Καταπατημένα δημοσίου: Τα “προαπαιτούμενα” για τις εξαγορές και η πορεία των αιτήσεων

Μόλις 4.000 αιτήσεις, έχουν, κατατεθεί στη σχετική ψηφιακή πλατφόρμα που έχει δημιουργηθεί για την προώθηση της διαδικασίας, που έχει νομοθετηθεί για την εξαγορά 90.000 καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου από ιδιώτες. Από αυτές, δε, τις 4.000 αιτήσεις έχουν “κλείσει” οι 100 κι έτσι το Δημόσιο έχει διασφαλίσει έσοδα ύψους 10 εκατ. ευρώ. Οι υπόλοιπες, βέβαια, αιτήσεις παραμένουν σε εκκρεμότητα.

Ωστόσο, όπως φαίνεται, παρά το γεγονός ότι με το νέο πλαίσιο απλοποιήθηκε η όλη διαδικασία, καταργήθηκαν όροι και δικαιολογητικά αλλά δόθηκε το περιθώριο για την κάλυψη ελλείψεων στα παραστατικά, ώστε να υπάρξει επιτάχυνση στην “εκκαθάριση” αυτής της μεγάλης και χρονίζουσας “δεξαμενής” ακινήτων, που βρίσκονται σε “γκρίζα” ζώνη, τα αποτελέσματα είναι μάλλον “πενιχρά”, προς ώρας, τουλάχιστον. Όπως αναφέρεται οι πολύπλοκες διαδικασίες, αλλά και η ύπαρξη, ως προαπαιτούμενο για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ενός σεβαστού αριθμούν παραστατικών, “φρενάρει” το ενδιαφέρον.

Βέβαια, με βάση εκτιμήσεις, δεν αποκλείεται ο ρυθμός υποβολής αιτήσεων να αυξηθεί όσο πλησιάζουν οι καταληκτικές ημερομηνίες, που είναι η 30ή Σεπτεμβρίου και η 31η Οκτωβρίου του 2025, ανάλογα με την περιοχή των εκτάσεων.

Η διαδικασία

Υπενθυμίζεται, ότι προαπαιτούμενο για να υποβληθεί η αίτηση είναι ένα παράβολο ύψους 300 ευρώ. Το ποσό αυτό είτε συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς, είτε επιστρέφεται αν η αίτηση απορριφθεί.

Επιπλέον, για την απόκτηση νόμιμων τίτλων ιδιοκτησίας στις καταπατημένες εκτάσεις, πέρα από το παράβολο, θα πρέπει να κατατεθεί αίτηση εξαγοράς. Να σημειωθεί ότι για τα προχωρήσει η διαδικασία δεν απαιτείται ύπαρξης κτίσματος για την υποβολή της αίτησης και η προσκόμιση  αεροφωτογραφιών, ενώ δόθηκε 10 ημερών για την ενημέρωση του αιτούντος σε περίπτωση που λείπουν δικαιολογητικά.

Τα δικαιολογητικά

Σε σχέση με την αίτηση, αυτή θα πρέπει να συνοδεύεται μεταξύ άλλων από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

-Τοπογραφικό διάγραμμα

-Αεροφωτογραφίες είτε του έτους 1992 ή προγενέστερες ή του 1982 ανάλογα με την περίπτωση.

-Φύλλο προσδιορισμού της αντικειμενικής αξίας οικοπέδου η γηπέδου.

-Βεβαίωση όρων δόμησης.

-Οικοδομική άδεια εφόσον αυτή υπάρχει.

-Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος.

-Πράξη προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ των τελευταίων 5 ετών

Μετά την υποβολή της αίτησης και στην περίπτωση που εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή, εντός 5 ημερών, εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής το οποίο κοινοποιείται στον αιτούντα. Στο πιστοποιητικό αποδοχής περιλαμβάνονται η περιγραφή του εξαγοραζόμενου ακινήτου (εμβαδόν και όρια), τα στοιχεία του αιτούντος, το τίμημα εξαγοράς, καθώς και το ποσό της εφάπαξ και τμηματικής καταβολής.

Πότε ολοκληρώνεται η διαδικασία;

Σημειώνεται, ότι με βάση το ισχύον νομοθετικό καθεστώς εξαγορά ακινήτων του Δημοσίου μπορεί να γίνει εφόσον ο ιδιώτης έχει στην κατοχή του το ακίνητο τουλάχιστον για 30 χρόνια η αν υπάρχουν τίτλοι αγοράς ή ιδιοκτησίας και κτίσματα προ του 1992.

Επίσης με κατοχή τουλάχιστον 40 χρόνια εφόσον υπάρχει κτίσμα (που αποτελεί και μοναδική κατοικία ή εμπορική εκμετάλλευση –πχ βιοτεχνία- του ιδιώτη) πριν από το 1982. Ο ιδιώτης μπορεί να αποκτήσει τίτλους ιδιοκτησίας μέχρι ένα άρτιο οικόπεδο (για εντός σχεδίου) ή 10 στρέμματα γης (για εκτός σχεδίου).

Προβλέπονται όμως και περιπτώσεις που οι ιδιώτες θα μπορούν να λάβουν και ακόμα μεγαλύτερες εκτάσεις (πχ 20 στρέμματα ή τυχόν μικρό υπόλοιπο που απομένει ανεκμετάλλευτο, ενώ μπορούν να εξαγοράσουν και ακίνητα που περιλαμβάνουν (όχι παραπάνω όμως από το 20% της συνολικής επιφάνειας) σε εκτάσεις χαρακτηρισμένες ως δασικές ή natura, υπογράφοντας ταυτόχρονα και ρήτρα προστασίας τους.

Ως τίμημα εξαγοράς ορίζεται η αντικειμενική αξία του ακινήτου μετά των κτισμάτων του και εξοφλείται είτε εφάπαξ με έκπτωση 10%, ή τμηματικά σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις με ελάχιστο ποσόν τα 100 ευρώ μηνιαίως.

Εκπτώσεις

Στον προσδιορισμό, πάντως, του τιμήματος προβλέπονται, επίσης, οι ακόλουθες εκπτώσεις:

– για κατοχή πάνω από τα τουλάχιστον 30 ή 40 χρόνια μείωση κατά 1% ανά έτος. Για παράδειγμα, για 90 χρόνια κατοχή η έκπτωση ανέρχεται σε 50%.

– εάν ο αιτών είναι άτομο με αναπηρία 80% και άνω, ή και εάν είναι πρόσωπο που φιλοξενεί περισσότερο από ένα έτος ή επιβαρύνεται φορολογικά από πρόσωπα με την ανωτέρω ιδιότητα, με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ η μείωση ορίζεται σε 30%.

-για αναπηρία 67%-79% παρέχεται έκπτωση 20%.

-για πολύτεκνους η έκπτωση ανέρχεται σε 20% εφόσον το ετήσιο ατομικό τους εισόδημα είναι έως 40.000 ευρώ, ή το ετήσιο οικογενειακό έως 80.000 ευρώ.

– για τρίτεκνους που το ετήσιο ατομικό εισόδημα δεν ξεπερνά τα 25.000  ευρώ ή τα 40.000 το ετήσιο οικογενειακό η μείωση ορίζεται σε 15%, για μονογονεϊκές οικογένειες 15%, για μακροχρόνιους ανέργους 15% και για  δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος – ΚΕΑ 20%

-για κτίσμα που βρίσκεται εντός του ακινήτου και αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία του αιτούντος έκπτωση 20%

– για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντα ή του αρχικού δικαιοπαρόχου ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν το 1964. Σε αυτή την περίπτωση το τίμημα αντιστοιχεί στο 20% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

Σε περίπτωση που το τίμημα εξαγοράς δεν εξοφληθεί εφάπαξ η δεν καταβληθεί η πρώτη δόση δεν εκδίδεται απόφαση εξαγοράς και η υπόθεση τίθεται στο αρχείο ενώ αν ο αιτών δεν διατηρήσει την κύρια και μοναδική του κατοικία ή την άσκηση της δραστηριότητας  για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 5 ετών από την έκδοση της απόφασης εξαγοράς τότε επέρχεται η αυτοδίκαιη λήξη ισχύος.