Ευθύνες και Κίνδυνοι για τον Σύγχρονο Επαγγελματία. Πώς να μην βρεθείς μπλεγμένος

«Εγώ κάνω καλά τη δουλειά μου»: πρόκειται για μια φράση που ακούγεται από τα χείλη πολλών επαγγελματιών – και πολύ συχνά ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Τι μπορεί να συμβεί, όμως, αν για μία φορά κάποιος «δεν κάνει καλά τη δουλειά του» ή αν, παρότι ο ίδιος θεωρεί ότι την έχει κάνει καλά, ο πελάτης του ζημιώθηκε και στράφηκε εναντίον του;

Η έννοια της επαγγελματικής ευθύνης αφορά κάθε δραστηριότητα και σχετίζεται με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος επαγγελματίας στην επαφή και τις συναλλαγές με τους πελάτες του. Κατά την παροχή των υπηρεσιών του, λάθη ή παραλείψεις δικές του ή τρίτων μπορεί να τον φέρουν αντιμέτωπο με διεκδίκηση αποζημιώσεων εκ μέρους των πελατών του, τις οποίες ίσως δυσκολευτεί να καλύψει. Στις προηγμένες δυτικές αγορές, είναι αυτονόητο ότι ένας επαγγελματίας ασφαλίζεται για τις ευθύνες του έναντι τρίτων, ώστε να προστατεύεται επαρκώς από νομική και οικονομική άποψη. Ωστόσο, στη χώρα μας υπάρχει «αδυναμία» στον τομέα της ενημέρωσης γύρω από τα θέματα της επαγγελματικής ευθύνης, καθώς δεν έχει γίνει αντιληπτό στο βαθμό που θα έπρεπε ότι το θεσμικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορά την απελευθέρωση των επαγγελμάτων επιβάλλει τον εκσυγχρονισμό ηθών και πρακτικών που σχετίζονται με την άσκησή τους.

Σε συζήτηση που είχαμε με τον κύριο Κώστα Βούλγαρη, Financial Lines Head της εταιρίας AIG για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα και Υπεύθυνο για τα Προγράμματα Ασφάλισης Επαγγελματικής Ευθύνης, μας ανέφερε χαρακτηριστικά:

«Ζούμε στη εποχή όπου οι απαιτήσεις του καταναλωτικού κοινού από μια εταιρία ή έναν επαγγελματία είναι αυξημένες, ειδικότερα σε θέματα σχετικά με την ποιότητα των προϊόντων, τα επίπεδα εξυπηρέτησης και τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Αξίζει να σημειωθεί ότι, στη συγκεκριμένη αλλαγή νοοτροπίας , ιδιαίτερο ρόλο έχει διαδραματίσει η ανάπτυξη του διαδικτύου και η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που είναι πλέον μέρος της καθημερινότητας μας. Η αυξημένη ζήτηση στα προγράμματα Ασφάλισης Επαγγελματικής Ευθύνης δείχνει ότι οι επαγγελματίες έχουν πλέον ξεκάθαρη άποψη για τις νέες συνθήκες της αγοράς, αντιλαμβάνονται καλύτερα τις υποχρεώσεις τους αλλά και τον αντίκτυπο που μπορεί να έχουν οι λανθασμένες αποφάσεις ή οι απαιτήσεις τόσο στη λειτουργία και τα οικονομικά τους όσο και στην επαγγελματική τους φήμη. Στο πλαίσιο αυτό, η AIG με την τεχνογνωσία που διαθέτει,  έχει σχεδιάσει κατάλληλα ασφαλιστικά προγράμματα που απευθύνονται σε ένα ευρύ φάσμα επαγγελματιών, με στόχο οι συγκεκριμένες ασφαλιστικές επιλογές να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ασφαλισμένων μας, με ουσιαστικές καλύψεις, οι οποίες θα εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα και την εύρυθμη λειτουργία της κάθε επιχείρησης.»

Οι περισσότεροι επαγγελματίες έχουν βρεθεί εκτεθειμένοι, με ή χωρίς συνέπειες, σε κινδύνους που απορρέουν από τη φύση των υπηρεσιών που παρέχουν. Έμπειρος φοροτεχνικός σημειώνει στο News247 ότι, στον κλάδο του καταγράφονται περιπτώσεις λογιστών που δέχθηκαν πρόστιμα για παραβάσεις, συχνά όχι με δική τους υπαιτιότητα. Χαρακτηριστικά, αναφέρει την περίπτωση λογιστή που, κατά τον ισχυρισμό του, υπέβαλε κανονικά τη μισθοδοσία επιχείρησης με την οποία συνεργαζόταν και παρόλα αυτά βρέθηκε αντιμέτωπος με πρόστιμο, ενώ ο πελάτης του κινήθηκε νομικά εναντίον του διεκδικώντας αποζημίωση.

Η σύμβαση που συνδέει τα δύο μέρη -και υπογράφεται κατά την έναρξη της συνεργασίας τους- δεσμεύει τον φοροτεχνικό και μπορεί να τον καταστήσει υπόλογο σε περιπτώσεις που προκύπτει ζημιά για τον πελάτη του. Ενδεικτικά, τέτοιες περιπτώσεις είναι η τήρηση των προθεσμιών που ορίζει ο νόμος για την υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ ή Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων μισθολογικών περιόδων. Αξίζει να σημειωθεί ότι, με βάση το νόμο, ο φοροτεχνικός είναι υπεύθυνος να ελέγχει ακόμη κι αν τα τιμολόγια εξόδων που του προσκομίζει ο πελάτης του ανταποκρίνονται σε πραγματικά έξοδα ή είναι εικονικά. Στην πράξη κάτι τέτοιο είναι δύσκολο και ο επαγγελματίας κινδυνεύει να πέσει θύμα σκόπιμης παραπληροφόρησης, υφιστάμενος και ο ίδιος τις συνέπειες.

Αιτίες για την έγερση αξιώσεων εκ μέρους του πελάτη μπορούν να αποτελέσουν πράξεις ή παραλείψεις του λογιστή που σχετίζονται με απώλεια εγγράφων, λανθασμένες επαγγελματικές συμβουλές, παράλειψη μιας προθεσμίας που μπορεί να οφείλεται σε «απλό ανθρώπινο λάθος», ακατάλληλη προετοιμασία φορολογικών δηλώσεων ή ακόμη και αδικήματα όπως η δυσφήμιση και η παραβίαση προσωπικών δεδομένων. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, ένα αξιόπιστο πρόγραμμα ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης μπορεί να προστατεύσει αποτελεσματικά τον φοροτεχνικό, διασφαλίζοντας την απρόσκοπτη άσκηση της δραστηριότητάς του.

Κατά την άσκηση επαγγελμάτων που έχουν να κάνουν με την παροχή υπηρεσιών κάθε επαγγελματίας είναι πιθανό να έρθει αντιμέτωπος με ευρεία γκάμα διεκδικήσεων. Στην περίπτωση της δικηγορικής δραστηριότητας, η οποία δεν περιορίζεται στην εκπροσώπηση πελατών, αλλά μπορεί να επεκτείνεται και στην παροχή συμβουλών, οι περιπτώσεις κατά τις οποίες μπορεί να προκύψει αστική ευθύνη απέναντι στον πελάτη είναι πολλές. Ο δικηγόρος οφείλει να ασκεί τα καθήκοντά του βάσει του κώδικα δικηγόρων και του κώδικα δεοντολογίας δικηγορικού λειτουργήματος. Ενδεικτικά, η επαγγελματική του ευθύνη αφορά την τήρηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη σύμβαση που υπογράφει με τον πελάτη, τη διάπραξη αστικού αδικήματος ή και την ευθύνη προς τρίτους.

Λάθη σε συμβάσεις, αμέλεια που μπορεί να οδηγήσει σε παραγραφή αδικημάτων και παραλείψεις οποιασδήποτε φύσεως που προκαλούν ζημιά στον πελάτη μπορεί να οδηγήσουν σε πραγματικές ή επικαλούμενες οικονομικές διεκδικήσεις. Ένας ασφαλιστικός φορέας με εμπειρία κι εξειδίκευση στη διαχείριση αξιώσεων μπορεί να καλύψει αποτελεσματικά ανάλογες περιπτώσεις.

Η ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης δεν αφορά μόνο αυτοαπασχολούμενους αλλά και όσους εργάζονται σε φοροτεχνικά, δικηγορικά γραφεία ή άλλες επιχειρήσεις. Σχετικό παράδειγμα είναι και οι φυσικοθεραπευτές, που μπορεί να καταστούν υπεύθυνοι έναντι ασθενών, για πράξεις ή παραλείψεις που σχετίζονται με σωματικές βλάβες ή ατυχήματα που μπορεί να συμβούν με ευθύνη τους στο χώρο του φυσικοθεραπευτηρίου.

Ένα πακέτο πλήρους ασφαλιστικής προστασίας για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα περιλαμβάνει καλύψεις για αστική ευθύνη, έξοδα απόκρουσης απαιτήσεων, παρουσία σε έρευνα από κρατικές αρχές και κάλυψη για απάτη υπαλλήλων εις βάρος πελατών.