Το βάρος της απόδειξης του φορολογούμενου

Οι TaxExperts σχολιάζουν μια πρόσφατη απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (Δ.Ε.Δ.) σχετικά με την ελλιπή τεκμηρίωση συναλλαγής.

Ιστορικό

Με πρόσφατη απόφασή της η Δ.Ε.Δ. (2447/2019) απέρριψε ενδικοφανή προσφυγή επί προστίμου που είχε επιβάλλει η αρμόδια Δ.Ο.Υ. και αφορούσε συναλλαγές του έτους 2008, για τις οποίες δεν εκδόθηκαν φορολογητέα στοιχεία (απόδειξη, τιμολόγιο κ.λπ.).

Ειδικότερα, σε έλεγχο που έγινε σε τρίτη εταιρεία, διαπιστώθηκε ότι αυτή είχε συναλλαγές με την προσφεύγουσα, έχοντας καταθέσει μία επιταγή ύψους 150.000€ σε τραπεζικό της λογαριασμό. Σύμφωνα με την έκθεση ελέγχου, η προσφεύγουσα εταιρεία δεν ανταποκρίθηκε στις προσκλήσεις της Φορολογικής Αρχής και της επιβλήθηκε πρόστιμο ίσο με το 25% της αξίας της συναλλαγής. Η αιτιολογία αφορούσε τη μη έκδοση στοιχείων, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την απόκρυψη της συναλλαγής.

Η εταιρεία προέβαλε στην προσφυγή της τον ισχυρισμό ότι το ποσό των 150.000€ ευρώ κατατέθηκε στο λογαριασμό της ως προκαταβολή έναντι μελλοντικής συναλλαγής. Η συναλλαγή θα αφορούσε τη μεταβίβαση κυριότητας ακινήτου, για την οποία είχε προηγηθεί προφορική συμφωνία. Η μεταβίβαση του ακινήτου ουδέποτε πραγματοποιήθηκε και για αυτό η εταιρεία δεν υποχρεούτο στην έκδοση φορολογικού στοιχείου.

Η Δ.Ε.Δ. απέρριψε τον ανωτέρω ισχυρισμό προβάλλοντας τους εξής λόγους:

Κατά την κατάθεση του ποσού των 150.000€, που αφορούσε προκαταβολή για πώληση ακινήτου της, δεν αναφέρθηκε καμία πληροφορία για την ταυτότητα του προς πώληση ακίνητου, ούτε για το συμφωνηθέν τίμημα.

Δεδομένου ότι υπήρξε προφορική και όχι έγγραφη συμφωνία δεν προσκομίστηκε οποιοδήποτε στοιχείο (π.χ. αλληλογραφία), που να τεκμηριώνει το επικαλούμενο γεγονός. Ενδεικτικά, δεν υπήρχαν στοιχεία για τα πρόσωπα με τα οποία η εταιρεία ήρθε σε συνεννόηση, τόσο για την συμφωνία πώλησης, όσο και για τη ματαίωση της μεταβίβασης.

Δεν προσκομίστηκε κανένα στοιχείο από το οποίο να προκύπτει ότι επιστράφηκε η εισπραχθείσα προκαταβολή (τραπεζικό καταθετήριο, εκδοθείσα επιταγή κ.λπ.)

Σχόλιο

Σύμφωνα με το Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (ν 4174/2013), σε περίπτωση αμφισβήτησης πράξης προσδιορισμού φόρου στα πλαίσια ενδικοφανούς προσφυγής, «ο φορολογούμενος που προβαίνει στην εν λόγω αμφισβήτηση φέρει το βάρος της απόδειξης της πλημμέλειας της πράξης προσδιορισμού φόρου».

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν υπήρξε ουσιαστική τεκμηρίωση της συναλλαγής από την προσφεύγουσα εταιρεία και λαμβάνοντας υπόψιν επιπλέον ότι δεν είχε επιστραφεί το εν λόγω ποσό, η Δ.Ε.Δ. ορθώς έκρινε ότι υπήρξε απόκρυψη της συναλλαγής. Αν το ποσό είχε επιστραφεί στον καταθέτη, η συναλλαγή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως δάνειο με αποτέλεσμα η επιβάρυνση να ήταν ηπιότερη (τέλη χαρτοσήμου, αναλογούντα πρόστιμα και προσαυξήσεις).

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρεία ελέγχθηκε βάσει διασταυρώσεων πληρωμών σε τρίτους και συγκεντρωτικών καταστάσεων τρίτων. Καθώς η παράβαση αφορούσε τη χρήση 2008, φαίνεται ότι ο προηγούμενος τρόπος υποβολής των καταστάσεων ήταν πιο αποτελεσματικός σε επίπεδο διασταυρώσεων και ελέγχων. Αναλυτικότερα, στο προηγούμενο σύστημα  τα στοιχεία που δήλωσε ο αντισυμβαλλόμενος δεν κοινοποιούνταν στον υπόχρεο μέσω της εφαρμογής του Taxisnet. Σήμερα, μέρος των υπόχρεων συμφωνεί τις συναλλαγές που εμφανίζονται στο σύστημα ανεξαρτήτου αν διαθέτει τα σχετικά παραστατικά. Η συγκεκριμένη πρακτική δυσχεραίνει τις ελεγκτικές διαδικασίες και ενίοτε καθιστά ανούσια τη συμπλήρωση συγκεντρωτικών καταστάσεων (ΜΥΦ).