Μηδενικός ΦΠΑ στα ακίνητα: Ποιοι κερδίζουν και ποιους αφορά

Στην αναθέρμανση της αγοράς ακινήτων στοχεύει η κυβέρνηση με την αναβολή της επιβολής ΦΠΑ στα ακίνητα που έχουν πάρει οικοδομική άδεια από 1η Ιανουαρίου 2006.

Η επιβολή ΦΠΑ 24% στις νεόδμητες οικοδομές επιβλήθηκε σε μια προσπάθεια να συλληφθεί μέρος της φοροδιαφυγής που υπήρχε στην οικοδομή, η οποία μέχρι τότε έτρεχε ανεξέλεγκτη.

Ωστόσο το 2006 τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά καθώς οι εμπορικές τράπεζες κυνηγούσαν στην κυριολεξία τους καταναλωτές με προσφορές και δελεαστικά επιτόκια για στεγαστικά δάνεια με αποτέλεσμα η οικοδομική δραστηριότητα σε όρους όγκου να έχει αύξηση πάνω από 20% από χρόνο σε χρόνο.

Σήμερα εκτιμάται ότι λόγω της κρίσης έχουν μείνει απούλητα περίπου 130.000 ακίνητα ηλικίας το πολύ μέχρι 12 ετών. Έχουν κλείσει οι στρόφιγγες των στεγαστικών δανείων, ενώ ένας στους τρεις δυνητικούς δανειολήπτες έχουν μη εξυπηρετούμενες οφειλές σε τράπεζες και Δημόσιο.

Το αποτέλεσμα ήταν η προστιθέμενη αξία του ευρύτερου τομέα των κατασκευών να μειωθεί την περίοδο 2007-2017 κατά 51%, από 22,4 δισ. το 2007 σε 10,8 δισ. ευρώ το 2017. Η προστιθέμενη αξία του τομέα των κατασκευών αντιστοιχούσε το 2017 στο 5,2% του ΑΕΠ έναντι 8,8% στην ΕΕ28.

Η χθεσινή επίσημη ανακοίνωση του μέτρου της αναβολής επιβολής του ΦΠΑ στα ακίνητα με οικοδομική άδεια από 1/1/2006 και μετά από τον ίδιο τον πρωθυπουργό ανακούφισε την αγορά. Με την αρχική ανακοίνωση του μέτρου είχε δοθεί η εντύπωση ότι η αναστολή στην επιβολή του φόρου θα ισχύσει μόνο για τις νέες οικοδομικές άδειες που θα εκδοθούν το 2019 ή το 2020.

Η αναστολή όμως θα ισχύσει για τις άδειες από την επιβολή του φόρου ώστε να πουληθούν τα «παλιά» ακίνητα και να πάρει μπρος η μηχανή της οικοδομής για να χτιστούν νέες κατοικίες.

Σημαντικά τα κέρδη

Αυτονόητο είναι ότι ο ΦΠΑ των νεόδμητων κατοικιών περιλαμβάνονταν στην τιμή που θα έπρεπε να α καταβάλει ο αγοραστής του ακινήτου. Για παράδειγμα ένα διαμέρισμα με τελική τιμή 100.000 ευρώ περιλάμβανε (το 2006) ΦΠΑ 19.000 ευρώ, ενώ σήμερα ο ΦΠΑ θα έφτανε τα 24.000 ευρώ.

Η επιβάρυνση όμως περνούσε και στο φόρο μεταβίβασης του 3% η οποία επιβάλλονταν επίσης στην τελική τιμή.

 Από μόνο του όμως το μέτρο μπορεί να αποτελέσει κίνητρο αγορών (και μάλιστα μαζικών) μόνο από ξένους επενδυτές που εκμεταλλευόμενη την χρυσή βίζα αγοράζουν ακίνητα σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας.

Η επίτευξη του στόχου να αναζωογονηθεί η εγχώρια αγορά ακινήτων θα χρειαστεί και μια επανεκκίνηση του τραπεζικού δανεισμού, ο οποίος από το 2012 είναι αρνητικός για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, με εξαίρεση μόνο συγκεκριμένους κερδοφόρους κλάδους όπως πχ ο τουρισμός ή η ναυτιλία.

Πάντως η αναστολή του ΦΠΑ στις οικοδομές ως οριζόντια παρέμβαση σε έναν έμμεσο φόρο θα πρέπει να πάρει και μια τυπική έγκριση από την αρχή ανταγωνισμού της Ε.Ε. που θα κληθεί να γνωμοδοτήσει αν με τη συγκεκριμένη κίνηση η Ελλάδα ανταγωνίζεται αθέμιτα τις γειτονικές της χώρες, οι οποίες έχουν πολύ χαμηλότερους συντελεστές και στον ΦΠΑ.