα μακροοικονομικά μεγέθη που είχε αναφέρει για πρώτη φορά το 2011 σε κείμενο εργασίας όπου αναφέρονταν στην χρήση λάθος πολλαπλασιαστών για την Ελλάδα

Ακόμη, το ΔΝΤ, παραδέχεται ότι υπήρξαν υπερβολικά αισιόδοξες προβλέψεις που οδήγησαν στο να υποτιμηθεί ο αντίκτυπος που θα έχει η δημοσιονομική προσαρμογή στην ανάπτυξη και την πορεία του χρέους. Αν ωστόσο οι προβλέψεις του Ταμείου εδράζονταν σε μια πιο ρεαλιστική βάση, το ΔΝΤ θα είχε θέσει την άμεση αναδιάρθρωση του χρέους ως βασική προϋπόθεση για τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα.

Ακόμη, η έκθεση του Ταμείου σημειώνει ότι, παρά το γεγονός πως η χρηματοπιστωτική σταθερότητα ήταν στο επίκεντρο των προγραμμάτων του ΔΝΤ, το ποσοστό των «κόκκινων» δανείων κατά μέσο όρο αυξήθηκε κατά 10,5% σε μια σειρά από χώρες όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία. Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων άρχισε να μειώνεται στην Πορτογαλία και την Ιρλανδία μόνο μετά το πέρας των προγραμμάτων, ενώ το συγκεκριμένο θέμα παραμένει ακόμα μια ανοιχτή πρόκληση για την Ελλάδα και την Κύπρο, σημειώνεται. Από το παράδειγμα αυτών των χωρών, το ΔΝΤ αντλεί το δίδαγμα ότι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά τη διάρκεια της υλοποίησης των προγραμμάτων εμπεριέχει μια σειρά από προκλήσεις.