Φορολογικά κίνητρα και ενισχύσεις για τις επιχειρήσεις που καινοτομούν

Άμεσα βήματα με στοχευμένες επενδύσεις απαιτούνται για να καταστεί η ελληνική οικονομία περισσότερο καινοτομική και βέβαια παραγωγική.

“Το μείγμα των επενδύσεων έχει υψηλή σημασία μεσοπρόθεσμα, ώστε να υποστηρίζουν πρωτίστως εξαγωγικές δραστηριότητες και νέα παραγωγή, με καινοτομία. Σε αυτή την κατεύθυνση δύναται να συμβάλουν η  σταθεροποίηση ενός ευνοϊκού ρυθμιστικού και φορολογικού πλαισίου και η υποβοήθηση της ανάπτυξης ανθρώπινου κεφαλαίου”, ανέφερε, χαρακτηριστικά, πριν λίγες εβδομάδες, το ΙΟΒΕ κατά την παρουσίαση της Έκθεσης για την Ελληνική Οικονομία (τεύχος 2ο/ 2024).

Την ίδια ώρα στις 7 Αυγούστου, στην εβδομαδιαία ανάλυσή του το τμήμα ερευνών και μελετών της Alpha Bank σημείωνε με νόημα ότι “ η αύξηση της παραγωγικότητας δύναται να προέλθει μέσω της αύξησης των επενδύσεων σε κεφαλαιουχικό εξοπλισμό και σε συνδυασμό με την τεχνολογική και ψηφιακή αναβάθμιση που λαμβάνει χώρα μετά το ξέσπασμα της πανδημίας.

Για τον σκοπό αυτό, καθοριστικής σημασίας είναι η αξιοποίηση αναπτυξιακών εργαλείων, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ και η υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης.

Αξίζει να αναφερθεί ότι 488 επενδυτικά σχέδια (62% επί του συνόλου) που έχουν ενταχθεί στο δανειακό σκέλος του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προέρχονται από ΜμΕ, με τον συνολικό προϋπολογισμό τους να διαμορφώνεται στα Ευρώ 5,75 δισ. (Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, «Η σημασία της αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία», Ιούλιος 2024).”

Όπως αναφέρει η Alpha Bank, “η αξιοποίηση αυτών των πόρων αναμένεται να συμβάλλει στη σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στην ψηφιοποίηση των ΜμΕ, από τον οποίο η χώρα μας απέχει σημαντικά. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (Digital Economy and Society Index-DESI), ο οποίος παρακολουθεί τις ψηφιακές επιδόσεις των κρατών-μελών της ΕΕ-27, το 2023 μόλις το 43,3% των ΜμΕ παρουσίαζε τουλάχιστον βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης, κατατάσσοντάς μας στην 24η θέση (ευρωπαϊκος μέσος όρος: 57,7%). Επιπλέον, το 18,2% των ΜμΕ πραγματοποίησαν πωλήσεις μέσω διαδικτύου το 2023 (έναντι 19,1% στην ΕΕ-27), κατατάσσοντας τη χώρα μας στην 16η θέση, ενώ το ηλεκτρονικό εμπόριο αντιπροσώπευσε το 5% του συνολικού κύκλου εργασιών των ΜμΕ (έναντι 12% στην  ΕΕ-27).”

Οι κινήσεις

Τούτων δοθέντων στα “σκαριά” είναι μια νέα νομοθετική πρωτοβουλία που θα έχει στόχο την παροχή σημαντικών φορολογικών αλλά και χρηματοδοτικών κινήτρων για την ενίσχυση της  καινοτομίας και την ανάπτυξη προϊόντων τεχνολογίας. Η πρωτοβουλία αυτή αναμένεται να αποτελέσει συνέχεια του νόμου 4935/2022, που είχε στόχο την παροχή φορολογικών κινήτρων για μετασχηματισμούς επιχειρήσεων και συνεργασίες προσώπων, όπως η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος κατά 30%-50% στη νέα εταιρεία που θα δημιουργηθεί από τη συγχώνευση για 9 έτη.

Δεύτερος πυλώνας για την ενσωμάτωση καινοτομικών πρακτικών στην ελληνική οικονομία αναμένεται να είναι και η πριμοδότηση ερευνητικών συνεργασιών επιχειρήσεων με startup και ερευνητικά κέντρα. Ουσιαστικά, στο “τραπέζι” είναι η δημιουργία χρηματοδοτικού εργαλείου το οποίο χρηματοδοτεί την ανάπτυξη πατεντών και την στήριξη με φορολογικά κίνητρα προσπαθειών για την ενσωμάτωσή των πατεντών αυτών στην αγορά.

Δράσεις για επενδύσεις στην καινοτομία

 Αναλυτικά στο “μπουκέτο” μέτρων που θα προβλέπει σχετικό νομοσχέδιο για την ενίσχυση της καινοτομίας εξετάζεται να μπουν:

• Προβλέψεις για επέκταση του  χρονικού  ορίου  των 3 ετών που υφίσταται σήμερα για την απαλλαγή φόρου για κέρδη που συνδέονται με εκμετάλλευση πατέντας, στα πρότυπα του δημοφιλούς στο εξωτερικό patent box.

• Ρύθμιση για μειωμένη φορολογία για τις πατέντες. Σήμερα ισχύει φοροαπαλλαγή 3 ετών για τα προϊόντα από πατέντες και θα υπάρξει πρόβλεψη για μειωμένη φορολογία για άλλα επτά έτη.

• Πρόβλεψη για πολλαπλασιαστικό συντελεστή έκπτωσης από το φορολογητέο εισόδημα δαπανών που αφορούν προιοντα  έρευνας και τεχνολογίας  εως και 300% από 200% που ισχύει σήμερα

• Κίνητρα με μεγαλύτερη πρόσβαση σε κεφάλαια και αυξημένες αποσβέσεις που θα υπερβαίνουν το 100% της δαπάνης, θα δοθούν και για μικρές επιχειρήσεις που θα επενδύσουν στη βιομηχανική καινοτομία και σε βασικές τεχνολογίες, με στόχο τη μετατροπή των τεχνολογικών καινοτομιών σε βιώσιμα προϊόντα με πραγματικές εμπορικές δυνατότητες.

•  Aύξηση στις 900.000 ευρώ  του ορίου  των επενδύσεων  οπου θα ισχύει έκπτωση 50% από το φορολογητέο εισόδημα, όταν πραγματοποιούνται από angel investors  και όσους επενδύουν σε ελληνικές startups.