Καραμούζης (Εθνική Τράπεζα): 43,8 δισ. ευρώ θα χρειαστεί ο κλάδος της Ενέργειας μέχρι το 2030

Στις σημαντικές ανάγκες ρευστότητας που θα έχει ο κλάδος της Ενέργειας τα επόμενα χρόνια και στο σημαντικό πεδίο δράσης που θα υπάρξει για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα στον συγκεκριμένο τομέα αναφέρθηκε σε ημερίδα για την Ενέργεια, ο κ. Βασίλης Καραμούζης, Γενικός Διευθυντής Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας.

Όπως είπε ο κ. Καραμούζης, το 2019 το επικαιροποιημένο εθνικό ενεργειακό σχέδιο εμφάνισε επιπλέον επενδύσεις 11,1 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2018 και θα φτάσει τα 43,8 δισ. ευρώ σε επενδύσεις που έχουν σχέση με την ενέργεια μέχρι το 2030. Από αυτά τα 43 δισ. ευρώ, περίπου τα μισά θα πάνε σε επενδύσεις που έχουν σχέση με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και ενεργειακή αποδοτικότητα.

Οι σχεδιασμοί αυτοί δεν πρόκειται να καθυστερήσουν, να αναβληθούν ή να ματαιωθούν λόγω COVID-19. Όπως είπε ο Γενικός Διευθυντής Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας, έχουν ήδη ανακοινωθεί από μεγάλους ενεργειακούς ομίλους επενδύσεις της τάξεως των 9 δισ. ευρώ που είτε έχουν αρχίσει να εκτελούνται είτε θα ξεκινήσουν στο κοντινό μέλλον. Συγκεκριμένα, υπάρχουν περίπου 5 δισ. ευρώ επενδύσεις σε ΑΠΕ, 1,5 δισ. ευρώ σε διασυνδέσεις σε CCGT και 700 εκατ. ευρώ σε δίκτυα διανομής φυσικού αερίου. Πρόκειται για έργα ώριμα να προχωρήσουν, τα οποία είτε έχουν ήδη εξασφαλισμένη χρηματοδότηση είτε έχουν μεγάλο βαθμό βεβαιότητας ότι θα την εξασφαλίσουν.

Αναφερόμενος, ειδικότερα, στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ο κ. Καραμούζης είπε ότι, όπως δείχνουν μελέτες του ΔΝΤ και άλλων ιδιωτικών οίκων, για κάθε 1 ευρώ που επενδύουμε σε ΑΠΕ, επιστρέφονται στην Οικονομία μας 3 – 8 ευρώ, ανάλογα με την τεχνολογία που έχουμε χρησιμοποιήσει, αλλά και τις τοπικές συνθήκες. Αυτό σημαίνει ότι πέρα από τους προφανείς περιβαλλοντολογικούς λόγους, οι επενδύσεις σε ΑΠΕ έχουν ένα σημαντικό οικονομικό αποτέλεσμα και αποτύπωμα στο ΑΕΠ της χώρας μας.

Όπως είπε ο κ. Καραμούζης, το 2006 οι επενδύσεις σε ΑΠΕ ήταν περίπου 1,5 δισ. ευρώ και στο τέλος του 2019 είχαν φτάσει περίπου στα 11 δισ. ευρώ. “Κοιτώντας μπροστά, αυτή τη στιγμή υπάρχουν πλήρως αδειοδοτημένα έργα ΑΠΕ με capacity περίπου 2400MW και την ίδια στιγμή, υπάρχουν άλλα 5800 MW έργα ΑΠΕ που έχουν εξασφαλίσει τις απαραίτητες περιβαλλοντολογικές άδειες. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν περίπου 8200 MW που αντιστοιχούν σε ένα ποσό επένδυσης περίπου 9 δισ. ευρώ, που θα μπορούσαν να εκτελεστούν μέσα στα επόμενα 3 χρόνια”.

Για να προχωρήσουν οι επενδύσεις αυτές, είπε ο κ. Καραμούζης, θα χρειαστούν, πέρα από τα ίδια κεφάλαια των επενδυτών, μόχλευση από το τραπεζικό σύστημα και από τις αγορές κεφαλαίου.

“Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, παρά τις δυσκολίες των τελευταίων ετών, είναι έτοιμο να στηρίξει αυτή την προσπάθεια. Η Εθνική Τράπεζα, ακολουθώντας τη στρατηγική της ως η Τράπεζα της Ενέργειας, είναι έτοιμη να δώσει ρευστότητα, ιδέες και λύσεις”, τόνισε ο Γενικός Διευθυντής Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής της ΕΤΕ.

Ο κ. Καραμούζης επεσήμανε ότι ο κλάδος της Ενέργειας είναι αυτός με τα χαμηλότερα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, περίπου 3%, και ευνόητα οι τράπεζες θέλουν να τον δανειοδοτήσουν. Για τον λόγο αυτό, ακόμα και στα δύσκολα χρόνια της κρίσης όπου η πιστωτική επέκταση ήταν αρνητική, τα δάνεια στον κλάδο της Ενέργειας παρουσίαζαν αυξητική τάση.

Τα χρηματοδοτικά εργαλεία

Αναφερόμενος στα χρηματοδοτικά εργαλεία, ο κ. Καραμούζης είπε ότι ποικίλλουν ανάλογα με τη στρατηγική του επενδυτή και τις ανάγκες του έργου. Τα κύρια εργαλεία είναι:

– Ο παραδοσιακός εταιρικός δανεισμός και προϊόντα όπως Trade Finance και Leasing, όπου ο ισολογισμός της εταιρείας το επιτρέπει.

– Το Project Finance που είναι πλέον η πιο διαδεδομένη τεχνική δανεισμού σε έργα που έχουν σχέση με τις ΑΠΕ. Πιο συγκεκριμένα, το 2004, μόλις το 16% του δανεισμού προς τις ΑΠΕ είχε τη μορφή Project Finance και πλέον το ποσοστό αυτό έχει ανέβει στο 52%. Το Project Finance δίνει τη δυνατότητα σε μικρότερες εταιρείες του κλάδου να πάρουν τραπεζικό δανεισμό σε ανταγωνιστικό κόστος. Και για τις τράπεζες είναι αρεστή η συγκεκριμένη μορφή δανεισμού, καθώς αποκτούν πλήρη κατανόηση του οικοσυστήματος του συγκεκριμένου έργου, άρα και των αναλαμβανόμενων κινδύνων.

– Πολύ σημαντικό ρόλο, ειδικά σε μια εποχή όπου θέλουμε να προσελκύσουμε ξένες επενδύσεις στη χώρα μας, παίζει το Acquisition Finance. Η Εθνική Τράπεζα δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε αυτό το εργαλείο, με δράσεις όπως reverse road shows κ.ά.

– Οι Αγορές Κεφαλαίου μπορεί επίσης να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο. Κατά τη γνώμη του κ. Καραμούζη, οι πιο σχετικές αγορές είναι:

* Η αγορά των Eurobonds, για εταιρείες με ικανό μέγεθος. Η συγκεκριμένη αγορά απαιτεί εκδόσεις με ποσό από 250 εκατ. ευρώ και άνω. Ένα τέτοιο ποσό εξασφαλίζει ρευστότητα για τον τίτλο στη δευτερογενή αγορά. Συνήθως η διάρκεια των εκδόσεων είναι από 3 έως 7 χρόνια. Τα Ελληνικά Διυλιστήρια και η ΔΕΗ έχουν χρησιμοποιήσει στο παρελθόν αυτή την αγορά με μεγάλη επιτυχία. Στα μεγάλα θετικά αυτής της επιλογής είναι η διεύρυνση της επενδυτικής βάσης της εκάστοτε εταιρείας.

* Το Χρηματιστήριο Αθηνών, και συγκεκριμένα:

    • Η πρωτογενής αγορά ομολόγων (minibond), η οποία έχει πολλά θετικά αλλά και πολλές δυσκολίες σχετικές με την έλλειψη ρευστότητας στη δευτερογενή αγορά.

    • Η πρωτογενής αγορά μετοχών. Εταιρείες που έχουν να κάνουν με ώριμα έργα ΑΠΕ (που έχουν ολοκληρώσει την περίοδο αποσβέσεων και παράγουν φορολογικά κέρδη), τα οποία έχουν πολύ συγκεκριμένες χρηματοροές, οπότε και πιο προβλέψιμη δυνατότητα να παράγουν κέρδη και να δίνουν μερίσματα. Τέτοιες μετοχές θα μπορούσαν να διατεθούν σε επενδυτές που προσβλέπουν σε χαμηλή μεταβλητότητα στην τιμή της μετοχής, αλλά και αρκετά συγκεκριμένη μερισματική απόδοση.

* Οι υπηρεσίες Investment Bankingκαι η εύρεση στρατηγικού επενδυτή.

* Οι υπηρεσίες Γενικού Εκκαθαριστικού Μέλους.

Ολοκληρωμένες υπηρεσίες στην Ενέργεια από την Εθνική Τράπεζα

Όπως είπε ο κ. Καραμούζης, η Εθνική Τράπεζα στηρίζει την προσπάθεια που γίνεται για τον μετασχηματισμό της αγοράς Ενέργειας και τη μετάβαση στο ευρωπαϊκό target model και όσον αφορά στην εκκαθάριση των συναλλαγών Ενέργειας. Από τον Φεβρουάριο 2020 η ΕΤΕ είναι μέλος διαπραγμάτευσης και γενικό εκκαθαριστικό μέλος στην αγορά παραγώγων Ενέργειας του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (HENEX). Από τον Απρίλιο 2020 η Τράπεζα είναι μέλος διαπραγμάτευσης στο Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ενέργειας, ενώ έγινε και η μοναδική ελληνική Τράπεζα που έχει την ιδιότητα γενικού εκκαθαριστικού μέλους στο European Commodity Clearing ECC όπου εκκαθαρίζονται οι συναλλαγές των περισσότερων ευρωπαϊκών αγορών σε βασικά εμπορεύματα (ενέργεια, φυσικό αέριο, δικαιώματα εκπομπής ρύπων, αλλά και τα παράγωγά τους). Η ΕΤΕ θα είναι γενικό εκκαθαριστικό μέλος και στις spot αγορές του HENEX που θα ξεκινήσουν να λειτουργούν τον Σεπτέμβριο του 2020. Η δυνατότητα εκκαθάρισης συναλλαγών και παραγώγων ενέργειας ταυτόχρονα στις ελληνικές και ευρωπαϊκές αγορές προσφέρει στους πελάτες της Εθνικής Τράπεζας μια ολοκληρωμένη υπηρεσία εξυπηρέτησης των συναλλαγών τους για Ενέργεια και άλλα εμπορεύματα. Εκτός από την εκκαθάριση και τον διακανονισμό των συναλλαγών στις αγορές Ενέργειας, η υπηρεσία της ΕΤΕ εκτείνεται στην παροχή εγγυήσεων και την κάλυψη των κινδύνων για τη συμμετοχή των πελατών της στην αγορά ή ακόμη και στην άμεση χρηματοδότηση και την παροχή ρευστότητας για την κάλυψη των υποχρεώσεών τους στις αγορές Ενέργειας.

Τέλος, η ΕΤΕ προσφέρει στους πελάτες της και έμμεση πρόσβαση στις αγορές Ενέργειας και βασικών εμπορευμάτων μέσω των OTC συναλλαγών που ήδη διατίθενται από τις υπηρεσίες Treasuryκαι Global Marketsτης ΕΤΕ.

Όπως κατέληξε ο κ. Καραμούζης, η Εθνική Τράπεζα είναι η μόνη ελληνική τράπεζα που στηρίζει τόσο ολοκληρωμένα την αγορά Ενέργειας, από τη χρηματοδότηση των επενδύσεων παραγωγής της, μέχρι την εκκαθάριση των συναλλαγών αγοράς και πώλησής της.