Κομισιόν: “Θηλιά” το στεγαστικό

“Η Ελλάδα αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις στον τομέα της κοινωνικής προστασίας και της κοινωνικής ένταξης, με τους περισσότερους δείκτες να υποδεικνύουν μια ‘κρίσιμη κατάσταση’”, αναφέρει η Κομισιόν στο δεύτερο μέρος της φθινοπωρινής δέσμης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου (Joint Employment Report), που δημοσιοποίησε, χθες, και περιλαμβάνει την πρόταση της Επιτροπής για σύσταση σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ για το 2025, την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης 2025 και την πρόταση της Επιτροπής για την κοινή έκθεση για την απασχόληση του 2025.

Στην Έκθεση, αναφέρεται ότι “σε ένα πλαίσιο υψηλού πληθωρισμού και μειωμένων κοινωνικών δαπανών σε σχέση με το ΑΕΠ, η Ελλάδα αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις στον τομέα της κοινωνικής προστασίας και της κοινωνικής ένταξης, με τους περισσότερους δείκτες να υποδεικνύουν μια κρίσιμη κατάσταση”.

Όπως αναφέρει επίσης η Έκθεση, αν και το ποσοστό των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό παρέμεινε σχετικά σταθερό στο 26,1%, μετά από βραδεία βελτίωση τα τελευταία έξι χρόνια, εξακολουθεί να είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (21,3%). Επιπλέον, το μερίδιο των νοικοκυριών που επιβαρύνθηκαν υπερβολικά από το κόστος στέγασης αυξήθηκε στο 28,5% το 2023, το οποίο είναι ένα από τα υψηλότερα στην ΕΕ (8,8% κατά μέσο όρο).

Πιο συγκεκριμένα,η  Έκθεση αναφέρει ότι το 2023 το κόστος στέγασης στην ΕΕ παρέμεινε στο 8,8%, ωστόσο σε Ελλάδα, Λουξεμβούργο και Δανία υπήρξε αύξηση σε διψήφιο ποσοστό. Ειδικά η Ελλάδα κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ (28,5%), αυξημένο κατά 1,8 μονάδες σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Ακολουθεί το Λουξεμβούργο που είχε τη δεύτερη υψηλότερη επίδοση (με 22,7%) και άνοδο κατά 7,5 μονάδες μέσα σε ένα έτος και η Δανία με 15,4%.

Εισόδημα και στέγαση

Το κόστος, βέβαια, στέγασης, εγγράφεται σε ένα δεδομένα πλαίσιο διαθέσιμου εισοδήματος, όπου η Ελλάδα, με βάση τη Eurostat, είναι στον “πάτο” με το μέσο μισθό στην Ελλάδα να είναι είναι τρίτος από το τέλος στην κατάταξη (17.013 ευρώ ετησίως), ενώ αντίστοιχα στο Λουξεμβούργο είναι 81.064 ευρώ ετησίως και στη Δανία 67.604 ευρώ. Αναπόφευκτα, στην Έκθεση, σημειώνεται πως σε μια πλειάδα χωρών το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών πηγαίνει στη στέγαση.  

Χαρακτηριστικά, όπως αναφέρει η Έκθεση η Ελλάδα διαθέτει το υψηλότερο ποσοστό επιβάρυνσης του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας λόγω του στεγαστικού. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό άγγιξε το 86,3%, στη Δανία το 72,3% και στο Λουξεμβούργο το 62,2%, ενώ το χαμηλότερο ήταν στην Κύπρο (8,9%).

Σύμφωνα, δε, με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat για το 2023, το 46,2% των ευρωπαϊκών νοικοκυριών θεωρούν το συνολικό κόστος στέγασης ως τη βασικότερη οικονομική επιβάρυνση. Συνολικά, η επίπτωση του συνολικού κόστους στέγασης στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών ήταν κατά μέσο όρο στο 19,7%, αλλά όταν πρόκειται για νοικοκυριά που διαβιούν στο κατώφλι της φτώχειας, τότε η επίπτωση εκτοξεύεται στο 38,2%.

Μεταξύ των ατόμων που βιώνουν φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό, τις μεγαλύτερες δυσκολίες ενοικίασης αντιμετωπίζει τα άτομα ηλικίας 30-54 ετών και ακολουθούν οι ομάδες 55 έως 64 ετών και 16 έως 29 ετών. Στην ηλικιακή ομάδα 65+, μόνο το 12,9% των ατόμων ανέφεραν δυσκολίες στην ενοικίαση σπιτιού.

‘Αλλες ανάγκες

Παράλληλα, με βάση την Έκθεση, επιδείνωση καταγράφεται και στην αναφορά των πολιτών για μη ικανοποιούμενες ανάγκες ιατρικής περίθαλψης. Έτσι, αυξήθηκαν περαιτέρω, φθάνοντας σε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα (11,6% το 2023, από 9,0% το 2022, έναντι 2,4% στην ΕΕ). Επίσης το ποσοστό φτώχειας για τα παιδιά παρέμεινε σταθερό, αλλά συνεχίζει να είναι πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ και “πρέπει να παρακολουθείται”. Η ανισότητα έχει οριακά αυξηθεί στο 5,3 (έναντι 4,7 στην ΕΕ) και είναι επίσης «υπό παρακολούθηση» λόγω του υψηλού επιπέδου της.

Επιπλέον, το ακαθάριστο διαθέσιμο κατά κεφαλήν εισόδημα των νοικοκυριών, στο 81,6% το 2023, παραμένει μεταξύ των χαμηλότερων στην EE, παρά την αύξηση από το 2022 (έναντι μέσου όρου της ΕΕ 111,1%), μεταβαίνοντας από μια “κρίσιμη κατάσταση” σε “αδύναμη αλλά βελτιούμενη” όπως αναφέρεται.

Παράλληλα, το ποσοστό των ενηλίκων που συμμετείχαν σε διαδικασία μάθησης κατά τους τελευταίους 12 μήνες μειώθηκε από 16,0% το 2016 σε 15,1% το 2022, το οποίο είναι από τα χαμηλότερα επίπεδα στην ΕΕ και αντιπροσωπεύει μια «κρίσιμη κατάσταση». Την ίδια στιγμή, το 2023, το 52,4% των ενηλίκων (έναντι 55,6% στην ΕΕ) είχε τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες, που είναι «στο μέσο όρο» της ΕΕ.