Εισόδημα: Ενισχύσεις στην σκιά του πληθωρισμού – Ποιοι περιμένουν τον “Άη Βασίλη”

Στο 1,6 δισεκ. φτάνει προς ώρας ο “μποναμάς” που επιφυλάσσει η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης για το νέο έτος με βάση όσα ψηφίστηκαν στον προϋπολογισμό του 2024. Βέβαια, είναι κοινός τόπος ότι δεν επαρκούν για να καλύψουν τις απώλειες που καταγράφονται εδώ και δυο χρόνια με τον καλπάζοντα πληθωρισμό.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε μιλώντας στη συζήτηση για τον Προϋπολογισμό ο υφυπουργός Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς, “από 1η Ιανουαρίου του 2024 υλοποιούνται νέες μόνιμες παρεμβάσεις ενίσχυσης του εισοδήματος ύψους 1,6 δισ. ευρώ, με αύξηση των μισθών στον δημόσιο τομέα, αύξηση των συντάξεων κατά 3%, αύξηση του αφορολογήτου κατά 1000 ευρώ για τις οικογένειες με παιδιά, αύξηση του επιδόματος μητρότητας στους 9 μήνες για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, μείωση του ΕΝΦΙΑ 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται από φυσικές καταστροφές, μονιμοποίηση της απαλλαγής των πρώην δικαιούχων του ΕΚΑΣ από την φαρμακευτική δαπάνη, άρση του παγώματος των τριετιών στους μισθωτούς και κατάργηση της μείωσης 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους.”

Με τον πληθωρισμό να συνεχίζει να “δείχνει τα δόντια του” ψαλιδίζοντας τα εισοδήματα των νοικοκυριών, η κυβέρνηση γνωρίζει ότι το πεδίο αυτό είναι που θα κρίνει, σε ένα σημαντικό βαθμό, και την πολιτική της αξιολόγηση, και γιαυτό προχωρά σε εισοδηματικές ενισχύσεις, ώστε να καλύψει μέρος του χαμένου εδάφους. Βέβαια το “ροκάνισμα” των εισοδημάτων είναι μεγάλο τα τελευταία δύο χρόνια και βέβαια δεν μπορεί να καλυφθεί από τις όποιες προσπάθειες της κυβέρνησης.

“Είναι αλήθεια ότι ο υψηλός πληθωρισμός επηρέασε και συνεχίζει να επηρεάζει σημαντικά τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών, ωστόσο πρέπει να αναγνωρίσουμε όλοι ότι είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και πάντα πρέπει να συγκρινόμαστε τι κάνουμε σχετικά με τις άλλες χώρες. Φέτος αναμένουμε ετήσιο πληθωρισμό 4,1%, έναντι όμως 5,6% του μέσου όρου της Ευρωζώνης και 6,5% της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και του χρόνου αποκλιμάκωση σε 2,6% έναντι 3,2% της Ευρωζώνης και 3,5% της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μόνο κατά το 2023 οι παρεμβάσεις αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης ανήλθαν σε 2,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,1 δισ. ευρώ ήταν επιδοτήσεις του ηλεκτρικού ρεύματος, 790 εκατ. ευρώ το Market Pass, 280 εκατ. το επίδομα θέρμανσης και 430 εκατ. ευρώ λοιπές παρεμβάσεις.

Για τους μήνες Ιανουάριο έως Μάρτιο του 2024 θα καταβληθεί επιπλέον επιδότηση μέσω των λογαριασμών για τα νοικοκυριά που χρησιμοποιούν ρεύμα για κύριο μέσο θέρμανσης, ενώ η επιδότηση στα κοινωνικά τιμολόγια συνεχίζεται. Παράλληλα, θεσπίζεται κοινωνικό τιμολόγιο ρεύματος για τις πολύτεκνες οικογένειες.

Ειδικά για το ρεύμα συνολικά έχουν διατεθεί από το 2021 έως σήμερα περίπου 9,3 δισ. ευρώ μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης σε εκπτώσεις των λογαριασμών των καταναλωτών. Σημαντικό μέρος αυτών καλύφθηκε από την παρακράτηση των υπερκερδών των εταιριών ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα έχουν εισπραχθεί 3,6 δισ. ευρώ μέσω του πρότυπου μηχανισμού παρακράτησης των υπερκερδών των παραγωγών ενέργειας στο χρηματιστήριο ενέργειας, επιπλέον 340 εκατ. ευρώ μέσω της φορολόγησης των υπερκερδών για την περίοδο έως τον Ιούνιο του 2022 πριν τεθεί σε λειτουργία ο αυτόματος μηχανισμός παρακράτησης και 140 εκατ. από το τέλος στην παραγωγή φυσικού αερίου. Ενώ σε επιπλέον 630 εκατ. ανέρχεται η έκτακτη εισφορά στις εταιρίες διύλισης. Παράλληλα, 2,8 δισ. ευρώ έχουν καλυφθεί από τα δικαιώματα εκπομπών ρύπων” ανέφερε ο κ. Πετραλιάς μιλώντας στη Βουλή.

Ποιοι χαμογελούν το 2024;

Στο μεταξύ, σταχυολογώντας, σε πέντε κατηγορίες φορολογουμένων η νέα χρονιά φέρνει “δώρα” καθώς όσα ανέφερε ο κ. Πετραλιάς αναμένεται να τύχουν είτε ενισχύσεων, είτε ελαφρύνσεων.

Συγκεκριμένα, η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης σε όλες τις πρόσθετες αμοιβές, η απάλειψη του τέλους επιτηδεύματος για τις επιχειρήσεις που προχώρησαν σε προσλήψεις προσωπικού, η αύξηση του αφορολόγητου ορίου, η μείωση 10% του ΕΝΦΙΑ για όσους και όσες ασφαλίζουν τα σπίτια αλλά και οι μεγαλύτερες εκπτώσεις φόρου για τις ανακαινίσεις κατοικιών φέρνουν ενισχύσεις στο εισόδημα.

Ειδικότερα το 2024 ανοίγει ο “σάκος του Άη Βασίλη” για :

• Δημοσίους υπαλλήλους που δε θα καταβάλουν εισφορά αλληλεγγύης για πρόσθετες αμοιβές για υπερωρίες, επιχορηγήσεις και έκτακτα επιδόματα, που έλαβαν το 2023, λόγω της κατάργησης του μέτρου από την 1-1-2023 και για τους υπαλλήλους του δημοσίου και τους συνταξιούχους. Δεδομένου ότι στις πρόσθετες και έκτακτες αποδοχές η εισφορά αλληλεγγύης δεν παρακρατείται κατά την καταβολή τους όπως συμβαίνει με τις τακτικές αποδοχές αλλά κατά την εκκαθάριση της δήλωσης τα ποσά που γλυτώνουν κυμαίνονται από 22 ευρώ έως και 176 ευρώ ανάλογα με το ύψος των έξτρα αποδοχών.
• Οικογένειες με παιδιά καθώς μειώνεται η παρακράτηση φόρου από την 1η Ιανουαρίου και συνεπώς αυξάνονται οι καθαρές μηνιαίες αποδοχές λόγω της αναπροσαρμογής κατά 1.000 ευρώ του αφορολόγητου ορίου. Ειδικότερα ανάλογα με το ύψος των αποδοχών οι αυξήσεις που θα λάβουν 1,34 εκατ. μισθωτοί και συνταξιούχοι με προστατευόμενα τέκνα θα ξεκινούν από 6,4 ευρώ έως 18,3 ευρώ το μήνα και σε ετήσια βάση από 90 ευρώ έως 220 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών. Επισημαίνει ότι ανάλογη μείωση θα έχουν και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες αλλά αυτή θα φανεί στο εκκαθαριστικό που θα λάβουν το 2025 με την υποβολή της φορολογικής δήλωσης για τα εισοδήματα του 2024.
• Επαγγελματίες και επιχειρήσεις, που αύξησαν το προσωπικό τους για ένα τουλάχιστον τρίμηνο εντός του 2023, καθώς θα τύχουν έκπτωσης 100% από το τέλος επιτηδεύματος. Δηλαδή, δε θα πληρώσουν από 400 έως και 1.000 ευρώ ανάλογα με τη μορφή και την έδρα της εταιρείας τους. Επισημαίνεται ότι την ελάφρυνση δικαιούνται επιτηδευματίες και επιχειρήσεις με ακαθάριστα έσοδα έως 2 εκατ. ευρώ ετησίως οι οποίοι προχώρησαν σε αύξηση του αριθμού των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης έως και τις 30 Σεπτεμβρίου καθώς με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, θα πρέπει να τον διατηρήσουν τουλάχιστον για ένα τρίμηνο, δηλαδή έως το τέλος Δεκεμβρίου για προσλήψεις που έγιναν την 1η Οκτωβρίου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών δυνητικά περίπου 900.000 επιχειρήσεις και επαγγελματίες θα μπορούν να γλιτώσουν από το τέλος εφόσον αυξάνουν τον αριθμό των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης.
• Περίπου 1 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων, που έσπευσαν να ασφαλίσουν τα σπίτια τους για φυσικές καταστροφές (πυρκαγιά, σεισμός, πλημμύρες) θα έχουν μείωση κατά 10% στον ΕΝΦΙΑ που θα κληθούν να καταβάλουν το επόμενο έτος. το μέτρο αφορά και όσους έχουν αποκτήσει κατοικία με στεγαστικό δάνειο, καθώς στην περίπτωση αυτή υπάρχει υποχρεωτική ασφάλιση. Ωστόσο, προϋπόθεση για να λάβουν όλη την έκπτωση του 10% είναι να έχουν ασφαλίσει το 100% της φορολογητέας αξίας της κατοικίας ή των κατοικιών τους για ολόκληρο το 2023. Σε διαφορετική περίπτωση η μείωση του φόρου θα είναι αναλογική τη διάρκειας ασφάλισης που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρείς μήνες. Αυτό σημαίνει ότι για ασφάλιση διάρκειας 12 μηνών ο ΕΝΦΙΑ μειώνεται 10%, για 9 μήνες εφαρμόζεται έκπτωση 7,5%, για έξι μήνες η έκπτωση περιορίζεται στο 5% και για τρεις μήνες στο 2,5% ενώ δεν ισχύει καμία μείωση για κατοικίες που ασφαλίζονται για διάστημα μικρότερο των τριών μηνών το χρόνο. Για παράδειγμα φορολογούμενος με ασφάλιση της κατοικίας του όλο το 2023 και με ΕΝΦΙΑ ύψους 400 ευρώ θα έχει μείωση 10% δηλαδή το επόμενο έτος θα πληρώσει 360 ευρώ. Αν ο ίδιος φορολογούμενος ασφάλισε τη κατοικία του για 6 μήνες το 2023 η έκπτωση στο ποσό του ΕΝΦΙΑ θα είναι 5% στα 400 ευρώ και θα πληρώσει τελικά 380 ευρώ.
• Για όσους πραγματοποίησαν δαπάνες για την ανακαίνιση της κατοικίας τους από το 2020 και μετά, προβλέπεται έκπτωση στο φόρο εισοδήματος που θα κληθούν να καταβάλλουν το 2024 κατά ανώτατο όριο 1.600 ευρώ. Κι αυτό γιατί με βάση το ισχύον καθεστώς η έκπτωση για τις δαπάνες που πραγματοποιούνται από το 2020 έως και φέτος ανέρχεται στο 40% με ανώτατο όριο δαπάνης τα 16.000 ευρώ. Δηλαδή, οι φορολογούμενοι για εργασίες της τάξης 16.000 ευρώ θα έχουν έκπτωση 40% δηλαδή 6.400 ευρώ, ποσό που κατανέμεται ισόποσα σε τέσσερα χρόνια δηλαδή 1.600 ευρώ το χρόνο. Για παράδειγμα αν η δαπάνη πραγματοποιήθηκε το 2020, το 40% αυτής κατανέμεται ισόποσα στα έτη 2021, 2022, 2023 και 2024 και μειώνει το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων που θα βεβαιώνεται στον φορολογούμενο ιδιοκτήτη κατά το έτος αυτό. Σημειώνεται ότι η έκπτωση για δαπάνες που έγιναν έως φέτος παρέχεται εφόσον ο ιδιοκτήτης πληρώσει τα εργατικά με ηλεκτρονικό χρήμα μέσω τραπεζών.

Ο Δεκέμβριος

Επίσης τον τρέχοντα μήνα εκταμιεύτηκαν ενισχύσεις 717 εκατ. ευρώ που περιλαμβάνουν:

• Οικονομική στήριξη ύψους 352 εκατ. ευρώ για 2,3 εκατ. συμπολίτες μας, που αφορά τους δικαιούχους του επιδόματος παιδιών του ΟΠΕΚΑ, τους δικαιούχους των επιδομάτων αναπηρίας του ΟΠΕΚΑ και του ΕΦΚΑ, τους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, για τους οποίους αυξάνεται και το επίδομα μόνιμα κατά 8%, χαμηλοσυνταξιούχους με κύριες συντάξεις έως 700 ευρώ και τους ανασφάλιστους υπερήλικες.
• Ενίσχυση για 740.000 περίπου συνταξιούχους που έχουν προσωπική διαφορά με κόστος 107 εκατ. ευρώ,
• Η προκαταβολή του επιδόματος θέρμανσης για περισσότερους από 1 εκατομμύριο δικαιούχους ύψους 189 εκατ. ευρώ,
• Το διπλό Market Pass για τη Θεσσαλία και τον Έβρο ύψους 35 εκατ. ευρώ,
• Το Youth Pass για νέους 18 και 19 ετών ύψους 31 εκατ. ευρώ.