“Έκλεισαν” τα ταμεία των τραπεζών σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά

Δραματικές διαστάσεις προσλαμβάνει η αδυναμία του πιστωτικού συστήματος να χορηγήσει πιστώσεις σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Συγκεκριμένα, η τραπεζική χρηματοδότηση προς το σύνολο του εγχώριου ιδιωτικού τομέα, επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και νοικοκυριά, υποχώρησε σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία στο -3,2% σε ετήσια βάση τον Δεκέμβριο του 2011, από -2,4% το Νοέμβριο του 2011, -2,2% τον Οκτώβριο του 2011 και τον Σεπτέμβριο του 2011 και 0% τον Δεκέμβριο του 2010.

Η καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα ήταν σημαντικά αρνητική κατά 1,75 δισ. τον Δεκέμβριο του 2011, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 1,27 δισ. ευρώ το Νοέμβριο του 2011 και θετικής ροής νέων δανείων κατά 244 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2010. Στον τομέα των επιχειρήσεων, η πτώση της χρηματοδότησης ανήλθε στο -2% τον Δεκέμβριο του 2011, από 1,1% τον Δεκέμβριο του 2010.

Ειδικότερα, αύξηση της χρηματοδότησης σε ετήσια βάση εξακολουθεί να σημειώνεται στους τομείς του Ηλεκτρισμού- Φωταερίου-Ύδρευσης (+12,3%), της Ναυτιλίας (+2,1%) και της Βιομηχανίας (+0,1%). Διατηρείται με θετικό πρόσημο η αύξηση της χρηματοδότησης της βιομηχανίας παρά τη σημαντική πτώση της βιομηχανικής παραγωγής κατά ποσοστό άνω του -9% το 2011. Αντίθετα, αρνητικός ήταν ο ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης στις Κατασκευές κατά -7,4%, το Εμπόριο κατά -6,0%, τη Γεωργία κατά -5,6%, τις Μεταφορές-πλην Ναυτιλίας κατά -3,7% και τον Τουρισμό κατά -2,3%.

Η πτώση του υπολοίπου των δανείων προς τα νοικοκυριά αυξήθηκε περαιτέρω στο -3,9% σε ετήσια βάση τον Δεκέμβριο του 2011, από -3,8% το Νοέμβριο του 2011, -3,6% τον Οκτώβριο του 2011 και -1,2% τον Δεκέμβριο του 2010.

Ειδικότερα, η πτώση των καταναλωτικών δανείων διαμορφώθηκε στο -6,2% τον Δεκέμβριο του 2011, από -6,3% τον Νοέμβριο του 2011 και από -6,2% τον Οκτώβριο του 2011 και -3,2% τον Δεκέμβριο του 2010.

Η αρνητική ροή των δανείων προς τα νοικοκυριά, σύμφωνα με εκτιμήσεις των οικονομικών αναλυτών της Alpha Bank, όπως διατυπώνονται στο τελευταίο οικονομικό δελτίο της τράπεζας, είναι κυρίως αποτέλεσμα της μεγάλης πτώσης της ζήτησης για διαρκή καταναλωτικά αγαθά, ιδιαίτερα δε της μεγάλης πτώσης της ζήτησης για αγορά επιβατικών αυτοκινήτων, καθώς και για αγορά κατοικιών.

Ο ρυθμός μείωσης των πιστώσεων προς τους ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και τις ατομικές επιχειρήσεις αυξήθηκε στο -6,6% τον Δεκέμβριο του 2011, έναντι του -6,5% τον Νοέμβριο του 2011 και 0,3% τον Δεκέμβριο του 2010.

H μείωση της χρηματοδότησης οφείλεται τόσο στην πολύ μεγάλη μείωση ζήτησης για δάνεια από πλευράς νοικοκυριών που σε ορισμένες κατηγορίες φθάνει ακόμη και το 70% με 80%, σε σχέση με τα επίπεδα προς της κρίσης (στην καταναλωτική πίστη) όσο και στην πολύ αυστηρή τήρηση από μέρους των τραπεζών όλων των κριτηρίων για την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των υποψηφίων δανειοληπτών.

Χρηματοδότηση προς τον Ιδιωτικό Τομέα (ετήσιοι ρυθμοί μεταβολής)

Αδυνατούν να πληρώσουν τα δάνεια

Ανησυχία προκαλεί και το γεγονός της μεγάλης αύξησης των καταναλωτικών και των στεγαστικών δανείων σε καθυστέρηση ως προς το σύνολο των καταναλωτικών και των στεγαστικών δανείων στο 24% και 11,9% αντίστοιχα τον Ιούνιο του 2011, από 20% και 10,3% αντίστοιχα τον Δεκέμβριο του 2010. Επίσης, το ποσοστό των δανείων σε καθυστέρηση στα επιχειρηματικά δάνεια ανήλθε στο 11,2% τον Ιούνιο του 2011, από 8,8% τον Δεκέμβριο του 2010, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, που δημοσιοποιήθηκαν στην Ενδιάμεση Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική τον Νοέμβριο του 2011.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών που έχουν δει το φως της δημοσιότητας η τάση αύξησης των δανείων σε καθυστέρηση δεν έχει ακόμη και σήμερα αναστραφεί. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, οι εργασίες στον τομέα της λιανικής τραπεζικής και ειδικότερα στην στεγαστική, καταναλωτική και επιχειρηματικής πίστη όσον αφορά χορήγηση νέων δανείων έχουν περιορισθεί στο ελάχιστο με τον περισσότερο χρόνο στους τομείς αυτούς να αφιερώνεται στην ρύθμιση δανείων που ήδη βρίσκονται στο “κόκκινο” ή που εκτιμάται ότι σύντομα θα αντιμετωπίσουν προβλήματα αποπληρωμής, οπότε και γίνονται προληπτικά ενέργειες προς αποφυγή αυτού του ενδεχομένου.

Δανειακή επιβάρυνση σε επιλεγμένες οικονομίες της ευρωζώνης (χορηγήσεις % του ΑΕΠ)

Τι εκτιμούν οι αναλυτές

Η εξέλιξη της τραπεζικής χρηματοδότησης στους επόμενους μήνες, εκτιμούν αναλυτές της Alpha Bank που συγκλίνουν απόλυτα με εκτιμήσεις όλων σχεδόν των οικονομικών αναλυτών τραπεζών, θα εξαρτηθεί από τον βαθμό βελτίωσης του μακροοικονομικού περιβάλλοντος στη χώρα και ειδικότερα από το βαθμό βελτίωσης της εμπιστοσύνης των αποταμιευτών. Αυτό θα προσδιορισθεί με τη σειρά του από τον βαθμό επιτυχίας της εφαρμογής του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2011-2015 και των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής της 26ης Οκτωβρίου 2011 για το δεύτερο Πακέτο Χρηματοδοτικής Στήριξης της Ελλάδος.

Επίσης η ενίσχυση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων θα εξαρτηθεί από την αύξηση της εισροής κοινοτικών πόρων μέσω των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2007-2013 και τη βελτίωση των προοπτικών για ανάκαμψη των επενδύσεων μέσω της προώθησης των επενδύσεων που συγχρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σημειώνεται ότι ο βαθμός χρέωσης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στην Ελλάδα, παρά τις αρνητικές πιστωτικές εξελίξεις, αυξήθηκε σε 114,4% του ΑΕΠ τον Δεκέμβριο του 2011, από 113,4% του ΑΕΠ τον Δεκέμβριο του 2010, λόγω της μείωσης του ΑΕΠ. Ωστόσο, η δανειακή επιβάρυνση στην Ελλάδα εξακολουθεί να είναι αρκετά χαμηλότερη από ό,τι στη ευρωζώνη (Δεκέμβριος 2011: 118,8%, Δεκέμβριος 2010: 120,4%)