“Παγκόσμιο εισόδημα”: Δυνατότητα συμψηφισμού της εισφοράς αλληλεγγύης με φόρο που καταβλήθηκε στο εξωτερικό

Η δημοσίευση της ΠΟΛ 2147/19 αλλάζει σημαντικά τον τρόπο εκκαθάρισης των εισοδημάτων αλλοδαπής προέλευσης. Με την αποδοχή από τη Δημόσια Διοίκηση σχετικής απόφασης του ΣτΕ, η εισφορά αλληλεγγύης  παύει να έχει την έννοια του έκτακτου φόρου, αποκτώντας μόνιμο χαρακτήρα λόγω της επί σειρά ετών επιβολής της και ενσωμάτωσής της στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013).

Λαμβάνοντας υπόψη την προαναφερθείσα εγκύκλιο και τις Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας, μπορεί εφεξής να  πιστωθεί το σύνολο του  φόρου που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή έναντι του αναλογούντος φόρου εισοδήματος και της εισφοράς αλληλεγγύης στην Ελλάδα.

Στοχεύοντας στη διαλεύκανση του ζητήματος για τους κατοίκους εξωτερικού και Ελλάδας, επιχειρείται η ανάλυση του προγενέστερου και του νέου πλαισίου με χρήση πρακτικών παραδειγμάτων.

Η ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΠΙΣΤΩΣΗΣ ΦΟΡΟΥ ΑΛΛΟΔΑΠΗΣ

Ο φόρος εισοδήματος που αποδεδειγμένα παρακρατήθηκε ή καταβλήθηκε στο εξωτερικό μπορούσε να συμψηφισθεί μόνο με τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος στην Ελλάδα. Σε περίπτωση που ο φόρος αλλοδαπής ήταν μεγαλύτερος του ημεδαπού φόρου εισοδήματος, η διαφορά δεν συμψηφιζόταν με την ειδική εισφορά αλληλεγγύης ούτε επιστρεφόταν στο φορολογούμενο. Η συγκεκριμένη διάταξη μνημονεύεται στο άρθρο 9 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013). Παράλληλα, δημοσιεύτηκε η ΠΟΛ 1026/14 με πρακτικές οδηγίες ως προς τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την πίστωση φόρου αλλοδαπής.

Παράδειγμα 1

Κάτοικος Ελλάδας έλαβε εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης από μισθωτή εργασία ύψους 15.000 Ευρώ. Επί του ανωτέρω ποσού, παρακρατήθηκε στο εξωτερικό φόρος ποσού 2.250 Ευρώ. Υποβάλλοντας δήλωση παγκόσμιου εισοδήματος στην Ελλάδα μόνο με αυτό το εισόδημα, ο αναλογούν φόρος βάσει κλίμακας ανέρχεται σε 1.300 Ευρώ.  Δεδομένου ότι ο φόρος αλλοδαπής είναι υψηλότερος του ελληνικού φόρου, δεν προκύπτει διαφορά προς καταβολή στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά, ο φόρος αλλοδαπής δεν μπορούσε να πιστωθεί έναντι της εισφορά αλληλεγγύης ύψους 66 ευρώ, η οποία έπρεπε να καταβληθεί κανονικά.

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΟΛ

Οι διακρατικές ΣΑΔΦ, οι οποίες βασίζονται στις πρότυπες συμβάσεις του ΟΟΣΑ, ρυθμίζουν το δικαίωμα και το εύρος φορολόγησης κάθε κράτους, όταν ο φορολογικός κάτοικος του ενός κράτους αποκτά εισόδημα από το άλλο κράτος.

Η απόφαση του ΣτΕ, η οποία εφαρμόζεται αναδρομικά από το φορολογικό έτος 2015, επικεντρώνεται στα ακόλουθα τρία σημεία:

1. Στο εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης που αποκτάται από φορολογικό κάτοικο Ελλάδας και για το οποίο η Ελλάδα δεν έχει δικαίωμα φορολόγησης, βάσει ισχύουσας ΣΑΔΦ, δεν επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

2. Στο εισόδημα ημεδαπής προέλευσης που αποκτάται από φορολογικό κάτοικο αλλοδαπής και για το οποίο η Ελλάδα δεν έχει δικαίωμα φορολόγησης, βάσει της ισχύουσας ΣΑΔΦ, δεν επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

3. Σε περίπτωση που φορολογικός κάτοικος Ελλάδος αποκτά εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης, για το οποίο σύμφωνα με τη ΣΑΔΦ έχει και η Ελλάδα δικαίωμα φορολόγησης, στην έννοια του φόρου εισοδήματος Ελλάδας έναντι του οποίου παρέχεται η πίστωση του φόρου αλλοδαπής, περιλαμβάνεται και η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, κατά το ποσό που αναλογεί στο εισόδημα αλλοδαπής.

Βάσει του σημείου 3, επανερχόμενοι στο παράδειγμα 1, ο φορολογούμενος κάτοικος Ελλάδας δεν θα κληθεί να πληρώσει καθόλου φόρο στη χώρα μας καθώς και τα 66 ευρώ της αναλογούσας εισφοράς αλληλεγγύης θα συμψηφιστούν με φόρο αλλοδαπής. Σημειώνεται ότι το πιστωτικό υπόλοιπο που απομένει και ανέρχεται σε 884 ευρώ  (2.250 – 1.300 – 66), αποτελεί το υπερβάλλον ποσό που πληρώθηκε στην αλλοδαπή και δεν μπορεί να επιστραφεί (άρθρο 9 του ΚΦΕ).

Παράδειγμα 2

Κάτοικος Ελλάδας έλαβε το 2017 μέρισμα από το εξωτερικό ύψους 100.000, επί του οποίου έγινε παρακράτηση φόρου με συντελεστή 20%, δηλαδή παρακρατήθηκε φόρος στην αλλοδαπή ποσού 20.000 ευρώ.

Ο εν λόγω φορολογούμενος οφείλει να καταβάλει στην Ελλάδα 15.000 ευρώ φόρο μερίσματος (με συντελεστή 15%) πλέον 6.351 ευρώ εισφορά αλληλεγγύης. Ο φόρος των 20.000 που παρακρατήθηκε στο εξωτερικό καλύπτει το σύνολο του ελληνικού φόρου μερισμάτων και μέρος της οφειλόμενης εισφοράς αλληλεγγύης. Πιο συγκεκριμένα, πιστώνονται 5.000 έναντι της αναλογούσας εισφοράς, με το χρεωστικό υπόλοιπο προς βεβαίωση να ανέρχεται σε 1.351 ευρώ (6.351 – 5.000). 

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ

Οι  φορολογικές δηλώσεις που έχουν ήδη υποβληθεί από το φορολογικό έτος 2015 και εκκαθαριστεί με τον προγενέστερο χειρισμό, προβλέπεται να επανεκκαθαριστούν, εφόσον ο φορολογούμενος καταθέσει χειρόγραφη τροποποιητική δήλωση στη Δ.Ο.Υ υπαγωγής του. Κατά τη συμπλήρωση του εντύπου Ε1, δεν πρέπει να παρέμβει σε κανένα από το πεδία της αρχικής δήλωσης, αλλά θα πρέπει να αναγράψει στο πάνω μέρος «για σκοπούς πίστωσης φόρου αλλοδαπής βάσει Ε.2147/2019».

Η κατάθεση των ως άνω δηλώσεων μπορεί να πραγματοποιηθεί έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του 2019 χωρίς πρόστιμο. Εναλλακτικά, η υποβολή των χειρόγραφων τροποποιητικών δηλώσεων μπορεί να γίνει με την επιβολή του προβλεπόμενου προστίμου περί εκπροθέσμου, μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος της φορολογικής διοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης (δηλ. εντός πέντε ετών από τη λήξη του έτους υποβολής της φορολογικής δήλωσης).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η απόφαση του ΣτΕ και η νέα ΠΟΛ ανοίγουν ένα νέο δρόμο για πιο «δίκαιη» φορολογική μεταχείριση των εισοδημάτων αλλοδαπής προέλευσης που δηλώνονται από κατοίκους Ελλάδας.

Πιο συγκεκριμένα, το νέο πλαίσιο αναμένεται να επηρεάσει κυρίως φορολογούμενους που εργάζονται ή λαμβάνουν εισοδήματα από χώρες με υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές (Σουηδία, Νορβηγία κτλ), ενώ δεν θα εντοπιστούν εμφανείς διαφορές κατά τη φορολογική συμμόρφωση με κράτη που έχουν εφαρμόζουν ευμενέστερη φορολογία σε σχέση με την Ελλάδα.