Η πολιτική “βόμβα” της εκτός σχεδίου δόμησης

Σε κατάσταση αναβρασμού είναι πολλές τοπικές κοινωνίες, ειδικά σε νησιωτικές περιοχές, ένεκα της ουσιαστικής παύσης της δυνατότητας οικοδόμησης σε εκτός σχεδίου οικόπεδα, μετά την απόφαση του ΣτΕ, το οποίο μετά από προσφυγή για περίπτωση άδειας οικοδομής στην Πάτμο, αποφάνθηκε ότι δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των 4 στρεμμάτων για να χτίσει κάποιος στην εκτός σχεδίου δόμηση.

Απαραίτητο, με βάση την απόφαση του ακυρωτικού δικαστηρίου είναι να έχει και πρόσωπο σε κοινόχρηστο και αναγνωρισμένο από διοικητική πράξη δρόμο ή από προυφιστάμενο του 1923, απαίτηση του νόμου ήδη από το 1985. Η απόφαση αυτή ουσιαστικά έχει βάλει πάγο από τις πολεοδομίες στην έκδοση οικοδομικών αδειών καθώς αναγνωρισμένοι, νομικά δρόμοι, είναι ελάχιστοι στην Ελλάδα και ειδικά σε νησιωτικές περιοχές, ενώ η όλη διαδικασία, σε αυτή τη συγκυρία, για τη “νομική” κατοχύρωση δρόμων απαιτεί χρόνο και χρήμα.

Ήδη, τα μηνύματα, ενόψει των εκλογών είναι “ηχηρά” προς τα πολιτικά γραφεία των κυβερνητικών βουλευτών, από χιλιάδες ιδιοκτήτες, που θεωρούν ότι απαξιώνεται η περιουσία τους, αλλά και από τον κλάδο των μεσιτών, που από την πλευρά τους εκτιμούν ότι ένα μεγάλο τμήμα των προς πώληση οικοπέδων έχουν τεθεί εκτός αγοράς. Βέβαια, η κυβέρνηση έχει σπεύσει, μετά την υπαναχώρηση σε σχέση με τη δέσμευση για κατάθεση ρύθμισης, που θα “θεραπεύει” το ζήτημα, να δεσμευτεί για μετεκλογική λύση. Ωστόσο, η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ότι δημιουργεί όρους “ομηρίας” σε χιλιάδες ιδιοκτήτες, έστω κι αν η επίσημη άποψη της κυβερνώσας παράταξης είναι ότι η ρύθμιση δεν κατατέθηκε, επειδή θα θεωρείτο προεκλογικού χαρακτήρα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο θέμα αναφέρθηκε μετά από σχετική ερώτηση, η Ντόρα Μπακογιάννη, μιλώντας σε εκδήλωση για την επιχειρηματικότητα και τη στήριξη των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων διοργάνωσε η Ομοσπονδία Εμπόρων Βιοτεχνών Νομού Χανίων στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Χανίων, το απόγευμα της Τετάρτης, όπου συμμετείχαν πέρα από τη Βουλευτή Χανίων της Νέας Δημοκρατίας, ο πρώην Υπουργός και Υποψήφιος Βουλευτής Χανίων με τον ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Σταθάκης, ο Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Δυτικής Κρήτης και Υποψήφιος Βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ Παντελής Πετσετάκης και ο Περιφερειακός Σύμβουλος και Υποψήφιος Βουλευτής ΚΚΕ Αλέκος Μαρινάκης.

Στο θέμα της απαραίτητης ρύθμισης, μετά και την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση σε οικόπεδα και άνω των 4 στρεμμάτων η Χανιώτισσα πολιτικός απαντώντας και σε σχόλιο του υποψηφίου του ΠΑΣΟΚ, Παντελή Πετσετάκη, ότι η κυβέρνηση απέσυρε σχετική ρύθμιση και δεν έκανε τίποτα τόνισε ότι: “Δεν θέλαμε να φανεί προεκλογικό. Ο πρωθυπουργός πήρε αυτή την απόφαση και γι αυτό δεν έγινε ρύθμιση. Δεν θέλαμε να θεωρηθεί ότι ευνοούμε κάποιους εις βάρος άλλων.Θα γίνει ρύθμιση όμως μετά τις εκλογές”, είπε η κα Μπακογιάννη.

Τα τοπικά χωρτικά σχέδια η λύση;

Σχολιάζοντας το όλο θέμα στο news247.gr ο Γιώργος Σταθάκης τόνισε από την πλευρά του ότι λύση στο θέμα έδινε το πλαίσιο που προώθησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2018 και 2019 με τη σύνταξη των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, για τα οποία μάλιστα είχε διασφαλιστεί χρηματοδίτηση ύψους 600 εκατ. από την ΕΤΕπ. Με βάση την τότε πρωτοβουλία, όπως τόνισε, οι δήμοι σε έναν ορίζοντα δύο-τριών ετών θα συνέτασσαν τα τοπικά χωρικά σχέδια που θα κάλυπταν το σύνολο της χώρας, ξεπερνώντας παραδοσιακούς μηχανισμούς, ανάμεσα στα πολεοδομικά σχέδια και στην εκτός σχεδίου δόμηση. “Ένα ενοποιημένο σύστημα πλέον με χρήσεις γης” θα δημιουργείτο ανέφερε δείχνοντας τον τρόπο για άρση του αδιεξόδου, με παράλληλη “θεραπεία” ενός βασικού ζητήματος της χωροταξικής διευθέτησης σε σχέση με τις δυνατότητες οικοδόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές, που αποτελεί “κόκκινο πανί”, με βάση σχετικές πληροφορίες για το ΣτΕ, αλλά και για τυος ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Με αυτόν τον τρόπο, όπως αναφέρεται, θα υπήρχε μια μόνιμη διευθέτηση, χωρίς την απαξίωση περιουσιών, που κατά πολλούς, μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα διαδικασία “συγκέντρωσης” γης σε χέρια ολίγων.

Η κυβέρνηση

Πάντως η κυβέρνηση στο φόντο, της μεγάλης πίεσης και του πολιτικού κόστους που μπορεί να υπάρξει έχει σπεύσει να υποσχεθεί ρύθμιση που θα επαναφέρει την κατά παρέκκλιση οικοδομησιμότητα, μετά από σχετική αναλυτική μελέτη.

Αυτό, χαρακτηριστικά, είχε αναφέρει, το απόγευμα της Μ. Δευτέρας απαντώντας σε σχετική ερώτηση του κυβερνητικού βουλευτή, Γιώργου Βλάχου, στη Βουλή, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς, ο οποίος αν και είχε προαναγγείλει την κατάθεση τροπολογίας, η οποία θα έλυνε το ζήτημα αποκαθιστώντας την οικοδομησιμότητα των οικοπέδων έως το 2025, οπότε και εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός, τόνισε ότι η ρύθμιση τελικώς δε θα έρθει στην τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο. “Σε ό,τι μας αφορά και προσωπικά με αφορά έχουμε ετοιμάσει πρόταση ρύθμισης, η οποία δίνει διέξοδο στο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί. Την έχουμε καταθέσει, είναι συγκεκριμένη και απαντά στα ερωτήματα που υπάρχουν. Χρήζει όμως περαιτέρω διερεύνησης και διαβούλευσης για να είμαστε ασφαλείς ότι η απόφαση που θα περάσει θα δίνει διέξοδο και δε θα μας οδηγεί πίσω. Επειδή η περίοδος είναι προεκλογική πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην τελική ρύθμιση και όχι να δώσουμε ελπίδες και μετά να τις ξαναπάρουμε πίσω”, είχε τονίσει.

“Είναι δεδομένο ότι θα υπάρξει ρύθμιση και χρειάζεται κι όσο γίνεται πιο γρήγορα. Οι στιγμές δε δίνουν τη δυνατότητα να μπορούμε να καταλήξουμε και δεν είναι κομματικό θέμα. Είναι το τέλος της διακυβέρνησης, η Βουλή κλείνει και ο χρόνος είναι ελάχιστος. Το θέμα χρήζει όμως άμεσης ρύθμισης, την οποία πρέπει να επεξεργαστούμε και να συμφωνήσουμε ολοι” είχε αναφέρει ο υφυπουργός ΠΕΝ, τονίζοντας ότι η νομοθετική ρύθμιση από πλευράς υπουργείου ήταν έτοιμη.

Από την πλευρά του, βέβαια, ο πολύπειρος κ. Βλάχος έκανε λόγο για νομική ακύρωση της νομιμότητας δεκάδων χιλιάδων οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί, πολλες εκ των οποίων έχουν παραταθεί έως και το τέλος του 2024, για απομείωση της αξίας εκατοντάδων χιλιάδων ακινήτων ανά την επικράτεια που παύουν να είναι άρτια και οικοδομήσιμα, για αναστάτωση ιδιοκτητών και επενδυτών, για τον κίνδυνο πρόκληση απόλυτου χάους καθώς “ο κάθε κακόβουλος θα μπορεί να αιτείται την ακύρωση οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί προ δεκαετιών”.

Το ΤΕΕ

Να “ξεπαγώσει” η δυνατότητα δόμησης στις περιοχές εκτός σχεδίου είχε ζητήσει την Μεγάλη Δευτέρα στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου που παραχώρησε και ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), Γιώργος Στασινός σημειώνοντας πως “η λύση είναι ο σχεδιασμός και όχι ο ξαφνικός θάνατος”.

“Να επικρατήσει η κοινή λογική”, ανέφερε με έμφαση ο κ. Στασινός, ζητώντας από την κυβέρνηση να κατατεθεί άμεσα και πριν το κλείσιμο της Βουλής τροπολογία που θα επιλύει το ζήτημα.

Κατέθεσε μάλιστα συγκεκριμένη πρόταση νομοθετικής ρύθμισης δύο βημάτων και συγκεκριμένα:

• Νομοθετική μεταβατική ρύθμιση για να διατηρήσουν το δικαίωμα δόμησης μέχρι την ολοκλήρωση των ΤΠΣ (Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων) και ΕΠΣ (Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων) το 2025 όλα τα ακίνητα που είχαν οικοδομησιμότητα πριν το 2003.
• Δημιουργία ειδικού τμήματος στο υπουργείο Περιβάλλοντος και αντιστοίχου ειδικού τμήματος στο ΣτΕ ώστε οι μελέτες των ΤΠΣ και ΕΠΣ που θα παραδοθούν το 2025 να γίνουν Προεδρικά Διαταγματα το αργότερι έως το 2026.

“Αν μείνουμε στους ρυθμούς που έχουμε σήμερα, αυτά θα τελειώσουν το 2045”, ανέφερε ο κ. Στασινός, προσθέτοντας ότι είναι υποχρεωτικό να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το 2025, καθώς υπάρχει προθεσμία και σε αντίθετη περίπτωση χάνεται η χρηματοδότηση από το Ταμειο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τα χρήματα θα χρειαστεί να δοθούν από εθνικούς πόρους.

“Δεν πρέπει να χαθεί το δικαίωμα δόμησης που αφορά στο 90% των ιδιοκτησιών και να μηδενιστεί η αξία της ιδιωτικής περιουσίας σε μία ημέρα. Παράλληλα, δεν πρέπει να ανατραπεί ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός”, τόνισε.

“Είναι κράτος δικαίου σε μία ευρωπαϊκή χώρα αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, ένας πολίτης ο οποίος έχει ένα ακίνητο και έχτιζε κάποια τετραγωνικά, από τη μία μέρα στην άλλη, επειδή έβγαλε μία απόφαση το ΣτΕ να επέρχεται “ξαφνικός θάνατος”, να μη χτίζει και το ακίνητό του να μην έχει καμία αξία;”, διερωτήθηκε ο πρόεδρος του ΤΕΕ.

Και συνέχισε θέτοντας ακόμη το εξής ερώτημα: “Αν κάποιος από αυτούς που νομοθετούν ή που παίρνουν αποφάσεις στην ελληνική πολιτεία είχε αγοράσει ένα τέτοιο ακίνητο την προηγούμενη μέρα, θα αποδεχόταν αυτή την εξέλιξη σύμφωνα με την οποία θα έχανε η περιουσία του την αξία της;”

Ο πρόεδρος του ΤΕΕ επεσήμανε μάλιστα ότι με την απόφαση του ΣτΕ, επηρεάζεται οριζόντια όλη η Ελλάδα και πλέον δε χτίζει σχεδόν κανείς, ενώ οι υπηρεσίες δόμησης έχουν σταματήσει να εκδίδουν οικοδομικές άδειες.

Χαρακτήρισε “απαθή” τη στάση της κυβέρνησης εφόσον δεν αντιδράσει σημειώνοντας πως το ΣτΕ είναι το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, “ούτε Συνταγματικό Δικαστήριο είναι, ούτε νομοθετεί”, ανέφερε χαρακτηριστικά προσθέτοντας πως στην πραγματικότητα η εν λόγω απόφαση του ΣτΕ ναρκοθετεί και την εν εξελίξει προσπάθεια χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας.

Επανέλαβε ότι σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη η κατάρτιση περισσότερων από 230 ΤΠΣ και ΕΠΣ, τα οποία αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το 2025.

Συμπλήρωσε πως υπάρχει ήδη απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ, σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να υπάρχει χωροταξικός σχεδιασμός, με βάση τον οποίο θα αποφασιστεί τί πρέπει να χτίζεται και τί δεν πρέπει και ότι το θέμα της κατάργησης της εκτός σχεδίου δόμησης δεν μπορεί να είναι μία οριζόντια απόφαση, αλλά αποτέλεσμα σχεδιασμού.

Ο ΣΥΡΙΖΑ

Πυρά για το θέμα έχει εξαπολύσει και ο ΣΥΡΙΖΑ δια του Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτη Φάμελλου και της Αναπληρώτριας Τομεάρχου Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Πέτης Πέρκα “Η Νέα Δημοκρατία απόλυτα συνεπής στην στρατηγική της παραπλάνησης για να καλύπτει μόνο φωτογραφικές εξυπηρετήσεις έχει καταφέρει να προκαλέσει αλαλούμ και στο σχεδιασμό του χώρου στη χώρα μας με

σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στη δόμηση και στις περιουσίες των πολιτών. Με αφορμή την τελευταία απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την εκτός σχεδίου δόμηση βρεθήκαμε μπροστά σε ένα ακόμα θέατρο του παραλόγου” ανέφεραν σε δήλωσή τους πριν λίγες μέρες λέγοντας ότι:

“Το ΥΠΕΝ, αφού δια του υφυπουργού δήλωνε επί σειρά ημερών ότι θα καταθέσει τροπολογία που θα λύνει το ζήτημα, τελικά δεν κατέθεσε τίποτα, προτιμώντας να εξαπατήσει τους πολίτες αλλά και τους επαγγελματίες του κατασκευαστικού κλάδου που θίγονται, και να μεταφέρει το πρόβλημα στο μέλλον και να αφήσει τους πολίτες και τις περιουσίες τους στα νύχια αεριτζήδων.

Είναι όμως εξοργιστικό ότι ενώ η κυβέρνηση είχε την ευκαιρία να καταθέσει μία ρύθμιση, επέλεξε στο τελευταίο νομοσχέδιο πριν κλείσει η Βουλή να καταθέσει τροπολογία για άλλα θέματα, κυρίως για άδικες εξυπηρετήσεις, την οποία δεν τόλμησε ο υπουργός να την υποστηρίξει στη Βουλή!!

Τα αδιέξοδα στο σχεδιασμό του χώρου ξεκίνησαν με την ανάληψη της διακυβέρνησης από τη ΝΔ.

Με τον νόμο Χατζηδάκη ν. 4759/2020 ξεκίνησε- χωρίς πρόγραμμα- «η δήθεν κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης» δίνοντας παράταση παρεκκλίσεων για αγροτεμάχια/οικόπεδα για 2 χρόνια.

Το Δεκέμβριο του 2022 η κυβέρνηση έδωσε «δήθεν» παράταση στους ιδιοκτήτες μικρών ακινήτων με προθεσμία υποβολής δικαιολογητικών έως τις 30η Σεπτεμβρίου 2023 να υποβάλλουν όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά ώστε να εκδοθεί η οικοδομική άδεια.

Έτσι το ΥΠΕΝ ολοκλήρωσε το μπάχαλο για την εκτός σχεδίου δόμηση. Γιατί πολύ απλά βραχυκυκλωσε όλες τις πολεοδομικές μελέτες που θα έδιναν λύση στο πρόβλημα.

Η απόφαση του ΣτΕ έρχεται να θέσει και άλλα απαγορευτικά στοιχεία και για τις περιουσίες τεσσάρων στρεμμάτων που δεν έχουν πρόσωπο σε αναγνωρισμένο δρόμο. Ένα πρόβλημα χαρακτηρισμού των οδών, που ανατέθηκε στο ΤΕΕ για επίλυση κάποτε στο μέλλον. Και όλα αυτά ενώ η κυβέρνηση γνώριζε εδώ και 3 χρόνια το πρόβλημα αλλά δεν έκανε τίποτα!

Έτσι όμως άλλες πολεοδομίες σηκώνουν (δικαίως) τα χέρια ψηλά και δεν εκδίδουν άδειες ενώ άλλες συνεχίζουν και εκδίδουν.

Ο ΣΥΡΙΖΑ από το 2020 είχε θέσει το θέμα της προχειρότητας και της υποκρισίας από πλευράς της κυβέρνησης της ΝΔ, σχετικά με την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης. Και είχαμε θέσει ως απόλυτη προτεραιότητα την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού για να υπάρχουν ρυθμίσεις και κανόνες για όλους χωρίς εξαιρέσεις και φωτογραφικές διατάξεις.

Εξάλλου ως κυβέρνηση είχαμε από το 2018 δρομολογήσει την ολοκλήρωση του Πολεοδομικού σχεδιασμού μέσω των Τοπικών Πολεοδομικών σχεδίων έχοντας εξασφαλίσει την χρηματοδότηση αλλά και την στήριξη των Δήμων (αυτοί θα είχαν την ευθύνη εκπόνησης και όχι το ΤΕΕ) για την εκπόνηση τους μέχρι την έκδοση ΠΔ.

Όλα αυτά τα ακύρωσε η κυβέρνηση της ΝΔ παγώνοντας το χωρικό/πολεοδομικό σχεδιασμό και μειώνοντας έτσι την ασφάλεια δικαίου για πολίτες και επιχειρήσεις.

Η απορρύθμιση του σχεδιασμού στην πατρίδα μας και οι αποσπασματικές ρυθμίσεις ανοίγουν διάπλατα το δρόμο για διευκολύνσεις, ρουσφέτια και χατίρια σε μεγάλους και κολλητούς του Μαξίμου, αφήνοντας μετά από 4 χρόνια αδικίες και αδιέξοδα και ένα μεγάλο πλήγμα στο κράτος δικαίου, στην ανάπτυξη και στο περιβάλλον.”