Κορονοϊός: Πώς θα διατεθούν τα 38 δισ. ευρώ από την ΕΕ – Πώς θα λειτουργήσουν οι κρατικές ενισχύσεις

“Θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να ξεπεραστούν οι συνέπειες από το κορονοϊό” δήλωσε την Παρασκευή η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κα Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν ξεδιπλώνοντας τα μέτρα που θα προτείνει η Κομισιόν στο Eurogroup της Δευτέρας.

“Η πανδημία του κορονοϊού μας δοκιμάζει όλους. Αυτό δεν είναι μόνο μια πρωτοφανής πρόκληση για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης μας, αλλά και ένα μεγάλο σοκ για τις οικονομίες μας. Το σημαντικό οικονομικό πακέτο που ανακοινώθηκε σήμερα ασχολείται με την κατάσταση του σήμερα. Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε περισσότερα καθώς εξελίσσεται η κατάσταση. Θα κάνουμε ό, τι είναι απαραίτητο για να στηρίξουμε τους Ευρωπαίους και την ευρωπαϊκή οικονομία» είπε κα Φον Ντερ Λάιεν η οποία περιέγραψε το σχέδιο των παρεμβάσεων που μόνο σε ότι αφορά τους κοινοτικούς πόρους προβλέπει μια ανακατεύθυνση 37 + 1 δις ευρώ από τα κοινοτικά διαρθρωτικά ταμεία κρατικές ενισχύσεις εκτός πλαισίου και κονδύλια για την κάλυψη των υγειονομικών αναγκών των κρατών μελών.

Οι πέντε άξονες

ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ

Η κύρια φορολογική αντιμετώπιση του κορονοϊό θα προέρχεται από τους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών. Οι κανόνες κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ επιτρέπουν στα κράτη μέλη να λάβουν άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα για την υποστήριξη των πολιτών και των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες εξαιτίας της επιδημίας COVID-19.

Τα κράτη μέλη μπορούν να σχεδιάσουν ευρύτατα μέτρα στήριξης σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες της ΕΕ. Πρώτον, μπορούν να αποφασίσουν να λάβουν μέτρα, όπως επιδοτήσεις μισθών, αναστολή πληρωμών φόρου εταιρειών και προστιθέμενης αξίας ή κοινωνικές εισφορές. Επιπλέον, τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγούν οικονομική στήριξη απευθείας στους καταναλωτές, για παράδειγμα για ακυρωμένες υπηρεσίες ή εισιτήρια που δεν επιστρέφονται από τους ενδιαφερόμενους φορείς εκμετάλλευσης. Επίσης, οι κανόνες κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ επιτρέπουν στα κράτη μέλη να βοηθήσουν τις εταιρείες να αντιμετωπίσουν ελλείψεις ρευστότητας και να χρειαστούν επείγουσα βοήθεια διάσωσης.

Η Επιτροπή είναι έτοιμη να συνεργαστεί με όλα τα κράτη μέλη για να εξασφαλίσει την έγκαιρη εφαρμογή των ενδεχόμενων εθνικών μέτρων στήριξης για την αντιμετώπιση της εκδήλωσης του ιού COVID-19.

ΕΥΕΛΙΚΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΣΙΟ

Η Επιτροπή θα προτείνει στο Συμβούλιο να εφαρμόσει την πλήρη ευελιξία που προβλέπεται στο δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ, ώστε να μπορέσουν να εφαρμόσουν τα μέτρα που απαιτούνται για τη συγκράτηση της επιδημίας κορονοϊού και να μετριάσουν τις αρνητικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της.

Πρώτον, η Επιτροπή θεωρεί ότι η πανδημία COVID-19 χαρακτηρίζεται ως “ασυνήθιστα γεγονότα εκτός του ελέγχου της κυβέρνησης”. Αυτό επιτρέπει την κάλυψη έκτακτων δαπανών για τη συγκράτηση της εστίας COVID-19, όπως είναι οι δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη και τα στοχευμένα μέτρα ανακούφισης για επιχειρήσεις και εργαζόμενους.

Δεύτερον, η Επιτροπή θα προτείνει την προσαρμογή των δημοσιονομικών προσπαθειών που απαιτούνται από τα κράτη μέλη σε περίπτωση αρνητικής ανάπτυξης ή σημαντικών μειώσεων της δραστηριότητας.

Τέλος, η Επιτροπή είναι έτοιμη να προτείνει στο Συμβούλιο να ενεργοποιήσει τη γενική ρήτρα διαφυγής για να υποστηρίξει μια γενικότερη δημοσιονομική πολιτική. Η ρήτρα αυτή θα – σε συνεργασία με το Συμβούλιο – θα αναστείλει τη δημοσιονομική προσαρμογή που προτείνει το Συμβούλιο σε περίπτωση σοβαρής οικονομικής ύφεσης στη ζώνη του ευρώ ή στην ΕΕ στο σύνολό της.

ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΗΝ ΕΝΙΑΙΑ ΑΓΟΡΑ

Είναι απαραίτητο να ενεργήσουμε από κοινού για να διασφαλίσουμε την παραγωγή, την αποθήκευση, τη διαθεσιμότητα και την ορθολογική χρήση του εξοπλισμού ιατρικής προστασίας και των φαρμάκων στην ΕΕ, με ανοικτό και διαφανή τρόπο, αντί να λαμβάνουμε μονομερή μέτρα που περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία των βασικών αγαθών υγειονομικής περίθαλψης.

Συνεπώς, η Επιτροπή λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για το σκοπό αυτό, μεταξύ άλλων παρέχοντας καθοδήγηση στα κράτη μέλη σχετικά με τον τρόπο θέσπισης κατάλληλων μηχανισμών ελέγχου για την εξασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού και θέτοντας σε εφαρμογή μια επιταχυνόμενη κοινή διαδικασία σύναψης συμβάσεων για τα εν λόγω προϊόντα και εκδίδοντας σύσταση για Εξοπλισμός προστασίας CE.

Η επιδημία COVID-19 έχει σημαντικό αντίκτυπο στα συστήματα μεταφορών μας, δεδομένης της στενής διασύνδεσης των ευρωπαϊκών αλυσίδων εφοδιασμού, η οποία υποστηρίζεται από ένα εκτεταμένο δίκτυο εμπορευματικών μεταφορών σε ξηρά, θαλάσσια και αεροπορικά. Η Επιτροπή συνεργάζεται με τα κράτη μέλη για να διασφαλίσει τη ροή βασικών αγαθών στα χερσαία σύνορα. Η διεθνής και ευρωπαϊκή αεροπορική βιομηχανία έχει πληγεί ιδιαίτερα. Όπως ανακοινώθηκε από τον Πρόεδρο Φον ντερ Λάιεν στις 10 Μαρτίου, προκειμένου να διευκολυνθεί ο οικονομικός και οικολογικός αντίκτυπος της επιδημίας, η Επιτροπή προτείνει σήμερα στοχοθετημένη νομοθεσία για την προσωρινή ανακούφιση των αεροπορικών εταιρειών από τον κανόνα “take or pay “ οι αερομεταφορείς πρέπει να χρησιμοποιήσουν τουλάχιστον το 80% των διαθέσιμων χρόνων χρήσης των αερολιμένων τους εντός δεδομένης περιόδου, προκειμένου να διατηρηθούν εντός της αντίστοιχης περιόδου του επόμενου έτους.

ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΕ

Για την άμεση ανακούφιση των ΜΜΕ που πλήττονται σοβαρά, ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα χρησιμοποιήσει τα υπάρχοντα μέσα για τη στήριξη αυτών των εταιρειών με ρευστότητα, συμπληρώνοντας τα μέτρα που λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο. Τις προσεχείς εβδομάδες, 1 δισεκατομμύριο ευρώ θα διοχετευθεί από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ως εγγύηση προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων για να παροτρύνει τις τράπεζες να παρέχουν ρευστότητα στις ΜΜΕ και τα μεσαία κεφάλαια. Αυτό θα βοηθήσει τουλάχιστον 100.000 ευρωπαϊκές ΜΜΕ και μικρές μεσαίες κεφαλαιοποιήσεις με περίπου 8 δισεκατομμύρια ευρώ χρηματοδότησης. Θα παράσχουμε επίσης πιστωτικές διακοπές στους υπάρχοντες οφειλέτες που επηρεάζονται αρνητικά.

ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Πρέπει να προστατεύσουμε τους εργαζομένους από την ανεργία και την απώλεια εισοδήματος για να αποφύγουμε μόνιμα αποτελέσματα. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να στηρίξει τα κράτη μέλη σε αυτό, προωθώντας, ιδίως, τα προγράμματα εργασίας μικρής διάρκειας, προγράμματα αναβάθμισης και επανεκπαίδευσης που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στο παρελθόν. Επιπλέον, η Επιτροπή θα επιταχύνει την προετοιμασία της νομοθετικής πρότασης για ένα Ευρωπαϊκό Σχέδιο Αντασφάλισης Ανεργίας με στόχο την υποστήριξη πολιτικών των κρατών μελών που διατηρούν θέσεις εργασίας και δεξιότητες. Επιπλέον, η πρωτοβουλία επένδυσης Coronavirus Response Investment Facilitation θα διευκολύνει την ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου – ενός ταμείου για την υποστήριξη των εργαζομένων και της υγειονομικής περίθαλψης. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση θα μπορούσε επίσης να κινητοποιηθεί για την υποστήριξη των απολυθέντων εργαζομένων και των αυτοαπασχολούμενων υπό τους όρους του ισχύοντος και του μελλοντικού κανονισμού. Έως 179 εκατ. Ευρώ διατίθενται το 2020. Στο πλαίσιο αυτής της νέας πρωτοβουλίας, η Επιτροπή προτείνει να κατευθυνθούν 37 δισ. Ευρώ στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής για την καταπολέμηση της κρίσης του κορονοϊού.

Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή προτείνει να παραιτηθεί φέτος από την υποχρέωσή της να ζητήσει από τα κράτη μέλη να επιστρέψουν τις αχρησιμοποίητες προχρηματοδοτήσεις για τα διαρθρωτικά ταμεία. Το ποσό αυτό ανέρχεται σε περίπου 8 δισεκατομμύρια ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, το οποίο τα κράτη μέλη θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν για τη συμπλήρωση διαρθρωτικής χρηματοδότησης ύψους 29 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτό θα αυξήσει ουσιαστικά το ύψος των επενδύσεων το 2020 και θα συμβάλει στην εμπρόθεσμη χρησιμοποίηση των μη διατεθέντων κονδυλίων της πολιτικής συνοχής ύψους 28 δισεκατομμυρίων ευρώ στα πλαίσια των προγραμμάτων πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2014-2020. Η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν γρήγορα αυτή την πρόταση, ώστε να μπορέσει να εγκριθεί μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει την επέκταση του πεδίου εφαρμογής του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ, συμπεριλαμβάνοντας επίσης μια κρίση δημόσιας υγείας που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της, προκειμένου να κινητοποιηθεί εάν χρειαστεί για τα κράτη μέλη που πλήττονται περισσότερο. Έως 800 εκατ. Ευρώ διατίθενται το 2020. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση διαθέτει μέχρι 175 εκατ. Ευρώ για να κινητοποιήσει τη στήριξη των απολυμένων εργαζομένων και των αυτοαπασχολούμενων.