Ελκυστικότερος πλέον ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός

Υψηλές προσδοκίες για άμεσα και ουσιαστικά αποτελέσματα στο μείζον πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους, θέτει το οικονομικό επιτελείο, μετά το πρόσφατο λιφτινγκ του Εξωδικαστικού Μηχανισμού. 

Η αισιοδοξία ότι ο επικαιροποιημένος Εξωδικαστικός Μηχανισμός μπορεί επιτέλους να βγάλει από το αδιέξοδο χιλιάδες δανειολήπτες, στηρίζεται αρχικά στα σταθερή αυξητική πορεία που καταγράφει τους τελευταίους μήνες ο αριθμός των αιτήσεων που υποβάλλονται στην σχετική πλατφόρμα αλλά κυρίως στις πρόσφατες νομοθετικές αλλαγές που αφορούν στη μείωση του επιτοκίου για τις ρυθμίσεις δανείων στο 3%, στις αλλαγές στον αλγόριθμο και στη ρύθμιση οφειλών συνυπεύθυνων προσώπων που αφορά στις οφειλές του Δημοσίου.

Αναλυτικότερα και σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, τον Νοέμβριο πραγματοποιήθηκαν 4.270 εκκινήσεις νέων αιτήσεων στην πλατφόρμα, 2.289 νέες υποβολές αιτήσεων και 1.152 νέες επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών. Συνολικά, μέχρι το τέλος Νοεμβρίου 2023 έχουν πραγματοποιηθεί 11.175 επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών οι οποίες αντιστοιχούν σε 4,1 δισ. ευρώ αρχικών οφειλών.

Την ίδια στιγμή και από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει ότι καθ’ οδόν για ρύθμιση μέσω του Εξωδικαστικού Μηχανισμού βρίσκονται οφειλές άνω των 22 δις. ευρώ. Πρόκειται για οφειλές 13,67 δισ. ευρώ για τις οποίες έχει γίνει η αρχική υποβολή αιτήματος και αντλούνται στοιχεία από την πλατφόρμα και για ολοκληρωμένα αιτήματα που αντιστοιχούν σε οφειλές 8,62 δισ. ευρώ.

Ωστόσο, η ουσιαστική ώθηση για να αυξηθούν οι ρυθμίσεις αναμένεται να δοθεί τους επόμενους μήνες από τις δύο, μεταξύ άλλων, αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που ισχύουν για όλους τους οφειλέτες που θα ρυθμίζουν μέσω του Εξωδικαστικού Μηχανισμού. Σε αυτή την κατεύθυνση καθοριστική εκτιμάται ότι θα είναι η συμμετοχή του μειωμένου στο 3% επιτοκίου των ρυθμίσεων το οποίο θα είναι σταθερό για 3 χρόνια και κυρίως η βελτίωση του αλγόριθμου που δίνει μεγαλύτερα κουρέματα ως και επιπλέον 28% στις ενυπόθηκες οφειλές.

Εκστρατεία ενημέρωσης

Ταυτόχρονα, η Γενική Γραμματεία Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους σχεδιάζει και θα υλοποιήσει εντός του Ιανουαρίου ενημερωτική εκστρατεία για όλους τους οφειλέτες καθώς αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι υπάρχει έλλειμμα ενημέρωσης των πολιτών για τα εργαλεία ρύθμισης των χρεών που έχουν πολίτες και επιχειρήσεις προς τους χρηματοπιστωτικού φορείς αλλά και το Δημόσιο. Μάλιστα, στο έλλειμμα ενημέρωσης –  άλλα όχι μόνο – οφείλεται εν πολλοίς και στο πολύ χαμηλό ενδιαφέρον σε ότι αφορά το ενδιάμεσο πρόγραμμα προστασίας για τους ευάλωτους που «τρέχει» μέχρι να δημιουργηθεί ο Φορέας Ακινήτων και στο οποίο έχουν ενταχθεί λιγότεροι από 150 ευάλωτοι παρά το γεγονός μέσω του προγράμματος μπορούν να λάβουν επιδότηση 70-210 ευρώ ενώ «παγώνουν» και διαδικασίες πλειστηριασμού.

Συνολικά πάντως και σύμφωνα με το νέο νόμο η πρόταση αναδιάρθρωσης του χρέους των ευάλωτων οφειλετών που προκύπτει από την εφαρμογή του αλγόριθμου του εξωδικαστικού θα γίνεται αυτόματα και υποχρεωτικά αποδεκτή από το σύνολο των πιστωτών. Έτσι καταργείται η ευχέρεια των servicers που υπήρχε μέχρι σήμερα να απορρίπτουν την πρόταση του εξωδικαστικού ακόμη και με το απλό «όχι» ενός υπαλλήλου. Ο οφειλέτης διατηρεί το δικαίωμα να απορρίψει την πρόταση, ενώ οι πιστωτές θα μπορούν να την προσβάλουν στα δικαστήρια, μόνο εφόσον διαθέτουν στοιχεία ότι παράμετροι της αίτησης δεν είναι αληθινές. Έτσι, θωρακίζεται η προστασία για τους ευάλωτους και τίθενται παράλληλα, δικλείδες ασφαλείας για την διαπίστωση όσων είναι πραγματικά ευάλωτοι και όχι κακοπληρωτές.

Εξάλλου για τις περιπτώσεις των μη ευάλωτων για τους οποίους έχει εκδοθεί πρόγραμμα πλειστηριασμού τίθεται όριο μέχρι 10% επί της οφειλής στο ύψος της προκαταβολής που μπορούν να ζητούν οι πιστωτές προκειμένου να συναινέσουν σε ρύθμιση στο πλαίσιο του εξωδικαστικού και να ανασταλεί έτσι ο πλειστηριασμός.

Επιπρόσθετα, για το σύνολο των οφειλετών που έχουν δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση (όχι μόνο για τους ευάλωτους) βελτιώνεται ο αλγόριθμος από τον οποίο προκύπτει το ύψος της διαγραφής και της οφειλής μέσω του εξωδικαστικού. Η εν λόγω ρύθμιση, που θα θεσπιστεί με Υπουργική Απόφαση αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, οδηγεί σε μείωση έως και 28% της ρυθμιζόμενης οφειλής από δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση. Με τον ίδιο τρόπο (Υπουργική Απόφαση) θα οριστεί σε 3% σταθερό για 3 έτη το επιτόκιο των ρυθμίσεων.