Ληξιπρόθεσμα χρέη: Η “δεξαμενή” οφειλών σε εφορία και ταμεία φτάνει τα 157,3 δισεκ. ευρώ

Σε μικρό μονοψήφιο ποσοστό βρίσκεται η “δεξαμενή” των ληξιπρόθεσμων χρεών προς την ΑΑΔΕ, που βρίσκονται σε ρύθμιση με βάση τα στοιχεία που δημοσιοποίησε, χθες, η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή. Ουσιαστικά, μόλις, 3,6 δισ. Ευρώ βρίσκονται σε ρύθμιση.

Την ίδια ώρα με βάση τα στοιχεία της ΑΑΔΕ που επεξεργάστηκε το  γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, στο τέλος Οκτωβρίου  2024 το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο προς την ΑΑΔΕ, διαμορφώθηκε στα 108,5 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 2,4 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2023. Ωστόσο, ποσοστό 24,3% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 26,3 δισ. ευρώ, αφορά σε οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης.

Την ίδια ώρα όσοι και όσες χρωστούν ποσά έως 500 ευρώ, μειώθηκαν κατά 103.006. Αντίθετα 17.816 περισσότεροι και περισσότερες καταγράφονται με οφειλές από 10.000 έως και 100.000 ευρώ όπως αποκαλύπτει η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.

Θα πρέπει, δε, να σημειωθεί ότι για το 3ο τρίμηνο του 2024, ως τον Οκτώβριο οι οφειλές προς ΑΑΔΕ και ΚΕΑΟ είχαν φτάσει συνολικά στα 157,3. Από χρέη 108,5 δισ. όμως προς την εφορία μόνο 49,1 δισ. αφορούν απλήρωτους φόρους, ενώ στα 48,8 δισ. φτάνουν οι οφειλές για εισφορές προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Άλλα 59,4 δισ. αφορούν άλλες πληρωμές ή πρόστιμα κλπ προς το ευρύτερο δημόσιο, από παραβάσεις, καταπτώσεις δανείων με εγγύηση δημοσίου, δικαστικές αποφάσεις κλπ.

Ειδικότερα η εικόνα των ληξιπρόθεσμων οφειλών διαμορφώνεται ως εξής:

• Το 64% των  νέων  οφειλών  που δημιουργήθηκε κατά το τρέχον έτος  ύψους 6,7 δισ. ευρώ, προέρχεται από δύο κατηγορίες φόρων: τον ΦΠΑ (ύψους 2,5 δισ. ευρώ) και τον φόρο εισοδήματος (ύψους 1,7 δισ. ευρώ). Οι φόροι στην περιουσία αποτελούν το 7,3% του νέου ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς άγγιξαν τα 448,6 εκατ. ευρώ, ενώ το 14,2% των νέων οφειλών προέρχεται από μη φορολογικές οφειλές.
• Στην εφορία χρωστούν 3.926.439 οφειλέτες μειωμένοι κατά 86.699 πρόσωπα σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Η μείωση οφειλεται στο γεγονός ότι μειώθηκαν κατά 112.459 πρόσωπα που οφείλουν εως 500 ευρώ / Αντιθέτως, αύξηση του αριθμού των οφειλετών καταγράφεται σε υψηλότερες οφειλές, με την μεγαλύτερη  κατά 17.816 πρόσωπα να εντοπίζεται στην κατηγορία μεταξύ 10.000 και 100.000 ευρώ .Η μεγαλύτερη  αύξηση να εντοπίζεται σε οφειλές άνω του 1 εκατ. ευρώ ,κατά 990 εκατ. ευρώ  ενώ  μείωση κατά 583,8 εκατ. ευρώ καταγράφουν οι οφειλές άνω των 100 εκατ. ευρώ .

Το 90,5% των οφειλετών συγκεντρώνεται στις οφειλές έως 10.000 ευρώ με το συνολικό τους ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο να αγγίζει το 3,6% των συνολικών οφειλών.

Οφειλές άνω του 1 εκατ. ευρώ συγκεντρώνεται το 76,5% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου και μόλις το 0,2% των οφειλετών.

• Το 61,5%  των οφειλών  που αντιστοιχούν στα 66,7 δις ευρώ προέρχερται από νομικά προσωπα ενώ οι οφειλές των φυσικών προσώπων αποτελούν το 38,5% του συνόλου, αγγίζοντας τα 41,8 δισ. Ευρώ.Ανά εύρος οφειλής διαπιστώνεται ότι στις χαμηλές κατηγορίες οφειλών το σύνολο σχεδόν του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου προέρχεται από τα φυσικά πρόσωπα. Ενδεικτικό είναι ότι το 98,1% των οφειλών κάτω των 50 ευρώ και το 87,7% των οφειλών κάτω των 10.000 ευρώ πηγάζει από τα φυσικά πρόσωπα. Αντίστοιχα, το πλήθος των φυσικών προσώπων που οφείλουν λιγότερα από 50 ευρώ αντιστοιχεί στο 95,8% των οφειλετών αυτής της κατηγορίας οφειλής, ενώ για οφειλές μικρότερες των 10.000 εκατ. ευρώ το πλήθος των φυσικών προσώπων διαμορφώθηκε στο τέλος του Οκτωβρίου του 2024 στα 3.145.751 άτομα, αποτελώντας το 88,5% του συνόλου για το συγκεκριμένο εύρος οφειλή

Αντιθέτως, όσο αυξάνεται το ύψος των οφειλών ενισχύεται και ο ρόλος των νομικών προσώπων στη διαμόρφωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου. Ειδικότερα, στην κατηγορία ληξιπρόθεσμου υπολοίπου άνω του 1 εκατ. ευρώ τα νομικά πρόσωπα συμμετέχουν στις οφειλές κατά 69,4%, με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να αγγίζει στο τέλος του Οκτωβρίου του 2024 τα 57,5 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.906, αποτελώντας το 61,4% του πλήθους των οφειλετών σε αυτό το εύρος οφειλής.

• Το υψηλότερο ποσοστό των συνολικών ρυθμισμένων οφειλών (17,4%) εντοπίζεται στο εύρος 500 με 10.000 ευρώ, ενώ εντός αυτού του εύρους το ποσοστό των ρυθμισμένων οφειλών αγγίζει το 19,4% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ. Ωστόσο, τα ποσοστά διαφέρουν μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων. Συγκεκριμένα, το υψηλότερο ποσοστό ρυθμισμένων οφειλών φυσικών προσώπων εντοπίζεται μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ (17,5%) και αγγίζει το 19,7% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ. Αντίθετα, τα νομικά πρόσωπα ρυθμίζουν σε υψηλότερο ποσοστό (23,5%) οφειλές που ανήκουν στο εύρος από 10.000 έως 100.000 ευρώ, ενώ το ποσοστό αυτό φτάνει στο 26,7% στην κατηγορία 10.000 με 20.000 ευρώ. Χαμηλά ποσοστά ρύθμισης οφειλών διαπιστώνονται τόσο σε χαμηλά ποσά οφειλής (ιδιαίτερα κάτω των 500 ευρώ), όσο και σε υψηλά ποσά οφειλής (άνω των 20.000 ευρώ για φυσικά πρόσωπα και άνω των 150.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα

Οι αιτίες των οφειλών

Ως προς την ποιοτική  διάρθρωση του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου προκύπτει ότι το 59,8% αυτού, που αντιστοιχεί σε 49,1 δισ. ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές. Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 29,6% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,3 δισ. ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.), οι οποίες αποτελούν το 10,6% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 8,7 δισ. ευρώ. Λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,7 δισ. ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 13,7 δισ. ευρώ αφορούν σε οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 26,6 δισ. ευρώ οφειλών από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων. Με άλλα λόγια το σύνολο σχεδόν των εισπράξεων προέρχεται από μόλις το 32,4% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου

Ασφαλιστικά ταμεία

Για χρέη στο ΚΕΑΟ, 1.569.257 οφειλέτες (φυσικά και νομικά πρόσωπα), χρωστούσαν 48,8 δισ. ευρώ συνολικά, στο τέλος Σεπτεμβρίου. Το 41,8% από αυτούς (655.764 οφειλέτες) είχαν οφειλές μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ. Ωστόσο όλοι μαζί, αυτοί χρωστούσαν το 5,5% των κύριων οφειλών.

Πάντως, σχεδόν το σύνολο των κύριων οφειλών (94,4%) αφορά ποσά άνω των 10.000 ευρώ. Από τα 48,8 δισ. των ασφαλιστικών οφειλών, κύριες οφειλές θεωρούνται τα 29,6 δισ. ευρώ ενώ τα πρόσθετα τέλη φτάνουν στα 19,2 δισ. ευρώ. Σε σχέση με ένα χρόνο πριν ακριβώς (τέλος Σεπτεμβρίου 2023)  το συνολικό χρέος στο ΚΕΑΟ παρουσίασε αύξηση κατά 1,7 δισ. ευρώ.

Αυτό οφείλεται σε αύξηση τόσο των κύριων οφειλών (κατά 113 εκατ. ευρώ), όσο και των πρόσθετων τελών (κατά 1,6 δισ. ευρώ). Ωστόσο η αύξηση στις ληξιπρόθεσμες κύριες οφειλές πηγάζει από το οφειλέτες με χρέη πάνω από 10.000 ευρώ (κατά 471,4 εκατ. ευρώ συνολικά). Αντιθέτως μείωσαν τα χρέη τους (κατά 358,4 εκατ. ευρώ) μικροφειλέτες που οφείλουν για κύριες ληξιπρόθεσμες οφειλές κάτω των 10.000 ευρώ.