Καφές: Οι ευρωεκλογές φέρνουν… παράταση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ

Η περίοδος ισχύος του μειωμένου συντελεστή 13% ΦΠΑ  στον καφέ  εκπνέει στο τέλος του Ιουνίου κι έτσι εφόσον δεν υπάρξει σχετική παράταση αναμένεται αυτόματα να ανέβουν “σκαλί” οι τιμές κατά τουλάχιστον 11%.

Στο φόντο αυτό και με την ακρίβεια να εξελίσσεται σε κεντρικό θέμα των ευρωεκλογών, λόγω της αδυναμίας πολλών νοικοκυριών να τα βγάλουν πέρα, ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης στον μειωμένο ΦΠΑ στον καφέ άφησε σε συνέντευξή του Παραπολιτικά 90,1, την Πέμπτη, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ωστόσο για άλλη μια φορά εξέφρασε τον προβληματισμό του για το εάν οι όποιες μειώσεις σε έμμεσους φόρους περνούν στην τιμή των προϊόντων. Συγκεκριμένα,  ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι έχει γίνει μείωση του ΦΠΑ στον καφέ και δεν είδαμε τρομερή μείωση στην τιμή του, ενώ ερωτηθείς για το αν θα δοθεί παράταση στη μείωση άφησε ανοιχτό “παράθυρο”.

Ερωτηθείς, πάντως, για την ακρίβεια και πώς επηρεάζονται προϊόντα όπως ο καφές, ο κ. Μητσοτάκης είπε “προφανώς θα λάβουμε υπόψιν μας ότι η πρώτη ύλη του καφέ έχει αυξηθεί. Ο καφές ως ένα διεθνώς εμπορεύσιμο προϊόν έχει αυξηθεί και θα το λάβουμε υπόψιν και θα κάνουμε τα δέοντα για το ζήτημα του ΦΠΑ. Θέλω να θυμηθείτε ότι μειώσαμε τον ΦΠΑ στον καφέ, αλλά δεν είδαμε καμία μείωση στις τιμές, αλλά είναι δεδομένο ότι αν αυξηθεί ο ΦΠΑ θα αυξηθεί και η τιμή του καφέ”.

Ερωτηθείς στη συνέχεια για το αν υπάρχει ανοιχτό παράθυρο να γίνει παράταση στη μείωση του ΦΠΑ απάντησε: «Πάρτε το όπως θέλετε». Σε διαφορετική περίπτωση, πάντως, ο συνδυασμός διεθνών τιμών και ολοκλήρωσης του χρονικού ορίζοντα για τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στο 13% θα έφερνε μεγάλες αυξήσεις στην τιμή του καφέ, της πιο φθηνης διασκεδασης για τους Έλληνες, τόσο για νεαρούς όσο και μεγαλύτερους.

Συγκεκριμένα, οι διεθνείς τιμές από τα 1,8 δολάρια έφτασαν στα 2,5 δολάρια ανά λίβρα, από τα μέσα Μαρτίου ως τα μέσα Απριλίου, ένεκα των καιρικών συνθηκών και των εκτιμήσεων για επιπτώσεις στις καλλιέργειες στη Βραζιλία και το Βιετνάμ. Ουσιαστικά καταγράφεται μια  διαφορά κατά περίπου 9%.

Είναι ενδεικτικό ότι τον Ιανουάριο του 2024 η τιμή για την γνωστή ποικιλία καφέ Robusta ανερχόταν στα 2.689 δολάρια ο τόνος, ενώ τον Μάιο του ’24 η αύξηση εκτιμάται στο 50% με αποτέλεσμα να αγγίζει τα 4.500 δολάρια ο τόνος.  Ειδικότερα, σε σχέση με τις αυξητικές τάσεις που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα στην αγορά του καφέ, υπάρχει άνοδος τιμών στις ποικιλίες Robusta (38% της παγκόσμιας παραγωγής) που συμπαρέσυραν και τις τιμές της ποικιλίας Arabica (62% της παγκόσμιας παραγωγής). Οι ποικιλίες Robusta έχουν φτάσει να διαπραγματεύονται έως και 60% στη μέγιστη τιμή τους και στο 30% οι ποικιλίες Arabica στη μέγιστη τιμή που έχει πιάσει η ποικιλία. 

Επιπλέον, στα ύψη είναι και το λειτουργικό κόστος (αύξηση μισθών, ενοίκια), ενώ και η ένταση στη Διώρυγα του Σουέζ εξαιτίας των επιθέσεων των Χούθι, έχει αυξήσει τα ναύλα και τα ασφάλιστρα.

Να σημειωθεί ότι στη χώρα μας η συνολική αξία της κατανάλωσης εντός και εκτός σπιτιού να φτάνει τα 3,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Υπολογίζεται ότι η συνολική κατανάλωση σε όγκο ξεπερνά τα 40.000 κιλά ετησίως.  Παρά τους φόρους, πάντως, και βέβαια τον πληθωρισμό. η κατανάλωση έχει αυξηθεί περίπου 4% με 5% μετά την πανδημία. Το πρώτο τετράμηνο του 2024 είναι 1,6% αυξημένη σε όγκο στα σούπερ μάρκετ σε αντίστοιχο τετράμηνο του 2023.

Με αυτά τα δεδομένα στελέχη της αγοράς, εκτιμούν ότι το επόμενο διάστημα οι ανατιμήσεις μπορεί να ξεπεράσουν ακόμη και το 20% κι έτσι αναπόφευκτα θέτουν επί τάπητος το ζήτημα της φορολογίας και δη της παραμονής του καφέ στον μειωμένο συντελεστή ώστε να μην υπάρξει μεγαλύτερη επιβάρυνση για τους καταναλωτές.

Υπενθυμίζεται ότι με βάση το υφιστάμενο καθεστώς μέχρι τέλος Ιουνίου ο συντελεστής ΦΠΑ στον καφέ είτε σερβίρεται στο κατάστημα είτε λαμβάνεται “σε πακέτο” θα είναι 13%.

Η αγορά

Πάντως, με βάση όσα ανέφεραν στελέχη της Ελληνικής Ένωσης Καφέ (ΕΕΚ) σε πρόσφατη συνάντηση με τα ΜΜΕ, οι εταιρείες έχουν αφομοιώσει το μεγαλύτερο μέρος των ανατιμήσεων, αλλά αν συνεχιστεί, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΕΚ κύριο Τάσος Γιάγκογλου, θα υπάρξουν ανατιμήσεις ανάλογα ανάλογα με το επίπεδο τιμών που θα αναγκαστεί να αγοράσει μία επιχείρησης από τώρα και στο εξής, με αποτέλεσμα οι ανατιμήσεις να κινηθούν από 5% έως και 15% στο ράφι των σούπερ μάρκετ. Η τελευταία ανατίμηση στον κλάδο καφέ έγινε το 2022.

Σε σχέση, πάντως, με την επιβάρυνση, ανά κούπα, αυτή μπορεί να παραμείνει συγκρατημένη, με τις απόλυτες τιμές, χωρίς τους φόρους, να διαμορφώνονται στα 1 με 2 λεπτά/ανά κούπα. Αυτό, όπως τονίζεται, καταδεικνύει και το πόσο αποτελεσματικά μπορεί να λειουργήσει μια “ανάσχεση” των φορολογικών επιβαρύνσεων.