Μίχαλος: Κανένας εφησυχασμός από τη σταδιακή αποκλιμάκωση της ανεργίας τα τελευταία χρόνια

Την προώθηση ενεργητικών πολιτικών για την αύξηση της απασχόλησης και τη μείωση της ανεργίας, την αποκατάσταση της ομαλότητας στην αγορά εργασίας και την προώθηση ενός νέου αναπτυξιακού ασφαλιστικού μοντέλου, ζήτησε από τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννη Βρούτση ο πρόεδρος της ΚΕΕ και του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος.

Ο κ. Μίχαλος, παρέδωσε υπόμνημα με τις θέσεις και τις προτάσεις του Επιμελητηρίου στα θέματα αρμοδιότητάς του.

Αναλυτικά, στο υπόμνημα αναφέρονται τα εξής:

«Ένα χρόνο μετά την έξοδο από τα μνημόνια, η Ελλάδα επιχειρεί να επουλώσει τις πληγές που άφησε η κρίση στην ελληνική κοινωνία. Ο δρόμος για την επίτευξη αυτού του στόχου θα είναι δύσκολος.

Η σταδιακή αποκλιμάκωση της ανεργίας τα τελευταία χρόνια σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί εφησυχασμό. Η απασχόληση αυξάνεται, αλλά με χαμηλότερους μισθούς, εξαιτίας της επέκτασης των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, της μακροχρόνιας ανεργίας και του κινδύνου της φτώχειας για τους εργαζόμενους.

Σήμερα, το ένα τρίτο των εργαζομένων αμείβεται – ή εμφανίζεται να αμείβεται – με ποσά που δεν επαρκούν για την κάλυψη βασικών αναγκών διαβίωσης. Ένας στους τρεις Έλληνες κινδυνεύουν με φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό.

Επιπλέον, παρά το ότι εδώ και δεκαετίες συζητάμε για τα προβλήματα του ασφαλιστικού συστήματος, μέχρι σήμερα δεν έχουμε καταφέρει να εφαρμόσουμε καμία πραγματική μεταρρύθμιση.

Αποτέλεσμα είναι σήμερα να διατηρούμε ένα σύστημα το οποίο είναι μη λειτουργικό, απορροφώντας τεράστια ποσά από τον προϋπολογισμό, αλλά και άδικο για τους σημερινούς εργαζόμενους, οι οποίοι επιβαρύνονται με υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές, ενώ έχουν να αναμένουν πολύ χαμηλές παροχές.

Είναι, επίσης, ένα ασφαλιστικό σύστημα βαθιά αντιαναπτυξιακό, αφού επιβάλλει δυσβάσταχτο μη μισθολογικό κόστος, υπονομεύοντας την επιχειρηματικότητα και την απασχόληση, τις ίδιες δηλαδή τις πηγές, από τις οποίες τροφοδοτείται.

Την ίδια ώρα, η Ελλάδα έχει έναν από τους πιο γερασμένους πληθυσμούς στην Ευρώπη. Η έξαρση του δημογραφικού προβλήματος, απειλεί άμεσα το οικονομικό μέλλον της χώρας και δημιουργεί πρόσθετες πιέσεις στο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα. 

Με αυτά τα δεδομένα, κρίνουμε σκόπιμο να εφαρμοστούν στο επόμενο διάστημα γενναίες μεταρρυθμίσεις και δράσεις, με στόχο:

* Την παγίωση ενός υψηλού ρυθμού δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, η οποία όμως θα συνοδεύεται από τη βελτίωση των δομικών και ποιοτικών στοιχείων της απασχόλησης.

* Την αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, μέσα από τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης, αλλά και με αποτελεσματικές δράσεις στήριξης για όσους έχουν πραγματικά ανάγκη.

* Τη ριζική μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, ώστε να καταστεί βιώσιμο, δίκαιο και αποτελεσματικό.

* Την αναμόρφωση της εργατικής νομοθεσίας, με στόχο την καθιέρωση απλών, σαφών και σταθερών κανόνων που θα εφαρμόζονται αυστηρά και θα ισχύουν για όλους. 

Οι θέσεις και οι προτάσεις της Επιμελητηριακής Κοινότητας:

* Μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, με τη δημιουργία συστήματος τριών πυλώνων, στη βάση της πρότασης των Επιμελητηρίων. Το σύστημα αυτό, μπορεί στην τελική του ανάπτυξη, να εξασφαλίσει ποσοστό αναπλήρωσης στο 70% – 75%, με τη λειτουργία των εξής πυλώνων:

o Πρώτος (Κρατικός-διανεμητικός) πυλώνας – Αλληλεγγύη της κοινωνίας:

▪ Εθνική σύνταξη — αποδίδεται σε όλους στα 67 με έλεγχο πόρων (καλύπτει και άτομα με <15 χρόνια ασφάλισης). Χρηματοδοτείται από τη φορολογία.

▪ Ανταποδοτικό τμήμα. Ανταποδίδει εισφορές με βάση την νοητή κεφαλαιοποίηση (σύστημα ατομικών λογαριασμών-δικαίωμα επιλογής του ασφαλισμένου ως προς το χρόνο συνταξιοδότησης του), δηλαδή χωρίς αποθεματικά.

o Δεύτερος (κεφαλαιοποιητικός) Πυλώνας – Αλληλεγγύη της επαγγελματικής ομάδας:

▪ Συντάξεις καθορισμένων εισφορών με αποθεματικά. Υποχρεωτική ασφάλιση. Τα αποθεματικά προικοδοτούνται από την περιουσία των παλαιών ταμείων.

o Τρίτος πυλώνας – Αλληλεγγύη των φάσεων ζωής: Ατομικές αποταμιεύσεις με φορολογικά κίνητρα. Πιθανή αξιοποίηση ακινήτων των ασφαλισμένων.

o Εξορθολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών. Καθώς δεν υπάρχουν πλέον δημοσιονομικά προσκόμματα, θα πρέπει άμεσα να υπάρξει μείωση των συντελεστών των ασφαλιστικών εισφορών και ταυτόχρονη καθιέρωση πλαφόν που δε θα ξεπερνά για τα υψηλά εισοδήματα τα 1.000 ευρώ. Πρόκειται για μια κίνηση που θα δημιουργήσει αλυσιδωτά οφέλη για την οικονομία και για την κοινωνία, ευνοώντας την άνοδο της καταγεγραμμένης απασχόλησης και τη μείωση της ανεργίας.

* Πλήρης φοροαπαλλαγή για τις ιδιωτικές ασφαλίσεις, ώστε να εμπεδωθεί στο κοινό σύνολο ο τρίτος προτεινόμενος πυλώνας που θα μπορέσει να δώσει σημαντική ώθηση στις συντάξεις.

* Ολοκλήρωση της προσαρμογής της εργατικής νομοθεσίας στα ευρωπαϊκά δεδομένα με επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, κατόπιν συμφωνίας εργοδοτών και εργαζομένων.

* Απλοποίηση και κωδικοποίηση της εργατικής νομοθεσίας, ώστε να μειωθεί το κόστος συμμόρφωσης για τις επιχειρήσεις. Μείωση γραφειοκρατικών επιβαρύνσεων.

* Αυστηροποίηση και αποτελεσματική εφαρμογή των κανόνων για την αδήλωτη και απλήρωτη εργασία και την παραβατική συμπεριφορά εργοδοτών έναντι εργαζομένων. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της κοινωνικής δικαιοσύνης και του κράτους δικαίου, οι συστηματικοί παραβάτες θα πρέπει να ξεχωρίσουν από εκείνους που προσπαθούν να επιβιώσουν, διακρατώντας θέσεις εργασίας με κάθε κόστος.

* Δημιουργία του Λευκού Μητρώου Επιχειρήσεων, με σκοπό την επιβράβευση των συνεπών επιχειρηματιών.

* Λειτουργία ενός αξιόπιστου μόνιμου συστήματος διάγνωσης αναγκών εργασίας, που θα αποτυπώνει τις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων σε ειδικότητες και δεξιότητες, ώστε ο σχεδιασμός των παρεμβάσεων να μη γίνεται πλέον «στα τυφλά» όπως στο παρελθόν, αλλά να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας.

* Δημιουργία μόνιμου συστήματος σχεδιασμού και αξιολόγησης ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, που θα πλαισιώνεται από τους αρμόδιους φορείς της κεντρικής κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, τα επιμελητήρια, τους κοινωνικούς εταίρους, αλλά και τους επιστημονικούς φορείς.

* Δημιουργία νέου θεσμικού πλαισίου για τη Μαθητεία και την πρακτική άσκηση και τα ποιοτικά κριτήρια που πρέπει να διέπουν τις περιόδους πρακτικής άσκησης, με σκοπό την αντιμετώπιση του κατακερματισμένου νομικού πλαισίου, τον εκσυγχρονισμό του θεσμού και εν τέλει την αποτελεσματική σύνδεση της πρακτικής άσκησης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.

* Πρωτοβουλίες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας στην Ελλάδα με επέκταση του τακτικού επιδόματος ανεργίας και εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε όλη την Ελλάδα.

* Οικονομική ενίσχυση της οικογένειας, με φορολογικές ελαφρύνσεις, με στοχευμένη επιδότηση συγκεκριμένων υπηρεσιών και ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας αυτών που παρέχονται από το κράτος, όπως είναι η υγεία και η παιδεία.

* Μέτρα για την εναρμόνιση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, με αποτελεσματικότερη προστασία της μητρότητας και της πατρότητας, με τη δημιουργία επαρκών δομών φιλοξενίας και φύλαξης παιδιών προσχολικής ηλικίας κ.ά.».