“Κλειδί” το ηλεκτρονικό σύστημα προμηθειών – “Βόμβα” οι απευθείας αναθέσεις

Σε μια συγκυρία, όσο φτάνει η ώρα της κάλπης, που η συζήτηση για την κοστολόγηση των οικονομικών προγραμμάτων φουντώνει, παράλληλα με τις δημοσιονομικές προκλήσεις της επόμενης μέρας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μπει στο κεντρικό διάλογο η διάσταση της χρηστής διοίκησης, των μηχανισμών διασφάλισης διαφάνειας και εξοικονόμησης πόρων μέσα από τις ηλεκτρονικές διαδικασίες για τις δημόσιες συμβάσεις και την ορθή λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ).

Συγκεκριμένα, το ΕΣΗΔΗΣ αποτελεί το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα (ΟΠΣ) που χρησιμοποιούν όλοι οι φορείς του Ελληνικού Δημοσίου για διαδικασίες προγραμματισμού, δημοσιότητας, ανάθεσης και εκτέλεσης Δημοσίων Συμβάσεων που αφορούν στην προμήθεια αγαθών και στην παροχή υπηρεσιών.

Βέβαια, το θέμα, στην διάσταση των αναθέσεων και παράκαμψης κείμενων διαδικασιών, θέτει επιτακτικά η Αξιωματική Αντιπολίτευση, τονίζοντας δια στόματος Αλέξη Τσίπρα (στο debate πριν λίγες μέρες αλλά και στη Βουλή όλο το προηγούμενο διάστημα), ότι ένα άθροισμα 10 δισεκ. ευρώ αναθέσεων δημοσίων συμβάσεων έχει “δυναμιτίσει” τα δημόσια οικονομικά και τη λειτουργία του συστήματος.

Ουσιαστικά, ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης αναφέρεται σε ένα σύνολο συμβάσεων όλων των φορέων της κυβέρνησης, που με αιχμή, το ειδικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε ένεκα της πανδημίας, έδωσε την “ευκαιρία” σε παρακάμψεις διαδικασιών για την “επιτάχυνση” προμηθειών του δημοσίου και όπου ο ίδιος βλέπει σκοπιμότητες, υπερτιμολογήσεις, σπατάλες και “χτίσιμο” πελατειακών διαδικασιών.

Η μεταρρύθμιση

Το ενδιαφέρον είναι ότι πλαίσιο για τις δημόσιες προμήθειες και το ηλεκτρονικό σύστημα προμηθειών του δημοσίου διαμορφώθηκε για πρώτη φορά., με το νόμο 4412, το μακρινό 2016, εν μέσω τροϊκανής επιτήρησης και προαπαιτούμενων από την τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με Υπουργό Ανάπτυξης, τον Γιώργο Σταθάκη και τον Αντώνη Παπαδεράκη, ως τότε Γενικό Γραμματέα Εμπορίου και Καταναλωτή.

Μάλιστα παρά τη φιλολογία, που αναπτύχθηκε από την κυβέρνηση της Ν.Δ. στη συνέχεια για παντελή απουσία δομών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015-19, έδινε και βέβαια δίνει ηλεκτρονικά εργαλεία διαφάνειας και εξοικονόμησης πόρων στις προμήθειες του δημοσίου. Η πρωτοβουλία ενσωμάτωνε στην ελληνική νομοθεσία την ευρωπαϊκή οδηγία για τις δημόσιες προμήθειες, κάτι που επιχειρήθηκε, να συμπληρωθεί και να διορθωθεί, εν μέσω αντιδράσεων από την Αντιπολίτευση για τα ύψη των ποσών για απευθείας αναθέσεις με το νόμο 4782 του 2021.

Ουσιαστικα, πάντως, το όλο πλαίσιο που ξεκίνησε το 2016, με την πρωτοβουλία του τότε υπ. Οικονομίας, οδηγούσε στη δημιουργία για πρώτη φορά ενός κεντρικού ηλεκτρονικού συστήματος δημόσιων προμηθειών για όλους τους φορείς του ευρύτερου δημοσίου. Με μια ορθολογική εφαρμογή έφερνε για πρώτη φορά στην πρώτη γραμμή λειτουργίας του δημοσίου, διαδικασίες για σωστή αξιοποίηση του δημόσιου χρήματος για κάθε Δήμο και κάθε εποπτευόμενο φορέα Υπουργείου και βέβαια να διαμόρφωνε “πλατφόρμα” “συνεισφοράς” στην προσπάθεια για δημοσιονομική ισορροπία, που ειδικά σήμερα είναι απαραίτητη.

Τα κέρδη

Μάλιστα, οι δυνατότητες του συστήματος δεν άργησαν να αποκαλυφθούν ήδη από το 2016. Μόνο τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του συστήματος οι εξοικονομήσεις για το ευρύτερο δημόσιο ξεπερνούσαν τα 300 εκατ. όφελος που, όπως αναφέρεται από την Αντιπολίτευση, συνέχισε να διευρύνεται μέχρι και την περίοδο του κορονοϊού, όταν η ΝΔ αποφάσισε ότι η πανδημία ήταν “επαρκής” λόγος για να φέρει σε πέρας κάθε σχετική διαδικασία με τη μέθοδο της απευθείας ανάθεσης. Μάλιστα οι εκτιμήσεις για την πρώτη φάση λειτουργίας του ΕΣΗΔΗΣ ήταν ότι διασφάλιζε εκπτώσεις στις δαπάνες από 15-20%.,

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσω του ΕΣΗΔΗΣ μόνο το 2019 διενεργήθηκαν 7.560 διαγωνιστικές διαδικασίες συνολικής αξίας 3,917 δισ. ευρώ, ενώ κατατέθηκαν 22.126 προσφορές από 5.436 οικονομικούς φορείς.

Επίσης κι από τη Ν.Δ., με αφορμή και την λειτουργία του ΕΣΗΔΗΣ στην ενιαία υπολογιστική υποδομή του GCloud της ΓΓΠΣΔΔ, από το 2021, αναφερόταν στη σημαντική εξοικονόμηση πόρων για το ελληνικό Δημόσιο, κάτι που όμως ίσως να “ξέχασε” στην πορεία.

Σημειώνεται ότι το ΟΠΣ ΕΣΗΔΗΣ περιλαμβάνει επί της ουσίας τα εξής υποσυστήματα:

• “ΕΣΗΔΗΣ Προμήθειες και Υπηρεσίες”, που αφορά σε ηλεκτρονικές διαδικασίες δημοσίων συμβάσεων για προμήθειες και γενικές υπηρεσίες Διαδικτυακή.
• Πύλη “Προμηθεύς” (www.promitheus.gov.gr), που αφορά στην ενημέρωση και υποστήριξη χρηστών του ΟΠΣ ΕΣΗΔΗΣ.
• ΚΗΜΔΗΣ (Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων), που αφορά στη διαφάνεια και δημοσιότητα των δημοσίων συμβάσεων.
• Επιχειρηματικής Ευφυΐας (Business Intelligence – BI), που αφορά στη συγκέντρωση, επεξεργασία και αξιολόγηση πληροφοριών και δεδομένων των δημοσίων συμβάσεων.

Εν όψει πάντως της επόμενης μέρας κεντρικό ζητούμενο είναι η διασφάλιση της δυναμικής όλης μεταρρύθμισης που ξεκίνησε ο πρώην υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης στην λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, καθώς είναι ο μόνος τρόπος να μπει φρένο στη διαφθορά και στην σπατάλη πόρων.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις