Η μεγάλη μάχη για τον πασχαλινό τζίρο – Οι τιμές και τα “πλασαρίσματα”

Εντείνεται η μάχη εν όψει της Πασχαλιάς για τα μερίδια του πασχαλινού τζίρου, που μπορεί να μην έχει την ένταση των Χριστουγέννων, ωστόσο αποτελεί μια ευκαιρία για σημαντικές χρηματοροές, τόσο για το οργανωμένο λιανεμπόριο, όσο και για τα μικρότερα καταστήματα, είτε τροφίμων, είτε λιανικής συνολικά.

Όπως ανέφερε, πριν λίγες μέρες, ο Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά, Βασίλης Κορκίδης, “στην εορταστική κίνηση της Μεγάλης Εβδομάδας και στις πασχαλινές αγορές δώρων για οικογενειακές και κοινωνικές υποχρεώσεις, ελπίζει το λιανεμπόριο τροφίμων, παιχνιδιών και ρούχων, προκειμένου να πάρει ανάσα μετά τα «κενά κατανάλωσης» και την «υπολειτουργία» της εγχώριας αγοράς τις πρώτες 100 ημέρες του έτους. Η πασχαλινή αγορά είναι μικρή σε διάρκεια, που δεν ξεπερνά την εβδομάδα, αλλά μεγάλη σε ένταση, με τζίρο που συνήθως κυμαίνεται στο 1,5 δισ. ευρώ. Κάνοντας ένα «σκανάρισμα» της αγοράς το πρώτο τρίμηνο βλέπουμε μια αύξηση του κύκλου εργασιών στο σύνολο των επιχειρήσεων κατά 7,5%, μια αύξηση 5% στο εμπόριο και μόλις 2,5% στις επιχειρήσεις λιανικής, χαμηλότερη δηλαδή και από το 3,1% του πληθωρισμού. Η φθορά της κατανάλωσης αντιστοιχεί και στην υποχώρηση της συμμετοχής του λιανεμπορίου στο 37% του συνολικού τζίρου.”

Με βάση τον πρόεδρο του ΕΒΕΠ, “η καταβολή του δώρου Πάσχα στους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα, έως τη Μεγάλη Τέταρτη, που φέτος ξεπερνά το 1 δις ευρώ, πάντα δίνει την επιπλέον ώθηση στην αγοραστική κίνηση. Παρότι και φέτος μεγάλο μέρος του δώρου, πρόκειται να κατευθυνθεί στις δαπάνες για τα τρόφιμα του πασχαλινού τραπεζιού, οι αγορές των καταναλωτών για δώρα, παιχνίδια και λαμπάδες για παιδιά, ρούχα και παπούτσια αναμένεται να ενισχύσουν τον τζίρο των επιχειρήσεων λιανεμπορίου, αλλά και των υπηρεσιών της διαμονής και εστίασης, σύμφωνα με τις αυξημένες ταξιδιωτικές κρατήσεις. Φέτος μάλιστα το ελληνικό Ορθόδοξο Πάσχα συμπίπτει χρονικά με το Καθολικό και είναι ουσιαστικά και πρακτικά εντός της τουριστικής περιόδου στην οποία θα πρέπει να συνυπολογιστεί η αυξημένη τουριστική κίνηση από το εξωτερικό με την ανάλογη «εισαγόμενη κατανάλωση» που αναμένεται να δημιουργηθεί.”

Όπως τονίζει, ο κ. Κορκίδης, “οι εκτιμήσεις της μέσης δαπάνης ανά νοικοκυριό για το φετινό Πάσχα, είναι όπως πάντα πολλές και με διαφορετικές μετρήσεις στην επιλογή ειδών, ποσοτήτων και φυσικά των μελών της οικογένειας στο πασχαλινό τραπέζι. Οι 5 στους 10 καταναλωτές παραδοσιακά κάνουν τις αγορές τους την Μεγάλη Εβδομάδα μετά την καταβολή του Δώρου, οι 4 στους 10 το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων, ενώ μόλις το 1% νωρίτερα. Με τις μέχρι σήμερα τιμές, κυρίως στα εγχώρια αμνοερίφια από 13-17 ευρώ το κιλό και τις ανατιμήσεις 40% στα προϊόντα σοκολάτας, οι εκτιμήσεις ξεκινούν από τα 190 ευρώ για 6-8 άτομα και ξεπερνούν τα 220 ευρώ. Είναι γεγονός πως φέτος είδαμε από τις μεγάλες σοκολατοβιομηχανίες μια συρρίκνωση 50% του μεγέθους των σοκολατένιων αυγών, λόγω της αύξησης στη τιμή του κακάο κατά 100%.

Ο πασχαλινός τζίρος δεν θα αναστήσει την αγορά, αλλά σίγουρα θα την τονώσει. Κατανοούμε απόλυτα, το κλίμα στην αγορά και τη ψυχολογία του καταναλωτή καθώς και το γεγονός πως για 5 στα 10 νοικοκυριά, το διαθέσιμο εισόδημα με δυσκολία καλύπτει τις μηνιαίες υποχρεώσεις τους. Η αγοραστική δύναμη, παρά τις νέες αυξήσεις των μισθών κατά 6% από την 1η Απριλίου, έχει περιοριστεί από τις πληθωριστικές αυξήσεις και έχει αλλάξει πολλές καταναλωτικές συνήθειες. Όμως αυτό που δεν αλλάζει και παραμένει σταθερή αξία για τη πασχαλινή αγορά είναι η διατήρηση των εθίμων με τα παραδοσιακά δώρα των γονιών και νονών στα παιδιά και τα βαφτιστήρια τους.”

Μάχη στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ

Στο φόντο αυτό και με δεδομένο ότι το πασχαλινό τραπέζι και δη ο οβελίας είναι η βασική “λοκομοτίβα’ της αγοράς, για την πλειοψηφία των πολιτών, έχει φουντώσει η μάχη μεταξυ των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ. Η πρώτη σε τζίρο, η Σκλαβενίτης, που έχει ξεπεράσει, το 2024, τον “πήχη” των 5 δισεκ. ευρώ, ως Όμιλος σε πωλήσεις, δεν έχει προχωρήσει σε τηλεοπτικά μηνύματα, κατά πάγια τακτική εστιάζοντας σε επικοινωνία των προσφορών εντός του καταστήματος. Οι άλλες μεγάλες αλυσίδες, με πωλήσεις, πέριξ των 2 δισεκ. ευρώ, δηλαδή, η ΑΒ Βασιλόπουλος, η Lidl, αλλά και οι υπόλοιπες με τζίρο πάνω του 1 δισεκ. όπως η ΜΕΤΡΟ ΑΒΕΕ, με το MyMarket, η Μασούτης, έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους, με προσφορές και επικοινωνία για να προσελκύσουν τους καταναλωτες.

Χαρακτηριστικά, η ΑΒ Βασιλόπουλος αναφέρει ότι φέρνει μοναδικές προσφορές και εκπλήξεις για το πασχαλινό τραπέζι δίνοντας δύο 6€ & μία 6€ επιταγή έκπτωσης ΑΒ με την αγορά ολόκληρου ή μισού αρνιού ή κατσικιού, αντίστοιχα, από τις 10 έως τις 19 Απριλίου, σε όλα τα καταστήματα ΑΒ και στο AB Eshop.

Επίσης, όπως αναφέρεται, τα μέλη του προγράμματος AB Plus έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν ειδικές πασχαλινές προσφορές και να συμμετάσχουν στον Μεγάλο Πασχαλινό Διαγωνισμό, που πραγματοποιείται από τις 10 έως τις 21 Απριλίου. Με κάθε αγορά με τη χρήση της κάρτας AB Plus, συγκεντρώνονται συμμετοχές για κλήρωση που χαρίζει συνολικά 1.000.000 πόντους, καθώς και επιταγές έκπτωσης για μελλοντικές αγορές.

Ανάλογα, και η Lidl Ελλάς προτάσσει μια σειρά από επιλογές, τόσο σε προϊόντα δικής της ετικέτας, όσο και την γκάμα των νωπών που διακινεί, προωθώντας παράλληλα και το πρόγραμμα πιστότητας που έχει. Σε παραλληλία, με αφορμή και τις ημέρες, όπως κάνει το τελευταίο διάστημα, η  εταιρεία προωθεί τη «Συνειδητή Διατροφή», εναρμονίζει τα προϊόντα της με την «Πλανητική Υγιεινή Διατροφή» απαντώντας στις προκλήσεις της βιωσιμότητας της ανθρώπινης υγείας και του πλανήτη.

Στην αλυσίδα της οικογένειας Παντελιάδη, τα MyMarket  έμφαση δίνεται, επίσης, στα προϊόντα κρεοπωλείου, αλλά και σε άλλα συσκευασμένα προϊόντα και αλκοολούχα ενώ προτάσσεται  και  η ενέργεια των My market «Γεύμα Προσφοράς». Να σημειωθεί ότι, όπως αναφέρεται,  “η αλυσίδα για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, στηρίζει το έργο του οργανισμού «Μαζί για το Παιδί», ενισχύοντας το πρόγραμμα «Προσφέρω γιατί νοιάζομαι», το οποίο υλοποιείται για την υποστήριξη παιδιών και οικογενειών που βρίσκονται σε ανάγκη. Στο φετινό Πάσχα, μέσα από τη δράση Εταιρικής Υπευθυνότητας, τα My market συμβάλλουν ουσιαστικά στην καθημερινότητα περισσότερων από 170 παιδιών και οικογενειών σε όλη την Ελλάδα, καλύπτοντας τα γεύματά τους για έναν ολόκληρο μήνα. Παράλληλα, στηρίζονται φορείς στην Ελλάδα με τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης, με στόχο την κάλυψη βασικών αναγκών σε μια περίοδο που η αλληλεγγύη είναι σημαντική.”

Επιπλέον, τα σούπερ μάρκετ Μασούτης, όπως αναφέρουν, προσφέρουν “το πιο οικονομικό αρνί και κατσίκι της αγοράς με εγγυημένη ελληνική προέλευση καθώς και πλήθος προσφορών και δώρων για ένα αξέχαστο Πάσχα. Με μία επίσκεψη σε οποιοδήποτε από τα 400 καταστήματα Μασούτης σε όλη την Ελλάδα ή στο e-shop www.masoutis.gr, οι καταναλωτές έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν αρνί και κατσίκι Α’ ποιότητας, κυρίως από Μακεδονία, Θεσσαλία, Ήπειρο και Βόρειο Αιγαίο, σε ανταγωνιστικές τιμές και με αναλυτική σήμανση για τον τόπο προέλευσης, τη σφαγή και τον παραγωγό. Επιπλέον, η διοίκηση της αλυσίδας αναφέρει ότι οι καταναλωτές ‘έχουν τη δυνατότητα προπαραγγελίας των αμνοεριφίων στα φυσικά καταστήματα, ώστε να τα παραλάβουν την ημερομηνία που επιθυμούν”, ενώ δίνει έμφαση στην “ποιότητα και την ελληνικότητα των προϊόντων της Δ. Μασούτης” αλλά και  “στις προσιτές τιμές”.

Και η αλυσίδα Κρητικός που είναι σε συζητήσεις με την Μασούτης, καθώς η τελευταία έχει καταθέσει πρόταση εξαγοράς, έχει εντείνει τη διαφημιστική τη καμπάνια με αιχμή τόσο τα νωπά όσο και τα άλλα προϊόντα, πρώτης ανάγκης.

Οι επιδόσεις των σούπερ μάρκετ

Αξίζει να σημειωθεί ότι, πωλήσεις σχεδόν 2 δισ. ευρώ καταγράφηκαν τους δύο πρώτους μήνες του 2025 στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα νέα στοιχεία της εταιρείας μετρήσεων Circana, για τους μήνες Ιανουάριο –Φεβρουάριο, η αγορά των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών αγαθών σημείωσε ανάπτυξη πωλήσεων κατά 7,5% σε αξία, με τις πωλήσεις να ανέρχονται στα 1,98 δισ. ευρώ έναντι πωλήσεων 1,84 δισ. ευρώ που είχαν καταγραφεί στο πρώτο δίμηνο του 2024.  Από τις συνολικές πωλήσεις, τζίρος ύψους 1,52 δισ. ευρώ αφορά στα τυποποιημένα προϊόντα, ενώ τα υπόλοιπα 453 εκατ. ευρώ προήλθαν από τις πωλήσεις των «χύμα» προϊόντων. Τα τυποποιημένα προϊόντα εμφάνισαν άνοδο 6,5% και τα «χύμα» προϊόντα 10,9%.

Σε ό,τι αφορά στις μεγάλες κατηγορίες προϊόντων και σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Circana, τη μεγαλύτερη ανάπτυξη σε αξία πωλήσεων εμφάνισαν τα τρόφιμα με 8,5%, με τις κατηγορίες οικιακής φροντίδας και υγείας και ομορφιάς να ακολουθούν με ανάπτυξη πολύ μικρότερη και δη 2,2% και 1,5% αντίστοιχα.  Τους δε δύο πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους, στα τυποποιημένα προϊόντα σημειώθηκε αύξηση πωλήσεων σε αξία κατά 6,5% και σε όγκο κατά 4,5%. Στα τρόφιμα καταγράφηκε άνοδος πωλήσεων σε αξία κατά 7,6% σε αξία και σε όγκο κατά 4,4%, στην οικιακή φροντίδα σημειώθηκε αύξηση πωλήσεων σε αξία κατά 2,2% και κατά 3,6% σε όγκο, ενώ τα προϊόντα υγείας και ομορφιάς κατέγραψε άνοδο σε αξία 1,5% και σε όγκο κατά 4,3%.

Στα τρόφιμα η μέση τιμή ανά μονάδα αυξήθηκε κατά 3%, στην υγεία και ομορφιά εμφάνισε μείωση κατά 2,7%, ενώ στα προϊόντα οικιακής φροντίδας μειώθηκε κατά 1,4%.

Σημειώνεται ότι ο συνολικός τζίρος των σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα το 2024 βάσει στοιχείων της εταιρείας μετρήσεων NielsenIQ ήταν 14,8 δισεκατομμύρια ευρώ, καταγράφοντας αύξηση κατά 3,6%. Φέτος η πορεία του κλάδου συνεχίζει να είναι ανοδική, με ποσοστό 6% σε τζίρο και 4% σε όγκο πωλήσεων, αποτύπωση ωστόσο η οποία δεν είναι αντιπροσωπευτική, δεδομένου ότι σε αυτά τα ποσοστά συνυπολογίζονται οι ημερομηνίες 30 και 31 Δεκεμβρίου του 2024, δύο ημέρες με έντονη αγοραστική κίνηση, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά ανοδικά τη διαμόρφωση του ποσοστού πωλήσεων που αφορά το πρώτο τρίμηνο του 2025.

ΕΣΕΕ: Εκτίμηση κόστους πασχαλινού τραπεζιού 2025

Στο μεταξύ, το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝ.ΕΜ.Υ. της ΕΣΕΕ), εκτίμησε και το 2025 το κόστος του πασχαλινού τραπεζιού. Καταγράφηκαν, με επιτόπια τιμοληψία και συνεντεύξεις οι τιμές τόσο από αλυσίδες Supermarkets όσο και από ειδικευμένα καταστήματα τροφίμων λιανικής (πχ ζαχαροπλαστεία, οπωροπωλεία, κρεοπωλεία κλπ), καθώς και από τη Βαρβάκειο αγορά.

Όπως αναφέρει το ΙΝΕΜΥ, η εκτίμηση του κόστους για το φετινό πασχαλινό τραπέζι (4-6 ατόμων) κυμαίνεται από 99,45 έως 142,95 ευρώ. Ως εκ τούτου, οι καταναλωτές θα αγοράσουν το ίδιο, σε σχέση με πέρυσι, καλάθι αγαθών, ακριβότερα κατά 6,2% έως 6,3%, Το εύρος των τιμών δικαιολογείται από την καταγραφή σειράς προϊόντων διαφορετικής ποιότητας, σε αρκετές τοπικές αγορές και διαφορετικούς τύπους καταστημάτων. Επιπρόσθετα, διευκρινίζεται ότι οι τιμές των προϊόντων που εμφανίζονται στους Πίνακες (1 & 2) είναι ενδεικτικές και επιχειρούν να χαρτογραφήσουν τη γενική κατανομή τιμών και την εικόνα της αγοράς (βλ. μεθοδολογικό σημείωμα).

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι για λόγους συγκρισιμότητας των δεδομένων, με τις προηγούμενες ετήσιες έρευνες του ΙΝΕΜΥ για την εκτίμηση του κόστους του πασχαλινού τραπεζιού, συμπεριλαμβάνονται και οι τιμές των αγαθών που εντάσσονται στο «πασχαλινό εορταστικό καλάθι»/ «καλάθι του νοικοκυριού».

Όπως δήλωσε ο Διοικητικός Διευθυντής του ΙΝΕΜΥ κ. Χ. Αράχωβας: «Το Ινστιτούτο της ΕΣΕΕ αποτυπώνει και φέτος τις τιμές των προϊόντων του πασχαλινού τραπεζιού, οι οποίες διατηρούν την ανοδική τους πορεία αλλά με σαφώς ηπιότερο ρυθμό συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη. Η σημαντική αύξηση του κόστους σε αρνί και κατσίκι αλλά και στο σοκολατένιο αυγό οφείλεται: α) Στη διόγκωση του κόστους παραγωγής από τους κτηνοτρόφους εξαιτίας ανόδου των τιμών των ζωοτροφών κλπ. εξόδων, β) στη μείωση της προσφοράς εξαιτίας των πληγμάτων πανώλης αλλά και ευλογιάς καθώς και στη μη πλήρη αποκατάσταση των ζημιών της κακοκαιρίας «Daniel» στη Θεσσαλία, γ) στο γεγονός ότι φέτος συμπίπτουν ορθόδοξο και καθολικό Πάσχα, εξέλιξη που ενισχύει τη ζήτηση σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και δ) στην αύξηση της διεθνούς τιμής του κακάο. Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι οι ιδιαίτερα ισχυρές ανοδικές πιέσεις στο επίπεδο των τιμών που προηγήθηκαν, έχουν συρρικνώσει σημαντικά το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών. Η εν λόγω πτώση του εισοδήματος κατευθύνει αναγκαστικά το ενδιαφέρον των καταναλωτών σε προϊόντα  ανελαστικής ζήτησης, όπως τα τρόφιμα για το πασχαλινό τραπέζι, περιορίζοντας ουσιαστικά τους πόρους για την αγορά άλλων αγαθών και υπηρεσιών, σε μια μάλιστα περίοδο που η αγορά διέρχεται σοβαρών αναταράξεων, κυρίως σε διεθνές επίπεδο, οι οποίες όμως έχουν σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο και στην εγχώρια αγορά».

Πίνακας 1: Σύγκριση εκτιμήσεων κόστους (σε € και σε %) πασχαλινού τραπεζιού 2025 & 2024

Πίνακας 2: Εκτίμηση εύρους τιμών (σε €) προϊόντων πασχαλινού τραπεζιού, 2025