Κίνημα της Πετσέτας: Ακρίβεια και υπερτουρισμός “ξεχείλισαν” το “ποτήρι της οργής”

Τα “ξύλινα τείχη”, με τις νέας κοπής, “κυριλέ” ομπρέλες και ξαπλώστρες από “τικ” και κόντρα πλακέ θαλάσσης και τις λογής – λογής κατασκευές να δεσπόζουν ως “οχυρά” σε παραλίες και αιγιαλούς “κρύβοντας” ελεύθερες προσβάσεις στους πολίτες, βρήκαν τελικά τους “πορθητές” τους.

Σε ένα “ξύπνημα” τοπικών κοινωνιών από την αυγουστιάτικη και μετεκλογική ραστώνη, ένα κίνημα του “αυτονόητου” γεννήθηκε, έστω και σπασμωδικά κάνοντας “αντιπολίτευση” σε μοντέλα στρεβλής ανάπτυξης, για να υπερασπιστεί ένα βασικό συνταγματικό δικαίωμα αλλά και την ίδια τη νομιμότητα, που ο εκτελεστικός νόμος 4607/2019 προβλέπει. Την ελεύθερη πρόσβαση σε παραλίες και τη χρήση των αιγιαλών που αποτελούν δημόσιο χώρο, που μπορεί, βέβαια, να παραχωρείται σε ποσοστό έως 50%, αλλά με αυστηρές διατάξεις χρήσης και χωροθέτησης (μόλις 60% κάλυψη στις παραχωρούμενες εκτάσεις, με πλαφόν τα 500 τ.μ., με μεγάλες αποστάσεις από άλλες επιχειρήσεις), και μένοντας πάντα κοινόχρηστος.

Βέβαια, το “αυγουστιάτικο ξύπνημα” αυτό δεν ήρθε μόνο του. Είναι απότοκο της “προσβολής” των βασικών δικαιωμάτων της “ΑΟΖ της καθημερινότητας” των πολιτών. Προσβολής, που γίνεται από την ακρίβεια, την αδυναμία των μισθών να καλύψουν βασικές ανάγκες, ακόμη και αυτής της “ταυτοτικής” των “μπάνιων του λαού”, αναπόσπαστης της εθνικής μας υπόστασης, αλλά και της ίδιας της υφής της χώρας, που λούζεται από φως, θάλασσα και έχει “κεντημένα” ακρογιάλια.

Δε θα ήταν δηλαδή ξεχειλισμένο το “ποτήρι της οργής”, όπως θα έλεγε και ο τράπερ Sidarta, εάν οι πολίτες θα μπορούσαν να βρουν λύσεις στην ακρίβεια της καθημερινότητας ή ακόμη και της παραλίας. που όπως φαίνεται σε τουριστικές περιοχές έχει ξεφύγει, χωρίς απόλυτα να είναι ευθύνη και των επιχειρηματιών, που εκμεταλλεύονται ξαπλώστρες ή καντίνες κτλ, μια και τα κόστη πλέον όλων είναι “στο θεό”.

Και βέβαια “ποτήρι της οργής” δε θα ξεχείλιζε εάν δεν είχαν παραδοθεί τα τελευταία χρόνια παραλίες, αλλά και πεζοδρόμια, πλατείες και λογής λογής δημόσιοι χώροι στην ανάγκη για μια στρεβλή τουριστική ανάπτυξη, που ξεχνά όρους όπως η βιωσιμότητα, η αειφορία και ο σεβασμός των βασικών δικαιωμάτων τοπικών κοινωνιών. Ελπίδα, το ότι η νέα υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη φαίνεται να έχει “πιάσει” το κλίμα και μιλά από την πρώτη στιγμή για το στοίχημα της αειφορίας και της βιωσιμότητας των τοπικών κοινωνιών. Οψόμεθα.

Να σημειωθεί πάντως ότι στο “κίνημα της πετσέτας” έδωσε “καύσιμο” και η γνωστή αδράνεια θεσμών κτλ., τόσο σε ό,τι αφορά το ρυθμιστικό πλαίσιο, όσο και σε ό,τι έχει να κάνει με τους ελέγχους. Δηλαδή, ακόμη κι αν η πανδημία έδωσε “τράτο” σε μια υπερέκταση τραπεζοκαθισμάτων, θα έπρεπε κανονικά να υπάρξει επιστροφή σε μια κατάσταση “ante”, μια και ο covid θεωρητικά ξεθύμανε. Έλα, όμως, που το κύμα τουρισμού “συνεπήρε” τους πάντες, “σαρώνοντας” τα πάντα, σε μια χώρα δυστυχώς, που παρά τα όσα λέγονται, εξακολουθεί να ζει πουλώντας τουριστικές υπηρεσίες, αλλά και οικόπεδα, αναζητώντας ακόμη το αειφορικό αύριο.

Μετά λοιπόν όλα τούτα και με τις ελλείψεις και αβελτηρίες σε επίπεδα ελέγχων, η αυξανόμενη δράση του “Κινήματος της Πετσέτας” ανάγκασε την κυβέρνηση να πάρει θέση με τον υπουργό Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη να προαναγγέλλει αυστηρούς ελέγχους καθ’ όλη τη διάρκεια της θερινής περιόδου.

Υπενθυμίζεται ότι το Υπουργείο Οικονομικών μέσω της Κτηματικής Υπηρεσίας του Δημοσίου παραχωρεί με πλειστηριασμούς τη χρήση των παραλιών. Βέβαια οι έλεγχοι γίνονται πλέον, αντί για το Λιμενικό Σώμα, όπως προβλεπόταν αρχικά από τη νομοθεσία, από άλλους ελεγκτικούς φορείς, όπως π.χ. η Τουριστική Αστυνομίας. Πάντως, στην ανακοίνωσή του, ο Υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, υποσχέθηκε “αυστηρούς ελέγχους” καθ’ όλη τη διάρκεια της θερινής περιόδου. Μεταξύ άλλων στην κυβερνητική ανακοίνωση έγινε λόγος για “διασφάλιση της πρόσβασης των πολιτών στις παραλίες σύμφωνα με τους κανόνες του Συντάγματος”.

Η ανακοίνωση του Υπουργού Οικονομικών

Εντολή για ένταση των ελέγχων στις παραλίες, για τη διασφάλιση της τήρησης που προβλέπονται στις συμβάσεις παραχώρησης και την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων στους παραβάτες έδωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, στις αρμόδιες υπηρεσίες.

Οι έλεγχοι αυτοί, είτε αυτεπάγγελτα είτε ύστερα από καταγγελίες που υποβάλλουν οι πολίτες θα ενταθούν καθ’ όλη τη διάρκεια της θερινής περιόδου προκειμένου να γίνονται σεβαστοί οι όροι των συμβάσεων που έχουν υπογραφεί με τις επιχειρήσεις, να διασφαλίζεται η πρόσβαση των πολιτών στις παραλίες σύμφωνα με τους κανόνες του Συντάγματος και να προστατεύεται η εικόνα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.

Σημειώνεται πως στο πλαίσιο των ελέγχων που ήδη διεξάγονται και ύστερα από τις καταγγελίες που υπεβλήθησαν για την μικρή και μεγάλη Σάντα της Πάρου, στελέχη της Κτηματικής Υπηρεσίας Σύρου έκαναν αυτοψίες στο διάστημα 21 – 24 Ιουλίου, διαπίστωσαν σημαντικές παραβάσεις και προχωρούν άμεσα στην έκδοση πρωτοκόλλων απομάκρυνσης τριών επιχειρήσεων από αυτές.

Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε: «Σε κάθε περίπτωση, απόφασή μας είναι να τηρηθεί η νομιμότητα στις παραχωρημένες από το Δημόσιο παραλίες και να τηρηθούν στο ακέραιο οι συμβάσεις που έχουν υπογραφεί. Κάθε παραβίαση της νομιμότητας θα μας βρει απέναντι. Έδωσα εντολή στη νέα στην Γενική Γραμματέα Δημόσιας Περιουσίας κ. Ν. Κόλλια έτσι ώστε, σε συνεργασία με τις αρμόδιες κτηματικές υπηρεσίες, οι σχετικοί έλεγχοι να ενταθούν με όλες τις προβλεπόμενες συνέπειες για τους παραβάτες. Ας γνωρίζουν όσοι δεν σέβονται το περιεχόμενο των σχετικών συμβάσεων, ότι δεν πρόκειται να χαριστούμε σε κανέναν».

Μια “σταγόνα ιστορίας”

Πάντως με τη συζήτηση για τις παραλίες να έχει φουντώσει αξίζει να καταγραφεί μια συζήτηση από τη Βουλή τον Ιούλιο του 2018. Τότε, την τροποποίηση του νόμου 2971/2001 «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις» είχε προαναγγείλει, όπως και έγινε, η τότε υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση στην Βουλή του τότε Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Ξυδάκη σχετικά με τις παρανομίες στην εκμετάλλευση παραλιών στη Μύκονο και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Τότε ο Νίκος Ξυδάκης κατήγγειλε πως οι περισσότερες παραλίες είναι κατειλημμένες από επιχειρηματίες οι οποίοι έχουν πάρει τα δικαιώματα χρήσης, αλλά ουδείς γνωρίζει εάν τηρούν τους όρους της συμβάσεως παραχώρησης και το εάν έχουν απλώσει τις πρόχειρες αυτές κατασκευές στην έκταση την οποία ορίζει ο νόμος.

Να σημειωθεί ότι από το 2017 ξεκίνησαν οι ηλεκτρονικές δημοπρασίες έναντι ανταλλάγματος, ενώ η παραχώρηση χώρων αιγιαλού και παραλίας άρχισε να γίνεται με έναν διαφανή τρόπο, καθώς οι παραχωρήσεις αναρτώνται επισήμως στο portal του υπουργείου Οικονομικών και οι σχετικές μισθώσεις στην ιστοσελίδα της «Διαύγειας» με ευθύνη των κτηματικών υπηρεσιών και των Δήμων.

Προτάσεις

Ωστόσο, τότε ο κ. Ξυδάκης είχε καταθέσει μια σειρά από προτάσεις για μια καλύτερη διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών. «Η εικόνα στα κοσμοβριθή νησιά και τις ακτές της Ελλάδας είναι η εξής», είχε αναφέρει στη σύντομη τοποθέτησή του ο τότε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ: «Οι παραλίες, τύποις κοινόχρηστο αγαθό, είναι κατειλημμένες από επιχειρηματίες οι οποίοι έχοντας πάρει το δικαίωμα απλής χρήσης για συγκεκριμένη έκταση, αυθαιρετούν αναπτύσσοντας ξαπλώστρες και ομπρέλες σε πολλαπλάσιο χώρο. Την ίδια στιγμή ο κρατικός μηχανισμός αδυνατεί να κάνει ουσιαστικούς και έγκαιρους ελέγχους, με αποτέλεσμα ο καθείς να αυθαιρετεί όπως θέλει» είχε πει ο κ. Ξυδάκης.

«Να ποιες είναι οι προτάσεις μου», είχε συνεχίσει ο Ν. Ξυδάκης: «Πρώτον, να υπάρξει σαφής νομοθετική πρόβλεψη για ανάρτηση επί τόπου πινακίδας με το σκαρίφημα του παραχωρούμενου χώρου για να ξέρει ο παραθεριστής ποιος χώρος είναι ελεύθερος. Το ίδιο σκαρίφημα να είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Δήμου, με σαφήνεια και απλότητα. Να περιλαμβάνει και το τηλέφωνο της αρμόδιας υπηρεσίας, προκειμένου ο πολίτης να ξέρει πού να απευθυνθεί αμέσως, ακόμα και τηλεφωνικώς, όταν έρχεται αντιμέτωπος με αυθαιρεσία. Όχι να ψάχνει ο πολίτης το λιμενικό, την κτηματική υπηρεσία ή το δήμο, που θα παραπέμπουν ο ένας στον άλλο ή θα έχουν φόρτο εργασίας και θα εμφανιστούν για έλεγχο τον Οκτώβριο. Όσο για τα πρόστιμα που επιβάλλονται δεν έχουν κανένα νόημα αν η αυθαιρεσία τους προηγούμενους πέντε μήνες έχει αποφέρει πολλαπλάσιο πλουτισμό, αποκτηθέντα παρανόμως σε βάρος ενός συνταγματικού δικαιώματος -την ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες. Δεύτερον, θα πρέπει νομοθετικά να οριστεί ποιο ποσοστό, ποιο μέρος της παραλίας είναι προς παραχώρηση. Το 20%, το 30%,; Ένα εύλογο μέρος. Να μη γίνεται σύγχυση με το 50% που αφορά τον υποτιθέμενο ελεύθερο χώρο εντός εκείνου που παραχωρείται για ξαπλώστρες, ο οποίος στην πράξη δεν είναι προσβάσιμος από τους λοιπούς κολυμβητές. Αναφέρομαι στο μέγιστο χώρο που θα παραχωρείται σε κάθε παραλία και δεν πρέπει να υπερβαίνει το 20-30%. Τρίτον: Θα πρέπει να σκεφτούμε πολύ σοβαρά ως νομοθέτες και ως εκτελεστική εξουσία μήπως κάποια από τα αδικήματα της παράβασης πρέπει να ορίζονται ως αυτόφωρα. Να υπάρχει ο φόβος των κανόνων, ο φόβος του Συντάγματος, ο φόβος για καίριες επιπτώσεις αν θιγεί η ελευθερία του προσερχόμενου. Θα σας δώσω ένα πολύ απλό παράδειγμα για να καταλάβετε το μέγεθος. Μία από τις θαυμάσιες παραλίες της Μυκόνου είναι το Αγράρι. Εκεί δεν συμβαίνουν παραβιάσεις. Γιατί; Διότι ένας πολύ γνωστός επιχειρηματίας έχει το σπίτι του στην παραλία και έχει φροντίσει απλούστατα να εφαρμόζεται ο νόμος. Στις υπόλοιπες παραλίες δεν υπάρχει χώρος ούτε για μία πετσέτα. Αυτό είναι ντροπή για την ελληνική δημοκρατία, ντροπή για το ελληνικό κράτος, ντροπή για μας που νομοθετούμε και τον κρατικό μηχανισμό που δεν ελέγχει ή ελέγχει κατόπιν εορτής. Ο οποίος μηχανισμός είναι χαώδης. Για μερικές παραβάσεις της παραλίας επιλαμβάνονται τρία και τέσσερα και πέντε υπουργεία και όλοι είναι ανεύθυνοι ή σωστότερα όλοι είναι ανευθυνο-υπεύθυνοι, με θύματα τον πολίτη, την εικόνα της χώρας, και την υγιή τουριστική επιχειρηματικότητα. Αυτό που προτείνω όμως πρέπει να γίνει αύριο το πρωί. Όχι του χρόνου. Τον Φεβρουάριο θα γίνουν νέες παραχωρήσεις, τον Απρίλιο ή Μάιο αρχίζει η τουριστική σεζόν. Θα πρέπει όλες οι ρυθμίσεις να γίνουν τώρα», είχε καταλήξει με … προφητικό τρόπο πριν 5 χρόνια ο Νίκος Ξυδάκης.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις