ΔΝΤ: Ζητά επιτάχυνση για τα κόκκινα δάνεια – Βλέπει δημοσιονομικούς κινδύνους

Την ανάγκη επιτάχυνσης των δράσεων για τα κόκκινα δάνεια επισημαίνει η πρώτη έκθεση του ΔΝΤ μετά μνημόνια αναστροφή της σημερινής πορείας της χώρας μόνο στο πολύ “κακό” σενάριο.

Στο βασικό σενάριο η έκθεση του Ταμείου παραδέχεται ότι η ικανότητα της Ελλάδας να εξυπηρετήσει το χρέος της ( και άρα και το χρέος στο ΔΝΤ ) είναι ικανοποιητική ειδικά μετά την συμφωνία για την ελάφρυνση που πέτυχε στο Eurogroup του περασμένου Ιουνίου.

Επίσης παραδέχεται ότι μπορεί να πετύχει και τους δημοσιονομικούς της στόχος ως το 2022 αν και προβλέπει επιβάρυνση της ανάπτυξης από το 2021 στο 1,6% του ΑΕΠ από 2,2% του ΑΕΠ το 2020 και σταθερό ρυθμό ανάπτυξης στο 1,2% από το 2022 έως τουλάχιστον και το 2024.

Ωστόσο προβλέπει δημοσιονομικούς κινδύνους που μπορούν να προέλθουν από την εξυπηρέτηση απαιτήσεων που θα προκύψουν από δικαστικές αποφάσεις σε αναδρομικά μισθών και συντάξεων και άλλα 2,6 δις από την ενδεχόμενη επαναφορά των δώρων στο δημόσιο τομέα.

Μάλιστα τονίζει ότι μεσοπρόθεσμα η επιβάρυνση στους προϋπολογισμούς θα φτάσει το 0,75% ( 1,45 δις ευρώ ) από τα οποία τα 800 εκ ευρώ από αναδρομικά και τα υπόλοιπα 650 εκ ευρώ από μέτρα που υλοποιηθούν στο μέλλον όπως η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ.

Τονίζεται πάντως ότι οι εκτιμήσεις αυτές είναι αρχικές και για πολλούς παράγοντες δεν μπορεί να είναι σήμερα ακριβείς. Την πληρωμή εγγυήσεων του δημοσίου σε κόκκινα δάνεια που σήμερα είναι «παγωμένα». Το ύψος των εγγυήσεων του δημοσίου σε επιχειρήσεις του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα υπολογίζεται στο 5,5% του ΑΕΠ ( περίπου 10,5 δις ) . Μάλιστα το Ταμείο υπολογίζει ότι για το 2019 το δημόσιο θα πρέπει να καλύψει τέτοιες εγγυήσεις ύψους 2,1 δις ευρώ και μεσοπρόθεσμα περίπου 500 εκ ευρώ σε ετήσια βάση Το εκλογικό κύκλο που περιέχει πολλά δημοσιονομικά μέτρα που μπορούν να υλοποιηθούν τα επόμενα χρόνια ( αναφέρεται για παράδειγμα την εξαγγελία για την μείωση του συντελεστή ΦΠΑ το 2021 ).

Το μαξιλάρι ρευστότητας

Παραδέχεται πάντως ότι ένα μέρος από τις όποιες ανάγκες μπορούν να εξυπηρετούνται και από το αποθεματικό του προϋπολογισμού που φτάνει το 1 δις ευρώ αλλά τονίζεται ότι χρειάζεται να υπάρξουν προβλέψεις για μεγαλύτερο απόθεμα αφού οι κίνδυνοι για αποκλίσεις είναι πολλοί.

Σε ότι αφορά το κεφαλαιακό απόθεμα των 30 δις που διαθέτει σήμερα η Ελλάδα τονίζεται και εδώ ο φόβος ότι θα εξαντληθεί ως το 2021 με βάση το πολύ κακό σενάριο ενώ ακόμη και το βασικό σενάριο τα 30 δις που έχει μαξιλάρι η Ελλάδα ( αποτελούνται από τις δοκιμαστικές εκδόσεις 2017 – 2018 δάνειο του ESM και τα τραπεζικά διαθέσιμα των δημοσίων οργανισμών ) θα τελειώσουν σύμφωνα με το ταμείο το 2024 .

Από εκεί και πέρα σύμφωνα με την έκθεση και είναι ενδεχόμενο η Ελλάδα να εμφανίσει χρηματοδοτικό κενό . Τούτο με δεδομένο – όπως τονίζει η έκθεση – ότι η έξοδος στις αγορές από ο 2020 και μετά θα είναι περίπου 2 δις το χρόνου δηλαδή σχεδόν συμβολική.

Κίνδυνος για τις τράπεζες

Ειδικά στο κεφάλαιο για τις τράπεζες το ταμείο τονίζει την αλληλεπίδραση της πορεία τους με τα δημόσια οικονομικά. Λόγω της μεγάλης μετοχικής συμμετοχής του δημοσίου όπως τονίζεται μια μονάδα αύξησης των επιτοκίων δανεισμού του δημοσίου θα σημάνει την μείωση των κεφαλαίων κατά 0,5.

Στην κατεύθυνση αυτή αναφέρει ότι εκτός από τα σχέδια που κάνει κάθε τράπεζα για τον εαυτό της θα πρέπει να επιταχυνθούν και σχέδιο που επεξεργάστηκε το ΤΧΣ με το ΥΠΟΙΚ και το σχέδιο τα στρατηγικά σχέδια για την μείωση των κόκκινων δανείων Πρώτο είναι το γνωστό Asset Protection Scheme ( APS )που επεξεργάζεται το ΥΠΟΙΚ με το ΤΧΣ το οποίο περνά τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού.Το δεύτερο είναι το σχέδιο της Τράπεζας της Ελλάδας με κεφάλαιο τον αναβαλλόμενο φόρο και το τρίτο είναι η συμμετοχή του δημοσίου στη αποπληρωμή κάποιων κόκκινων στεγαστικών δανείων . Με άλλα λόγια το καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας το οποίο επίσης βρίσκεται στο στάδιο της επεξεργασίας.

Ωστόσο, τονίζει ότι με δεδομένο ότι κάθε σχέδιο θα έχει δημοσιονομική επίπτωση θα πρέπει ότι θα εφαρμοστεί θα πρέπει να είναι επαρκώς τεκμηριωμένο και κοστολογημένο.

Μάλιστα τονίζεται ότι υπό τις παρούσες συνθήκες χρήσιμο θα ήταν να επιταχυνθεί και η πλήρης άρση των capital control με βάση τον οδικό χάρτη που έχει εκπονήσει το υπουργείο οικονομικών.

Κατώτατος μισθός

Στο σχόλιο που κάνει για τις τελευταίες αποφάσεις στις αγορά εργασίας και ειδικά την αύξηση του κατώτερου μισθού και την κατάργηση του υποκατώτατου για νέους μέχρι 24 ετών το Ταμείο εκτιμά ότι μπορεί να οδηγήσουν σε επιβράδυνση της μείωσης της ανεργίας ειδικά στους νέους. Τονίζει ότι διψήφιες αυξήσεις μισθών δεν είναι ανεκτές ακόμη από την πραγματική οικονομία και μπορεί να επηρεάσουν την κερδοφορία των επιχειρήσεων.

Στην κατεύθυνση αυτή προτείνει μεταρρυθμίσεις που θα απελευθερώσουν περαιτέρω τις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών ώστε η πραγματική οικονομία να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.

Έκθεση βιωσιμότητας του χρέους

Στην αναθεωρημένη έκθεση για την βιωσιμότητα του χρέους το βασικό σενάριο θέλει την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών να είναι απόλυτα εφικτή μέχρι και το 2024. Τούτο διότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα παραμείνουν έως τότε κάτω από 10% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση ενώ θα επιταχύνονται και η δημοσιονομικοί στόχοι που έχουν. Το χρέος θα αποκλιμακωθεί με μεγάλη ταχύτητα ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 185% στο 143,2%.

Στα δυσμενή επιμέρους σενάρια προβλέπεται:

-Αν τα επιτόκια δανεισμού είναι 90 μ.β υψηλότερα από το βασικό σενάριο ( 2% ) τότε το χρέος θα μειωθεί μεν αλλα με βραδύτερο ρυθμό φτάνοντας το 2024 στο 157,4%.

-Αν ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης είναι χαμηλότερος κατά 2% τότε το χρέος θα μειωθεί από το 185% του ΑΕΠ στο 170,2% του ΑΕΠ το 2024.

-Αν η μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών είναι η μισή της αναμενόμενης στο τέλος του 2024 το χρέος θα βρίσκεται στο 163,2% του ΑΕΠ.

Στην περίπτωση της συνδυασμένης δράσεις και τω τριών παραπάνω παραγόντων το χρέος θα μειωθεί και πάλι από το 185% του ΑΕΠ στο 169,3% του ΑΕΠ.