Μεγάλος πονοκέφαλος του ΥΠΟΙΚ οι “κουμπαράδες” για νέα μέτρα στήριξης

«Κρατάμε “καύσιμα” και για το μέλλον, γιατί υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα. Θα βοηθάμε νοικοκυριά και επιχειρήσεις και θα κρατάμε εφόδια για το μέλλον». Αυτό δήλωσε, μεταξύ άλλων, χθε μιλώντας στην ΕΡΤ ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, απαντώντας σε ερώτηση εάν θα υπάρξουν περαιτέρω μέτρα στήριξης μετά το τρίμηνο που καλύπτει το πακέτο που ανακοινώθηκε χθες.

Σχολιάζοντας εξάλλου στην κριτική της αντιπολίτευσης ότι θα έπρεπε να ήταν μεγαλύτερο το πακέτο, ο υπουργός ανέφερε πως «είναι αυτά που μπορούμε να δώσουμε. Ουσιαστικά με αυτόν τον τρόπο προσπαθεί να αποκρούσει και την κριτική που δέχτηκε η κυβέρνηση, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με το θέμα των καυσίμων όπου η υποδοχή των δράσεων προξένησε “μειδιάματα”.

“Κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε με βάση τον δημοσιονομικό χώρο και με κοινωνική στόχευση στους ευάλωτους. Προτεραιότητα είναι να στηρίξουμε όσους έχουν πραγματικά ανάγκη και όχι οριζόντια όλους” ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας. Χαρακτήρισε δε το πακέτο των μέτρων ως «δημοσιονομικά πιο ρεαλιστικό και κοινωνικά πιο δίκαιο».

Η διφορούμενη επιλογή του ΕΝΦΙΑ

Στο μεταξύ παρά τις αναφορές του Υπουργού Οικονομικών περί δημοσιονομικών αντοχών η κύρια κριτική εστιάζεται στο ότι η κυβέρνηση σε μια δύσκολη συγκυρία επέλεξε να αναδιαρθρώσει τον ΕΝΦΙΑ, με οφέλη βέβαια για πολλούς, όμως, σημαντικότερα για τους έχοντες. “Είπα και χθες, και δεν θα κουραστούμε να το λέμε, ότι τα μέτρα και είναι απόλυτα ανεπαρκή, και έρχονται πολύ αργά. Όσο και αν σπεύδουν κάθε τρεις μέρες να ανακαλύπτουν «αποστάσεις» μου, η πραγματικότητα της αδιαφορίας και της κοροϊδίας Μητσοτάκη δεν κρύβονται” ανέφερε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος χθες εστιάζοντας στον ΕΝΦΙΑ.

“Αυτή η κυβέρνηση έχει χάσει τελείως την επαφή με την πραγματικότητα. Αντί να δώσει περισσότερα στον κόσμο που του τελειώνει ο μισθός στις 15 του μήνα δίνει ελαφρύνσεις σε όσους έχουν δεκάδες σπίτια. Ζούνε σε άλλον κόσμο.

Οι δήθεν ενισχύσεις που δίνει κάθε φορά η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι αποσπασματικές και απέχουν παρασάγγας από την πολιτική που ακολούθησε η κυβέρνηση μας σε ευάλωτους, μικρομεσαίους, ανέργους, συνταξιούχους” ανέφερε χθες ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Ευκλείδης Τσακαλώτος που βέβαια ήταν ο και “αρχιτέκτονας” και του “μαξιλαριού” που πλέον και πάλι αναδεικνύεται κομβικό για την πορεία της οικονομίας.

Το “μαξιλάρι”

Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, εάν δαπανηθούν κονδύλια από τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας (σήμερα ύψους 39,5 δισ. ευρώ), διευρύνεται το δημοσιονομικό έλλειμμα, που θα πρέπει να καλυφθεί με δανεισμό από τις αγορές.

«Εάν βγούμε να δανειστούμε, θα δανειστούμε με μεγαλύτερο επιτόκιο, που θα επιβαρύνει τον φορολογούμενο», είπε δίνοντας το στίγμα για το πόσο πλέον είναι δύσκολη η διασφάλιση πόρων για να στηριχθούν μέτρα “τύπου πανδημίας”. Άλλωστε πέρα από την ασφάλεια του “μαξιλαριού” που λειτουργεί ως ανάχωμα στις πιέσεις των αγορών, τα έσοδα του προϋπολογισμού, το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (με πόρους από πλειστηριασμούς ρύπων, το Ειδικό Λογαριασμό των ΑΠΕ και πλέον και τον “κουμπαρά” των ΥΚΩ) αλλά και οι όποιες ενισχύσεις από την ΕΕ μαζί με τις εκδόσεις χρέους είναι οι πηγές χρηματοδότησης των νέων μέτρων. Είναι προφανές, βέβαια, ότι με δεδομένη και τη “σφιχτή” δημοσιονομική κατάσταση που επικρατεί αλλά και το στόχο για διασφάλιση της επενδυτικής βαθμίδας πολλά περιθώρια δεν υπάρχουν.

Αναβάθμιση και το “καμπανάκι” της DBRS

Στο φόντο αυτό η κυβέρνηση “άκουσε” με ανακούφιση την αναβάθμιση από την DBRS. “Η αναβάθμιση στέλνει το μήνυμα ότι η ελληνική οικονομία κινείται αταλάντευτα προς τη σωστή κατεύθυνση, ακόμη και υπό τις παρούσες αντίξοες συνθήκες, δημιουργώντας έναν καθαρό και ρεαλιστικό διάδρομο για την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας, μέσα στο 2023.  Και κάνει ένα βήμα προς την κατάκτηση ενός πολύ σημαντικού στόχου για το μέλλον της” ανέφερε σε δήλωσή του ο κ. Σταϊκούρας σηματοδοτώντας το μεγάλο στόχο για ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας που δίνει πρόσβαση σε φθηνότερο δανεισμό.

Όπως, πάντως ανέφερε η DBRS  Morningstar δίνοντας και τον τόνο για την επόμενη μέρα της οικονομίας, που δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για παροχές, “η αξιολόγηση της Ελλάδας θα μπορούσε να αναβαθμιστεί εάν συμβεί ένα ή συνδυασμός των παρακάτω: (1) συνεχής εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν τις επενδύσεις βελτιώνοντας τις μακροπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές. (2) διαρκής δέσμευση για δημοσιονομική εξυγίανση που διατηρεί τον δείκτη δημόσιου χρέους σε πτωτική τροχιά.”

Παράλληλα αναφέρει ότι “οι παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια υποβάθμιση περιλαμβάνουν: (1) επίμονα αδύναμες οικονομικές επιδόσεις (2) ανατροπή ή στασιμότητα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων (3) ανανεωμένη αστάθεια του χρηματοπιστωτικού τομέα. Επίσης ρίσκα θέτει και μια  πιθανή ανάγκη για πρόσθετα μέτρα που σχετίζονται με την πανδημία του κορονοϊού ή ενεργοποίηση κρατικών εγγυήσεων που χορηγήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Επίσης ο καναδικός οίκος αξιολόγησης εστιάζει και στον πληθωρισμό και τον τουρισμό τονίζοντας ότι οι κύριοι κίνδυνοι για τις προοπτικές συνδέονται με την αυξανόμενη πληθωριστική πίεση, η οποία αναμένεται να επηρεάσει την κατανάλωση και τις επενδύσεις που επιδεινώνονται επίσης από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Παρά τον περιορισμένο άμεσο αντίκτυπο από τη ρωσική αγορά, η οποία αντιπροσώπευε μόνο το 2% των συνολικών αφίξεων το 2019, η ανάκαμψη του τουριστικού τομέα θα μπορούσε να αναβληθεί περαιτέρω λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων και του υψηλού ενεργειακού κόστους, που θολώνουν κάπως τις προοπτικές για το 2022 .

Επίσης η  DBRS εκτιμά ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία θα αφαιρέσει περίπου μία ποσοστιαία μονάδα από την αύξηση του ΑΕΠ το 2022. Τον Δεκέμβριο του 2021 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σηματοδότησε τη στήριξή της στα ελληνικά κρατικά ομόλογα. Οι ελληνικές συστημικές τράπεζες συνεχίζουν να σημειώνουν σημαντική πρόοδο στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), περιορίζοντας τα σε μονοψήφια επίπεδα, παρά την κάποια νέα επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού τους. 

Η τάση

Πάντως ο οίκος αναφέρει, πάντως,  ότι υπάρχουν σταθερές (από θετικές που σημείωνε σε προηγούμενη φάση)  προοπτικές προοπτικές, εστιάζοντας επίπεδο διακυβέρνησης, τις επενδύσεις, τις εξαγωγές και τις μεταρρυθμίσεις, υποστηρίζοντας έτσι τη βιωσιμότητα του χρέους του δημόσιου τομέα. Επίσης η  DBRS, όπως σημειώνει, θεωρεί ότι εξακολουθούν να υπάρχουν αρκετές πιστωτικές αβεβαιότητες – οι παγκόσμιες οικονομικές επιπτώσεις της κατάστασης στην Ουκρανία, η ποιότητα του ενεργητικού του χρηματοπιστωτικού τομέα, καθώς και ο βαθμός στον οποίο η ΕΚΤ θα συνεχίσει να παρέχει στήριξη στα ελληνικά ομόλογα εν μέσω μιας κατάστασης διαταραχής της αγοράς.

Σύμφωνα με τη DBRS, οι κύριοι κίνδυνοι για τις δημοσιονομικές προοπτικές σχετίζονται με πιθανή ανάγκη για πρόσθετα μέτρα που σχετίζονται με την πανδημία του κορονοϊού ή την ενεργοποίηση κρατικών εγγυήσεων που χορηγήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Επίσης, ως απάντηση στο αυξημένο ενεργειακό κόστος, η κυβέρνηση έχει ενεργοποιήσει μέτρα στήριξης για τον μετριασμό των επιπτώσεων στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Το πλάνο αυτό των μέτρων θα έχει δημοσιονομικά ουδέτερο αντίκτυπο καθώς το κόστος θα καλυφθεί από τα αυξημένα έσοδα από το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS).  Ωστόσο, ορισμένα πρόσθετα μέτρα είναι πιθανά στο άμεσο μέλλον. Η ισχυρή δημοσιονομική θέση της Ελλάδας πριν από την πανδημία, όμως, υποστηρίζει τη θέση της DBRS, ότι η χώρα θα παραμείνει προσηλωμένη στη δημοσιονομική προσαρμογή και θα συμμορφωθεί πλήρως με τις κατευθυντήριες γραμμές των ευρωπαϊκών θεσμών μόλις επανέλθει η ανάγκη να στηριχθούν συγκεκριμένοι στόχοι.  Η διαχείριση χρέους μειώνει περαιτέρω το κόστος εξυπηρέτησης – Υψηλό το «μαξιλάρι» ρευστότητας Ο δείκτης δημοσίου χρέους υποχώρησε έπεσε στο 197,1% το 2021 από 206,3% το 2020, παραμένοντας ο υψηλότερος στην Ευρωζώνη. Παρά το πολύ υψηλό επίπεδο, υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που μετριάζουν τους κινδύνους, σύμφωνα με τη DBRS. Η Ελλάδα επωφελείται από την ευνοϊκή δομή του χρέους της καθώς ο επίσημος τομέας κατέχει πάνω από το 75% του δημόσιου χρέους με το μεγαλύτερο μέρος του να καλύπτεται από πολύ χαμηλά επιτόκια.  Επιπλέον, το χρέος έχει πολύ μεγάλη ωρίμανση (διάρκεια 21 ετών), με βάση τα στοιχεία Ιουνίου 2021, με ένα μεγαλύτερο τμήμα από το 98% του χρέους σε σταθερά επιτόκια, γεγονός που μετριάζει τους κινδύνους που προκύπτουν από την αυξημένη αστάθεια της αγοράς. Επωφελούμενες από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων PEPP της ΕΚΤ, οι ελληνικές αρχές έχουν ακολουθήσει μια ενεργητική στρατηγική διαχείρισης προπληρώνοντας το τμήμα του ακριβότερου χρέους.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις