Χρέη στην Εφορία: Ποιοι και πόσα χρωστάνε

Οι “μεσαίοι” και “μεγάλοι” οφειλέτες, δηλαδή όσοι χρωστούν πάνω από 10.000 ευρώ, είναι εκείνοι που φουσκώνουν “τη “δεξαμενή” των ληξιπρόθεσμων χρεών προς την εφορία με βάση τα στοιχεία του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αριθμός των μεσαίων και μεγάλων οφειλετών ξεπέρασε το 1,75 εκατ. με το χρέος τους τον Ιούλιο να είναι φουσκωμένο κατά 2,198 δισ. ευρώ.

Επίσης, με βάση τα ίδια στοιχεία, 9.487 φορολογούμενοι κατά μέσον όρο ο καθένας χρωστούν πάνω από 8,7 εκατ. ευρώ και το συνολικό τους χρέος ανέρχεται σε 82,583 δισ. ευρώ ή στο 77% των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Όσοι και όσες, δε, χρωστούν πάνω από 10.000 ευρώ εμφανίζονται να έχουν “ρίξει” επιπλέον οφειλές στον “κουμπαρά” που έφτασαν μόνο τον Ιούλιο του 2024, 968 εκατ. ευρώ, με την πλειονότητα να αποτελούν οι επιχειρήσεις.

Πάντως, με οφειλές έως 10.000 ευρώ εμφανίζεται το 90,6% των οφειλετών με το συνολικό τους ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο να αγγίζει το 3,5% των συνολικών οφειλών.

Την ίδια ώρα μόλις το 4,6% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου η σε απόλυτα ποσά 3,7 δις. ευρώ βρίσκονται σε ρύθμιση με το υψηλότερο ποσοστό των συνολικών ρυθμισμένων οφειλών (19,1%) να εντοπίζεται στο εύρος 500 με 10.000 ευρώ.

Αναλυτικά, με βάση το Γραφείο Προϋπολογισμού στη Βουλή τον Ιούλιο του 2024 η εικόνα των οφειλετών και των οφειλών προς την εφορία διαμορφώνεται ως εξής:

Αριθμός και διάρθρωση οφειλετών: Κατά 155.373 μειώθηκε ο αριθμός των οφειλετών(φυσικά και νομικά πρόσωπα) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στο επίπεδο των 3.829.531 οφειλετών. Η μείωση προέρχεται από τις χαμηλότερες κατηγορίες οφειλής (μέχρι 10.000 ευρώ), με τον αριθμό των οφειλετών να μειώνεται κατά 171.116 πρόσωπα.

Αντιθέτως αύξηση του αριθμού των οφειλετών καταγράφεται σε υψηλότερες οφειλές, με την μεγαλύτερη να εντοπίζεται στην κατηγορία μεταξύ 10.000 και 100.000 ευρώ (κατά 12.864 πρόσωπα). Η μείωση του αριθμού των οφειλετών στο εύρος οφειλής μέχρι 10.000 ευρώ συνοδεύεται από μείωση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε ετήσια βάση κατά 29 εκατ. ευρώ συνολικά.

Ωστόσο, το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο αυξάνεται στις υψηλότερες κατηγορίες οφειλής, με τη μεγαλύτερη αύξηση να εντοπίζεται σε οφειλές άνω του 1 εκατ. ευρώ (κατά 968 εκατ. ευρώ), ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι εντός της συγκεκριμένης κατηγορίας μείωση καταγράφουν οι οφειλές άνω των 100 εκατ. ευρώ (κατά 580,8 εκατ. ευρώ). Το σύνολο σχεδόν των οφειλών (96,5%) πηγάζει από την κατηγορία άνω των 10.000 ευρώ. Ειδικότερα, στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ συγκεντρώνεται το 77% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου και μόλις το 0,2% των οφειλετών. Αντιθέτως, το 90,6% των οφειλετών συγκεντρώνεται στις οφειλές έως 10.000 ευρώ με το συνολικό τους ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο να αγγίζει το 3,5% των συνολικών οφειλών.

Ρύθμιση οφειλών: Μόλις το 4,6% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου βρίσκεται σε ρύθμιση, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 3,7 δισ. ευρώ. Το υψηλότερο ποσοστό των συνολικών ρυθμισμένων οφειλών (19,1%) εντοπίζεται στο εύρος 500 με 10.000 ευρώ, ενώ εντός αυτού του εύρους το ποσοστό των ρυθμισμένων οφειλών αγγίζει το 21,1% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ. Ωστόσο τα ποσοστά διαφέρουν μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων. Συγκεκριμένα, το υψηλότερο ποσοστό ρυθμισμένων οφειλών φυσικών προσώπων εντοπίζεται μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ (19,1%) και αγγίζει το 21,4% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ.

Αντίθετα, τα νομικά πρόσωπα ρυθμίζουν σε υψηλότερο ποσοστό (24,5%) οφειλές που ανήκουν στο εύρος από 10.000 έως 100.000 ευρώ, ενώ το ποσοστό αυτό φτάνει στο 28,3% στην κατηγορία 10.000 με 20.000 ευρώ. Χαμηλά ποσοστά ρύθμισης οφειλών διαπιστώνονται τόσο σε χαμηλά ποσά οφειλής (ιδιαίτερα κάτω των 500 ευρώ), όσο και σε υψηλά ποσά οφειλής (άνω των 20.000 ευρώ για φυσικά πρόσωπα και άνω των 150.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα)

Χρέη φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων: Οι οφειλές των φυσικών προσώπων αποτελούν το 38,4% του συνόλου, αγγίζοντας τα 41,2 δισ. ευρώ, ενώ οι οφειλές των νομικών προσώπων διαμορφώνονται στα 66,1 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 61,6% του συνόλου. Στις χαμηλές κατηγορίες οφειλών το σύνολο σχεδόν του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου προέρχεται από τα φυσικά πρόσωπα. Ενδεικτικό είναι ότι το 98,4% των οφειλών κάτω των 50 ευρώ και το 87,8% των οφειλών κάτω των 10.000 ευρώ πηγάζει από τα φυσικά πρόσωπα. Αντίστοιχα, το πλήθος των φυσικών προσώπων που οφείλουν λιγότερα από 50 ευρώ αντιστοιχεί στο 96,2% των οφειλετών αυτής της κατηγορίας οφειλής, ενώ για οφειλές μικρότερες των 10.000 εκατ. ευρώ το πλήθος των φυσικών προσώπων διαμορφώθηκε στα 3.072.046 άτομα, αποτελώντας το 88,5% του συνόλου για το συγκεκριμένο εύρος οφειλής.

Αντιθέτως, όσο αυξάνεται το ύψος των οφειλών ενισχύεται και ο ρόλος των νομικών προσώπων στη διαμόρφωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου. Ειδικότερα, στην κατηγορία ληξιπρόθεσμου υπολοίπου άνω του 1 εκατ. ευρώ τα νομικά πρόσωπα συμμετέχουν στις οφειλές κατά 69,3%, με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να αγγίζει τα 57,2 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.806, αποτελώντας το 61,2% του πλήθους των οφειλετών σε αυτό το εύρος οφειλής.

Επιπλέον, αναλύοντας τις συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές των νομικών προσώπων (ύψους 66,1 δισ. ευρώ) ανά εταιρική μορφή διαπιστώνεται ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος τους (ποσοστό 59,2%) οι οφειλές πηγάζουν από τις ΑΕ, οι οποίες έχουν συσσωρεύσει ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο ύψους 39,1 δισ. ευρώ (το 93% του οποίου ανήκει στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ). Ακολουθούν οι ΕΠΕ με συνολικές οφειλές 13 δισ. ευρώ (ποσό που αντιστοιχεί στο 19,7%), ενώ οι υπόλοιπες νομικές μορφές καταγράφουν μικρότερα ποσά ληξιπρόθεσμων οφειλών. Διαφορετική ωστόσο είναι η εικόνα σε σχέση με την κατανομή του πλήθους των νομικών προσώπων με ληξιπρόθεσμες οφειλές ανά εταιρική μορφή.

Συγκεκριμένα, οι ΟΕ παρουσιάζουν τον υψηλότερο αριθμό οφειλετών (203.768 ΑΦΜ) που αντιστοιχεί στο 41,9% του συνόλου. Ακολουθούν οι ΕΕ και ΕΠΕ, με τους οφειλέτες να αποτελούν το 13,6% και το 11,1% του συνολικού πλήθους αντίστοιχα, ενώ οι ΑΕ παρουσιάζουν μικρότερο αριθμό οφειλετών (43.235 ΑΦΜ), ο οποίος αντιστοιχεί στο 8,9% των νομικών προσώπων με οφειλές στη φορολογική διοίκηση.

Αξίζει επίσης να επισημανθεί ότι η μεγαλύτερη αύξηση της επιβάρυνσης τόσο σε όρους ληξιπρόθεσμων οφειλών, όσο και πλήθους νομικών προσώπων προκύπτει από τις ΙΚΕ. Συγκεκριμένα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των ΙΚΕ αυξήθηκαν σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους κατά 799,6 εκατ. ευρώ, με τις ΑΕ να ακολουθούν, καταγράφοντας αύξηση στις οφειλές τους κατά 290,9 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο του 2023. Το πλήθος των ΙΚΕ αντίστοιχα σημείωσε αύξηση κατά 8.068 οφειλέτες σε ετήσια βάση, ενώ οι ΕΕ ακολουθούν, καθώς οι οφειλέτες αυξήθηκαν κατά 4.546 πρόσωπα.

Πηγές ληξιπρόθεσμου χρέους: Το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο στο τέλος του Ιουλίου του 2024, διαμορφώθηκε στα 107,3 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 2,2 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο του 2023. Ωστόσο ποσοστό 24,5% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 26,3 δισ. ευρώ, αφορά σε οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης. Το 59,4% του συνολικού χρέους που αντιστοιχεί σε 48,1 δισ. ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές. Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης. Σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 30% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,3 δισ. ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.), οι οποίες αποτελούν το 10,6% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 8,6 δισ. ευρώ.

Αναλύοντας τις φορολογικές οφειλές που περιλαμβάνονται στο πραγματικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο (48,1 δισ. ευρώ) διαπιστώνεται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό (47,3%) αφορά τον ΦΠΑ, καθώς οι οφειλές αγγίζουν τα 22,7 δισ. ευρώ και ακολουθεί ο φόρος εισοδήματος με ποσοστό 41,7% ενώ οι φόροι στην περιουσία καταγράφουν χαμηλό ποσοστό 5,8% αφού περιλαμβάνουν οφειλές ύψους 2,8 δισ. ευρώ.