Απόφοιτοι Εθνικής Σχολής Δημ. Διοίκησης: Αναιρείται το δίκαιο της καταγγελίας στις απολύσεις

“Για την υπεράσπιση και την προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων και των δημοκρατικών ελευθεριών, που κατακτήθηκαν με αγώνες και θυσίες, στηρίζουμε και συμμετέχουμε στην πανεργατική απεργία της 10ης Ιουνίου” αναφέρει η Ένωση Αποφοίτων Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης (ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ).

Όπως τονίζει στην αναλυτική ανακοίνωση – παρέμβασή της:

“Με αφορμή τη συζήτηση του Σ/Ν του Υπουργείου Εργασίας με τίτλο «Για την Προστασία της Εργασίας – Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής «Επιθεώρηση Εργασίας» – Κύρωση της Σύμβασης 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την εξάλειψη της βίας και παρενόχλησης στον χώρο της εργασίας – Κύρωση της Σύμβασης 187 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για τo Πλαίσιο Προώθησης της Ασφάλειας και της Υγείας στην Εργασία – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 για την ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ζωής», το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ επισημαίνει τα παρακάτω:  

Βασικές προβλέψεις του Σ/Ν

Το συγκεκριμένο Σ/Ν προωθεί αλλαγές σε τρεις σημαντικούς τομείς στο εργασιακό πεδίο:

1. Διευθετεί τον χρόνο εργασίας, επιτρέποντας την ελαστικοποίηση του ωραρίου. Συγκεκριμένα, ο εργαζόμενος με ατομική σύμβαση θα μπορεί να απασχολείται έως 2 ώρες επιπλέον, πέραν του 8ωρου, δίχως πρόσθετη αμοιβή για μια περίοδο αναφοράς αυξημένης απασχόλησης (12 μήνες). Ο χρόνος αυτός θα συμψηφίζεται με ρεπό, άδεια ή μειωμένο ωράριο. Παράλληλα προβλέπεται αύξηση του αριθμού των νόμιμων υπερωριών στις 150 ώρες από τις 96 ώρες που ισχύει για τις βιομηχανίες και τις 120 ώρες για τις υπηρεσίες. Στο ίδιο πλαίσιο διευρύνεται η λίστα των επιχειρήσεων που μπορούν να λειτουργούν και τις Κυριακές, προχωρώντας στην περαιτέρω συρρίκνωση της Κυριακάτικης αργίας.
2. Επεμβαίνει στα συνδικαλιστικά δικαιώματα, στις συνδικαλιστικές οργανώσεις και στο δικαίωμα της απεργίας και ειδικά στα κρίσιμα άρθρα (1 έως 21) του Ν.1264/1982. Σύμφωνα με τις προωθούμενες τροποποιήσεις καθιερώνεται Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων (ΓΕΜΗΣΟΕ) και η καταχώρηση των οργανώσεων σε αυτό συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την απόκτηση νομικής προσωπικότητας και για το δικαίωμα κήρυξης απεργίας. Επιπλέον, αίρεται η προστασία μελών του ΔΣ των σωματείων από τις απολύσεις και καταργείται η Επιτροπή Προστασίας Συνδικαλιστικών Στελεχών, η οποία έκρινε ως τώρα τη νομιμότητα της απόλυσης συνδικαλιστών.

Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα εξ αποστάσεως ψηφοφορίας για την κήρυξη απεργιακών κινητοποιήσεων. Απαγορεύεται η παρεμπόδιση εργαζομένων, οι οποίοι κατά την διάρκεια απεργίας επιθυμούν να εργαστούν, ενώ προβλέπεται προσωπικό ελάχιστης εγγυημένης λειτουργίας κατά την διάρκεια απεργίας σε επιχειρήσεις των οποίων η λειτουργία έχει ζωτική σημασία για το κοινωνικό σύνολο. Ο νόμος θα απαγορεύει στο εξής τη λήψη απόφασης κήρυξης απεργίας χωρίς την παροχή πραγματικής δυνατότητας εξ αποστάσεως συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση των μελών σε όποιο μέλος το επιθυμεί (άρθρο 85).

• Αλλάζει το τοπίο των απολύσεων. Ένα από τα πλέον προβληματικά σημεία του Σ/Ν αφορά στην πρόβλεψη του άρθρου 65, παρ. 3, σύμφωνα με το οποίο περιορίζονται οι συνέπειες της άκυρης απόλυσης. Ειδικότερα, ενώ με το ισχύον καθεστώς προβλέπεται επαναπρόσληψη και, επιπρόσθετα, μισθοί υπερημερίας, με το προτεινόμενο Σ/Ν περιορίζεται η εφαρμογή των παραπάνω σε ρητές, συγκεκριμένες περιπτώσεις. Για όλες τις υπόλοιπες, άκυρες απολύσεις προβλέπει μια καλούμενη αστική ποινή, δηλαδή «ποσό πρόσθετης αποζημίωσης, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των τακτικών αποδοχών τριών (3) μηνών, ούτε μεγαλύτερο του διπλάσιου της κατά νόμο αποζημίωσης λόγω καταγγελίας κατά τον χρόνο απόλυσης». Έτσι, δίνεται η δυνατότητα στον εργοδότη να χορηγήσει επιπλέον αποζημίωση σε εργαζόμενους, αντί να τους επαναπροσλάβει. Ειδικά το σημείο αυτό είναι εξαιρετικά επίφοβο, με προεκτάσεις που αγγίζουν τα συνταγματικά όρια της προστασίας του δικαιώματος στην εργασία. Με αυτόν το τρόπο αναιρείται το δίκαιο της καταγγελίας και πέφτει το τελευταίο «οχυρό» της μισθωτής εργασίας, η προστασία από την απόλυση, που ισχύει εδώ και 100 χρόνια (ν.2112/1920).

Οικονομικά της εργασίας: εσωτερική υποτίμηση με μείωση του εργασιακού κόστους

Βασικό στοιχείο που καθορίζει τις παραπάνω ρυθμίσεις είναι η μείωση του κόστους εργασίας για τις επιχειρήσεις σε βάρος των εργαζομένων. Αυτό συμβαίνει διότι αυξάνονται οι υπερωρίες που μπορούν να επιβάλλουν οι εργοδότες, που σημαίνει περισσότερες ώρες εργασίας με τις ίδιες απολαβές.

Έτσι, το συγκεκριμένο νομοσχέδιο υλοποιεί μία στρατηγική εσωτερικής υποτίμησης που αξιοποιεί τη μείωση του εργασιακού κόστους και τον περιορισμό των εργασιακών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων ως εργαλεία με στόχο τη βελτίωση της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Η εφαρμογή αντίστοιχων πολιτικών απορρύθμισης  στο πλαίσιο των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής εργασίας δεν είχε καμία επίπτωση στην παραγωγικότητα η οποία συνέχισε να μειώνεται από το 2008. Παράλληλα αυτές οι πολιτικές οδήγησαν σε ρεκόρ ανεργίας 28% και ιδιαίτερα στους νέους κοντά στο 50% και διεύρυναν τις ανισότητες με το ποσοστό σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού να φτάνει στο 36%, ενώ τέλος αυξήθηκαν και τα δημοσιονομικά κενά στα ταμεία του κράτους με συνέπεια τη περαιτέρω υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες (παιδεία, υγεία κλπ).

Μέσα σε ένα ήδη επιβαρυμένο κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον με υψηλό ποσοστό ανεργίας, κυριαρχία των ελαστικών μορφών απασχόλησης καθώς και χαμηλές αποδοχές, για ακόμα μία φορά οι εργαζόμενοι καλούνται να σηκώσουν το βάρος μίας κρίσης. Έχουν προηγηθεί μέτρα όπως η κατάργηση του βάσιμου λόγου απόλυσης και της συνευθύνης αναθέτοντος και εργολάβου, η μέιωση του προστίμων για παραβιάσεις της εργασιακής νομοθεσίας και η αναστολή της υποχρέωσης του εργοδότη να καταχωρεί στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ τις αλλαγές στο ωράριο των εργαζομένων.

Η εφαρμογή του νέου νόμου θα έχει ως αποτέλεσμα αφενός τη μείωση του μεριδίου της εργασίας στο εθνικό εισόδημα προς όφελος των επιχειρηματικών κερδών  αφετέρου τη μεταφορά διαπραγματευτικής ισχύος στους εργοδότες. Σε μία ιστορική συγκυρία που η επιστημονική εξέλιξη και η τεχνολογική πρόοδος δίνουν τη δυνατότητα για μείωση των ωρών εργασίας η κυβέρνηση κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση. Η κατάργηση του 8ώρου μέσω της διευθέτησης του χρόνου εργασίας με ατομική συμφωνία και η επέκταση της εργασίας τις Κυριακές σε περισσότερους κλάδους, σε συνδυασμό με την αύξηση του πλαφόν των νόμιμων υπερωριών σε 150 ώρες, θα επιδεινώσει ακόμα περισσότερο τις συνθήκες εργασίας και ζωής των εργαζομένων περιορίζοντας τον ελεύθερο χρόνο και αυξάνοντας τον κίνδυνο εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών. Ακόμα μία σημαντική παράμετρος είναι ότι καθώς οι επιχειρήσεις θα έχουν πρόσβαση σε μία δεξαμενή απλήρωτων υπερωριών θα περιορίσουν τις νέες προσλήψεις με αποτέλεσμα την αύξηση της ανεργίας. Τέλος, το δικαίωμα στην απεργία αποδυναμώνεται μέσα από τη κατοχύρωση προσωπικού ασφαλείας που ορίζεται σε τουλάχιστον 1/3 των εργαζομένων σε μία σειρά από κλάδους.

Γιατί αφορά τη Δημόσια Διοίκηση

Είναι φανερό ότι όλες οι παραπάνω αλλαγές και διευθετήσεις, αν και δεν πλήττουν άμεσα τον δημόσιο τομέα, εντούτοις, είναι αναμενόμενο ότι δεν θα μείνει ανεπηρέαστος.

Η άμεση επίπτωση που έχει στον δημόσιο τομέα αφορά στην αύξηση του προσωπικού ασφαλείας στο 1/3 επί του συνόλου των εργαζομένων για τις επιχειρήσεις που η λειτουργία τους είναι κρίσιμη για το κοινωνικό σύνολο, για το Δημόσιο, τους ΟΤΑ και τα ΝΠΔΔ.

Πέραν όμως της άμεσης επίπτωσης, η πρόσφατη μνημονιακή εμπειρία έχει αποδείξει πως η συρρίκνωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, κάθε άλλο παρά αφήνει ανεπηρέαστα τα δικαιώματα των εργαζομένων στο δημόσιο. 

Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής «Επιθεώρησης Εργασίας»

Σύμφωνα με την έκθεση ρυθμιστικών συνεπειών του Σ/Ν, η μετεξέλιξη του ΣΕΠΕ σε ανεξάρτητη αρχή επιχειρεί να θεραπεύσει το μειωμένο τεκμήριο αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας της ελεγκτικής του δραστηριότητας που πηγάζει από την μέχρι σήμερα υπαγωγή του στην υπηρεσιακή ιεραρχία του Υπουργείου Εργασίας.

Αυτή η ομολογία περί μη αποτελεσματικής λειτουργίας του ΣΕΠΕ, η οποία άρρητα αποδίδεται σε πολιτικές παρεμβάσεις, δεν συνοδεύεται από κανένα στοιχείο τεκμηρίωσης, κανένα ερευνητικό δεδομένο και αρκείται σε μια μάλλον διαισθητική διαπίστωση ότι η διοικητική φύση του ελεγκτικού οργάνου λειτουργεί ως αντικίνητρο για την υποβολή καταγγελιών από την πλευρά των εργαζομένων, και αόριστες αναφορές περί ελεγκτικής δραστηριότητας που δεν υπαγορεύεται από τις πραγματικές ανάγκες για τον έλεγχο της τήρησης της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας.

Δίχως την απαραίτητη τεκμηρίωση που να αποτυπώνει τις διαστάσεις του φαινόμενου της υποκαταγγελίας παραβιάσεων της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας, τις αιτίες του καθώς και τις επικαλούμενες οργανωτικές και νομοθετικές ελλείψεις του υφιστάμενου ελεγκτικού μηχανισμού, η ρύθμιση φαίνεται να λειτουργεί ως επικοινωνιακό πυροτέχνημα, αποπροσανατολίζοντας την συζήτηση από την ουσία, δηλαδή την απίσχναση της προστατευτικής εργασιακής/ασφαλιστικής νομοθεσίας.

Επιπλέον, ανακύπτουν ερωτήματα για τη σκοπιμότητα των υπερεξουσιών του διοικητή σε μία σειρά από θέματα όπως τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις πρόσληψης προσωπικού, το σύστημα προαγωγών και βαθμολογικής και υπηρεσιακής εξέλιξης, το ειδικό μισθολογικό καθεστώς και ειδικότερο σύστημα επιπλέον ανταμοιβής (bonus), τους στόχους και τα κριτήρια αξιολόγησης των υπαλλήλων, τον οργανισμό και τα περιγράμματα εργασίας κ.α..

Τα θετικά σημεία

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει και ορισμένα μέτρα όπως  η κύρωση τους Σύμβασης 187 της Διεθνούς Συνδιάσκεψης Εργασίας για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, η κατάργηση της διάκρισης υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών όσον αφορά την αποζημίωση σε περίπτωση απόλυσης, η κύρωση της σύμβασης 190 του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας για την εξάλειψη τους βίας και τους παρενόχλησης στον κόσμο τους εργασίας, η Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου τους 20ής Ιουνίου 2019 σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές, η κατοχύρωση του δικαιώματος του τηλεργαζόμενου στην αποσύνδεση και η αναγνώριση συνδικαλιστικών δικαιωμάτων σε όσους προσφέρουν υπηρεσίες σε ψηφιακές πλατφόρμες.

Ωστόσο, οι προαναφερθείσες προβλέψεις δεν αναιρούν τον εν γένει αντεργατικό χαρακτήρα του νομοσχεδίου.

Συμπερασματικά

Στη βάση των παραπάνω, ως ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ θεωρούμε ότι το παρόν νομοσχέδιο είναι ουσιωδώς προβληματικό, καθώς βασίζεται στη λογική της εσωτερικής υποτίμησης του εργασιακού κόστους. Σε αυτό το πλαίσιο δεν λαμβάνονται υπόψη εξίσου κρίσιμα ζητήματα όπως είναι η διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα, η άνοδος της παραγωγικότητας μέσα από την ανάπτυξη της τεχνολογίας και η επίδραση του περιθωρίου κέρδους  και του κόστους των ενδιάμεσων αγαθών στη διαμόρφωση της τιμής του προιόντος. Επομένως καθώς το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης παραμένει   εντάσεως φτηνής και ανειδίκευτης εργασίας δυσχεραίνεται ο περαιτέρω μετασχηματισμός της ελληνικής οικονομίας. Υπό αυτήν την έννοια, θεωρούμε ότι μακροπρόθεσμα ο δημόσιος τομέας δεν θα μείνει σε καμιά περίπτωση αλώβητος από αυτές τις αλλαγές.

Επιπρόσθετα, είμαστε αντίθετοι στους περιορισμούς των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, στην ελαστικοποίηση του ωραρίου καθώς και στην κατάργηση της επαναπρόσληψης των απολυμένων, παρά τη δικαστική ακύρωση της απόλυσης. Οι διατάξεις αυτές επαναφέρουν τον κόσμο της εργασίας πολλές δεκαετίες πίσω. Και για τους λόγους αυτούς διαφωνούμε με το πνεύμα που διέπει το παρόν νομοσχέδιο, καθώς τα όποια θετικά σημεία δεν μπορούν να ισοσταθμίσουν τα αρνητικά.

Για την υπεράσπιση και τη προστασία  των εργασιακών δικαιωμάτων και των δημοκρατικών  ελευθεριών  που κατακτήθηκαν με αγώνες και θυσίες στηρίζουμε  και συμμετέχουμε στην πανεργατική απεργία της 10ης Ιουνίου.

Το ΔΣ της ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις