Κως: Οι υποδομές δεν αντέχουν 2 εκατ. τουρίστες

Μια εβδομάδα αρκεί για να γυρίσεις την Κω, να μιλήσεις με ανθρώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως τον δήμαρχο Γιώργο Κυρίτση, με επαγγελματίες στον τουρισμό, όπως η πρόεδρος των ξενοδόχων Κωνσταντίνα Σβύνου και απλούς ανθρώπους. Αρκεί για να πάρεις μια δυνατή γεύση για το τι προσφέρει το νησί και κυρίως για τις αστείρευτες δυνατότητες που έχει, προκειμένου να διαγράψει ένα καλύτερο μέλλον.

Οι πρώτες διαπιστώσεις είναι αντιφατικές. Ενώ, τουριστικά, η Κως έχει μεγάλη τουριστική αύξηση, οι υποδομές της σε αεροδρόμιο, λιμάνια, δημόσια συγκοινωνία, δρόμους, καθαριότητα σε αρχαιολογικούς χώρους και αποκατάσταση από τις ζημιές που προκάλεσε ο σεισμός, υπολείπονται των ιδιωτικών επενδύσεων.

Κι εδώ έγκειται το ζήτημα: οι ιδιώτες μπορούν να σύρουν το κάρο της ανάπτυξης χωρίς την υποστήριξη του ευρύτερος δημοσίου, τοπική και περιφερειακής αυτοδιοίκησης αλλά και της κυβέρνησης; Από αυτά που είδαμε και μάθαμε, η απάντηση είναι όχι. Κι όπως διαπιστώσαμε, υπάρχει κενό επικοινωνίας ανάμεσα στην αυτοδιοίκηση και το ελληνικό δημόσιο, αλλά και με τους επαγγελματίες στον τουρισμό.

Τα προβλήματα παραμένουν, τα αιτήματα βρίσκονται στα συρτάρια και οι πολίτες περιμένουν την επίλυσή τους, τη στιγμή που στα 2 ναυτικά μίλια απέναντι στα μικρασιατικά παράλια, στην Τουρκία, όλα γίνονται με κινήσεις fast track, όπως μου είπε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Κω Γιώργος Κυρίτσης, που επισκέπτεται την περιοχή για να διαπιστώσει τις αλλαγές που επέρχονται στις υποδομές.

Τουριστικά, επειδή η οικονομία της Κω βασίζεται κυρίως στον τουρισμό, σύμφωνα με την Κωνσταντίνα Σβύνου, πρόεδρο των ξενοδόχων της Κω, «είναι όπως το αναμέναμε από τον Ιανουάριο, Φεβρουάριο. Η Κως έδειχνε τη δυναμική της ζήτησης. Ας μη ξεχνάμε ότι το νησί πέρασε τρεις χρονιές πολύ δύσκολες με γεγονότα που μας πήγαν πολύ πίσω, όπως το μεταναστευτικό, όσον αφορά τη ζήτηση, ωστόσο καταφέραμε να ορθοποδήσουμε και να επανέλθουμε ως ένας από τους δημοφιλέστερους προορισμούς στην Ελλάδα.»

«Έχουμε μεγάλη αύξηση στις αφίξεις, όμως η πληρότητα δεν ακολουθεί αυτά τα νούμερα, όπως και οι εισπράξεις. Θα έχουμε αύξηση στα έσοδα, όμως δεν υπάρχει αντιστοιχία στην αύξηση, λόγω της υπερφορολόγησης. Αυτό που μένει είναι μικρό ποσό και δεν μπορείς να επανεπενδύσεις. Έχουμε και τον φόρο διαμονής που επιβλήθηκε και δεν αξιοποιείται από την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά πηγαίνει στο κρατικό ταμείο. Θα έπρεπε να αξιοποιηθεί από τους τουριστικούς προορισμούς. Γενικώς περιμένουμε να κλείσει η Κως με ένα ποσοστό αύξησης 15-20%, περίπου 1.200.000 αφίξεις, από το 1 εκατ. που είχαμε το 2017. Είναι ένα νέο ρεκόρ, έπειτα από το 2014 που είχαμε 1,1 εκατ. αφίξεις. Θεωρώ ότι πιάνει το νησί ίσως και τη μέγιστη δυναμική που μπορεί να υποστηρίξει βάσει των υποδομών. Βάσει κλινών μπορούμε να φθάσουμε παραπάνω, ενώ είναι και το θέμα της εποχικότητας. Δηλαδή βλέπουμε τον Ιούλιο και τον Αύγουστο το νησί να φθάνει στο απόλυτο, όμως τον Οκτώβριο υπάρχει μεγάλη διαθεσιμότητα. Είναι στοίχημα για μας να πετύχουμε το διαμοιρασμό του 1,2 εκατ. αφίξεις σε μεγαλύτερο διάστημα. Όταν θα καταφέρουμε να γεμίζουμε τον Μάιο και τον Οκτώβριο, τότε θα μπορούμε να κάνουμε βήματα προς τον Απρίλιο και τον Νοέμβριο. Ο Ιούνιος και ο Σεπτέμβριος έχουν πληρότητα περίπου 75%, αλλά Μάιος και Οκτώβριος είναι κοντά στο 60%. Το θέμα δεν είναι να αυξήσουμε τους τουρίστες, αλλά και να τους αφήσουμε ικανοποιημένους, από την εικόνα του νησιού, τις εγκαταστάσεις. Εκεί εκφράζουμε σιγουριά, ότι ως ξενοδοχεία παρέχουμε τη μέγιστη ποιότητα υπηρεσιών, παρόλο που υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις. Το ζήτημα είναι οι υποδομές,» είπε η Κωνσταντίνα Σβύνου.

Η πρόεδρος των ξενοδόχων έθεσε ένα ακόμα θέμα, της αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων. «Πρέπει να επενδύσουμε σε νέα προφίλ τουριστών, όπως ο οινοτουρισμός με τα επισκέψιμα οινοποιεία που διαθέτουμε. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν προορισμοί με μεγάλα πλεονεκτήματα. Παράδειγμα η Κως που διαθέτει το όνομα Ιπποκράτης και δεν έχει επενδύσει σε αυτό, όχι μόνο σε μάρκετινγκ αλλά και σε ουσία. Πρέπει να κάνουμε ανάπλαση στην ιστορία του Ιπποκράτη, ώστε οι τουρίστες που έρχονται στο νησί να βιώνουν αυτό που προσέφερε ο Ιπποκράτης. Αυτό αποτελεί συλλογική συνεργασία, όμως από την ιδιωτική πρωτοβουλία ξεκινούν τα πάντα. Έχουμε το όνειρο και τον στόχο να πετύχουμε,» είπε.

Σύμφωνα με την Κωνσταντίνα Σβύνου, αναφορικά με την ποιότητα των τουριστών, ενώ το 2016 οι τιμές είχαν πέσει λόγω του μεταναστευτικού, τώρα είναι αυξημένες 3-4%, ωστόσο η Κως προσελκύει τουρισμό χαμηλότερου οικονομικού επιπέδου. Για το μείζον, όπως εξελίσσεται θέμα των ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων μέσω πλατφορμών (τύπου AIRBNB), «θα μας απασχολήσει τα επόμενα χρόνια. Δεν λέμε όχι σε αυτό το νέο προϊόν αλλά πρέπει να τηρούνται οι προδιαγραφές, όπως η φορολόγηση, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο το τουριστικό προϊόν, με τις νόμιμα λειτουργούσες επιχειρήσεις στον τουρισμό. Υπάρχει ένα πλαίσιο θεσμικό, όμως δεν λειτουργεί στην πράξη. Στην Κω ήδη φαίνεται να υπάρχει θέμα με στρατιωτικούς που δεν βρίσκουν εύκολα διαμερίσματα, τα οποία νοικιάζονται μέσα από τις πλατφόρμες τύπου AIRBNB,» τόνισε χαρακτηριστικά.

Η Κως, είναι από τους λίγους προορισμός με σύμμεικτη τουριστική υποδομή, από All Inclusive μέχρι ενοικιαζόμενα δωμάτια. Πως λειτουργεί αυτό το παζλ, ρωτήσαμε την Κωνσταντίνα Σβύνου, η οποία απάντησε ότι το νησί διαθέτει ένα ολοκληρωμένο προϊόν τουριστικής προσφοράς.

«Το All Inclusive αντιπροσωπεύει το 75% των κλινών, όχι των μονάδων, όμως ο κορμός της Κω είναι όπως σε όλη την Ελλάδα, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αξίζει να σημειώσω ότι το 65% των κλινών είναι σε 4 και 5 αστέρων ξενοδοχεία. Αν δεν υπήρχε το All Inclusive η αγορά θα κινούταν πιο αποδοτικά και θα είχαμε μεγαλύτερη διασπορά της οικονομικής ωφέλειας του τουρισμού, στο κοινωνικό σύνολο. Πρέπει να στοχεύσουμε εκεί. Δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε το All Inclusive. Ναι, αποτελεί μια πληγή για την οικονομία του νησιού, από τη μια πλευρά, όμως από την άλλη έχουμε τον κόσμο μέσα, που αν δεν ήταν αυτά τα ξενοδοχεία All Inclusive θα πήγαιναν σε άλλο προορισμό. Άρα πρέπει και οι εστιάτορες να έχουν ένα καλό προϊόν σε καλή τιμή, ώστε να τραβήξουν του πελάτες των All Inclusive και έξω, να δοκιμάσουν παραδοσιακές συνταγές. Ο δήμος θα πρέπει να έχει τη μεταφορά. Είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα που δεν βγαίνει ο πελάτης του All Inclusive έξω από τα ξενοδοχεία. Δεν υπάρχει επάρκεια ούτε σε ταξί. Χρειάζονται και πολιτιστικές εκδηλώσεις, αν και γίνεται φιλότιμη προσπάθεια με τους διαθέσιμους πόρους. Οι αρχαιολογικοί χώροι να είναι καθαροί νωρίς, διότι φθάνουμε στο σημείο να καθαρίζονται Ιούλιο και Αύγουστο, επειδή άργησαν οι συμβάσεις. Είναι πολλαπλά τα προβλήματα που υπάρχουν. Γι αυτό και θέλουμε ισχυρούς δήμους,» είπε.

Στην Κω, παρά τα θέματα που υπάρχουν, γίνονται επενδύσεις. Ένα μεγάλο ξενοδοχείο ανοίγει ο Ανδρέας Ανδρεάδης τον Μάιο του 2019. «Υπάρχουν κι άλλες επενδύσεις και αυτό θα το συνδυάσουμε με τη Fraport που ανέλαβε στο αεροδρόμιο και έχει πλάνο δεκαετίας με στόχο τα 2 εκατομμύρια τουρίστες. Όμως με την υποδομή που υπάρχει, όσα ξενοδοχεία κι αν χτιστούν, αν δεν διευρυνθεί η τουριστική περίοδος δεν θα το πετύχουμε. Αυτή τη στιγμή έχουμε κοντά στις 52.000 κλίνες και νομίζω ότι το 2019 θα φθάσουμε τις 55.000. Πάντως υπάρχει δυναμική επενδύσεων στην Κω,» ανέφερε ο πρόεδρος των ξενοδόχων. Στην περιήγησή μου στην Κω, μου έκανε αρνητική εντύπωση η παρακμιακή κατάσταση που αντίκρισα στις Θέρμες ή Θερμά, την αναγνωρισμένη ιαματική πηγή του νησιού.

«Έπρεπε να είχε αξιοποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια, έστω με τη μορφή μιας ΣΔΙΤ ή καθαρά ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Μπορεί ένα μέρος της πηγής να ανήκει στον δήμο και ένα άλλο στο Υπουργείο. Δεν ξέρουμε που να αποδώσουμε ευθύνες. Από εκεί περνά το 60% όσων επισκέπτονται την Κω, διότι είναι πολύ ιδιαίτερος και μπορεί να δώσει προοπτικές. Με έναν αγωγό, για παράδειγμα, θα μπορούσε να μεταφερθεί νερό σε διάφορες μονάδες της περιοχής και εκεί, στον ίδιο χώρο, θα μπορούσαν να κατασκευαστούν εγκαταστάσεις ιαματικού τουρισμού. Μόνο η ιδιωτική πρωτοβουλία μπορεί να τα κάνει αυτά. Μια πηγή πλούτου, αποτελεί πληγή για την Κω», επισήμανε η Κωνσταντίνα Σβύνου, η οποία θεωρεί ότι η συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν έχει την απόδοση που θα έπρεπε, ενώ η γραφειοκρατία αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα υδατοδρόμια.

«Το στοίχημα για την Κω είναι οι υποδομές. Ας μη ξεχνάμε ότι επανέρχονται οι ανταγωνιστικοί προορισμοί. Πρέπει να στοχεύσουμε σε ενέργειες ώστε να ανταποκριθούμε σε αυξανόμενη ζήτηση,» κατέληξε η πρόεδρος των ξενοδόχων.

Από την πλευρά του, ο δήμαρχος του νησιού Γιώργος Κυρίτσης, επικαλείται τη γραφειοκρατία, την αδυναμία αγαστής συνεργασίας με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, αλλά και την κυβέρνηση, αναφορικά με τη μη επίλυση βασικών ζητημάτων υποδομών στο νησί. Παράδειγμα αποτελεί το λιμάνι, το έξω και το μέσα, για τα μεγάλα καράβια, αλλά και τα μικρότερα σκάφη που κάνουν τις κοντινές κρουαζιέρες. Ο σεισμός, πέρυσι το καλοκαίρι, έσπασε τις προβλήτες, έγιναν κάποια μικρά έργα στο λιμάνι ώστε να προσεγγίζουν με ασφάλεια τα μεγάλα καράβια, όμως συνολικά η κατάσταση παραμένει τραγική και επικίνδυνη. Ο δήμαρχος με επιστολές του προς τα Υπουργεία Υποδομών και Νησιωτικής Πολιτικής, έχει επισημάνει ότι πέρασε ένας χρόνος και μια ολόκληρη τουριστική χρονιά χωρίς να έχουν γίνει τα έργα, με τους όποιους κινδύνους που εγκυμονεί η κατάσταση.

Παράλληλα, παρά τις οχλήσεις του προς το Υπουργείο Πολιτισμού, που καθυστερούσε τις συμβάσεις για την καθαριότητα στους αρχαιολογικούς χώρους και παρά την διατύπωση του αιτήματος να αναλάβει ο δήμος την καθαριότητα, μέσω πόρων από το ΤΑΠ, οι υπηρεσίες του Υπουργείου αρνήθηκαν με αποτέλεσμα οι καθαρισμοί να ξεκινήσουν τον Ιούλιο και η εικόνα στο νησί του Ιπποκράτη να είναι επιεικώς μέτρια.

Όμως τα ζητήματα επεκτείνονται και σε άλλες υποδομές, στους δρόμους. Υπάρχει δυσαρμονία με την Περιφέρεια, με αποτέλεσμα να υπάρχουν δρόμοι που έχει στην ευθύνη του ο δήμος και δρόμοι που ευθύνεται για τη βελτίωσή τους η Περιφέρεια και όλοι να είναι σε μέτρια κατάσταση, με σημάνσεις από τη δεκαετία του 80, με ανύπαρκτες διαγραμμίσεις και ελλιπή φωτισμό.

Ένα ακόμη μείζον ζήτημα είναι ο βιολογικός καθαρισμός. Ο δήμαρχος μας είπε ότι λειτουργούν τρεις μονάδες, αλλά δυστυχώς το νερό που παράγεται πηγαίνει στη θάλασσα και όχι για το πότισμα των καλλιεργειών, επειδή χρειάζονται άλλες προδιαγραφές ποτίσματος και να μην γίνεται ψεκασμός!!!

Όσον αφορά την αξιοποίησης της ιαματικής πηγής στις Θέρμες ή Θερμά, γίνονται αυτή τη στιγμή διαδικασίες ώστε να την αναλάβει ιδιώτης, όμως υπάρχει το θέμα του ΤΑΙΠΕΔ.

Ο δήμαρχος της Κω, είχε να διαχειριστεί δύσκολες καταστάσεις, όπως το προσφυγικό και ο σεισμός, ενώ η αύξηση του τουρισμού δημιουργεί επιπρόσθετες ανάγκες και εκεί θα πρέπει να ανταποκριθεί στο μέγιστο βαθμό. Ένα νοσοκομειακό όχημα για να καλύψει τις ανάγκες 30.000 μόνιμων κατοίκων και 120.000 τουριστών την ημέρα, τη θερινή περίοδο, όχι δεν επαρκεί, αλλά μπορεί αν αποβεί μοιραίο, όταν για τη διαδρομή από το νοσοκομείο στην Κω μέχρι την Κέφαλο, απαιτούνται 50 λεπτά. Με την ολοκλήρωση της δεύτερης θητείας του, πρέπει να φανεί έργο δήμαρχε, τη στιγμή που προτίθεσαι να θέσεις εκ νέου υποψηφιότητα για τις εκλογές του χρόνου. Η

αποτελεσματικότητα έρχεται μέσα από συνεργασίες, με την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και την κυβέρνηση, και όχι μέσα από διαρκείς συγκρούσεις. Σε περιοχές που έχουν πολλά να δώσουν, επιβάλλεται επιμονή και σθένος για να καταφέρνεις περισσότερα από αυτά που θεωρείς ότι θα μπορούσες να πετύχεις.