Ευάλωτοι δανειολήπτες: 7 εργαλεία για την προστασία της κατοικίας

Με βαρύ «πυροβολικό» τον βελτιωμένο εξωδικαστικό μηχανισμό και το επιπλέον κούρεμα και άλλα έξι εργαλεία, μεταξύ των οποίων τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων κα τους κανόνες για την προστασία των δανειοληπτών από καταχρηστικές συμπεριφορές, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ρίχνεται στη μάχη για την προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών και της πρώτης κατοικίας συνολικά.

Τις τελευταίες ημέρες το Υπουργείο «τρέχει» σχετική ενημερωτική καμπάνια παραπέμποντας στη νέα ιστοσελίδα που συγκεντρώνει τις επτά επιλογές που έχουν στη διάθεσή τους οι δανειολήπτες:

1. Βελτιωμένος εξωδικαστικός μηχανισμός με επιπλέον κούρεμα χρέους ως 28% και υποχρεωτική αποδοχή για τους ευάλωτους
2. Διμερείς συμφωνίες με τράπεζες & servicers με προστασία από καταχρηστικές πρακτικές
3. Ρύθμιση οφειλών με ηλεκτρονική αίτηση μέσω του κώδικα δεοντολογίας των τραπεζών
4. Βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη και ενδιάμεσο πρόγραμμα στήριξης με επιδότηση και δυνατότητα επαναγοράς της κατοικίας
5. Στεγαστικό Επίδομα ΟΠΕΚΑ
6. Πρόγραμμα Στέγαση και Εργασία
7. Πάγιες ρυθμίσεις 24 δόσεων σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία

Εξωδικαστικός

Όπως έχει γράψει το news247.gr ο υπουργός Οικονομικών Κ. Χατζηδάκης, μετά το πρόσφατο λίφτινγκ του εξωδικαστικού μηχανισμού έχει θέσει ψηλά τον «πήχη» για τις νέες ρυθμίσεις οφειλών των κόκκινων – και όχι μόνο – οφειλετών. Έτσι, ήδη με τις πρόσφατες βελτιωτικές παρεμβάσεις, οι οφειλέτες που εντάσσονται στον μηχανισμό επωφελούνται:

• Μείωσης έως και 28% των οφειλών για το σύνολο των οφειλετών και για δάνεια που καλύπτονται από εμπράγματη ασφάλεια με βελτίωση του σχετικού αλγορίθμου.
• 3% σταθερού επιτοκίου για 3 έτη για όλες τις ρυθμίσεις (Δημόσιο, τράπεζες και servicers).

Επιπρόσθετα, ειδικά για τους ευάλωτους οφειλέτες προβλέπεται αυτόματη και υποχρεωτική την αποδοχή από τράπεζες και Δημόσιο της πρότασης αναδιάρθρωσης του χρέους τους εφόσον έχει εκδοθεί η Βεβαίωση Ευάλωτου Οφειλέτη.

Τέλος, στον μηχανισμό μπορούν – πλέον – να ενταχθούν και οφειλές προς το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, που έχουν βεβαιωθεί σε βάρος επιχειρήσεων που είναι σε λύση ή εκκαθάριση ή έχουν παύσει να υφίστανται.

Ήδη από προηγούμενες βελτιωτικές ρυθμίσεις είχε καταργηθεί ο περιορισμός που ίσχυε στο παρελθόν για το 90% οφειλών σε έναν μόνο φορέα ενώ είχε προστεθεί η δυνατότητα ρύθμισης και ενήμερων ή εξυπηρετούμενων οφειλών εάν αποδεικνύεται επιδείνωση της οικονομικής κατάστασής του οφειλέτη κατά ποσοστό τουλάχιστον 20%.

Υπενθυμίζεται ότι δικαίωμα υποβολής αίτησης έχουν φυσικά και νομικά πρόσωπα με οφειλές άνω των 10.000 ευρώ προκειμένου να επιτύχουν αναστολή των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης (π.χ. πλειστηριασμοί και κατασχέσεις), ρύθμιση των δανείων που έχουν εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, μερική διαγραφή του χρέους και ένα μεγάλο πλάνο δόσεων αποπληρωμής του (από 180 έως και 420 δόσεις ανάλογα με το είδος της οφειλής) και να αποφύγουν την προσφυγή σε δικαστικές λύσεις.

Η μερική διαγραφή διαμορφώνεται:

• έως 75% επί της βασικής οφειλής προς το Δημόσιο,
• έως 85% επί των προσαυξήσεων των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς ΑΑΔΕ και e-ΕΦΚΑ,
• έως 95% επί των προστίμων της ΑΑΔΕ,
• έως 80% επί της βασικής οφειλής, καθώς και έως 100% επί των τόκων προς τις τράπεζες και τους διαχειριστές δανείων.

Σημειώνεται ότι για τις περιπτώσεις των μη ευάλωτων για τους οποίους έχει εκδοθεί πρόγραμμα πλειστηριασμού τίθεται όριο, μέχρι 10% επί της οφειλής, στο ύψος της προκαταβολής που μπορούν να ζητούν οι πιστωτές προκειμένου να συναινέσουν σε ρύθμιση και να ανασταλεί έτσι ο πλειστηριασμός.

Ήδη, το ενδιαφέρον για τον μηχανισμό έχει αυξηθεί με την πλατφόρμα να καταγράφει ιστορικό υψηλό τον Ιανουάριο στην εκκίνηση νέων αιτήσεων που έφθασαν τις 5.000 από περίπου 1.500 τον περασμένο Αύγουστο. Συνολικά, μέχρι το τέλος Ιανουαρίου του 2024 έχουν πραγματοποιηθεί 13.101 επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών οι οποίες αντιστοιχούν σε 4,8 δισ. ευρώ αρχικών οφειλών.

Τα οφέλη του Φορέα

Για τους ευάλωτους οφειλέτες εκτός της παραπάνω αλλαγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό, η έκδοση της Βεβαίωσης Ευάλωτου Οφειλέτη τους προσφέρει ευνοϊκή αντιμετώπιση και κατά τη διαδικασία της ρύθμισης οφειλών μέσω του Κώδικα Δεοντολογίας. Παράλληλα, η Βεβαίωση είναι απαραίτητη και για την ένταξή τους στο Ενδιάμεσο Πρόγραμμα Στήριξης της πρώτης κατοικίας τους με τη δυνατότητα επαναγοράς της στο μέλλον μέσω του αναβαθμισμένου Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης ακινήτων.

Έτσι μπορούν να επωφεληθούν:

• Κρατικής επιδότησης της δόσης του στεγαστικού δανείου από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως για 15 μήνες.
• Αναστολής μέτρων όπως κατασχέσεις, πλειστηριασμοί και εξώσεις για όσο βρίσκεται στο πρόγραμμα και επωφελείται της επιδότησης.
• Δυνατότητας επαναμίσθωσης για έως και 12 χρόνια και επαναγοράς της πρώτης κατοικίας τους μέσω του υπό σύσταση Φορέα Απόκτηση και Επαναμίσθωση.

Σημειώνεται πως σύμφωνα με τις πρόσφατες βελτιωτικές τροποποιήσεις του Φορέα, οι ευάλωτοι οφειλέτες δεν είναι υποχρεωμένοι να καταβάλουν μισθώματα 12 ετών σε περίπτωση που μπορούν να ασκήσουν νωρίτερα το δικαίωμα επαναγοράς της κατοικίας ενώ θα επωφελούνται χαμηλότερης τιμής αγοράς που προκύπτει από την έκπτωση 30% που λαμβάνει ο φορέας κατά την αγορά ακινήτων.

Η προστασία από τους Servicers

Παράλληλα, έμφαση έχει δοθεί και στην διασφάλιση της προστασίας των δικαιωμάτων των οφειλετών. Έτσι, από την 1η Απριλίου όλοι οι servicers θα είναι υποχρεωμένοι να διατηρούν εφαρμογές – κατ’ αναλογία με το web banking των τραπεζών – όπου ο οφειλέτες θα μπορεί, αξιοποιώντας τους κωδικούς του να ενημερώνεται για:

• τα ποσά που οφείλει με αναλυτική καταγραφή,
• την περιοδικότητα των δόσεων,
• το ιστορικό των πληρωμών,
• το ύψος των δόσεων,
• την ημερομηνία πληρωμής τους,
• το τρέχον υπόλοιπο,
• τον λογαριασμό εξυπηρέτησης της οφειλής.

Τέλος, έχουν προβλεφθεί αυστηροί κανονισμοί για την προστασία των δανειοληπτών από καταχρηστικές συμπεριφορές με τις ποινές για τους servicers που δε θα συμμορφωθούν να φθάνουν από πρόστιμα έως 500.000 ευρώ και υποχρέωση διόρθωσης της παράβασης μέχρι και την ανάκληση της άδειας λειτουργίας.