Δ. Τεμπονέρας στο NEWS 24/7: Πώς με τον νέο νόμο καταργείται το οκτάωρο

Η συζήτηση του εργασιακού νομοσχέδιου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή συνεχίζεται με στόχο στις 17 Ιουνίου να αποτελεί νόμο του κράτους.

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι με το νομοσχέδιο δεν θίγεται το 8ώρο, αλλά αντίθετα, κατοχυρώνεται ακόμα περισσότερο.

Στην προσπάθειά της να πείσει την κοινή γνώμη και να εξωραΐσει την έντονη κριτική που ασκείται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τα συνδικάτα, με το άρθρο 55 του νομοσχεδίου, επαναβεβαιώνει την ισχύ του 8ώρου και του 40ώρου, δίνοντας τη δυνατότητα δήθεν και για 4ήμερη εβδομαδιαία εργασία .

Η επιμονή της κυβέρνησης να επανανομοθετήσει κάτι που ήδη ισχύει αντίκειται στις πρακτικές καλής νομοθέτησης, αλλά το πρόβλημα δεν είναι εκεί. Η αγωνία του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ.Χατζηδάκη είναι να μην επεκταθεί η συζήτηση στα χρονικά όρια εργασίας, που «κατακρεουργούνται» μέσα στο νομοσχέδιο, μέσω αρκετών διατάξεων.

Οι εργαζόμενοι από την πλευρά τους αντιδρούν με απεργία.

Το 8ώρο λοιπόν καταργείται για τους εξής λόγους:

1. Η κυβέρνηση με το άρθρο 57 του νομοσχέδιου υπονομεύει το 8ώρο «από τα κάτω». Το συγκεκριμένο άρθρο ορίζει ότι: “Αν παραστεί ανάγκη για πρόσθετη εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνησή του δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη. Η πρόσθετη εργασία μπορεί να παρασχεθεί, εφόσον συμφωνεί ο εργαζόμενος και κατά ωράριο που δεν είναι συνεχόμενο σε σχέση με το συμφωνημένο ωράριο της ίδιας ημέρας, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων περί ημερήσιας ανάπαυσης. Αν παρασχεθεί εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο μερικώς απασχολούμενος δικαιούται αντίστοιχης αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) επί της συμφωνηθείσας αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας που θα παράσχει. O μερικώς απασχολούμενος μπορεί να αρνηθεί την παροχή εργασίας πέραν της συμφωνημένης, όταν η πρόσθετη εργασία λαμβάνει χώρα κατά συνήθη τρόπο. Σε κάθε περίπτωση η πρόσθετη αυτή εργασία δύναται να πραγματοποιηθεί κατ’ ανώτατο όριο μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου του συγκρίσιμου εργαζομένου”.

Συνεπώς για πρώτη φορά, θεσπίζεται το «σπαστό» ωράριο στη μερική απασχόληση. Κυρίως οι νέοι που εργάζονται part time, θα υποχρεούνται να εργάζονται σε απογευματινή βάρδια επιπλέον του ωραρίου τους και όχι με προσαύξηση 40%, όπως ισχύει στην υπερωρία αλλά με την ελάχιστη προσαύξηση του 12%. Η διάταξη προϋπήρχε, χωρίς όμως ποτέ να δίνεται η δυνατότητα, για επιπλέον εργασία, σε άλλη ώρα της ημέρας. Πέρα από τα ζητήματα που δημιουργούνται και έχουν να κάνουν με την ανατροπή της καθημερινότητας των ευέλικτα εργαζομένων, προκύπτουν και αρκετά άλλα θέματα.

Πώς θα γίνεται ο έλεγχος σε περιπτώσεις αδήλωτης εργασίας; Πόσο εύκολο θα είναι πια οι ελεγκτικοί μηχανισμοί να εντοπίσουν την υποδηλωμένη εργασία όταν ο εργοδότης θα έχει την δυνατότητα αιφνιδίως να ζητά επιπλέον εργασία σε άλλη ώρα; Τι σημαίνει η φράση ότι ο εργοδότης θα παρανομεί όταν αναγκάζει τον εργαζόμενο να δουλέψει επιπλέον κατά «συνήθη τρόπο»; Θα πρέπει να πάει στα δικαστήρια ο εργαζόμενος σε περιπτώσεις κατάχρησης και πόσο εύκολο είναι αυτό; Γιατί μια επιχείρηση να προσλάβει κάποιον εφεξής με πλήρες ωράριο όταν θα μπορεί να κάνει το ωράριο λάστιχο, ανάλογα με τις ανάγκες της;

Μετά την ισχύ της συγκεκριμένης ρύθμισης η μόνιμη και σταθερή απασχόληση με 8ώρο, θα αποτελεί μακρινή ανάμνηση.

2. Με το άρθρο 58 του νομοσχεδίου αυξάνεται το νόμιμο πλαφόν των υπερωριών. Συγκεκριμένα ορίζεται ότι: “Μισθωτοί απασχολούμενοι υπερωριακώς δικαιούνται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας, έως τρεις (3) ώρες ημερησίως και μέχρι τη συμπλήρωση εκατόν πενήντα (150) ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά σαράντα τοις εκατό (40%).

..Κάθε ώρα υπερωρίας, για την πραγματοποίηση της οποίας δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες από το νόμο διατυπώσεις και διαδικασίες έγκρισης, χαρακτηρίζεται εφεξής παράνομη υπερωρία.

…Για κάθε ώρα παράνομης υπερωρίας ο μισθωτός δικαιούται αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά εκατόν είκοσι τοις εκατό (120%).

…Με αποφάσεις του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δύναται να χορηγείται κατά περίπτωση άδεια υπερωριακής απασχόλησης των μισθωτών όλων των επιχειρήσεων και εργασιών, επιπλέον των επιτρεπόμενων ανωτάτων ορίων υπερωριακής απασχόλησης ετησίως της παρ. 3, σε περιπτώσεις επείγουσας φύσης εργασίας, η εκτέλεση της οποίας κρίνεται απολύτως επιβεβλημένη και δεν επιδέχεται αναβολή. Για την κατά τα ανωτέρω υπερωριακή απασχόληση, οι μισθωτοί δικαιούνται αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά εξήντα τοις εκατό (60%)”.

Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι το κόστος των υπερωριών πλέον γίνεται εξαιρετικά φτηνό. Παράλληλα, προκύπτει μείωση αποδοχών για τους εργαζόμενους και εντατικοποίηση της εργασίας. Σήμερα, με το ισχύον δίκαιο, που είναι ήδη βαρύ για τους εργαζόμενους, το πλαφόν των ωρών υπερεργασίας και υπερωριών, πέραν του 40ωρου, είναι 346 ώρες στη βιομηχανία και 370 ώρες στις υπηρεσίες με την πιο χαμηλή προσαύξηση στην Ευρώπη: 20% στην υπερεργασία, 40% στην υπερωρία.

Στην ΕΕ το ετήσιο πλαφόν υπερωριακής απασχόλησης είναι 80 με 250 ώρες και η προσαύξηση αντίστοιχα 50 και 100%. Τέλος, η μείωση του κόστους των υπερωριών έχει ως αποτέλεσμα την αποτροπή προσλήψεων κάτι που φυσικά δεν βοηθάει στην μείωση της ανεργίας. Μοναδική υποχρέωση του εργοδότη θα είναι πλέον να σέβεται το ελάχιστο χρονικό όριο ανάπαυσης σε ημερήσια βάση που είναι οι 11 ώρες. Άρα το 8ώρο θα μπορεί να γίνεται 13ωρο και μάλιστα με εξαιρετικά χαμηλό κόστος.

3. Στο άρθρο 59 ορίζεται ότι «Εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ της συνδικαλιστικής οργάνωσης και του εργοδότη, μπορεί, κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου, να εφαρμοσθεί το σύστημα διευθέτησης του χρόνου εργασίας, μετά από έγγραφη συμφωνία…».

Πρόκειται για τη γνωστή διευθέτηση του χρόνου εργασίας που ισχύει όπως τροποποιήθηκε από το 2011. Νομοθετείται η ελαστικοποίηση του 8ώρου με την θεσμοθέτηση της 10ωρη εργασίας. Η νέα διευθέτηση του χρόνου εργασίας προβλέπει 10ώρη εργασία, δίχως πρόσθετη αμοιβή, για μια περίοδο αναφοράς αυξημένης απασχόλησης, με δυνατότητα συμψηφισμού εντός 6 μηνών, με λιγότερες ώρες δουλειάς σε άλλη περίοδο μειωμένης απασχόλησης ή με τη χορήγηση ημερήσιας ανάπαυσης ή με συνδυασμό μειωμένων ωρών εργασίας και ρεπό, δια ατομικής συμβάσεως εργασίας και όχι με συλλογική σύμβαση εργασίας όπως ίσχυε μέχρι σήμερα.

Ποιος θα το φανταζόταν ότι στην Ελλάδα του 2021 θα μιλούσαμε για «δουλειά χωρίς μισθό» και πληρωμή με …ρεπό! Η επιλογή της κυβέρνησης να «υποβαθμίσει» την διευθέτηση του χρόνου εργασίας από την συλλογική, στην ατομική διαπραγμάτευση, συνιστά παραβίαση των βασικών αρχών του προστατευτικού εργατικού δικαίου. Αν σε συνθήκες νομοθετημένου 8ώρου, η αγορά εξοκείλει στα 10ωρα, ας σκεφτούν οι αρμόδιοι σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και απορρύθμισης που θα φτάσουμε μετά τα νομοθετημένα 10ώρα!

4. Τα χρονικά όρια εργασίας επηρεάζονται και με το άρθρο 61. Ορίζεται ότι: “Η χρονική περίοδος χορηγήσεως της αδείας κανονίζεται μεταξύ εργοδότου και μισθωτού, του πρώτου υποχρεουμένου να χορηγήσει την αιτηθείσαν άδειαν το πολύ εντός διμήνου από της υπό του δευτέρου διατυπώσεως της σχετικής αιτήσεως. Πάντως το ήμισυ τουλάχιστον των κατ΄ έτος, εν εκάστη επιχειρήσει, δικαιουμένων αδείας δέον να ικανοποιούνται εντός του από 1ης Μαΐου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου χρονικού διαστήματος. Η κατά τα ανωτέρω απαιτουμένη αίτησις σκοπεί μόνον εις τον προσδιορισμόν των χρονικών ορίων, εντός των οποίων υφίσταται υποχρέωσις διά την χορήγησιν της αδείας και δεν αποτελεί τυπικήν προϋπόθεσιν διά την υπό του μισθωτού, κατά τας διατάξεις του παρόντος νόμου, άσκησιν του εις άδειαν μετ’ αποδοχών δικαιώματος αυτού. Η δικαιούμενη, κατ’ έτος, άδεια πρέπει να εξαντλείται μέχρι το πρώτο τρίμηνο του επόμενου ημερολογιακού έτους”.

Με το συγκεκριμένο άρθρο δίνεται η δυνατότητα στον εργοδότη να χορηγεί την άδεια αναψυχής όχι μέχρι την 31η Δεκεμβρίου κατ’ έτος, υποχρεωτικά όπως ίσχυε μέχρι σήμερα, αλλά μέχρι και την 31η Μαρτίου κάθε επόμενου έτους. Η συγκεκριμένη ρύθμιση θα δημιουργήσει τρομακτικά προβλήματα. Ο εργοδότης θα μπορεί να χρησιμοποιεί την άδεια ως μοχλό πίεσης, για άλλους σκοπούς. Ποιος θα θέλει π.χ. να πάρει την άδειά του μέσα στον Φλεβάρη , όταν ούτε διακοπές υπάρχουν, ούτε βεβαίως είμαστε κοντά σε γιορτές-αργίες κλπ;.

5. Στο άρθρο 62 ορίζεται ότι: “Εργαζόμενος πλήρους ή μερικής απασχόλησης δύναται, κατόπιν ατομικής έγγραφης συμφωνίας με τον εργοδότη, να λάβει άδεια άνευ αποδοχών για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το ένα (1) έτος, η οποία δύναται να παραταθεί με νεότερη συμφωνία των μερών. Κατά τη διάρκεια της άδειας η σύμβαση εργασίας τίθεται σε αναστολή και δεν οφείλονται ασφαλιστικές εισφορές”.

Το καινούργιο στη διάταξη αυτή, είναι ότι δίνεται η δυνατότητα για άδεια άνευ αποδοχών έπειτα από αίτημα και του εργοδότη και όχι μόνο με αίτημα του εργαζομένου(συμφωνία), όπως γινόταν μέχρι σήμερα (υποψία «αναγκαστικής άδειας»).Ο εργοδότης ανάλογα με τις ανάγκες του, θα εξωθεί τον εργαζόμενο σε «άδεια». Εν τω μεταξύ δεν θα τρέχουν προϋπηρεσίες, ένσημα και βέβαια ο μισθός. Ο εργοδότης υπό τη «δαμόκλειο σπάθη» της απόλυσης κάνει λάστιχο την ζωή του εργαζομένου και προκαλεί αιφνίδιες ανατροπές στον οικογενειακό και επαγγελματικό του βίο.

6. Με το άρθρο 63 απελευθερώνεται η λειτουργία χιλιάδων επιχειρήσεων και τις Κυριακές.

Σύμφωνα με το άρθρο 63 εργαζόμενοι σε data centers, logistics, στη φαρμακοβιομηχανία, σε call centers κλπ θα δουλεύουν κανονικά και την Κυριακή λαμβάνοντας μια προσαύξηση στο ημερομίσθιο τους. Το προσωπικό που θα απασχοληθεί σε ημέρα Κυριακή, δικαιούται να λάβει το καταβαλλόμενο ημερομίσθιο ή το 1/25 του μισθού, προσαυξημένου κατά 75% επί του νομίμου ημερομισθίου. Σημειώνεται ότι ενώ ο οφειλόμενος μισθός υπολογίζεται με βάση τις καταβαλλόμενες αποδοχές, η προσαύξηση του 75% υπολογίζεται επί του εκάστοτε καθοριζομένου νομίμου ημερομισθίου ή ωρομισθίου. Επίσης, σε περίπτωση που το προσωπικό απασχοληθεί κατά την Κυριακή για περισσότερες από 5 ώρες, τότε δικαιούται αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση σε άλλη ημέρα της επόμενης εβδομάδας.

Το κυριακάτικο τραπέζι, οι βόλτες και οι παρέες με φίλους, η κυριακάτικη ανάπαυση χάνονται οριστικά. Η ώρα που οι εργαζόμενοι θα είναι στη διάθεσή του εργοδότη 7 ημέρες την εβδομάδα, 24ώρες το 24ωρο δυστυχώς δεν είναι μακριά.

Όλες οι παραπάνω ρυθμίσεις τινάζουν το 8ώρο και τη μόνιμη και σταθερή δουλειά, στον αέρα.

Η χώρα μετατρέπεται σε «ειδική οικονομική ζώνη ευελιξίας». Κυρίως θιγόμενοι θα είναι οι εργαζόμενοι στην επισφάλεια, το σύγχρονο πρεκαριάτο.

Την ώρα που η Ευρώπη(Ισπανία) και άλλες χώρες (Νέα Ζηλανδία) εφαρμόζουν συστήματα μείωσης του χρόνου απασχόλησης, χωρίς μείωση αποδοχών, στην Ελλάδα συζητούμε για το «απλήρωτο 10ωρο».

Το εργατικό νομοσχέδιο, δεν πηγαίνει απλά πίσω το εργατικό δίκαιο, 100 χρόνια.

Πηγαίνει πίσω την ίδια την κοινωνία, σε προ-δημοκρατικές εποχές.

Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι δικηγόρος-εργατολόγος

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις