Νέα εποχή για δαπάνες, έσοδα, αποκρατικοποιήσεις

Οι αλλαγές που θεσμοθετούνται στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου  οικονομικών για να  καλυφθούν τα  τελευταία 17 προαπαιτούμενα της αξιολόγησης ώστε  να μπορούμε  να διεκδικήσουμε  με αξιώσεις  και την ε επόμενη δόση  αλλά  και την  ελάφρυνση  του  χρέους αλλάζουν  ριζικά την  δημοσιονομική διαχείριση.

Στο τμήμα των δαπανών ο «κόφτης»  ο οποίος ήρθε  άρον-άρον τις  πρώτες  πρωινές  ώρες  μετά  το πολυνομοσχέδιο αλλάζει πολύ το τρόπο διαχείρισης των  δαπανών.  Με  βάση την σχετική  διάταξη o υπουργός Οικονομικών θα συντάξει έως τις 10 Μαΐου κάθε χρόνο έκθεση με την οποία μεταξύ άλλων:

θα διαπιστώνει τυχόν αρνητική απόκλιση από την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων  θα υποδεικνύει τα ενδεικνυόμενα μέτρα και θα αποτιμά το συνολικό ποσό κατά το οποίο η εκτέλεση του προϋπολογισμού πρέπει να περιοριστεί για το τρέχον οικονομικό έτος και   θα   αποτιμά σε ποσοστό επί του ΑΕΠ την δημοσιονομική επίδραση των μέτρων προσαρμογής που θα λαμβάνονται επί των εσόδων του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης.

Η έκθεση δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και θα στέλλεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σε ειδικό παράρτημα της έκθεσης θα  προσδιορίζονται όλες οι κατηγορίες των δαπανών του προϋπολογισμού επί των οποίων θα εφαρμόζεται η αυτόματη δημοσιονομική προσαρμογή καθώς και το επιβαλλόμενο ποσοστό περιορισμού των δαπανών.

Προβλέπεται μείωση του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης στο σκέλος των δαπανών έως 2% του ΑΕΠ (ή 3,6 δισ ευρώ).

Με προεδρικό διάταγμα έως 31/5 αλλιώς αυτοδικαίως

Ο μηχανισμός θα τεθεί σε εφαρμογή (αν υπάρχουν αποκλίσεις) κατόπιν πρότασης του υπουργού Οικονομικών με Προεδρικό Διάταγμα το οποίο θα πρέπει να δημοσιεύεται το αργότερο έως τις 31 Μαΐου.

Σε περίπτωση που η  συγκεκριμένη ημερομηνία παρέλθει  χωρίς αποτέλεσμα, τότε η καθορισμένη στην έκθεση δημοσιονομική προσαρμογή της εκτέλεσης του προϋπολογισμού θα επέρχεται αυτοδικαίως και αυτομάτως από την 1η Ιουνίου του ίδιου έτους.

Σε αυτή την περίπτωση η μείωση δαπανών θα είναι οριζόντια, σε όλους τους τομείς προτέρων προσδιοριστεί (στην έκθεση του ΥΠΟΙΚ).

Προβλέπεται επίσης συγκεριμένο ποσοστό περικοπής δαπανών ανά ύψος απόκλισης:

· Αν η απόκλιση είναι μικρότερη ή ίση με το 0,25% του ΑΕΠ δεν θα λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής.

· Αν είναι μεταξύ 0,26 και 0,75% του ΑΕΠ θα λαμβάνονται μέτρα ίσα με το 0,5% του ΑΕΠ.

· Αν είναι μεταξύ 0.76%  και 1,25% η προσαρμογή θα είναι στο 1% του ΑΕΠ.

· Αν η απόκλιση είναι 1,26%- 1,75% τότε τα μέτρα προσαρμογής θα είναι ίσα με το 1,5% του ΑΕΠ.

· Αν η  απόκλιση είναι από 1,76 έως 2,25% του ΑΕΠ τα μέτρα θα φτάνουν  στο 2% του ΑΕΠ.

Ορίζεται ρητά ότι  ποσό ίσο με το 10% του προϋπολογισμού μέχρι τις  30 Ιουνίου δεν θα διατίθεται. Θα μπορεί να ενεργοποιηθεί από την 1η Ιουλίου αν έχει εφαρμοσθεί ότι προβλέπεται στην διάταξη  περί  μηχανισμού και δεν υπάρχουν αποκλίσεις

Ορίζονται ρητά οι κατηγορίες δαπανών που εξαιρούνται από την περικοπή για λόγους κοινωνικής προστασίας,  για την προστασία των δημοσίων επενδύσεων, αλλά και για τη βασική λειτουργία των φορέων γενικής κυβέρνησης.

Υπάρχει επίσης ρήτρα εξαίρεσης για περιπτώσεις καταστροφών ή ανωτέρας βίας ύστερα από διαβούλευση με τους θεσμούς, αλλά και σε περιπτώσεις μείωσης του πραγματικού ρυθμού ΑΕΠ κατά  0,5% από τον στόχο του μνημονίου. Ορίζεται ότι στο σενάριο αυτό  θα  υπάρχει προσαρμογή των αναγκαίων μέτρων στο ήμισυ της διαφοράς που προκύπτει από την πρόβλεψη για το ΑΕΠ.

Ορίζεται επίσης ότι η απόκλιση προκύπτει από την επίσημη ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ, επικυρωμένη από την Eurostat για τις ετήσιες δημοσιονομικές επιδόσεις

Ο μηχανισμός θα ισχύει για τα έτη 2017, 2018 και 2019.  Θα παρέχει τη δυνατότητα λήψης μόνιμων διαρθρωτικών μέτρων σε αντικατάσταση αυτών που προβλέπει το προεδρικό διάταγμα που θα προέρχονται από την πλευρά των εσόδων,  αλλά και την επανεξέταση της εφαρμογής του μηχανισμού αν αλλάξουν οι  συνθήκες.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων  Εσόδων

Με την σύσταση της νέας αρχής δημοσίων εσόδων σπάει  και άμεσος  έλεγχος των  δαπανών  στο  ελληνικό  δημόσιο.

Σύμφωνα με  τις διατάξεις  η «Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων» θα αντικαταστήσει από το 2017 τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και ο επικεφαλής της θα έχει τον τίτλο του διοικητή. Η Αρχή έχει λειτουργική ανεξαρτησία, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια (θα έχει δικό της προϋπολογισμό) και δεν υπόκειται σε έλεγχο από κυβερνητικά όργανα, κρατικούς φορείς ή άλλες διοικητικές αρχές, ενώ ταυτόχρονα δεν υπόκειται και σε ιεραρχικό έλεγχο, δηλαδή από το υπουργείο Οικονομικών. Οργανα διοίκησης της Αρχής αποτελούν το συμβούλιο διοίκησης και ο διοικητής και ένας εμπειρογνώμονας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κατά την επιλογή του συμβουλίου διοίκησης θα μετέχουν και δύο στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ο πρόεδρος, τα μέλη του συμβουλίου διοίκησης, ο εμπειρογνώμονας και ο διοικητής, «κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, δεσμεύονται μόνο από τον νόμο και τη συνείδησή τους και δεν υπόκεινται σε ιεραρχικό έλεγχο, ούτε σε διοικητική εποπτεία από κυβερνητικά όργανα. Το συμβούλιο απολαμβάνει προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία», όπως αναφέρεται ρητά στο σχέδιο νόμο

Το  υπερταμείο  αποκρατικοποιήσεων

Στο πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε τα μεσάνυχτα της Τετάρτης στη Βουλή προβλέπεται η ίδρυση της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε..η οποία δεν ανήκει στον δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Η εταιρεία διαχειρίζεται και αξιοποιεί τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να:

(α) συνεισφέρει πόρους  για την υλοποίηση της επενδυτικής πολιτικής της χώρας και για την πραγματοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας  και  (β) συμβάλει στην απομείωση των οικονομικών υποχρεώσεων της Ελληνικής Δημοκρατίας, σύμφωνα με το νόμο 4336/2015 (A΄ 94).

Αρχικά θα έχει ως θυγατρικές:

α. Το  Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας,

β. Το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου    (ΤΑΙΠΕΔ)

γ. Την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) ΑΕ .

δ Την Εταιρεία   Δημόσιων  συμμετοχών  η  οποία  θα  συμπεριλάβει  όλες  τις   ΔΕΚΟ  που   ασκούν εμπορική δραστηριότητα  δηλαδή  πωλούν υπηρεσίες  και  προϊόντα.

Το σύνολο των περιουσιακών της  στοιχείων των  τεσσάρων αυτών  δημοσίων εταιριών  θα  πρέπει να  περάσει  στο  νέο  ταμείο το  αργότερο σε έξι μήνες  μετά  την έκδοση του πολυνομοσχεδίου.

Επίσης, θεσμοθετείται η ύπαρξη εποπτικού συμβουλίου υπεύθυνου για την εποπτεία του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας με  δύο μέλη που θα  υποδεικνύονται  από τους δανειστές  και τρείς που θα διορίζει το ελληνικό δημόσιο

Σύμφωνα  με  τον  νόμο την ανάκληση μέλους ή μελών του Εποπτικού Συμβουλίου δύνανται να ζητήσουν είτε ο Υπουργός Οικονομικών, είτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (τα δύο τελευταία ενεργώντας από κοινού).

Κόκκινα  δάνεια

Στο  τμήμα  που  αφορά τα  κόκκινα  δάνεια  διασφαλίζεται  η σταθερότητα  του καθεστώτος  για τον  δανειολήπτη  ακόμη  και αν το  δάνειο  του  (εξυπηρετούμενο  ή  μη πωληθεί σε  κάποιο distress  fund).

Ειδικότερα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, στις περιπτώσεις πώλησης και μεταβίβασης απαιτήσεων, καθώς και σε περιπτώσεις ανάθεσης διαχείρισης, δεν χειροτερεύει η ουσιαστική και δικονομική θέση του οφειλέτη και του εγγυητή και δεν επιτρέπεται η μονομερής τροποποίηση όρου σύμβασης καθώς και του επιτοκίου. Σε περίπτωση που μεταβιβάζεται απαίτηση από εξυπηρετούμενο δάνειο ή πίστωση, για την εξυπηρέτηση του οποίου έχει συμφωνηθεί κυμαινόμενο επιτόκιο, ο εκδοχέας δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση να προσδιορίσει περιθώριο, επιπλέον του επιτοκίου αναφοράς, υψηλότερο εκείνου που είχε προσδιορίσει το πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα κατά το χρόνο καταχώρισης της μεταβίβασης, ακόμα κι αν τέτοιο δικαίωμα υφίστατο συμβατικά για τον εκχωρητή.

Ορίζεται  επίσης  ότι  η προστασία  της  πρώτης  κατοικίας  από πωλήσεις για  αντικειμενική  αξία ακινήτου  μέχρι  και 140.000  ευρώ  ανεξάρτητα  αν πρόκειται  για  στεγαστικό  δάνεια ή  επιχειρηματικό με  υποθήκη πρώτης κατοικίας.

ΜΥΣΥΦΑ

Με άλλη διάταξη ανοίγει ο δρόμος για τη διάθεση φαρμάκων και από αλυσίδες λιανικής.  Ειδικότερα  το  πολυνομοσχέδιο της κυβέρνησης προβλέπεται η δημιουργία μιας νέας υποκατηγορίας με την ονομασία ΓΕΔΙΦΑ (Γενικής Διάθεσης Φάρμακα) η οποία θα περιλαμβάνει σκευάσματα που θα διατίθενται και εκτός των φαρμακείων.

Πρόκειται για 216 από τα συνολικά 1.582.  Μη  συνταγογραφούμενα  φάρμακα  που κυκλοφορούν στην αγορά. Αφορούν σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες φάρμακα ευρείας χρήσης, όπως αναλγητικά και παυσίπονα. Η λίστα των σκευασμάτων αυτών έχει καταρτιστεί από τον ΕΟΦ και όπως αναφέρει το υπουργείο Υγείας το ποσοστό των μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων που θα μπορούν να διατίθενται και εκτός φαρμακείων δεν ξεπερνά το 13%.