Πώς θα υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές

Δημοσιεύτηκε εγκύκλιος του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) σχετικά με τους ενιαίους κανόνες υπολογισμού ασφαλιστικών εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων από την 1η Ιανουαρίου 2017.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, από 01/01/2017, θεσπίζονται ενιαίοι κανόνες υπολογισμού ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων που υπάγονται στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, βάσει των γενικών, ειδικών ή καταστατικών διατάξεων των φορέων ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΤΑΝΤΠ, όπως αυτές ίσχυαν, έως την έναρξη ισχύος του νέου ασφαλιστικού νόμου (ν. 4387/2016). Με το νέο θεσμικό πλαίσιο καταργείται το υφιστάμενο σύστημα ασφαλιστικών κλάσεων, κατηγοριών ή τεκμαρτών ποσών και ορίζεται το πραγματικό εισόδημα από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας ως βάση υπολογισμού της εισφοράς.

Μεταξύ άλλων, στην εγκύκλιο περιλαμβάνονται οι καταργούμενες διατάξεις, ενώ προβλέπεται ότι η πληρωμή ασφαλιστικών εισφορών ΕΦΚΑ των μη μισθωτών ασφαλισμένων, μετά την 01.01.2017, θα γίνεται, μέσω του Διατραπεζικού Συστήματος (ΔΙΑΣ), με εντολές πληρωμής ή με άμεση χρέωση λογαριασμού.

Ως μη μισθωτοί ασφαλισμένοι (ελεύθεροι επαγγελματίες–αυτοαπασχολούμενοι), που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων, νοούνται:

α. Οι αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες, που, μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου ασφαλιστικού νόμου, είχαν υποχρέωση ασφάλισης στον ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, και ΤΑΝΤΠ.

β. Οι υγειονομικοί που αμείβονται κατά πράξη και περίπτωση, καθώς και οι δικηγόροι που βρίσκονται σε αναστολή άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας.

γ. Μέλη ή μέτοχοι Οργανισμών, κοινοπραξιών ή κάθε μορφής εταιρειών που, μέχρι σήμερα, υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ.

Ειδικότερα:

1. Τα μέλη ΔΣ ΑΕ σε όλη την επικράτεια με ποσοστό συμμετοχής 3% τουλάχιστον.

2. Οι μέτοχοι των ΑΕ, με σκοπό τη μεταφορά προσώπων/πραγμάτων με αυτοκίνητα δημοσίας χρήσης, εφόσον είναι κάτοχοι ονομαστικών μετοχών.

3. Διαχειριστές ΙΚΕ που έχουν οριστεί με καταστατικό η απόφαση εταίρων.

4. Ο μοναδικός εταίρος μονοπρόσωπης ΙΚΕ

δ. Οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων.

Στο πεδίο εφαρμογής περιλαμβάνονται νέοι και παλαιοί ασφαλισμένοι (προ και μετά την 01/01/1993) που έχουν ενταχθεί στην ασφάλιση των εντασσόμενων στον ΕΦΚΑ φορέων ή πρόκειται να ενταχθούν, μετά την ημερομηνία αυτή.

Βάση υπολογισμού εισφορών

– Ημερομηνία έναρξης ισχύος των νέων διατάξεων είναι η 01/01/2017. Από την ημερομηνία αυτή και για κάθε επόμενο έτος, ως βάση υπολογισμού των εισφορών καθορίζεται το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα (ΚΦΑ) από την άσκηση δραστηριότητας κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος.

– Το ΚΦΑ προσδιορίζεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του κώδικα φορολογίας εισοδήματος και για τη δημιουργία του λαμβάνονται υπόψη εισοδήματα από δραστηριότητες ή ιδιότητες που δημιουργούν υποχρέωση ασφάλισης. Για το 2017, λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματα από το πιο πρόσφατο εκκαθαρισμένο φορολογικό έτος (2015). Στη συνέχεια, θα ακολουθήσει εκκαθαριστική διαδικασία και οριστικοποίηση των ετήσιων ασφαλιστικών εισφορών, όταν καταστεί ευχερής η χρήση των εισοδημάτων του έτους 2016 (Β΄ εξάμηνο 2017).

Θεσπίζεται κατώτατη και ανώτατη μηνιαία βάση υπολογισμού εισφορών, δηλαδή το κατώτερο και το ανώτερο μηνιαίο ποσό εισοδήματος, επί του οποίου υπολογίζονται εισφορές. Ως κατώτατη μηνιαία βάση καθορίζεται το ποσό που αντιστοιχεί στον κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών, το οποίο ανέρχεται σήμερα σε 586,08 ευρώ (ετήσιο 586,08*12 = 7.032,96 ευρώ). Σε συγκεκριμένες κατηγορίες ασφαλισμένων, η κατώτατη βάση λαμβάνεται μειωμένη και ορίζεται ως ποσοστό 70% της κατώτατης βάσης: 586,08 *70% =410,26 ευρώ (ετήσιο 410,26*12 = 4923,12 ευρώ).

Ως ανώτατη μηνιαία βάση καθορίζεται το ποσό που αντιστοιχεί στο δεκαπλάσιο του κατώτατου βασικού μισθού άνω των 25 ετών, όπως ισχύει κάθε φορά. Το ποσό αυτό σήμερα ανέρχεται σε 5.860,80 ευρώ (ετήσιο 5860,80*12=70.329,60 ευρώ).

Η μηνιαία βάση υπολογισμού εισφορών καθορίζεται ως μηνιαίο εισόδημα που προκύπτει από τη διαίρεση του ετήσιου ΚΦΑ δια του 12.

– Επί μελών εταιρειών, βάση υπολογισμού εισφορών αποτελεί το ετήσιο εισόδημα που αντιστοιχεί στο ποσοστό συμμετοχής κάθε μέλους στην εταιρεία.

– Στις περιπτώσεις ζημιογόνων χρήσεων και μηδενικών κερδών, ως βάση υπολογισμού των εισφορών λαμβάνεται η κατώτατη μηνιαία βάση.

– Επί μη εκκαθαρισμένων και μη υποβληθεισών δηλώσεων, ως βάση υπολογισμού εισφορών θα λαμβάνεται το ΚΦΑ από το πιο πρόσφατο εκκαθαρισμένο έτος.

Προσδιορισμός ύψους ασφαλιστικών εισφορών

– Θεσπίζονται ενιαία ποσοστά εισφορών κύριας ασφάλισης:

Κλάδος σύνταξης 20%

Κλάδος υγειονομικής περίθαλψης 6,95% (επιμεριζόμενο 6,45% για παροχές σε είδος και 0,50% για παροχές σε χρήμα)

Επιπλέον, συνεισπράττεται εισφορά ειδικού λογαριασμού ανεργίας (ΟΑΕΔ).

Ειδικότερα, για ασφαλισμένους (παλαιούς και νέους) που υπάγονται στην ασφάλιση, σύμφωνα με τις διατάξεις του πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΑΥ, προβλέπεται συνείσπραξη ποσού 2,00 ευρώ υπέρ της Στέγης Υγειονομικών.

– Πρόσωπα που, για πρώτη φορά, από την έναρξη ισχύος του Ν. 4387/2016 (01/01/2017) και εφεξής, αποκτούν ιδιότητα ή προβαίνουν σε έναρξη εργασιών ή δραστηριοτήτων, καταβάλλουν, από το μήνα έναρξης εργασιών έως τον τελευταίο μήνα του ιδίου έτους, εισφορές επί της κατώτατης βάσης.

– Στις περιπτώσεις μοναδικής δραστηριότητας, προσδιορίζεται η βάση υπολογισμού εισφορών από τα εισοδήματα της δραστηριότητας αυτής.

Ειδικές ρυθμίσεις για ασφαλισμένους ΟΑΕΕ ΚΑΙ ΕΤΑΑ κάτω πενταετίας

Εμπίπτουν πρόσωπα τα οποία υπάγονται ή θα υπάγονταν, σύμφωνα με τις γενικές ή ειδικές διατάξεις, όπως ίσχυαν ως την έναρξη ισχύος του Ν. 4387/16, στην ασφάλιση του ΕΤΑΑ, καθώς και αυτοαπασχολούμενοι απόφοιτοι σχολών ανώτατης εκπαίδευσης, που είναι εγγεγραμμένοι σε επιστημονικούς συλλόγους ή επιμελητήρια που έχουν τη μορφή ΝΠΔΔ (ΟΑΕΕ, οικονομολόγοι).

Για τα πρόσωπα αυτά προβλέπεται καταβολή ασφαλιστικών εισφορών του κλάδου σύνταξης, ως εξής:

-Για τα δύο πρώτα έτη ασφάλισης, ποσοστό 14%.

– Για τα επόμενα τρία έτη ασφάλισης, ποσοστό 17%.

– Μετά το 5ο έτος της υπαγωγής τους στην ασφάλιση, ποσοστό 20%.

Στις περιπτώσεις αυτές, ως ελάχιστη μηνιαία βάση υπολογισμού εισφορών λαμβάνεται η μειωμένη (ποσοστό 70% επί της κατώτατης).

Οι διαφορές που προκύπτουν α) από τη μειωμένη καταβολή ασφαλίστρου και β) από τη μειωμένη κατώτατη βάση αποτελούν ασφαλιστική οφειλή, η οποία προσαυξάνεται κατά την ετήσια μεταβολή μισθών, όπως αυτή θα καθοριστεί από την Ελληνική Στατιστική Αρχή.

Εξοφλείται δε από τον ασφαλισμένο κατά 1/5 κατ΄ έτος, για τα έτη κατά τα οποία το ΚΦΑ από την άσκηση δραστηριότητας κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος υπερβαίνει το ποσό των 18.000,00 ευρώ και, σε κάθε περίπτωση, μέχρι την συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης.

Εισφορά δικηγόρων επί του γραμματίου προείσπραξης

Οι δικηγόροι καταβάλλουν υπέρ του ΕΦΚΑ εισφορά ύψους 20% επί της ελάχιστης αμοιβής ανά δικηγορική πράξη ή παράσταση για την οποία προβλέπεται η έκδοση γραμματίου προείσπραξης.

Τα ποσά που καταβάλλονται, μέσω αυτής της διαδικασίας, αφαιρούνται από την ασφαλιστική εισφορά που οφείλει ο δικηγόρος.

Σε περίπτωση που τα ποσά που καταβλήθηκαν, μέσω γραμματίων, υπερβαίνουν την προβλεπόμενη μηνιαία εισφορά, δεν επιστρέφονται, αλλά συμψηφίζονται με την ετήσια οφειλή του αντίστοιχου έτους.

Για την υλοποίηση της διαδικασίας, ο οικείος δικηγορικός σύλλογος παρέχει τα απαιτούμενα στοιχεία και ποσά στον ΕΦΚΑ, προκειμένου να διενεργηθεί ο συμψηφισμός με τη μηνιαία εισφορά που οφείλει ο δικηγόρος.

Δικηγόροι σε αναστολή άσκησης δραστηριότητας

Από 01/01/2017, οι δικηγόροι που βρίσκονται σε αναστολή άσκησης δραστηριότητας, καταβάλλουν στον ΕΦΚΑ εισφορές, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 39 του ν. 4387/2016.

Ειδικότερα, η μηνιαία εισφορά των δικηγόρων σε αναστολή υπολογίζεται κατ΄ ελάχιστο επί της κατώτατης μηνιαίας βάσης 586,08 ευρώ, δεδομένου ότι δεν προκύπτει εισόδημα από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας.

Σημειώνεται ότι, για την εν λόγω κατηγορία, δεν έχει εφαρμογή η μειωμένη κατώτατη βάση για ασφαλισμένους κάτω πενταετίας.

Καταβολή μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών-ασφάλιση άνω των 40 ετών

Ασφαλισμένοι που έχουν συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης, δύνανται, μετά από αίτησή τους, να καταβάλουν μειωμένη ασφαλιστική εισφορά κλάδου σύνταξης κατά 50%, παραιτούμενοι από την προσαύξηση της σύνταξής τους για τα επόμενα έτη ασφάλισης.

Καταβολή μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών-μητέρες

Οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρ. 141 του ν. 3655/2008 περί μείωσης κατά 50% των ασφαλιστικών εισφορών του κλάδου σύνταξης, για τους πρώτους 12 μήνες μετά τον τοκετό, εξακολουθούν να ισχύουν.

Η μείωση υπολογίζεται επί της μηνιαίας εισφοράς που θα διαμορφωθεί με βάση τις νέες διατάξεις.

Μεταβατικές ρυθμίσεις από 01/01/2017 ως 31/12/2020

Οι εισφορές κλάδων σύνταξης, υγειονομικής περίθαλψης, επικουρικής και εφάπαξ παροχής των αυτοαπασχολούμενων, προερχόμενων από το ΕΤΑΑ, καταβάλλονται με ποσοστιαία μείωση από 01/01/2017 έως και 31/12/2020.

Η μείωση επέρχεται στην καταβαλλόμενη εισφορά, μετά τον υπολογισμό της ανά κλάδο, σύμφωνα με ποσοστιαία κλίμακα επί του εισοδήματος.

Ειδικότερα:

– Από 7033,00 ευρώ – 13.000,00 ευρώ σε ποσοστό 50%.

– Από 13.000,01 ευρώ – 58.000,00 ευρώ σε ποσοστό 49% έως 5%, μειούμενη κλιμακωτά ανά 1.000,00 ευρώ.

Για αυτοαπασχολούμενους με χρόνο ασφάλισης κάτω των πέντε ετών, η μείωση 50% εφαρμόζεται επί εισοδήματος από 4.922,00 ευρώ – 13.000,00 ευρώ.

Η μείωση αυτή δεν αποτελεί ασφαλιστική οφειλή.

Επισημαίνεται ότι:

– Το κατώτερο όριο εισοδήματος για τη χορήγηση έκπτωσης (7.033,00 ευρώ και 4.922,00 ευρώ) αντιστοιχεί στο ετήσιο, κατά περίπτωση, κατώτατο ΚΦΑ. Ως εκ τούτου, για το εισόδημα, μέχρι τα όρια αυτά, δεν παρέχεται μείωση.

– Για εισόδημα από 58.000,01 ευρώ έως 70.329,60 ευρώ, δεν παρέχεται μείωση.

Διατραπεζικό σύστημα

Η πληρωμή ασφαλιστικών εισφορών ΕΦΚΑ των μη μισθωτών ασφαλισμένων, μετά την 01.01.2017, θα γίνεται, μέσω του Διατραπεζικού Συστήματος (ΔΙΑΣ), με εντολές πληρωμής ή με άμεση χρέωση λογαριασμού.

Για την εκτέλεση των πληρωμών, οι ασφαλισμένοι μπορούν να χρησιμοποιούν τα διαθέσιμα από κάθε τραπεζικό ίδρυμα, προϊόντα.

Για το σκοπό αυτό, υιοθετείται διακριτός κωδικός εντολής, που αποτελείται από 25 ψηφία.

Ο νέος κωδικός αποτελεί το πιο σύγχρονο πρότυπο κωδικοποίησης, έχει αποκτήσει διεθνείς τυποποιήσεις και έχει εγκριθεί από τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα.

Στο μεταβλητό μέρος του κωδικού θα περιλαμβάνεται ο ΑΜΚΑ και το είδος εσόδου που εισπράττεται με τη χρήση του.

Εισφορές που έχουν δημιουργηθεί έως 31/12/16 θα εξακολουθήσουν να εισπράττονται, μέσω των υφιστάμενων συμβάσεων-συστημάτων που τηρούν, μέχρι σήμερα οι ΦΚΑ, μέχρι νεωτέρας.

Κοινοποίηση οφειλών

Κατά την πρώτη εφαρμογή, θα σταλεί ειδοποιητήριο πληρωμής εισφορών, που θα πληροφορεί τον ασφαλισμένο για τον τρόπο υπολογισμού, το ύψος της εισφοράς και τον επιμερισμό της κατά κλάδο.

Άμεσα θα παρέχεται δυνατότητα άντλησης των πληροφοριών αυτών από ηλεκτρονική υπηρεσία www.efka.gov.gr, στην οποία οι ασφαλισμένοι θα έχουν πρόσβαση, μετά από πιστοποίησή τους με χρήση των κωδικών taxis-net και του ΑΜΚΑ.

Καταργούμενες διατάξεις

Από 01/01/2017, καταργούνται διατάξεις που προβλέπονταν στα καταστατικά λειτουργίας των υφιστάμενων φορέων μη μισθωτών, ως εξής:

OAEE

Η εφάπαξ εισφορά απογραφής των υπό ασφάλιση προσώπων που προβλέπονται στο άρθρο 14 του π.δ. 258/2005.

ΤΑΝΤΠ

Η εισφορά εγγραφής και η εισφορά αναγνώρισης γάμου (περ. αα και ββ της παρ.δ του άρθρ. 7 καταστατικού του ΤΑΝΤΠ). Επιπλέον, παύει να ισχύει η 13η και 14η εισφορά και πλέον καταβάλλονται εισφορές σε 12μηνη βάση.

ΕΤΑΑ

Η μειωμένη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών για την πρώτη πενταετία υπαγωγής στην ασφάλιση κατά:

– 50% για τους ασφαλισμένους του ΤΣΜΕΔΕ και του Τομέα Ασφάλισης Νομικών (άρθρ. 4 του ν. 3518/2006 και άρθρο 10 παρ. 1 γ περίπτωση 3 του ΝΔ 4114/1960, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του ν. 1090/1980, σε συνδυασμό με το άρθρο 19 παρ. 4 του ν. 2150/1993) και

– 40% για τους ασφαλισμένους του ΤΣΑΥ (άρθρο 4 παρ. 1 του ν. 982/1979, σε συνδυασμό με το άρθρο 19 παρ. 4 του ν. 2150/1993).

(Φωτογραφία: Sooc.gr)