Η ελληνική πρόταση για τα χαρτονομίσματα ευρώ που δεν κατάφερε να κερδίσει

Τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα του ευρώ κυκλοφόρησαν το 2002. Η προετοιμασία τους όμως είχε ξεκινήσει από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Η πρώτη απόφαση που έπρεπε να ληφθεί, είχε να κάνει φυσικά με την ονομασία του κοινού νομίσματος. Οι Ευρωπαίοι είχαν προτείνει τα: “δουκάτο”, “ecu”, “φιορίνι”, “φράγκο”, ή το πρόθεμα του “ευρώ” μπροστά από τις ονομασίες των νομισμάτων, πχ “ευρωμάρκο”.

Τελικά, κατέληξαν στο “ευρώ” με σήμα το € και το όνομα υιοθετήθηκε επισήμως στις 16 Δεκεμβρίου 1995. Το ευρώ εισήχθη στις παγκόσμιες οικονομικές αγορές ως λογιστικό νόμισμα, την 1η Ιανουαρίου 1999, αντικαθιστώντας την πρώην Ευρωπαϊκή Νομισματική Μονάδα (ΕΝΜ) σε αναλογία 1:1 (1,1743 $ ΗΠΑ).

Το σύμβολο € τέθηκε ως αντικείμενο δημοσκόπησης και το ελληνικό γράμμα επιλέχθηκε από κατάλογο με τριάντα επιλογές. Συμβολίζει την ενότητα της Ένωσης ενώ οι κάθετες γραμμές απεικονίζουν την επιθυμητή “ισορροπία”.

Τον Νοέμβρη του 1994 το Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος ζήτησε από την ομάδα εργασίας για τα τραπεζογραμμάτια να υποβάλλει προτάσεις θεμάτων για τα σχέδια της σειράς τραπεζογραμματίων του Ευρώ.

Ως θέματα επιλέχθηκαν σε πρώτη φάση “οι εποχές και ρυθμοί της Ευρώπης”, η “Ευρωπαϊκή κληρονομιά”, και το “αφηρημένο/μοντέρνο σχέδιο” που περιλάμβανε γεωμετρικά σχήματα και χαρακτηριστικά ασφαλείας. Τον Ιούνιο του 1995 το συμβούλιο κατέληξε τελικά στις θεματικές, “Εποχές και ρυθμοί της Ευρώπης και “αφηρημένο/μοντέρνο σχέδιο”.

Όλες οι κεντρικές τράπεζες της ΕΕ όρισαν τους σχεδιαστές τους εκτός από τη Δανία. Οι σχεδιαστές υπέβαλλαν τις προτάσεις τους απεικονίζοντας το ένα ή τα δύο προτεινόμενα θέματα, εντός επτά μηνών. Η λήξη του διαγωνισμού ήταν η 13η Σεπτεμβρίου του 1996. Στο διαγωνισμό αυτό συμμετείχαν 29 Ευρωπαίοι σχεδιαστές ή ομάδες σχεδιαστών με 44 προτάσεις συνολικά.

Η ελληνική ομάδα αποτελείτο από την Μαρία Αντωνάτου, Αρετή Μιχελιουδάκη, Νίκο Νικολάου, Ιωάννη Πιπίνη και Περικλή Σωτηρίου.

Το θέμα ανέδειξε χρήστης του Reddit φέρνοντάς το και πάλι στην επικαιρότητα με την παρακάτω ανάρτησή του:

Ιδού οι ελληνικές προτάσεις:

Στις 7 ελληνικές προτάσεις απεικονίζονταν ο Έφηβος των Αντικυθήρων, ο αρχιτέκτονας Benedetto Antelami (1150 – 1230), άγαλμα από τον καθεδρικό ναό του Στρασβούργου, μια άγνωστη γυναίκα στα πρότυπα της ιταλικής ζωγραφικής του 14ου αιώνα μ.Χ., μια γυναικεία φιγούρα που παραπέμπει σε έργο ζωγραφικής του Γιαν ντε Μπρε, το έργο “Portrait de Monsieur de Pachtere” του Edouard Agneessens και ο “Mr Clergyman”, φωτογραφία του August Sander.

Νικήτρια ήταν τελικά η σειρά του αυστριακού Robert Kalina από το θέμα “εποχές και ρυθμοί της Ευρώπης” μετά από ψηφοφορία στην οποία μετείχε δείγμα 1.896 ερωτηθέντων, από κράτη-μέλη της ΕΕ. Να σημειωθεί πάντως εδώ πως από την Ελλάδα μετείχαν οι λιγότεροι ερωτηθέντες μαζί με την Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο.

Η έκθεση με θέμα “Σχέδια των τραπεζογραμματίων ευρώ” παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το Σεπτέμβριο του 2003 και στη συνέχεια φιλοξενήθηκε από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες της Γερμανίας και της Ισπανίας.

Γέφυρες

Λόγω του μεγάλου αριθμού ιστορικών γεφυρών, αψίδων και πυλών, στην ευρωπαϊκή ήπειρο, όλα τα οικοδομήματα που απεικονίζονται στα τραπεζογραμμάτια είναι εντελώς φανταστικά και έχουν σχεδιαστεί έτσι, ώστε να ταιριάζουν με τον αρχιτεκτονικό ρυθμό του τραπεζογραμματίου.

Για παράδειγμα το τραπεζογραμμάτιο των 5€ φέρει ένα παράδειγμα κλασικής αρχιτεκτονικής, αυτό των 10€, ένα παράδειγμα Ρωμανικής αρχιτεκτονικής, των 20€, ένα παράδειγμα Γοτθικής αρχιτεκτονικής, των 50€, ένα παράδειγμα Αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής, των 100€, ένα παράδειγμα Μπαρόκ & Ροκοκό αρχιτεκτονικής, των 200€, ένα παράδειγμα αρχιτεκτονικής Αρ Νουβό και των 500€, ένα παράδειγμα μοντέρνας αρχιτεκτονικής.

Tα αρχικά σχέδια του Ρόμπερτ Καλίνα ήταν πραγματικές γέφυρες, όπως η Γέφυρα Ριάλτο στην Βενετία και η Γέφυρα Neuilly στο Παρίσι. Ωστόσο, επανασχεδιάστηκαν, ώστε να μη θυμίζουν τόσο τις πραγματικές γέφυρες.

Το 2011, ο Ολλανδός καλλιτέχνης Ρόμπιν Σταμ και η πόλη Σπαϊκενίσε στην Ολλανδία κατασκεύασαν γέφυρες από χρωματιστό τσιμέντο που μοιάζουν με τις γέφυρες στα τραπεζογραμμάτια.