Στο “κυνήγι” της φοροδιαφυγής το 2025 με νέα επιχειρησιακή μονάδα

Πρόσθετα έσοδα ύψους 2,5 δισ. ευρώ προσμένει η φορολογική διοίκηση από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Κι αυτό την ώρα που με βάση τους υπολογισμούς του ΥΠΕΘΟ, η προσπάθεια καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, που αποτελεί προαπαιτούμενο για κινήσεις στήριξης εισοδημάτων, έχει βάλει τον “πήχη’ για πρόσθετα έσοδα τα οποία θα κυμαίνονται από 2 έως και 2,5 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση έως και το 2027.

“Μοχλός” υλοποίησης του στόχου αυτού είναι μια σειρά από 11 παρεμβάσεων, που ψηφίστηκε στο τέλος του 2023 και ξεκίνησαν να υλοποιούνται από πέρυσι. Τέτοιες παρεμβάσεις είναι ο τεκμαρτός τρόπος φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων, που φαίνεται ότι θα αποδίδει σε μόνιμη βάση πρόσθετα έσοδα περίπου στα 500 εκατ. ευρώ, αλλά και η ένταση των ελέγχων από τις οποίες αναμένονται έσοδα περίπου 2 δισ..

Κι όλα αυτά με την χρήση νέας τεχνολογίας, την ένταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και την επέκταση της χρήσης και την αξιοποίηση στοιχείων από την πλατφόρμα My DATA, αλλά και τη νέα επιχειρησιακή δομή της ΑΑΔΕ. Βέβαια, οι παραβατικοί βρίσκονται πάντα ένα βήμα πιο μπροστά, καθώς πάντα οι φορο – ελεγκτικοί μηχανισμοί είναι πιο βραδυκίνητοι και χωρίς, πάντα, να έχουν την ίδια διαθεσιμότητα μέσων, όπως αυτή που έχουν οι “κατέχοντες” σήμερα..

Στο φόντο αυτό και με δεδομένες τις μεγάλες ανάγκες για ένταση ελέγχων ειδικά στο πεδίο της μεγάλης φοροδιαφυγής, ήδη, από το τέλος του 2024, η ΑΑΔΕ προχώρησε,συγκρότηση μίας νέας μονάδας με την επωνυμία «Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Φορολογουμένων» (ΚΕΜΕΦ), η οποία από τις 17 Φεβρουαρίου 2025 αναλαμβάνει δράση σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Στόχος, όπως αναφέρεται, είναι η ενίσχυση και αναβάθμιση του ελεγκτικού μηχανισμού για το περιορισμό της φοροδιαφυγής και του παράνομου μεγάλου πλούτου.

Σημειώνεται ότι το ΚΕΜΕΦ που θα προέλθει από τη συγχώνευση του Κέντρου Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων (ΚΕΜΕΕΠ) και του Κέντρου Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου (ΚΕΦΟΜΕΠ) θα έχει ηγετικό ρόλο στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και του «μαύρου χρήματος» συμβάλλοντας στην επίτευξη των στόχων για εισπράξεις 1,8 δισ. ευρώ, μόνο, από το αυτό το μέτωπο.

Η νέα μονάδα, εφοδιασμένη με σύγχρονες μεθόδους και καινοτόμες πρακτικές, θα χειρίζεται τις πιο απαιτητικές υποθέσεις φοροδιαφυγής επικεντρωμένες σε άτομα με πολύ υψηλά εισοδήματα και περιουσία, ελέγχοντας ακόμη και τις πιο σύνθετες περιπτώσεις, όπως η εκμετάλλευση κρυπτονομισμάτων, NFTs και άλλες ψηφιακές συναλλαγές. Οι έλεγχοι θα καλύπτουν όλη την επιχειρηματική αλυσίδα, από φυσικά πρόσωπα (μετόχους και διαχειριστές) μέχρι εταιρικά σχήματα και οντότητες, με στόχο τη μείωση των εστιών φοροαποφυγής.

Στο μεταξύ με βάση τη διοίκηση της ΑΑΔΕ ο ΚΕΜΕΦ διασφαλίζει:

• Φορολογικό Έλεγχο 360ο, διενεργώντας συνδυαστικούς ελέγχους, ιδιαίτερης πολυπλοκότητας με σύγχρονες ελεγκτικές μεθόδους σε οντότητες-εταιρικά σχήματα και μετόχους -εταίρους -διαχειριστές, που θα εκτείνονται σε μεγαλύτερο εύρος της φορολογικής ελεγκτικής αλυσίδας, ελαχιστοποιώντας τις πιθανότητες φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής (πχ έλεγχοι φοροαποφυγής μέσω τεχνητών διευθετήσεων και υβριδικών μέσων, έλεγχοι κρυπτονομισμάτων, NFTs και λοιπών μέσων και εργαλείων κρυπτογράφησης)

• Ενιαία οργανωτική δομή για καλύτερη διαχείριση και ομοιόμορφη Προσέγγιση Υποθέσεων Ελέγχου

• Τεχνογνωσία και εξειδίκευση στους ελέγχους

• Μείωση Κόστους – Εξοικονόμηση Πόρων

Με αφορμή, δε, τη νέα δομή, ο Διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής, τόνισε ότι «αξιοποιώντας την ελεγκτική εμπειρία έντεκα ετών προχωρούμε στη σύσταση ενός πρότυπου ελεγκτικoύκέντρου υψηλών προδιαγραφών για την ολιστική αντιμετώπιση των μεγάλων φορολογικών υποθέσεων, τόσο στο επίπεδο των νομικών προσώπων όσο και των φυσικών προσώπων που συμμετέχουν σε αυτά. Το νέο Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Φορολογουμένων στελεχώνεται με εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό, το οποίο θα αξιοποιήσει τις νέες τεχνολογίες και τις καινοτόμες ελεγκτικές πρακτικές. Η ενιαία οργανωτική δομή, μας επιτρέπει να ανταποκρινόμαστε στις σύγχρονες προκλήσεις και να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητά μας, ενισχύοντας ταυτόχρονα τη φορολογική δικαιοσύνη μέσα από ένα περιβάλλον διαφάνειας και εμπιστοσύνης για όλους τους φορολογούμενους».

Τα πλεονεκτήματα που προτάσσονται

Να σημειωθεί ότι με βάση αρμόδιες πηγές, η νέα οργανωτική δομή του ΚΕΜΕΦ θα επιτρέψει τη μείωση του διοικητικού κόστους εξασφαλίζοντας παράλληλα υψηλότερη απόδοση στον φορολογικό έλεγχο.

Πιο συγκεκριμένα, τα απολογιστικά στοιχεία της ΑΑΔΕ για το ΚΕΦΟΜΕΠ δείχνουν ότι το κέντρο μπορούσε να διεκπεραιώσει 30-50 μεγάλες υποθέσεων το μήνα σε αυτοαπασχολούμενους και άτομα μεγάλου πλούτου. Από αυτές, ολοκληρώνονταν περίπου 20 κάθε μήνα.Ωστόσο, στο τέλος Οκτωβρίου, οι ανοιχτές υποθέσεις είχαν φτάσει τις 932. Στο πρώτο δεκάμηνο του 2024, το ΚΕΦΟΜΕΠ είχε καταλογίσει πρόσθετους φόρους και πρόστιμα ύψους 91 εκατ. ευρώ, ενώ από το 2020 έως σήμερα οι καταλογισμοί ανέρχονται συνολικά σε 1 δισ. ευρώ.

Παρά ταύτα, από το 2020 και μετά έχουν εισπραχθεί μόλις 135 εκατομμύρια ευρώ, καθώς οι υπόχρεοι συχνά καταφεύγουν σε ρυθμίσεις χρεών ή προσφεύγουν στα δικαστήρια προκειμένου να καθυστερήσουν την άμεση καταβολή των ποσών αυτών στο δημόσιο.

Συνολικά, σε συνδυασμό με τις έρευνες για υποθέσεις ακινήτων, κεφαλαίου ή κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας, έχουν βεβαιωθεί πρόστιμα ύψους 1,732 δις. ευρώ τα τελευταία 5 χρόνια. Ωστόσο, από το συνολικό αυτό ποσό, το δημόσιο έχει καταφέρει να εισπράξει μόλις 173,7 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή περίπου το 10% των προστίμων και των φόρων που επιβλήθηκαν από το 2020 και μετά.

Το ΚΕΜΕΕΠ, αντίστοιχα, ολοκληρώνει περίπου 500 ελέγχους μεγάλων επιχειρήσεων ετησίως, φτάνοντας συνολικά τις 2.580 υποθέσεις από το 2020 μέχρι τον Οκτώβριο του 2024. Από αυτές, βεβαιώνονται φόροι και πρόστιμα που κυμαίνονται από 100 έως 250 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο, ενώ φέτος, από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο, το ποσό που βεβαιώθηκε έφτασε στα 337,57 εκατ. ευρώ. Συνολικά στην πενταετία έχουν επιβληθεί καμπάνες ύψους 1,169 δις. ευρώ από τις οποίες το δημόσιο έχει εισπράξει μόλις 365,25 εκατ. ευρώ, γεγονός που αναδεικνύει τις σημαντικές δυσκολίες στην είσπραξη αυτών των ποσών και καθιστά αναγκαία μια ριζική αναθεώρηση της στρατηγικής που ακολουθείται.

Κριτική

Πάντως όπως καταγράφηκε και στο πρόσφατο 29ο Συνέδριο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων, πολλοί από τουε εργαζόμενους έχουν ενστάσεις για τις κινήσεις αναδιάρθρωσης του φορολογικού μηχανισμού, με κατάργηση των τοπικών εφοριών και δημιουργία υδροκέφαλων κεντρικών υπηρεσιών (ΚΕΒΕΙΣ, ΚΕΦΟΔΕ, ΚΕΦΟΚ, ελεγκτικά κέντρα).

Όπως αναφέρουν οι κινήσεις αυτές που τις χαρακτηρίζουν, ως “μεταρρυθμιστικό πειραματισμό”, επιφέρουν ψηφιακή γραφειοκρατία, εντατικοποίηση στους υπαλλήλους και ταλαιπωρία στους φορολογούμενους. Ζητούν, δε, όπως αναφέρουν, σημαντική ενίσχυση σε μέσα και προσωπικό καθώς οι εργαζόμενοι στις ΔΟΥ από 17.000 περίπου πριν 10 χρόνια πλέον έχουν φτάσει τις 7.000, ενώ ο φόρτος ειδικά των ελεγκτών είναι δυσθεώρητος.