Η πρόταση της Κομισιόν, η Ουκρανία και η “εξαίρεση” για τους αγρότες

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα να ανανεωθεί η αναστολή των εισαγωγικών δασμών και ποσοστώσεων στις εξαγωγές της Ουκρανίας προς την ΕΕ για ένα ακόμη έτος, ενισχύοντας παράλληλα την προστασία για τα ευαίσθητα γεωργικά προϊόντα της ΕΕ.

H Επιτροπή προτείνει μέτρα για να περιοριστεί οποιαδήποτε ανεξέλεγκτη αύξηση των ουκρανικών γεωργικών εισαγωγών, προσφέροντας εγγυήσεις στους αγρότες που διαδηλώνουν σε όλη την Ευρώπη. Παρουσιάζοντας τις προτάσεις αυτές, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς δήλωσε ότι λαμβάνονται σοβαρά υπόψη οι ανησυχίες που εκφράζονται από ορισμένους εκπροσώπους και ενδιαφερόμενους φορείς του γεωργικού τομέα, σχετικά με τις εισαγωγές ορισμένων ευαίσθητων προϊόντων.

“Γνωρίζουμε πλήρως τις δυσμενείς επιπτώσεις που μπορεί να έχουν οι ουκρανικές εισαγωγές σε ορισμένα κράτη-μέλη”, παραδέχτηκε ο Μ. Σχοινάς τονίζοντας ότι τώρα η Επιτροπή προτείνει δύο μηχανισμούς “διασφάλισης”. Οι μηχανισμοί αυτοί, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της Επιτροπής, θα σταθεροποιήσουν το επίπεδο των εισαγωγών από την Ουκρανία και θα παράσχουν εγγυήσεις ότι το επίπεδο των εισαγωγών που διατάραξε ορισμένες αγορές των γειτονικών χωρών προς την Ουκρανία πέρυσι, δεν θα επαναληφθεί.

Σημειώνεται ότι μετά την απαλλαγή από τους τελωνειακούς δασμούς που χορηγήθηκε τον Ιούνιο του 2022 από την ΕΕ, η εισροή ουκρανικών γεωργικών προϊόντων (σιτηρά, ζάχαρη, αυγά και πουλερικά, κ.ά.) εξόργισε τους αγρότες σε κάποια κράτη-μέλη της ΕΕ, οι οποίοι διαμαρτύρονται για έναν «αθέμιτο» ανταγωνισμό που οδηγεί στη μείωση των τιμών στις τοπικές αγορές.

Πότε θα ενεργοποιούνται οι δασμοί

Η απαλλαγή από τους δασμούς που χορηγείται στην Ουκρανία -τα Αυτόνομα Εμπορικά Μέτρα (ΑΤΜ)- έχουν τεθεί σε ισχύ από τον Ιούνιο του 2022 και αποτελούν βασικό πυλώνα της ακλόνητης υποστήριξης της ΕΕ προς την Ουκρανία και την οικονομία της. Τα μέτρα συμβάλλουν στην άμβλυνση της δύσκολης κατάστασης που αντιμετωπίζουν οι Ουκρανοί παραγωγοί και εξαγωγείς ως συνέπεια του απρόκλητου και αδικαιολόγητου επιθετικού πολέμου της Ρωσίας.

Ενώ ο κύριος στόχος των ΑΤΜ είναι η υποστήριξη της Ουκρανίας, τα μέτρα λαμβάνουν επίσης υπόψη τις ευαισθησίες των αγροτών της ΕΕ και άλλων ενδιαφερομένων. Για τον σκοπό αυτό, και λαμβάνοντας υπόψη τη σημαντική αύξηση των εισαγωγών ορισμένων γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία στην ΕΕ το 2022 και το 2023, τα ανανεωμένα ΑΤΜ περιλαμβάνουν ενισχυμένα μέτρα “διασφάλισης” για να μπορούν να ληφθούν γρήγορα διορθωτικά μέτρα σε περίπτωση σημαντικών διαταραχών στην αγορά της ΕΕ ή στις αγορές ενός ή περισσότερων κρατών μελών.

Για τα πιο ευαίσθητα προϊόντα -πουλερικά, αυγά και ζάχαρη- προβλέπεται ένα φρένο έκτακτης ανάγκης που θα σταθεροποιήσει τις εισαγωγές στους μέσους όγκους εισαγωγών το 2022 και το 2023. Αυτό σημαίνει ότι εάν οι εισαγωγές αυτών των προϊόντων υπερέβαιναν αυτούς τους όγκους, οι δασμοί θα επιβάλλονταν εκ νέου για να διασφαλιστεί ότι ο όγκος των εισαγωγών δεν υπερβαίνει σημαντικά εκείνους των προηγούμενων ετών.

Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει να ανανεωθεί για ένα ακόμη έτος η αναστολή όλων των υπόλοιπων δασμών στις εισαγωγές της Μολδαβίας που ισχύει από τον Ιούλιο του 2022.

Οι προτάσεις της Επιτροπής θα εξεταστούν τώρα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να διασφαλιστεί η ανανέωση για ένα ακόμα έτος, της απαλλαγής από τους δασμούς στα προϊόντα από την Ουκρανία και τη Μολδαβία.

Η ανακοίνωση της Τετάρτης έρχεται την ώρα που οι αγρότες βγήκαν στους δρόμους στη Γερμανία, τη Γαλλία και το Βέλγιο για να καταγγείλουν την κρίση του κόστους ζωής, τη σταδιακή κατάργηση των φοροαπαλλαγών, την καθυστέρηση των πληρωμών των επιδοτήσεων, την περιβαλλοντική ρύθμιση και την απώλεια της ανταγωνιστικότητας.

Η Κομισιόν προσπαθεί να κατευνάσει τους αγρότες

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να επιτραπεί στους αγρότες της ΕΕ να επωφεληθούν από τις παρεκκλίσεις για το έτος 2024 από τους κανόνες της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που τους υποχρεώνουν να διατηρούν ορισμένες περιοχές μη παραγωγικές.

Η πρόταση της Επιτροπής, που εστάλη σήμερα στα κράτη μέλη παρέχει μια πρώτη συγκεκριμένη πολιτική απάντηση για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των αγροτών για το εισόδημα. Ακολουθεί επίσης αιτήματα που υποβλήθηκαν από πολλά κράτη μέλη στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Γεωργίας.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν σημειώνει ότι “οι αγρότες είναι η ραχοκοκαλιά της επισιτιστικής ασφάλειας της ΕΕ και η καρδιά των αγροτικών περιοχών μας. Η διαρκής δέσμευση της Επιτροπής εκπληρώνεται μέσω του προϋπολογισμού της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ύψους 386,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, ο οποίος βοηθά στη σταθεροποίηση του εισοδήματος των ευρωπαίων αγροτών, επιβραβεύοντας παράλληλα τις προσπάθειές τους για το κλίμα και τη βιωσιμότητα. Το σημερινό μέτρο προσφέρει πρόσθετη ευελιξία στους αγρότες σε μια εποχή που αντιμετωπίζουν πολλαπλές προκλήσεις. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους αγρότες μας για να διασφαλίσουμε ότι η ΚΑΠ επιτυγχάνει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της ανταπόκρισης στις ανάγκες τους, ενώ θα συνεχίσουμε να παρέχουμε δημόσια αγαθά για τους πολίτες μας”.

Για να λάβουν τη στήριξη της ΚAΠ που δικαιούνται, οι αγρότες πρέπει να σέβονται ένα ενισχυμένο σύνολο εννέα προτύπων επωφελών για το περιβάλλον και το κλίμα. Αυτή η αρχή των όρων ισχύει για σχεδόν το 90% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης στην ΕΕ και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενσωμάτωση των πρακτικών βιώσιμης γεωργίας. Αυτό το σύνολο βασικών προτύπων αναφέρεται ως GAEC, που σημαίνει “καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες”.

Το πρότυπο GAEC 8 απαιτεί, μεταξύ άλλων, την αφιέρωση ενός ελάχιστου μεριδίου καλλιεργήσιμης γης σε μη παραγωγικές περιοχές ή χαρακτηριστικά. Το τελευταίο αναφέρεται συνήθως σε αγρανάπαυση, αλλά και σε χαρακτηριστικά όπως φράκτες ή δέντρα. Οι εκμεταλλεύσεις με λιγότερα από δέκα εκτάρια καλλιεργήσιμης γης συνήθως εξαιρούνται από την υποχρέωση αυτή. Σήμερα, η Επιτροπή παρέχει τη δυνατότητα σε όλους τους γεωργούς της ΕΕ να εξαιρεθούν από αυτήν την απαίτηση και να εξακολουθούν να είναι επιλέξιμοι για τη βασική άμεση ενίσχυση της ΚAΠ.

Την ίδια ώρα ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν με προσωπική του επιστολή στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ζητά ούτε λίγο ούτε πολύ να ακυρωθεί η συμφωνία Mercosur. Ο Μακρόν αντιτίθεται πιο έντονα στο σύμφωνο Mercosur και θέλει να προστατεύσει τη γαλλική γεωργία από την εισαγωγή βραζιλιάνικου και αργεντίνικου βοείου κρέατος.

Ο Γάλλος πρόεδρος θα θέσει το θέμα απευθείας στη φον ντερ Λάιεν όταν συναντηθούν στις Βρυξέλλες στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης Πέμπτη και Παρασκευή.