Κόφτης δαπανών: Οι απαντήσεις για το πώς θα λειτουργεί

Αναβαθμισμένη έκδοση του υφιστάμενου από χρόνια σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ καθεστώτος των αυτόματων διορθώσεων θα είναι ο κόφτης δαπανών, που θα υποχρεωθεί να εφαρμόσει η Ελλάδα για να κλείσει το πακέτο των προληπτικών μέτρων, την αξιολόγηση και να πάρει την επόμενη δόση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.

Πότε ενεργοποιείται;

Σε σχέση με τους αντίστοιχους κανονισμούς αυτόματων περικοπών, που ισχύουν σε χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία ο ελληνικός μηχανισμός διαφέρει αρκετά εμφανίζοντας κάποια ειδικά χαρακτηριστικά:

Ενεργοποιείται στο πλαίσιο ενός μνημονίου, μετά από την πίεση του ΔΝΤ και όχι οικειοθελώς με στόχο την βιωσιμότητα των δημοσιονομικών στόχων όπως σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.

Γιατί δημιουργείται;

Το προληπτικό πακέτο δημιουργείται στην ουσία για να καλύψει πιθανή αστοχία του βασικού πακέτου μέτρων των 5,4 δις ευρώ, το οποίο ως γνωστό περιέχει ασφαλιστικό και φορολογικό για άμεσους και έμμεσους φόρους την συμφωνία για τα κόκκινα δάνεια και το ασφαλιστικό.

Σε ποιους τομείς θα εφαρμόζονται οι περικοπές;

Η ενεργοποίηση του ανάλογα με το χρόνο, που θα γίνει, θα προκαλέσει αυτόματες περικοπές όχι στους τομείς, όπου καταγράφονται αποκλίσεις, αλλά σε συγκεκριμένα πεδία που θα έχουν προαποφασιστεί από Ελλάδα και δανειστές.

Περιλαμβάνει μισθούς και γιατί;

Οι τομείς των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και των συντάξεων επιλέχθηκαν επειδή είναι οι μεγαλύτεροι λογαριασμοί πια του προϋπολογισμού ( περίπου 17 δις ευρώ ο καθένας ) γιατί μόνο αυτοί θα γίνονταν αποδεκτοί από τους δανειστές.

Ποιος θα αποφασίζει τι θα κόβει ο κόφτης;

Το υπουργείο Οικονομικών δεν θα έχει πάντα λόγο στο τι και πώς θα κόβεται σε περίπτωση ενεργοποίησης του μηχανισμού.

Στα θετικά περιλαμβάνεται ότι δεν θα υπάρξουν συγκεκριμένα μέτρα (πχ πολυτεκνικά επιδόματα, κύριες συντάξεις ευγενών ταμείων) που θα νομοθετηθούν από τώρα.

Βάσει ποιων στοιχείων θα ενεργοποιείται;

Το Eurogroup δέχθηκε τα στοιχεία να πιστοποιούνται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και οι περικοπές όταν και όποτε γίνουν θα είναι ετήσιες μόλις ολοκληρώνεται το δημοσιονομικό έτος και δημοσιεύονται τα οριστικά στοιχεία.

Για πόσο θα υπάρχει;

Κατά το χθεσινό Eurogroup κανείς δεν αναφέρθηκε σαφώς στην διάρκεια που θα έχει ο νέος αυτός μηχανισμός αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να ισχύσει και μετά το 2018.

Ο κόφτης κλείνει την αξιολόγηση;

Η ψήφιση και του προληπτικού πακέτου μέτρων μαζί με τους έμμεσους φόρους οι οποίοι βρίσκεται σε εκκρεμότητα θα κλείσουν ουσιαστικά τον κύκλο της πρώτης αξιολόγησης και θα ανοίξουν το δρόμο για την δόση που εκκρεμεί από πέρσι τον Δεκέμβριο.

Συνδέεται με το χρέος;

Μαζί με το πακέτο για τα προληπτικά μέτρα ξεκίνησε και η συζήτηση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.

Πως θα δημιουργηθεί;

Θα νομοθετηθεί, πιθανότατα σε ένα πολυνομοσχέδιο- πακέτο με τη ρύθμιση για τα κόκκινα δάνεια και την αύξηση του ΦΠΑ που επίσης αποτελούν προϋποθέσεις για την οριστική συμφωνία στις 24 Μαϊου.

Πως θα τίθενται σε ισχύ οι περικοπές του κόφτη;

Η εφαρμογή των μέτρων θα γίνεται με Προεδρικό Διάταγμα και όχι με υπουργική απόφαση, στοιχείο ενδιαφέρον.

Το άρθρο 43 του Συντάγματος προβλέπει ειδικότερα ότι:

1. O Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκδίδει τα διατάγματα που είναι αναγκαία για την εκτέλεση των νόμων και δεν μπορεί ποτέ να αναστείλει την εφαρμογή τους ούτε να εξαιρέσει κανέναν από την εκτέλεσή τους.
2. Ύστερα από πρόταση του αρμόδιου Yπουργού επιτρέπεται η έκδοση κανονιστικών διαταγμάτων, με ειδική εξουσιοδότηση νόμου και μέσα στα όριά της. Eξουσιοδότηση για έκδοση κανονιστικών πράξεων από άλλα όργανα της διοίκησης επιτρέπεται προκειμένου να ρυθμιστούν ειδικότερα θέματα ή θέματα με τοπικό ενδιαφέρον ή με χαρακτήρα τεχνικό ή λεπτομερειακό. 
3. (H παράγραφος 3 καταργείται).
4. Mε νόμους που ψηφίζονται από την Oλομέλεια της Bουλής μπορεί να παρέχεται εξουσιοδότηση έκδοσης κανονιστικών διαταγμάτων για τη ρύθμιση των θεμάτων που καθορίζονται σ’ αυτούς σε γενικό πλαίσιο. Mε τους νόμους αυτούς χαράζονται οι γενικές αρχές και οι κατευθύνσεις της ρύθμισης που πρέπει να ακολουθηθεί και τίθενται χρονικά όρια για τη χρήση της εξουσιοδότησης.
5. Tα κατά το άρθρο 72 παράγραφος 1 θέματα της αρμοδιότητας της Oλομέλειας της Bουλής δεν μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο εξουσιοδότησης κατά την προηγούμενη παράγραφο.