Ο λογαριασμός του τρίτου μνημονίου και ο δρόμος της βιωσιμότητας του χρέους

Στις προσπάθειες της Ελλάδας που αποδίδουν πλέον καρπούς, αναφέρθηκε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, σχολιάζοντας την απόφαση για εκταμίευση της δόσης των 15 δισ. ευρώ, 15 ημέρες πριν την τυπική λήξη του τρίτου μνημονίου, προειδοποιώντας ταυτόχρονα για την ανάγκη συνέχισης των προσπαθειών χωρίς αναστροφή ψηφισμένων μεταρρυθμίσεων.

Από την δόση η εκταμίευση της οποίας εκκρεμούσε από τον Ιούλιο λόγω της γνωστής παρέμβασης της Γερμανίας για ΦΠΑ στα νησιά, τα 9,5 δισ. θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία του ταμειακού αποθέματος της Ελλάδας και 5,5 δισ. ευρώ της δόσης για την εξυπηρέτηση του χρέους.

Μετά την εκταμίευση, το ταμειακό απόθεμα θα φτάσει περίπου τα 24 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό θα μπορούσε να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας για περίπου 22 μήνες μετά το τέλος του Προγράμματος στις 20 του μήνα.

Στην καθιερωμένη δήλωση του, ο επικεφαλής του μηχανισμού κ Κλάους Ρέγκλινγκ τονίζει: «Η τελευταία εκταμίευση και η θετική κατάληξη της τελευταίας αξιολόγησης στέλνουν μήνυμα ότι η Ελλάδα έχει διανύσει μεγάλη απόσταση τα τελευταία τρία χρόνια του προγράμματος του ESM. Η δέσμευση και η σκληρή δουλειά των Ελλήνων αποδίδουν τώρα καρπούς. Η τελική δέσμη μεταρρυθμίσεων από την Ελλάδα περιλάμβανε σημαντικές δράσεις στον τομέα της φορολογικής πολιτικής, της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, της μεταρρύθμισης των δημοσίων εσόδων και της εκκαθάρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων».

Στην ίδια δήλωση ο κ. Ρέγκλινγκ δε παρέλειψε να κάνει και τη υπόμνηση ότι δεν θα πρέπει να γίνει αναστροφή μέτρων. Σημειώνει συγκεκριμένα ότι από το 2012, οι EFSF και ESM έχουν στηρίξει τους Έλληνες στις προσπάθειες τους, προσφέροντας πρωτοφανείς ποσότητες μακροπρόθεσμων δανείων σε πολύ ευνοϊκά επιτόκια.

«Το τέλος του προγράμματος του ESM στις 20 Αυγούστου θα αποτελέσει ορόσημο για τη χώρα» τόνιζε ο επικεφαλής του ESM για να προσθέσει: «Η Ελλάδα θα πρέπει τώρα να αποδείξει στους εταίρους της και στις αγορές ότι είναι δεσμευμένη στο να μην ακυρώσει τις μεταρρυθμίσεις του παρελθόντος και στο να επιδιώξει τις βιώσιμες οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές που χρειάζονται μακροπρόθεσμα για να γίνει μια πιο ισχυρή οικονομία που δημιουργεί ανάπτυξη και θέσεις εργασίας».

Ο λογαριασμός του τρίτου μνημονίου

Μετά από την τελευταία αυτή εκταμίευση η συνολική χρηματοδότηση μέσω ESM φτάνει τα 61,9 δισ. ευρώ από το σύνολο των 86 δισ. ευρώ.

Αν προστεθούν τα ποσά που πήρε η χώρα από τον EFSF, η στήριξη φτάνει τα 204 δισ. ευρώ. Σε σειρά ερωταπαντήσεων για το ελληνικό πρόγραμμα, ο ESM σημειώνει ότι από τα 61,9 δισ. ευρώ που διατέθηκαν για την Ελλάδα στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος, τα 36,3 δισ. ευρώ κάλυψαν ανάγκες εξυπηρέτησης χρέους, 8,8 δισ. ευρώ άλλες χρηματοδοτικές ανάγκες (περιλαμβανομένων 7 δισ. ευρώ για ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου και 500 εκατ. ευρώ για ανάγκες διαρθρωτικών ταμείων) και 5,4 δισ. ευρώ για στήριξη τραπεζών (εκ των οποίων τα 2 δισ. ευρώ έχουν ήδη επιστραφεί). Επιπλέον 11,4 δισ. ευρώ χρησιμοποιούνται για το μαξιλάρι ρευστότητας.

Απαντώντας στο γιατί έμεινε αδιάθετο συνολικό ποσό 24,1 δισ. ευρώ από τα 86 δισ. που προβλέπονταν, εξηγεί ότι από τα 25 δισ. ευρώ που αρχικά προβλέπονταν για τις τράπεζες δόθηκαν μόνο τα 5,4 δισ. ευρώ, ενώ υπήρξαν και υψηλότερες του προβλεπόμενου εγχώριες πηγές προσόδων από την ταμειακή διαχείριση του Δημοσίου και τις επαναγορές χρέους.

Υπενθυμίζει δε ότι και στα προγράμματα της Πορτογαλίας και της Κύπρου τελικά χρησιμοποιήθηκε μικρότερο ποσό.

Σχετικά με την βιωσιμότητα του χρέους το σημειώνεται ότι μια φιλόδοξη στρατηγική ανάπτυξης και συνετών δημοσιονομικών πολιτικών από την ελληνική κυβέρνηση θα είναι τα βασικά συστατικά για τη βιωσιμότητα χρέους.

Μέσω του μακροπρόθεσμου προγράμματος ανάπτυξης η Ελλάδα δεσμεύεται να παρουσιάζει τα επιτεύγματα του προγράμματός της που περιλαμβάνουν ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων που ενεργοποιήθηκαν με το πρόγραμμα και συνέχιση της εφαρμογής μεταρρυθμίσεων, σχεδιασμένων να προωθήσουν την δυνητική ανάπτυξη.

Επιπλέον, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ως το 2022 και τα επόμενα χρόνια να συνεχίσει να εξασφαλίζει ότι οι δημοσιονομικές της δεσμεύσεις είναι ευθυγραμμισμένες με το ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Τέλος, τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που ενέκρινε το Eurogroup, μαζί με το σημαντικό μαξιλάρι ρευστότητας που είναι διαθέσιμο στην κυβέρνηση θα προσφέρει ισχυρή στήριξη στις προσπάθειες της χώρας.

Η ανάλυση βιωσιμότητας χρέους υποδηλώνει ότι οι μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες αναμένεται να μείνουν κάτω από τα όρια του 15% και 20% του ΑΕΠ και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται βιώσιμο.