Κρίση στον Περσικό Κόλπο: Οι φόβοι για ντόμινο ανατιμήσεων και τα γεωπολιτικά “παιχνίδια”

Αλυσιδωτές αντιδράσεις στις αγορές και διεθνή ανησυχία προκαλούν οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών στον Περσικό Κόλπο, καθώς εκφράζονται πλέον ανοιχτά φόβοι για σημαντικές αυξήσεις στην τιμή του πετρελαίου, προκαλώντας επακόλουθα αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία.

Πέραν του φόβου ανάφλεξης στην περιοχή, μετά το βομβαρδισμό πετρελαϊκών εγκαταστάσεων της εταιρείας Aramco στην Σαουδική Αραβία, την κατάσχεση πλοίου από τους Ιρανούς με τη δικαιολογία της παράνομης διακίνησης καυσίμων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και τις απειλές του Ντόναλντ Τραμπ για δυναμική “απάντηση” στους υπεύθυνους των επιθέσεων, αυτό που πλέον μοιάζει να “φλέγεται” είναι η τσέπη των καταναλωτών. Πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των ανατιμήσεων, ενώ αναπόφευκτα πρόκειται να ακολουθήσουν και είδη πρώτης ανάγκης που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ.

Αυγουλέας: “Κάποιοι θα κερδοσκοπήσουν, οι ελεγκτικές αρχές να είναι σε συναγερμό

“Δεν νομίζω ότι είμαστε ενώπιον μιας πετρελαϊκής κρίσης”, αναφέρει μιλώντας στο News 24/7 ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και καθηγητής Διεθνούς Τραπεζικού Δικαίου και Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, ο Αιμίλιος Αυγουλέας,¨”

Όπως επισημαίνει, “υπάρχουν πιθανότητες να είναι μία κατασκευασμένη ιστορία από ένα ασταθές καθεστώς του οποίου τα οικονομικά δεν πάνε καλά”. Στο πλαίσιο αυτό, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο το ίδιο το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας να βομβάρδισε τις δικές της πετρελαϊκές πηγές για να πάρει περισσότερες παραχωρήσεις από τους Αμερικανούς και όπλα και πυρομαχικά για την Υεμένη όπου ο πόλεμος δεν πάει καλά.

Αναφορικά με το τι μπορεί να σημαίνουν οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών για την τιμή του πετρελαίου και την τσέπη των καταναλωτών, ο κ Αυγουλέας εκτιμά ότι “η τιμή του πετρελαίου μπορεί να ανέβει άλλο ένα 10% – 15%”. Τονίζει ωστόσο ότι αν η τιμή του πετρελαίου ξεπεράσει τα 70 δολάρια το βαρέλι, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να μπει σε συνομιλίες με το Ιράν, καθώς υπάρχουν τεράστια αποθέματα πετρελαίου που η Τεχεράνη μπορεί να ρίξει στην αγορά. Αντίστοιχα, αν ξεπεράσει τα 80 δολάρια το βαρέλι, τότε θα μπει σε συνομιλίες με τον Νίκολας Μαδούρο, καθώς και από την πλευρά της Βενεζουέλας υπάρχουν μεγάλα αποθέματα.

Όπως υπογραμμίζει ο κ. Αυγουλέας, “υπάρχει έτοιμο στοκ που θα μπορούσε να καλύψει τις διεθνείς πετρελαϊκές ανάγκες. Το πρόβλημα είναι κατά βάση γεωπολιτικό και σπάνια πετρελαϊκό”. Τονίζει επίσης ότι στην περίπτωση που η τιμή ανέβει στα 100 δολάρια το βαρέλι, οι ΗΠΑ θα μπουν σε φάση ύφεσης λίγο πριν εισέλθουν επίσημα στην προεκλογική περίοδο για τις προεδρικές εκλογές του 2020, κάτι που ο Ντόναλντ Τραμπ δεν θα επιτρέψει να συμβεί.

“Βραχυπρόθεσμα θα υπάρξει μία αύξηση στις τιμές του πετρελαίου, η οποία δεν αποκλείεται να είναι και τεχνητή καθώς η αγορά έχει συμπληρώσει τις παραγγελίες και τις παραλαβές για τις πωλήσεις του Οκτωβρίου και εντεύθεν. Άρα το πιθανότερο είναι ότι κάποιοι θα κερδοσκοπήσουν, πράγμα που σημαίνει ότι οι ελεγκτικές αρχές θα πρέπει να είναι σε συναγερμό”, προειδοποιεί ο κ. Αυγουλέας. Κρούει δε τον κώδωνα του κινδύνου, λέγοντας ότι αν οι εποπτικές αρχές δεν προλάβουν ένα κύμα ανατιμήσεων στο πετρέλαιο, “θα ακολουθήσουν ανατιμήσεις σε όλα τα βασικά αγαθά άσχετα από το αν συνδέονται με την τιμή του πετρελαίου ή όχι, καθώς όλα αυτά είναι σαν μία αλυσίδα μια χιονοστιβάδα”.

Σταμπολής: Υπάρχει κίνδυνος γενικότερης ανάφλεξης

“Στην αγορά υπάρχει υπέρ-επάρκεια από πλευράς πετρελαίου”, δηλώνει στο News 24/7 ο Κωστής Σταμπολής, Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ). “Αυτό που έγινε είναι επεισόδιο που μπορεί κάλλιστα να επαναληφθεί, αλλά δεν οδηγεί σε κρίση”, συμπληρώνει.

Αναφορικά με τις ανησυχίες για επικείμενες αυξήσεις, επισημαίνει ότι στην αγορά υπάρχουν αποθέματα που έχουν ήδη αγοραστεί με συγκεκριμένες τιμές.

Από γεωπολιτικής πλευράς εκτιμά ότι υπάρχει κίνδυνος γενικότερης ανάφλεξης. “Εβλήθη η καρδιά της πετρελαϊκής παραγωγής”, τονίζει χαρακτηριστικά. “Αυτό έδειξε ότι η περιοχή είναι ευάλωτη, άρα αυξάνεται ο γεωπολιτικός κίνδυνος. Άρα η αγορά θα βάλει από εδώ και εμπρός ένα γεωπολιτικό πριμ”. Εκτιμά ωστόσο ότι δεν θα υπάρξει μεγάλη ανατίμηση, καθώς περί το 20% της παγκόσμιας παραγωγής προέρχεται από τη συγκεκριμένη περιοχή.

Οι τελευταίες εξελίξεις είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μία πιο δυναμική επέμβαση των Αμερικανών στην περιοχή, υποστηρίζει. Εκτιμά ωστόσο ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δεν θέλει να ανακατευθεί περισσότερα στα εσωτερικά της Μέσης Ανατολής. “Αυτό είναι μια πολύ σημαντική πρόκληση”, τονίζει χαρακτηριστικά.

Τα σενάρια της Goldman Sachs για την τιμή του πετρελαίου

Σύμφωνα με τους αναλυτές της Goldman Sachs, οι επιθέσεις εναντίον της Aramco, που είναι η «καρδιά» της οικονομίας της Σαουδικής Αραβίας, έριξαν σχεδόν κατά το ήμισυ την παραγωγή πετρελαίου, δηλαδή στα 5,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι η Σαουδική Αραβία παράγει 9,7 εκατομμύρια βαρέλια, δηλαδή το 5% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου.

Ακόμη, δεν έχει υπάρξει επίσημη ενημέρωση των αγορών για το πότε η Σαουδική Αραβία θα είναι σε θέση να επαναφέρει στο κανονικό την παραγωγή πετρελαίου της. Το χρονικό διάστημα που μειώνεται η παραγωγή θα κρίνει και τις τιμές στις παγκόσμιες αγορές.

Σύμφωνα με τα σενάρια της Goldman Sachs:

– Αν η μειωμένη παραγωγή διατηρηθεί για περισσότερες από έξι εβδομάδες, τότε οι τιμές του πετρελαίου μπρεντ θα μπορούσαν γρήγορα να ανέβουν πάνω από τα 75 δολάρια το βαρέλι. Μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε τις ΗΠΑ να διοχετεύσουν βαρέλια πετρελαίου στην αγορά από Στρατηγικά Αποθέματα Πετρελαίου, που χρησιμοποιούνται σε έκτακτες περιπτώσεις,

– Εφόσον η ζημιά αποκατασταθεί εντός μίας εβδομάδας, τότε οι τιμές του πετρελαίου ενδέχεται να ανέβουν κατά τρία με πέντε δολάρια το βαρέλι, προκειμένου να δείξουν τους αυξανόμενους κινδύνους για την αγορά.

– Αν η μισή παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας μείνει εκτός αγοράς από δύο έως έξι εβδομάδες, αυτό θα ανεβάσει τις τιμές πετρελαίου μπρεντ κατά πέντε με 14 δολάρια το βαρέλι.

– Μία σημαντική απώλεια στην αγορά για περισσότερους από τρεις μήνες με τιμή στο βαρέλι πετρελαίου πάνω από 75 δολάρια θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλη ζήτηση και προσφορά πετρελαίου.