Κατώτατος μισθός: Τα σενάρια και η “μαύρη τρύπα” της ακρίβειας

Για τις 22 Μαρτίου έχει προγραμματιστεί το υπουργικό συμβούλιο, στο οποίο αναμένεται να ανακοινωθεί η αύξηση του κατώτατου μισθού για να ισχύσει από την 1η Απριλίου, ενώ στο μεταξύ υπάρχει διαβούλευση με τους φορείς.

Η κυβέρνηση, πάντως, με την πίεση από το μέτωπο της ακρίβειας να είναι μεγάλη, αποζητά να καταγραφεί αύξηση που θα οδηγήσει το μικτό μισθό πάνω από τα 800 ευρώ. Μιλώντας, χαρακτηριστικά, το βράδυ της Δευτέρας, στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Star, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εκτίμησε ότι ο κατώτατος μισθός θα είναι σίγουρα πάνω από τα 800 ευρώ, ενώ σημείωσε ότι πολλοί βρίσκονται στη ζώνη των μισθωτών μεταξύ 1.000 και 3.000 ευρώ και λιγότεροι, κατ΄ αναλογία, στον κατώτατο μισθό.

«Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας οικονομίας η οποία αναπτύσσεται γρήγορα και η οποία οδηγεί και στην αποκλιμάκωση της ανεργίας. Όσο μειώνεται η ανεργία, τόσο μεγαλύτερη η διαπραγματευτική δύναμη του εργαζόμενου και τόσο τελικά και οι επιχειρήσεις αναγκάζονται να αυξήσουν τους μισθούς τους για να προσελκύσουν τους εργαζόμενους που θέλουν», υπογράμμισε.

Επίσης και ο υπουργός Εθνικής οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης εκτίμησε ότι «η αύξηση του κατώτατου μισθού θα ανακοινωθεί στο τέλος Μαρτίου έτσι ώστε να ισχύσει η αύξηση από 1η Απριλίου» και πως θα είναι άνω των 800 ευρώ.

«Το πρώτο ψηφίο του κατώτατου μισθού θα ξεκινάει από οκτώ αλλά υπάρχει διαβούλευση με τους φορείς και παραμένει στόχος της κυβέρνησης μέχρι το τέλος της τετραετίας να πάμε στα 950 ευρώ», υπογράμμισε πριν λίγες μέρες σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο κ. Χατζηδάκης.

Οι προτάσεις εργοδοτών και ΤτΕ

Στο μεταξύ, ήδη, έρχονται στο προσκήνιο σενάρια για το ύψος των αυξήσεων, αλλά και οι προτάσεις των κοινωνικών εταίρων, Πιο συγκεκριμένα, οι εργοδοτικοί φορείς προτείνουν αυξήσεις στο ύψος του επίσημου πληθωρισμού του 2023, δηλαδή στο 3,5%. Ξεκινούν από  ένα ποσοστό της τάξης του 3,5%, που δίνει ο ΣΕΒ και φτάνουν το έως 5% (ΣΕΤΕ). Αυτό διαμορφώνει το νέο κατώτατο μισθό σε πεδίο από 807 ευρώ έως 819 ευρώ.

Από τη μεριά της η πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος κυρία Λουκία Σαράντη τονίζει: «Στον ΣΒΕ πιστεύουμε στην ανάγκη αύξησης του κατώτατου μισθού, η οποία να αναπληρώνει τις απώλειες των εισοδημάτων του 2023. Οι εργαζόμενοί μας είναι η ψυχή των επιχειρήσεών μας και η έμπρακτη στήριξή τους αποτελεί προτεραιότητα για όλους μας», σημειώνει και ταυτόχρονα θέτει τα κριτήρια: «Βέβαια, αυτή η αύξηση είναι κρίσιμο να προσδιοριστεί με αντικειμενικά κριτήρια, όπως είναι ο πληθωρισμός και οι πραγματικές δυνατότητες της οικονομίας. Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει να μπορεί να υποστηριχτεί στην πράξη από τις επιχειρήσεις, σε εναρμόνιση με τους κεντρικούς στόχους της αύξησης της παραγωγικότητας και της ενίσχυσης της εξωστρέφειάς μας. Και το κυριότερο, χωρίς να διακινδυνεύσουμε να γίνουμε μη ανταγωνιστικοί», λέει.

Επιπλέον αναφέρει: «Είναι εθνική ανάγκη να προασπίσουμε την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, για το καλό όλων -και πρώτα απ’ όλα των ίδιων των εργαζομένων φυσικά. Αυτή την ισορροπία χρειάζονται η οικονομία και η κοινωνία μας» και η κυρία Σαράντη προτείνει: «Επιπλέον, η πρόταση του ΣΒΕ είναι να συνδυαστεί η αύξηση με φορολογικές ελαφρύνσεις των δικαιούχων του κατώτατου μισθού, ώστε να μην εξανεμιστεί από τις αυξήσεις σε είδη πρώτης ανάγκης και ενέργεια».

Παράλληλα, η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος παραπέμπει σε αυξήσεις γύρω από το 4%.

Η ΓΣΕΕ

Την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 908 ευρώ μηνιαίως και επαναφορά του καθορισμού του στον θεσμό της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας προτείνει σε έκθεσή της η ΓΣΕΕ, τονίζοντας ιδιαίτερα τον υψηλό πληθωρισμό και τη μακροχρόνια και σωρευτική απώλεια αγοραστικής δύναμης.  Στόχος, όπως αναφέρει η ΓΣΕΕ, είναι η διασφάλιση συνθηκών στις οποίες κανένας εργαζόμενος που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό να μη βρίσκεται κάτω από το κατώφλι της φτώχειας και να έχει ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο ο ίδιος και η οικογένειά του.

Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση της Συνομοσπονδίας, το 2023 ο μεικτός διάμεσος μισθός πλήρους απασχόλησης εκτιμάται στα 1.443 ευρώ μηνιαίως, με το 60% του διάμεσου μισθού, που είναι το κατώφλι της σχετικής φτώχειας, να ανέρχεται στα 866 ευρώ.

Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας το 2023 και τον εκτιμώμενο πληθωρισμό για το 2024, ο κατώτατος μισθός θα πρέπει να ανέλθει στα 908 ευρώ, ώστε να υπάρξει ουσιαστική προστασία των μισθωτών που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό από την ακρίβεια, να απεγκλωβιστούν από την παγίδα της σχετικής φτώχειας και να μη μεταβληθεί η θέση τους στη διανομή του εισοδήματος.

Ως εκ τούτου προτείνει τη άμεση αύξηση του κατώτατου μισθού στα 908 ευρώ μηνιαίως και επαναφορά του καθορισμού του στον θεσμό της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, καθώς ο ρόλος και η λειτουργία της ως ελάχιστου γενικού ορίου προστασίας με καθολική εφαρμογή σε όλους τους εργαζομένους στο πλαίσιο διαβούλευσης μεταξύ των κοινωνικών εταίρων είναι κρίσιμης σημασίας για την αποδοχή του τελικού προσδιορισμού του ύψους του, την ενίσχυση της κοινωνικής και εργασιακής ειρήνης, και τελικά τη συμμόρφωση των εργοδοτών, που θα επιτρέψει την αύξηση της αποτελεσματικότητας των θετικών του επιδράσεων στην οικονομία, την κοινωνία και τη δημοκρατία.

• Αποκατάσταση των προστατευτικών ρυθμίσεων του ατομικού και του συλλογικού εργατικού δικαίου (καθολικότητα ισχύος των όρων των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, πλήρης μετενέργειά τους, αρχή της εύνοιας στη «συρροή» τους και επέκταση της ισχύος τους).

• -Άρση θεσμικών και νομοθετικών εμποδίων για την αύξηση της κάλυψης των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις εργασίας (άνω του 80% των μισθωτών). Ενίσχυση της Επιθεώρησης Εργασίας για αποτελεσματική αντιμετώπιση της εργοδοτικής παραβατικότητας.

• Ρύθμιση και έλεγχος των ευέλικτων και των άτυπων μορφών εργασίας για την προστασία των κατώτατων ορίων αμοιβής και των συνθηκών εργασίας.

Να σημειωθεί ότι οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό συμπαρασύρουν μια σειρά από αμοιβές.

Tα 19 επιδόματα που αυξάνονται είναι:

1. Ειδική παροχή μητρότητας: Κατώτατος μισθός

2. Επίδομα γονικής αδείας: Κατώτατος μισθός

3. Βοήθημα λήξης ανεργίας: 13 ημερήσια επιδόματα

4. Βοήθημα τρίμηνης παραμονής στα μητρώα ανέργων: 15 ημερήσια επιδόματα

5. Επίδομα αποφυλακισμένων: 15 ημερήσια επιδόματα

6. Επίσχεσης εργασίας: 20 ημερήσια επιδόματα

7. Αφερεγγυότητας εργοδότη: Εως 3 μισθοί

8. Εποχικό οικοδόμων: το 70% των 37 κατ. ημερομισθίων

9. Εποχικό σμυριδεργάτων: το 70% των 50 κατ. ημερομισθίων

10. Εποχικό για καλλιτέχνες, θέατρα, τουρισμό: το 70% των 25 κατ. ημερομισθίων

11. αλλα εποχικά (δασεργατών – ρητινοσυλλεκτών, καπνεργατών, αγγειοπλαστών – κεραμοποιών – πλινθοποιών και μισθωτών ναυπηγικής ζώνης): το 70% των 35 κατ. ημερομισθίων

12. Βοήθημα μη μισθωτών: Μηνιαίο επίδομα ανεργίας

13. Επίδομα εργασίας: 50% επιδόματος ανεργίας

14. Αποζημίωση Μαθητών ΕΠΑ.Σ.: 75% κατ. ημερομισθίου

15. Επίδομα πρακτικής άσκησης (ΙΕΚ ΔΥΠΑ): 80% κατώτατου μισθού

16. Απόκτηση εργασιακής εμπειρίας: Κατώτατος μισθός

17. Προγράμματα κοινωφελούς χαρακτήρα: Κατώτατο ημερομίσθιο

18. Προγράμματα απασχόλησης: Επιδότηση 50% – 90% του κατώτατου μισθού

19. Για εργαζόμενους φοιτητές που συμμετέχουν σε εξετάσεις: 30 κατ. ημερομίσθια για τους προπτυχιακούς / 10 κατ. ημερομίσθια για τους μεταπτυχιακούς

Η σημερινή εικόνα και τα σενάρια

Πάντως σήμερα ο κατώτατος μισθός ανέρχεται στα 780 ευρώ:

• Με αύξηση 5,5% θα φτάσει στα 822 ευρώ.

• Με αύξηση 6,5% θα φτάσει στα 830 ευρώ.

Τι ισχύει με τις τριετίες

Με βάση το διπλό σε σενάριο της αύξησης και με μισθό που ανέρχεται στα 858 ευρώ:

• Με αύξηση 5,5% θα φτάσει στα 905 ευρώ.

• Με αύξηση 6,5% θα φτάσει στα 913 ευρώ.

Με δύο τριετίες και με μισθό που ανέρχεται στα 936 ευρώ:

• Με αύξηση 5,5% θα φτάσει στα 936 ευρώ.

• Με αύξηση 6,5% θα φτάσει στα 996 ευρώ.

Με τρεις τριετίες και με μισθό που ανέρχεται στα 1014 ευρώ:

• Με αύξηση 5,5% θα φτάσει στα 1.069 ευρώ.

• Με αύξηση 6,5% θα φτάσει στα 1.090 ευρώ.

Η ακρίβεια

Πάντως, παρά τις όποιες αυξήσεις, το μείζον θέμα είναι η αποκατάσταση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών, καθώς η χώρα, κατέχει την όγδοη χειρότερη θέση  στη ευρωπαϊκή κατάταξη που συγκρίνει το ύψος του κατώτατου μισθού σε μονάδες αγοραστικής δύναμης με βάση έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, που αναφέρεται στην πρόταση της οργάνωσης για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 908 ευρώ.

Μάλιστα ο μηνιαίος μισθός στην Ελλάδα φθάνει τις 1.031 μονάδες αγοραστικής δύναμης και υπολείπεται το κατώτατου μισθού χωρών όπως η Ρουμανία, η Κροατία, η Λιθουανία, η Σλοβενία και η Πολωνία.

Μιλώντας, πάντως, για την ακρίβεια ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι η κυβέρνηση έχει προβεί σε καθοριστικά μέτρα και παρεμβάσεις για τον περιορισμό των επιπτώσεων του πληθωρισμού. Έδωσε έμφαση στα πρόστιμα σε εταιρείες, τα οποία είναι πάνω από 12 εκατ. ευρώ. Δήλωσε ότι η καταπολέμηση της ακρίβειας ανήκει στις προτεραιότητες της κυβέρνησης.

Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε αναλυτικά στους ελέγχους από τη ΔΙ.Μ.Ε.Α., στις παρεμβάσεις ως προς τον τρόπο καθορισμού των τιμών στο ράφι, στους περιορισμούς στα περιθώρια κέρδους πχ στο βρεφικό γάλα, στο «μείον 5%», στο «Καλάθι του Νοικοκυριού».

Πυρά του ΠΑΣΟΚ

Το αφήγημα της κυβέρνησης ότι τα «πρόστιμα ρίχνουν τις τιμές» των βασικών προϊόντων και ότι τα μέτρα κατά της ακρίβειας αποδίδουν, καταρρέει με το χειρότερο τρόπο, όπως προκύπτει από στοιχεία ιστοσελίδων μεγάλων σούπερ μάρκετ.  Αυτό αναφέρει σε δήλωσή του τη Δευτέρα 19/2, ο Γιώργος Νικητιάδης Βουλευτής  Δωδεκανήσου και υπευθύνου Κ.Τ.Ε. Ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ Κινήματος Αλλαγής για την αναποτελεσματικότητα των προστίμων

Όπως τονίζει «δυστυχώς  οι Έλληνες με την χαμηλότερη αγοραστική τους δύναμη στην Ευρώπη συνεχίζουν να πληρώνουν ολοένα και ακριβότερα τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης.

Πιο συγκεκριμένα μέσα από τα στοιχεία ιστοσελίδων μεγάλων σούπερ μάρκετ και στα αντίστοιχα φυλλάδια προσφορών και εκπτώσεων τους, προκύπτει ότι όχι μόνο οι τιμές μετά τα πρόστιμα στις πολυεθνικές εταιρείες δεν έπεσαν αλλά αντιθέτως αυξήθηκαν ως και 43%. Η ακρίβεια συνεχίζει να μαστίζει τα Ελληνικά νοικοκυριά και η κυβέρνηση συνεχίζει παραμένει ανίκανη να την αντιμετωπίσει.

Ειδικότερα σε 13 βασικά  προϊόντα όπως εμφανίζονται στις προαναφερθείσες ιστοσελίδες η πραγματική τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής  αυξήθηκε μέχρι και 43% όπως αναφέραμε παραπάνω. Όπως φαίνεται, η ονομαστική τιμή των προϊόντων αυτών έχει μεν μειωθεί,αλλά την ίδια ώρα μειώνεται ακόμη περισσότερο η «έκπτωση» που υπήρχε στον πελάτη με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να πληρώνει εκ των υστέρων ακριβότερα το ίδιο προϊόν. Ορισμένα μόνο προϊόντα και οι τιμές τους είναι ενδεικτικά της κατάστασης όπως έχειδιαμορφωθεί.

Για παράδειγμα:

• Καφές φίλτρου 250 g να πωλείται 8,3% ακριβότερα
• Μαγιονέζα 450 g να πωλείται 19,9% ακριβότερα
• Μουστάρδα 500 g να πωλείται 20% ακριβότερα
• Απορρυπαντικό πλυντηρίου ρούχων 40 μεζ. να πωλείται13% ακριβότερα
• Κάψουλες πλυντηρίου πιάτων 40 τεμ.+40 τεμ.(δώρο) να πωλείται 16,9% ακριβότερα
• Μαλακτικό ρούχων 55 μεζ να πωλείται 2,3% ακριβότερα
• Βρεφική κρέμα 300 g να πωλείται 33,2% ακριβότερα
• Αφρόλουτρο 1 lit να πωλείται 41,88% ακριβότερα
• Υγρό Απορρυπαντικό Πιάτων 660ml να πωλείται 1,1% ακριβότερα
• Υγρό απορρυπαντικό πιάτων 500 ml να πωλείται 8,9% ακριβότερα
• Βρεφικό σαμπουάν 1 lit  να πωλείται 20% ακριβότερα
• Cappuccino Καφές Original 8×11,6 g να πωλείται 43,10% ακριβότερα
• Μουστάρδα 500 g να πωλείται 20% ακριβότερα

Τα παραπάνω προκύπτουν από τον επισυναπτόμενο πίνακα και το ακόμη πιο τραγικό είναι ότι τα περισσότερα από τα προϊόντα που ερευνήσαμεβρίσκονται ή στο καλάθι του νοικοκυριού ή στο ταμπελάκι με μείωση τιμής μόνιμα τουλάχιστον 5%.Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση κοροϊδεύει τους καταναλωτές.»

Πάντως, στο Star ο  κ. Μητσοτάκης δήλωσε επίσης ότι τα πρόστιμα είναι αρκετά σημαντικά και για πολυεθνικές εταιρείες και αναφέρθηκε και στη ζημιά που γίνεται στη φήμη μιας πολυεθνικής εταιρείας όταν εντοπίζεται να παραβαίνει το νόμο.

«Η Ευρώπη είναι μια ενιαία αγορά τελικά, κάτι για το οποίο είμαστε πολύ περήφανοι. Δεν μπορεί να υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις. Μικρές διαφοροποιήσεις ενδεχομένως να δικαιολογούνται λόγω της ιδιαίτερης δομής της ελληνικής αγοράς. Σημαντικές διαφοροποιήσεις όμως, στις τιμές πώλησης των προϊόντων, δηλαδή ίδια ποσότητα για το ίδιο προϊόν πρέπει να πωλείται λίγο-πολύ στην ίδια τιμή εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και σε αυτό θα επιμείνουμε πολύ και το γνωρίζουν πολύ καλά και οι εταιρείες ότι θα είμαστε αμείλικτοι ως προς την επιβολή προστίμων υπό την προϋπόθεση ότι θα εντοπίζονται να έχουν παραβεί το νόμο».