Καταπατημένα του Δημοσίου: “Στο κόκκινο” το ενδιαφέρον – Aνοίγει σήμερα η πλατφόρμα

Από σήμερα ανοίγει η πλατφόρμα για τις αιτήσεις για την εξαγορά των καταπατημένων ακινήτων του ελληνικού Δημοσίου από ιδιώτες για όλες τις περιοχές της χώρας και στην Αττική.

Ήδη, βέβαια, στον ένα μήνα λειτουργίας της για όσους και όσες έχουν ακίνητα για τουλάχιστον 30 χρόνια στις περιφερειακές ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Έβρου, Εύβοιας, Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Κέρκυρας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πιερίας, Ρεθύμνου, Σάμου, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Χανίων και Χίου είναι μεγάλο.

Συγκεκριμένα, μέσα σε ένα μήνα έχουν υποβληθεί περισσότερες από 1.000 αιτήσεις. Καθώς μάλιστα σήμερα, για όλη τη χώρα, ανοίγει η διαδικασία, εκτιμάται, ότι ο αριθμός των αιτήσεων θα εκτοξευθεί.

Να σημειωθεί ότι οι δικαιούχοι έχουν ένα χρόνο περιθώριο, έως τις 31 Οκτωβρίου 2025, για να υποβάλουν την αίτηση στον ηλεκτρονικό κόμβο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Σύμφωνα, δε, με τις εκτιμήσεις τα έσοδα για το δημόσιο από την καταβολή του τιμήματος εξαγοράς για περίπου 90.000 καταπατημένες εκτάσεις θα ανέλθουν τουλάχιστον σε 500 εκατ. ευρώ. 

Υπενθυμίζεται, ότι σύμφωνα με κυβερνητικές εκτιμήσεις, από ένα σύνολο 150.000, αίτηση εξαγοράς μπορούν να υποβάλουν περίπου 50.000 πολίτες, ενώ επίσης σύμφωνα με εκτιμήσεις σε σύνολο 97.029 καταγεγραμμένων δημοσίων και ανταλλαξίμων κτημάτων έχουν καταπατηθεί τα 89.928, δηλαδή ποσοστό 92%.

Βασική προϋπόθεση για το δικαίωμα εξαγοράς είναι η αδιάλειπτη κατοχή του ακινήτου: επί 30 τουλάχιστον χρόνια με τίτλο, 40 τουλάχιστον χρόνια χωρίς τίτλο, εφόσον ο αιτών χρησιμοποιεί το ακίνητο ως την κύρια κατοικία του ή ως βοηθητικό χώρο αυτής ή για να ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική ή αγροτική δραστηριότητα, και να δηλώνεται το ακίνητο στο έντυπο «Ε9» για τα τελευταία 5 χρόνια που προηγούνται της αίτησης.

Επισημαίνεται ότι με βάση τις αλλαγές που έγιναν στο πλαίσιο εξαγοράς καταπατημένων εκτάσεων του δημοσίου καταργήθηκε η προϋπόθεση ύπαρξης κτίσματος για την υποβολή της αίτησης εξαγοράς ενώ δεν επιτρέπεται η εξαγορά ακινήτου με αυθαίρετο κτίσμα.

Χρονικά περιθώρια

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ενδιαφερόμενοι έχουν ένα χρόνο περιθώριο, έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025 για να συγκεντρώσουν τα δεκάδες δικαιολογητικά και πιστοποιητικά προκειμένου να αποκτήσουν οριστικούς τίτλους κυριότητας

Παράβολο 300 ευρώ

Για την υποβολή της αίτησης οι δικαιούχοι θα πρέπει να καταβάλλουν παράβολο 300 ευρώ που συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς ή επιστρέφεται εφόσον η αίτηση απορριφθεί.

Μετά την υποβολή της αίτησης και στην περίπτωση που εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή εντός 5 ημερών, εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής το οποίο κοινοποιείται στον αιτούντα και περιλαμβάνει τη περιγραφή του εξαγοραζόμενου ακινήτου (εμβαδόν και όρια), τα στοιχεία του αιτούντος, το τίμημα εξαγοράς, καθώς και το ποσό της εφάπαξ και τμηματικής καταβολής.

Τρόπος πληρωμής

Η πληρωμή των σχετικών ποσών μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ είτε τμηματικά σε 60 ισόποσες άτοκες μηνιαίες δόσεις με τις εκπτώσεις να φθάνουν ακόμη και το 80% της αντικειμενικής αξίας (ανάλογα με την προσωπική και οικογενειακή κατάσταση του αιτούντος).

Αναλυτικά, το τίμημα για την εξαγορά ορίζεται στο 100% της αντικειμενικής αξίας του οικοπέδου ή του γηπέδου. Επί του τιμήματος εξαγοράς προβλέπονται εκπτώσεις 50% αν ο ιδιώτης έχει αναγνωριστεί πρωτόδικα ως κύριος του ακινήτου η αν ο ιδιώτης έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης αγωγής, 70% αν έχει ασκήσει ένδικο μέσο κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας του ακινήτου έως την 31-12-2022 και  80% για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντος (ή του αρχικού δικαιοπαρόχου) ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν από το 1964.

Τα βήματα

Σε σχέση με το παράβολο 300 ευρώ, θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτό συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς ή επιστρέφεται εφόσον η αίτηση απορριφθεί. Αναλυτικά τα βήματα:

1. Οι πολίτες θα υποβάλλουν τις αιτήσεις και τα απαραίτητα δικαιολογητικά στην ψηφιακή πλατφόρμα. Η είσοδος γίνεται με την χρήση κωδικών Τaxisnet. Δίνεται η δυνατότητα υποβολής της αίτησης εξαγοράς από εξουσιοδοτημένο πρόσωπο.

2. Η αίτηση εξαγοράς εξετάζεται σε τρία στάδια:

• Έλεγχος πληρότητας φακέλου, που γίνεται από τη Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας,
• Έλεγχος ουσιαστικού περιεχομένου του φακέλου, που γίνεται από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία,
• Έλεγχος συνδρομής των προϋποθέσεων , για την εξαγορά του δημόσιου κτήματος, που γίνεται από την ειδική Επιτροπή.

3. Στην αίτηση εξαγοράς αναγράφονται το ονοματεπώνυμο, ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου  ο αριθμός τηλεφώνου, η ταχυδρομική διεύθυνση, η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του αιτούντος, καθώς και το προς εξαγορά δημόσιο ακίνητο, με επίκληση του παρόντος νόμου, κατά περίπτωση. Εάν η αίτηση υποβάλλεται για λογαριασμό νομικού προσώπου συμπληρώνονται τα αντίστοιχα στοιχεία του νομίμου εκπροσώπου του.

4. Για κάθε νέα αίτηση δημιουργείται ψηφιακός φάκελος, στον οποίο περιλαμβάνονται όλα τα απαιτούμενα στοιχεία όπως:

• Αν η αίτηση υποβάλλεται από φυσικό πρόσωπο, το ονοματεπώνυμο του αιτούντος ή του νομίμου εκπροσώπου νομικού προσώπου, εάν αιτούν είναι νομικό πρόσωπο, το πατρώνυμο, Α.Φ.Μ.
• Στοιχεία διεύθυνσης κατοικίας (οδός, αριθμός, ΤΚ)
• Στοιχεία επικοινωνίας (αριθμός κινητού και σταθερού τηλεφώνου, email)
• Στοιχεία του δημόσιου ακινήτου ( τύπος του ακινήτου, ΑΒΚ/ΑΚ/Αριθμός Τ.ΕΘ.Α., KAEK, χωρική αρμοδιότητα, Ο.Τ.Α.
• Τα χαρακτηριστικά του ακινήτου (εάν είναι εντός σχεδίου, σε παραμεθόρια περιοχή, το είδος της έκτασης, το εμβαδόν του κτίσματος, οικοδομική άδεια, ημερομηνία ανέγερσης υφιστάμενου κτίσματος, τα οποία επισυνάπτονται, αντικειμενική αξία με το σχετικό φύλλο υπολογισμού, τοπογραφικό διάγραμμα με ενσωματωμένο απόσπασμα ορθοφωτοχάρτη και υπεύθυνη δήλωση μηχανικού, απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος και κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου (Κ.Α.Ε.Κ.)
• Στοιχεία της θέσης της προς εξαγορά έκτασης
• Στοιχεία που αφορούν την κατοχή ακινήτου (τίτλοι και αποδεικτικά έγγραφα, πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου για τα τελευταία πέντε έτη που προηγούνται της υποβολής της αίτησης του ΕΝΦΙΑ, δήλωση του ακινήτου στο έντυπο «Ε9» για τα 5 τουλάχιστον έτη που προηγούνται της υποβολής της αίτησης εξαγοράς.
• Στοιχεία που αφορούν εξαιρέσεις με επισύναψη των σχετικών αποδεικτικών εγγράφων
• Στοιχεία που αφορούν εκπτώσεις
• Πρόσθετα δικαιολογητικά, ιδίως για την απόδειξη κατοχής του δημόσιου ακινήτου.
• e-paravolo με τον κωδικό του προς δέσμευση παραβόλου.

5. Κατά τη διάρκεια συμπλήρωσης και επεξεργασίας της αίτησης υπάρχει η δυνατότητα προσωρινής αποθήκευσης με την επιλογή «Αποθήκευση». Για την οριστική υποβολή της αίτησης υπάρχει η επιλογή «Υποβολή Αίτησης». Όταν η αίτηση υποβληθεί οριστικά δεν μπορεί να τροποποιηθεί από τους αιτούντες, σχετική δυνατότητα προβλέπεται μόνο κατόπιν αιτήματος από τις αρμόδιες Υπηρεσίες και Όργανα. Η αίτηση μπορεί να διαγραφεί μόνον εάν δεν έχει υποβληθεί οριστικά.

6. Μετά την οριστική υποβολή παρέχεται στην πλατφόρμα η δυνατότητα παρακολούθησης της αίτησης εξαγοράς σε κάθε στάδιο, στο οποίο μπορεί να βρίσκεται μέχρι την έγκριση ή την απόρριψή της. Για κάθε αίτηση εμφανίζεται:

• Ο μοναδικός κωδικός της αίτησης
• Ο Α.Φ.Μ. του φυσικού ή νομικού προσώπου που υποβάλλει την αίτηση,
• Η κατάσταση της αίτησης,
• Οι δυνατές ενέργειες (προβολή/επεξεργασία/διαγραφή).

7. Οι αιτήσεις εξαγοράς και τα δικαιολογητικά που υποβάλλονται από τους ενδιαφερομένους υπόκεινται σε τυπικό έλεγχο πληρότητας από τη Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας. Οι αρμόδιοι για τον έλεγχο υπάλληλοι ορίζονται από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Δημόσιας Περιουσίας και η ανάθεση ελέγχου κάθε αίτησης γίνεται αυτόματα από το Ο.Π.Σ., μέσω αλγορίθμου ισοκατανομής. Εάν η αίτηση εξαγοράς και τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά είναι πλήρη, προωθούνται αμελλητί από τη Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας, μέσω του Ο.Π.Σ., στην αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία.

Εάν διαπιστωθούν τυπικές ελλείψεις στα δικαιολογητικά, ο φάκελος επιστρέφεται στον αιτούντα αυτόματα από την πλατφόρμα . και ενημερώνεται μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την συμπλήρωσή τους. Εάν ο αιτών δεν συμπληρώσει τα ελλείποντα δικαιολογητικά εντός της προθεσμίας, η αίτηση εξαγοράς του αρχειοθετείται αυτόματα και ο αιτών ενημερώνεται σχετικά μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

8. Η Επιτροπή Εξαγοράς, προβαίνει στον έλεγχο, μέσω του πληροφοριακού συστήματος της αίτησης εξαγοράς και των δικαιολογητικών λαμβάνοντας υπόψη της το συνοπτικό σημείωμα της Κτηματικής Υπηρεσίας για την αποδοχή ή την απόρριψη της αίτησης εξαγοράς.

Εάν διαπιστωθούν ελλείψεις, ο φάκελος επιστρέφεται στον αιτούντα αυτόματα από το Ο.Π.Σ., για να τον συμπληρώσει και να προβεί στην επανυποβολή του προς την Επιτροπή, προκειμένου να συνεχιστεί ο έλεγχος. Εάν ο αιτών δεν συμπληρώσει τα ελλείποντα δικαιολογητικά εντός της προθεσμίας της, η αίτηση εξαγοράς αρχειοθετείται αυτόματα και ο αιτών ενημερώνεται σχετικά μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

9. Η Επιτροπή, αφού ελέγξει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την εξαγορά του δημόσιου κτήματος, προτείνει αιτιολογημένα την έγκριση ή την απόρριψη της αίτησης. Εάν η αίτηση εξαγοράς αφορά ακίνητο που ανήκει στην ιδιοκτησία του Ταμείου Εθνικής Άμυνας (Τ.ΕΘ.Α.), η αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία ζητεί τη σύμφωνη γνώμη από το τελευταίο.

10. Το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προχωρά στην έκδοση είτε απορριπτικής απόφασης είτε πιστοποιητικού εξαγοράς, τα οποία ενσωματώνονται στον ψηφιακό φάκελο της αίτησης.