Πόσοι και πόσες δουλεύουν στην Ελλάδα – Οι “νάρκες” του χάρτη απασχόλησης

Περισσότεροι είναι εκείνοι κι εκείνες που χαρακτηρίζονται από την ΕΛΣΤΑΤ ως «άτομα εκτός του εργατικού δυναμικού» (τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία), από αυτά που εργάζονται. Συγκεκριμένα ανήλθαν σε 4.278.162 άτομα, την ώρα που ο αριθμός των απασχολουμένων ανήλθε σε 4.173.424 άτομα. Μάλιστα ο αριθμός των απασχολουμένων παρουσιάζει μείωση κατά 0,2% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και αύξηση κατά 1,8%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.

Η “σχέση” αυτή που καταγράφει το ποιοι και ποιες είναι εντός εργατικού δυναμικού και ποιοι και ποιες εκτός, δίνει και το μέγεθος του προβλήματος που έχει να αντιμετωπίσει η χώρα κι έχει να κάνει τόσο με την αναπτυξιακή της πορεία, τα δημοσιονομικά όσο και με τη διαχείριση των βαρών του ασφαλιστικού. Να σημειωθεί ότι ουσιαστικά ένας/μια εργαζόμενος αντιστοιχεί σε έναν/μια μη εργαζόμενο/η.

Η “ακτινογραφία” της εργασίας

Αναλυτικά, το μεγαλύτερο ποσοστό των απασχολουμένων εργάζονται ως μισθωτοί (68,3%), ενώ σημαντικό είναι και το ποσοστό των αυτοαπασχολουμένων χωρίς προσωπικό (20,6%). Το ποσοστό μερικής απασχόλησης ανέρχεται σε 7,9%, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 3,9% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και μείωση κατά 4,9% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Το ποσοστό των ατόμων που έχουν προσωρινή εργασία ανέρχεται σε 8,2%, καταγράφοντας μείωση κατά 23,5% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 12,0% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.

Τα επαγγέλματα που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό των απασχολουμένων είναι οι απασχολούμενοι στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές (22,2%) και οι επαγγελματίες (22,1%). Σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρείται στους χειριστές βιομηχανικών εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και εξοπλισμού (4,5%), ενώ η μεγαλύτερη μείωση παρατηρείται στους ανειδίκευτους εργάτες, χειρώνακτες και μικροεπαγγελματίες (5,6%). Σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρείται στους υπαλλήλους γραφείου (6,9%), ενώ μείωση παρατηρείται κυρίως στους ανειδίκευτους εργάτες, χειρώνακτες και μικροεπαγγελματίες (8,7%) και στους τεχνικούς και ασκούντες συναφή επαγγέλματα (4,6%).

Το 50% των απασχολουμένων δηλώνει ότι εργάστηκε 40- 47 ώρες την εβδομάδα αναφοράς, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό (17,5%) δηλώνει ότι εργάστηκε 48 ή περισσότερες ώρες. Η πλειονότητα των απασχολουμένων (77,8%) δηλώνει ότι εργάστηκε τις συνήθεις ώρες κατά την εβδομάδα αναφοράς. Το 6,4% των απασχολουμένων δηλώνει ότι θα επιθυμούσε να εργάζεται περισσότερες ώρες, το 3% είναι υποαπασχολούμενοι μερικής απασχόλησης οι οποίοι θα ήθελαν να εργάζονται περισσότερο, και θα μπορούσαν να αρχίσουν να εργάζονται περισσότερο μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες, και το 1,3% έχει παραπάνω από μία εργασία.

Τα άτομα που δεν περιλαμβάνονται στο εργατικό δυναμικό, ή «άτομα εκτός του εργατικού δυναμικού» (τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία), ανήλθαν σε 4.278.162 άτομα. Ειδικότερα, τα άτομα εκτός του εργατικού δυναμικού κάτω των 75 ετών, ανήλθαν σε 3.049.185 άτομα. Το ποσοστό τους μειώθηκε κατά 2,5% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 3,8% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.

Η πλειονότητα των ατόμων εκτός του εργατικού δυναμικού ηλικίας 15- 74 ετών, είτε δεν έχουν εργαστεί ποτέ στο παρελθόν (45,7%) ή έχουν περάσει περισσότερα από 8 έτη από τότε που σταμάτησαν την τελευταία τους εργασία (30%). Από τα άτομα που εργάστηκαν μέσα στα τελευταία 8 έτη, το μεγαλύτερο ποσοστό σταμάτησε να εργάζεται επειδή συνταξιοδοτήθηκε (55,1%), ή επειδή η εργασία του ήταν περιορισμένης διάρκειας και τελείωσε (20,7%).

Τέλος, το 92,2% των ατόμων εκτός του εργατικού δυναμικού δηλώνει ότι δεν θέλουν να εργαστούν. Το 1,6% δηλώνει ότι αναζητεί εργασία αλλά δεν είναι άμεσα διαθέσιμοι να την αναλάβουν, ενώ το 3,3% δηλώνει ότι είναι διαθέσιμοι για να αναλάβουν εργασία άμεσα αλλά δεν αναζητούν.

Η ανεργία

Υψηλά, πάντως, είναι τα ποσοστά ανεργίας σε νεαρές ηλικίες. Συγκεκριμένα σε αυτές  των 20- 24 ετών το ποσοστό φτάνει  στο 23,4%. Ακολουθούν οι ηλικίες 25- 29 ετών  με 20,2%.

Αναλυτικά, το 12,1% ανήλθε το ποσοστό της ανεργίας στη χώρα το α’ τρίμηνο εφέτος, από 10,5% το δ’ τρίμηνο του 2023 και έναντι 11,8% το α’ τρίμηνο πέρυσι με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Ο αριθμός των ανέργων ανήλθε σε 574.130 άτομα, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 17,5% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 4,3%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Από το σύνολο των ανέργων, περίπου 300.000 άτομα ή το 52% του συνόλου είναι μακροχρόνια άνεργοι, ήτοι αναζητούν εργασία ένα έτος ή περισσότερο, χωρίς επιτυχία.

Στις γυναίκες το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε σε 15,2% και στους άνδρες σε 9,7%.

Ηλικιακά, στις ομάδες 15- 19 ετών το ποσοστό ανεργίας ανήλθε σε 47,6% και σε αυτές των 20- 24 ετών σε 23,4%. Ακολουθούν οι ηλικίες 25- 29 ετών (20,2%), 30- 44 ετών (12,2%), 45- 64 ετών (8,9%) και 65 ετών και άνω (6,4%).

Σε επίπεδο περιφερειών της χώρας, στις τρεις πρώτες θέσεις βρίσκονται οι Ιόνιοι Νήσοι (31,1%), το Νότιο Αιγαίο (16,6%) και η Κρήτη (16%). Ακολουθούν, η Κεντρική Μακεδονία (14,3%), η Δυτική Μακεδονία (14,3%), η Θεσσαλία (12,8%), η Δυτική Ελλάδα (11,7%), η Ανατολική Μακεδονία- Θράκη (10,7%), η Αττική (10,3%), η Ήπειρος (10,2%), η Στερεά Ελλάδα (9,6%), η Πελοπόννησος (9,1%) και το Βόρειο Αιγαίο (7,7%).

Από τα στοιχεία της έρευνας εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει επίσης ότι οι βασικοί λόγοι που σταμάτησαν οι άνεργοι να εργάζονται είναι είτε διότι η εργασία τους ήταν περιορισμένης διάρκειας και τελείωσε (35,9%) είτε διότι απολύθηκαν (14,5%). Το ποσοστό των ανέργων που δεν έχουν εργαστεί στο παρελθόν (νέοι άνεργοι) είναι 22,9%.

Το ποσοστό των ανέργων που αναζητούν εργασία ένα έτος ή περισσότερο (μακροχρόνια άνεργοι) ανέρχεται σε 52%. H πλειονότητα των ανέργων έχει ολοκληρώσει έως δευτεροβάθμια εκπαίδευση (60,2%). Το ποσοστό των ανέργων που δηλώνουν ότι δεν είναι εγγεγραμμένοι στη ΔΥΠΑ (ΟΑΕΔ) ανέρχεται σε 21,4%, ενώ το ποσοστό αυτών που δηλώνουν ότι λαμβάνουν επίδομα ή βοήθημα από τη ΔΥΠΑ (ΟΑΕΔ) ανέρχεται σε 15,6%.