Τι σημαίνει “ξεπαγώνουν” οι τριετίες και ποιους αφορά – Οι “κρίσιμες” λεπτομέρειες

Μια βασική εξαγγελία, για πολλούς έκπληξη, ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός από το βήμα της 87ης ΔΕΘ.

“Η ακρίβεια αντιμετωπίζεται με αυστηρότερο έλεγχο στην αγορά, αλλά κυρίως με ενίσχυση του εισοδήματος. Από την 1.1.2024 “ξεπαγώνουν” οι τριετίες και κάθε επίδομα προϋπηρεσίας που βρισκόταν σε αναστολή από το 2012. Φέρνουμε νωρίτερα 1-2 χρόνια κάτι που θα ίσχυε μόνο αν η ανεργία έπεφτε κάτω από το 10%”, ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Υπενθυμίζεται, ότι με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου αρ. 6 στις 28/2/2012, σε εφαρμογή του δεύτερου μνημονίου και των πολιτικών της εσωτερικής υποτίμησης, πέρα από το “κούρεμα” του κατώτατου μισθού, προβλέφθηκε και το πάγωμα των τριετιών ως μέτρο “ανάκτησης” της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, έως ότου η ανεργία πέσει σε μονοψήφιο ποσοστό.

Ουσιαστικά, πλέον, με την εξαγγελία του Πρωθυπουργού, δημιουργείται μια νέα “μηχανική” για αύξηση μισθών στους δικαιούχους, που είναι όσοι αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, οποίος, μετά τις τελευταίες αποφάσεις, είναι, από την 1η Απριλίου 2023, στα 780 ευρώ. (Ο καθαρός μισθός μετά από φόρους και εισφορές γίνεται 667 ευρώ το μήνα – 778 με δώρα και επίδομα άδειας).

Βέβαια, με δεδομένη την έλλειψη εργατικού δυναμικού, σε πολλές σοβαρές επιχειρήσεις, οι μισθοί είναι σε άλλη “ρότα”, όντας πιο πάνω από τα κατώτατα όρια. Μάλιστα, και η έντονη κινητικότητα των εργαζόμενων σπρώχνει τους μισθούς σε υψηλότερα επίπεδα, με φαινόμενα “πλειστηριασμών” αμοιβών μεταξύ εργοδοτών, ειδικά σε κρίσιμες και με ελλείψεις ειδικότητες.

Ποιους, όμως, αφορά;

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με την νομοθεσία, που ίσχυε μέχρι το 2012 οι τριετίες ήταν ένα “επίδομα προϋπηρεσίας”, στη βάση μισθολογικών ωριμάνσεων, που λάμβαναν οι μισθωτοί, που πληρωνόταν με τον κατώτατο μισθό.

Αναλυτικά, με βάση την τότε ρύθμιση, όσοι και όσες συμπλήρωναν τρία χρόνια προϋπηρεσίας σε οποιοδήποτε εργοδότη και ειδικότητα, λάμβαναν αύξηση στο μισθό τους. Σημασία είχε, δε, ότι το “μπόνους” και οι ωριμάνσεις προϋπηρεσίας ακολουθούσαν τον εργαζόμενο και στην περίπτωση αλλαγής εργοδότη.

Η αύξηση ήταν στο επίπεδο του 10%, επί του κατώτατου μισθού και δινόταν έως τρεις φορές. Η μία αύξηση 10% έμπαινε στον κατώτατο μισθό στην πρώτη τριετία, η δεύτερη ανάλογη αύξηση στα έξι χρόνια και μια τρίτη αύξηση στην τρίτη τριετία.

Τι έλεγε η Κομισιόν;

Με δεδομένα τα όσα είχαν καταγραφεί πρόσφατα, η ανακοίνωση του Πρωθυπουργού δεν αναμενόταν, καθώς, βέβαια, συνιστά και μια από τις μνημονιακές δεσμεύσεις, που είχαν αναληφθεί στα “δύσκολα” χρόνια. Ωστόσο, πιθανόν, μετά από συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ως “αντίδωρο” της όχι και τόσο γενναίας υποστήριξης σε πόρους για τις πρόσφατες καταστροφές, δόθηκε το πράσινο φως.

Σημειώνεται ότι η Κομισιόν στις εαρινές προβλέψεις της για τη χώρα μας δεν εκτιμούσε ως πιθανή την άμεση αποκλιμάκωση της ανεργίας, αλλά αργή μείωση, μόλις στο 11,8% έως το 2024

Επίσης με βάση την πρόβλεψη του Προγράμματος Σταθερότητας που κατατέθηκε στην Κομισιόν, το “ξεπάγωμα” των τριετιών στους κατώτατους μισθούς του ιδιωτικού τομέα, προβλεπόταν για το 2027. Κι αυτό, καθώς, στο Πρόγραμμα καταγραφόταν η πρόβλεψη ότι φέτος θα κλείσει στο 11,8% το 2023, στο 10,9% το 2024, στο 10% το 2025 και στο 9,8% το 2026. Παράλληλα, και στον προϋπολογισμό του τρέχοντος έτους, η εκτίμηση του οικονομικού επιτελείου για το ποσοστό της ανεργίας το 2023 είναι ότι θα διαμορφωθεί στο 12,7%.

Σημειώνεται ότι με βάση τις ανακοινώσεις, στις 14/9, της ΕΛΣΤΑΤ, στο 11,2% ανήλθε το ποσοστό της ανεργίας στη χώρα το β’ τρίμηνο εφέτος.

Ερωτήματα και “κρυφά” σημεία;

Ένα από τα κομβικά ερωτήματα, όμως, που μένει να αποσαφηνιστεί είναι εάν οι τριετίες, δηλαδή, οι αυξήσεις 10% ανά τριετία, θα αρχίσουν να μετρούν από τη μέρα ψήφισης της νέας νομοθεσίας ή θα έχουν αναδρομική ισχύ, για όσους δεν είδαν ούτε ένα ευρώ αύξησης, λόγω της προϋπηρεσίας τους από το 2012;

Ουσιαστικά, εάν ισχύσει η αναδρομικότητα. ο μισθωτός με προϋπηρεσία 3 ετών την 1η Ιανουαρίου 2012 θα είχε προσαύξηση 10% στο μισθό του, την 1η Ιανουαρίου 2015, κλείνοντας δηλαδή 6 χρόνια δουλειάς θα έπαιρνε επιπλέον 10% και την 1η Ιανουαρίου 2018 όταν έκλεινε 9 χρόνια θα έπαιρνε άλλο ένα 10%. Άραγε θα πάρουν αυτή τη συνολική αύξηση της τάξης του 30% (10% από την πρώτη τριετία και +20% από τις δύο επόμενες), όσοι την στερήθηκαν;

Ποιες άραγε, επίσης, θα είναι οι αντιδράσεις των εργοδοτών, καθώς οι επιχειρήσεις θα δουν άλλο ένα μεγάλο άλμα στο μισθολογικό κόστος και στο κόστος λειτουργίας τους; Θα το μετακυλήσουν, μήπως, στην αγορά, καθώς αυτοί θα βάλουν το χέρι στην τσέπη και όχι το κράτος; Υπενθυμίζεται, ότι στο παρελθόν, υπήρξε προσφυγή του ΣΕΒ, που ζητούσε να ακυρωθεί σχετική ερμηνευτική εγκύκλιος του 2019, που είχε εκδοθεί από την τότε υπουργό Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου και προέβλεπε ότι οι προσαυξήσεις λόγω μισθολογικών ωριμάνσεων (τριετίες) θα πρέπει να καταβάλλονται κανονικά υπολογισμένες στον νέο κατώτατο μισθό.

Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε, μεν, την προσφυγή, αλλά με βάση όσα ανέφεραν τερατολόγοι επισήμανε την ανάγκη νομοθετικής αποσαφήνισης. Ουσιαστικά, με βάση όσα είχαν αναφερθεί από νομικούς, έκρινε ότι η εγκύκλιος Αχτσιόγλου δεν θεσπίζει νομική υποχρέωση για αναγνώριση των τριετιών, καθώς δεν αποτελεί νόμο που εισάγει τέτοια ρύθμιση.

Άλλο ένα ερώτημα αφορά το εάν θα μετρήσουν αναδρομικά οι τριετίες όταν έχουν διανυθεί στον ίδιο εργοδότη, όπως ίσχυε προ του 2012;

Επίσης, ενδιαφέρον έχει και το τι αποτύπωμα θα έχει η αύξηση αυτή των μισθών στο μη μισθολογικό κόστος, που για τις εργοδοτικές ενώσεις και δη των μικρομεσαίων, παρά τις τελευταίες μειώσεις, αποτελεί μεγάλο “αγκάθι” ανταγωνιστικότητας.

Ερώτημα είναι και το τι θα συμβεί με τους υψηλότερους μισθούς; Σημειώνεται ότι οι τριετίεςμ με το προ του 2012 πλαίσιο, αφορούσαν μόνο τους εργαζόμενους που αμείβονταν με τον κατώτατο μισθό και δεν αφορούσαν όσους καλύπτονταν, ρητώς, από άλλες συλλογικές συμβάσεις ή είχαν αυξημένο μισθό από ατομική σύμβαση.

Πεδίο εφαρμογής

Με βάση πάντως, κορυφαία στελέχη του Υπ. Εργασίας, ανοίγει η προσμέτρηση από 01.01.2024 και αφορά όλων των ειδών τις προσαυξήσεις της προϋπηρεσίας, δηλαδή 3ετιες στον κατώτατο ή 3ετιες, 5ετιες ή άλλες κλίμακες που ορίζονται σε ενεργές συλλογικές συμβάσεις.

Ωστόσο οι συλλογικές συμβάσεις, κλαδικές και οι ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ,  που είναι σε ισχύ, φτάνουν τις 38,  καλύπτοντας περίπου 735.000 εργαζόμενους.

Όπως αναφέρεται, από το Υπ. Εργασίας, με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 6/2012 είχαν ανασταλεί, άρα δεν έτρεχαν και δεν υπήρχε υποχρέωση καταβολής μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω του 10%.

Από 01/01/2024:

Α. Για όσους εισήλθαν στην αγορά εργασίας μετά την 14/02/2012 θα αρχίζουν να χτίζουν το δικαίωμα επιδόματος για πρώτη φορά.

Άρα, ένας εργαζόμενος που σήμερα αμείβεται με τον κατώτατο από 1.1.24 θα τρέχει ο χρόνος του και θα δικαιούται αναλόγως την προϋπηρεσία του 10% ανά τριετία.

Δηλαδή 780 ως 3 χρόνια, 858 έως 6 χρόνια, 936 έως 9, 1014 με πάνω από 9 έτη.

Β. Για αυτούς που είχαν προσληφθεί πριν την 14/02/2012:

1) Εργαζόμενος με πρόσληψη προ του 2012 και προϋπηρεσία 2 χρόνων: Το δικαίωμα ωρίμανσης της 1ης τριετίας ενεργοποιείται 1.1.24 και καθίσταται πληρωτέο με τη συμπλήρωση τριετίας την 1.1.25 με αύξηση 10% επί του τότε ισχύοντος βασικού μισθού (πχ με σημερινές τιμές 780+780×0,1=858)

2) Εργαζόμενος με πρόσληψη προ του 2012 και προϋπηρεσία 5 χρόνων: Το δικαίωμα ωρίμανσης της 2ης τριετίας ενεργοποιείται 1.1.24 και καθίσταται πληρωτέο με τη συμπλήρωση εξαετίας την 1.1.25 με αύξηση 20% επί του τότε ισχύοντος βασικού μισθού (πχ με σημερινές τιμές 780+780×0,2=936)

3) Εργαζόμενος με πρόσληψη προ του 2012 και προϋπηρεσία 8 χρόνων: Το δικαίωμα ωρίμανσης της 1ης τριετίας ενεργοποιείται 1.1.24 και καθίσταται πληρωτέο με τη συμπλήρωση εννιαετίας την 1.1.25 με αύξηση 30% επί του τότε ισχύοντος βασικού μισθού (πχ με σημερινές τιμές 780+780×0,3=1014)

Σε περίπτωση συλλογικών συμβάσεων τα ανωτέρω όρια προσαρμόζονται ανάλογα με τον ισχύοντα σε επίπεδο βασικού μισθού και κλίμακας προσαυξήσεων.

Σε περίπτωση επίσης που οι εργαζόμενοι έχουν ήδη δει αυξήσεις στους μισθούς ενδιαμέσως από το 2012 έως το 2023, και υπερβαίνουν τα σημερινά ισχύοντα είτε στον κατώτατο είτε σε αυτά που ορίζονται στις ΣΣΕ τότε συμψηφίζονται με τα καταβαλλόμενα.

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗΣ ο μέσος μισθός στη χώρα μας είναι 1190 ευρώ, δηλαδή 52% πάνω από τον κατώτατο.

Σημειώνεται ότι το διάστημα μεταξύ 14.2.2012 έως 31.12.2023 δεν θα υπάρχει αξίωση για αναδρομικές αναζητήσεις διαφόρων.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις