Φόροι: Σχεδόν τις μισές ημέρες του χρόνου δουλεύουμε για το κράτος

Η 25η Ιουνίου είμαι η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2024, σύμφωνα με τη δέκατη συνεχόμενη έρευνα που το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦίΜ) διενεργεί και φέτος. Σύμφωνα με αυτή, σχεδόν τις μισές ημέρες του χρόνου προβλέπεται να εργαστούμε το 2024 μόνο για να πληρώσουμε φόρους και εισφορές στο κράτος, βελτίωση πάντως 3 ημερών σε σχέση με το 2023 και 9 ημερών σε σχέση με το 2022.

Με βάση το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών, η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας είναι εκείνη που οι Έλληνες φορολογούμενοι θα απελευθερώνονταν από το βάρος των φόρων, αν με τα χρήματα που κέρδιζαν από την εργασία τους έπρεπε, πριν καλύψουν τις δικές τους ανάγκες, να αποπληρώσουν πρώτα τις υποχρεώσεις τους προς το κράτος.

Τα βασικά σημεία

• Η 25η Ιουνίου είναι η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2024 σύμφωνα με τις προβλέψεις της κυβέρνησης για τα έσοδα από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. Φέτος θα εργαστούμε για το κράτος 175 από τις 365 μέρες του έτους, 3 ημέρες λιγότερο απ’ ότι το 2023.
• Οι 175 ημέρες εργασίας για το κράτος που προβλέπονται για το 2024 είναι η χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση των τελευταίων 10 ετών.
• Από το 2019 μέχρι τις προβλέψεις για το 2024, η φορολογική επιβάρυνση έχει μειωθεί κατά 6 ημέρες, από τις 181 στις 175 ημέρες.
• Αν συνυπολογιστεί το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης για το 2024, το οποίο αντιπροσωπεύει μελλοντικούς φόρους, τότε η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2024 έρχεται 5 ημέρες αργότερα, την 30η Ιουνίου.
• Σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2023 εργαστήκαμε για το κράτος 178 ημέρες (ΗΦΕ: 28 Ιουνίου), ενώ αν συνυπολογιστεί το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, τότε η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2023 ήρθε 7 ημέρες αργότερα, την 5η Ιουλίου.
• Ανάμεσα στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, η Ελλάδα έχει την 11η μικρότερη φορολογική επιβάρυνση (συνυπολογίζοντας τα ελλείμματα), βελτιώνοντας την επίδοσή της κατά 10 θέσεις σε σχέση με το 2022, όταν βρισκόταν στην 21η θέση.
• Πόσο πιάνουν τόπο οι φόροι μας: Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ η ικανοποίηση των Ελλήνων πολιτών (2023) από το σύστημα υγείας είναι η μικρότερη ανάμεσα στα 21 κράτη μέλη της ΕΕ για τα οποία υπάρχουν στοιχεία, ενώ αντίστοιχα, στην ικανοποίηση των πολιτών από το εκπαιδευτικό σύστημα και το δικαστικό σύστημα η χώρα βρίσκεται στην 16η και την 17η θέση αντίστοιχα.

Σχολιάζοντας τα φετινά αποτελέσματα, ο Γενικός Διευθυντής του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, Νίκος Ρώμπαπας, δήλωσε:

«Η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στην Ημερά Φορολογικής Ελευθερίας είναι μια θετική εξέλιξη πρώτα απ’ όλα για τους πολίτες και τα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν το κύμα της ακρίβειας. Η φορολογική αυτή ελάφρυνση, που αποτελεί και βασικό άξονα των προτάσεων που κατέθεσαν οι ειδικοί εμπειρογνώμονες στο πλαίσιο της Αξιολόγησης της Οικονομικής Ελευθερίας της χώρας μας, αναμένεται να βελτιώσει τη θέση της Ελλάδας και στον Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας και να ενισχύσει περαιτέρω τις νέες επενδύσεις, την απασχόληση και την ευημερία.

Σε κάθε περίπτωση, η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης, αλλά και η περαιτέρω αναπροσαρμογή του φορολογικού συστήματος στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης απλότητας, ουδετερότητας και σταθερότητας πρέπει να συνεχιστεί. Ένα ανεκτό, απλό, ουδέτερο και σταθερό φορολογικό σύστημα είναι προϋπόθεση για τη δυναμική ανάπτυξη της χώρας, την πραγματική ενίσχυση των εισοδημάτων των νοικοκυριών αλλά και τη βιώσιμη ενίσχυση των κρατικών εσόδων».  

Οι έμμεσοι φόροι

Ενδιαφέρον έχει, επίσης, το πώς καταγράφει η μελέτη την επιβάρυνση των πολιτών από φόρους και δη από έμμεσους που είναι και οι πλέον άδικοι. Πάντως, οι φόροι κεφαλαίου που επιβαρύνουν τους έχοντες είναι περιορισμένοι.

Όπως αναφέρεται, σύμφωνα τις προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητας 2024 που κατέθεσε η κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Απρίλιο του 2024, τα συνολικά έσοδα από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές το 2023 αναμένεται να ανέλθουν κοντά στα €95 δισ., τα οποία κατανέμονται ως εξής:

• €38,2 δισ. από έμμεσους φόρους (το 40,2% των συνολικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές),
• €22,9 δισ. από άμεσους φόρους (το 24,1% των συνολικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές),
• €33,6 δισ. από ασφαλιστικές εισφορές (το 35,4% των συνολικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές), και
• €225 εκ. από φόρους επί του κεφαλαίου (το 0,2% των συνολικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές).

Το Καθαρό Εθνικό Εισόδημα για το 2024 προβλέπεται να ανέλθει στα €199,1 δισ. Από τη διαίρεση των κρατικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές με το προβλεπόμενο Καθαρό Εθνικό Εισόδημα, προκύπτει ότι οι Έλληνες και Ελληνίδες το 2024 θα εργαστούν 175 ημέρες για το κράτος.

Η φορολογική επιβάρυνση σε Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση

Σύμφωνα επίσης με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα μειώνεται και η θέση της χώρας ανάμεσα στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης βελτιώνεται.

Τα συγκριτικά στοιχεία της AMECO (μακροοικονομική βάση δεδομένων της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) για τη φορολογική επιβάρυνση και το έλλειμμα,, επιβεβαιώνουν πως τα τελευταία δύο χρόνια η κατάταξη της Ελλάδας καταγράφει εντυπωσιακή βελτίωση – αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για το 2024.

Χάρη στη βελτίωση αυτή, τα τελευταία δύο χρόνια η φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 15 ημέρες, και ενώ το 2022 βρισκόταν πολύ κοντά στον μέσο όρο των χωρών της ΕΕ (-4 ημέρες), το 2024 η απόσταση αυτή προβλέπεται ότι θα αυξηθεί σημαντικά (-19 ημέρες).

Πιάνουν τόπο οι φόροι μας;

Πάντως, όπως σημειώνει η Μελέτη, οι Έλληνες είναι από τους πιο δυσαρεστημένους στην ΕΕ ως προς την ποιότητα των παρεχόμενων κρατικών υπηρεσιών, παρά τις βελτιώσεις.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, τα οποία δημοσιεύθηκαν το 2023, η ικανοποίηση των Ελλήνων πολιτών από τις δημόσιες υπηρεσίες είναι από τις χαμηλότερες ανάμεσα στις 21 χώρες της ΕΕ που περιλαμβάνονται στις μετρήσεις.

Πιο συγκεκριμένα, οι Έλληνες πολίτες είχαν το χαμηλότερο μεταξύ των Ευρωπαίων ποσοστό ικανοποίησης από το Σύστημα Υγείας, ενώ στην ικανοποίησή τους από το Εκπαιδευτικό Σύστημα και το Δικαστικό Σύστημα βρίσκονται στην 16η και την 17η θέση αντίστοιχα

Σημειώνεται ότι το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών είναι ένας ανεξάρτητος, μη κερδοσκοπικός οργανισμός και το έργο του περιλαμβάνει ερευνητικά προγράμματα, εκδόσεις και εκδηλώσεις που έχουν ως επίκεντρο την αύξηση της ατομικής ελευθερίας για κάθε πολίτη.