Ο όχι και τόσο ταλαντούχος Πολ Τόμσεν – Τα μεγάλα λάθη του με την Ελλάδα

Τον Ιούνιο αποχωρεί τυπικά και ουσιαστικά από το ΔΝΤ ο πιο χαρακτηριστικός τύπος ανθρώπου της τρόικας και της σκληρής λιτότητας που έφερε: Ο πασίγνωστος Πολ Τόμσεν.

Ο Τόμσεν, ο οποίος αμείβονταν με 255.000 δολάρια (ο καταληκτικός του μισθός ως επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος θα είναι 410.000 δολάρια το χρόνο), θεωρούσε εύλογο μισθό για την Ελλάδα τα 300 ευρώ για να μπορέσει η οικονομία (και όχι οι άνθρωποι) να ξεπεράσει την κρίση.

Ο Δανός οικονομολόγος, ο ήρθε με το χαρακτηρισμό του εξαιρετικά έμπειρου (είχε … σώσει όλη την ανατολική Ευρώπη, της Ρωσίας συμπεριλαμβανομένης) τον Μάρτιο του 2010 στην Ελλάδα, για να φτιάξει το πρώτο ελληνικό μνημόνιο.

Μέχρι τότε υποστήριζε ότι δεν μπορεί να υπάρξει πρόγραμμα του ΔΝΤ χωρίς αναδιάρθρωση του χρέους. Το ξέχασε όμως στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου ζήτησε σκληρή λιτότητα χωρίς κούρεμα του χρέους με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα.

Οι “επιτυχίες” του όμως δεν σταματούν εδώ.

Η παρουσία του στα ελληνικά δρώμενα ήταν γεμάτη τραγικά λάθη και εμμονές που δεν έχει εγκαταλείψει μέχρι και πρόσφατα. Το πρώτο μεγάλο λάθος ήταν ότι θέλοντας να καλύψει το τεράστιο λάθος που έγινε στο ελληνικό πρόγραμμα, έκανε εντελώς ανεδαφικές προβλέψεις για την ανάπτυξη της Ελλάδας περιμένοντας το… Σύμπαν να συνωμοτήσει υπέρ του. Δυστυχώς για την Ελλάδα όλες οι προβλέψεις του έπεσαν έξω.

Χαρακτηριστικό είναι ότι το ΔΝΤ δια χειρός Τόμσεν προέβλεπε ότι η απώλεια για το ΑΕΠ την περίοδο του πρώτου προγράμματος (2010 -2012) θα ήταν το πολύ 6% του ΑΕΠ, ενώ στην πραγματικότητα έφτασε σωρευτικά το 21% του ΑΕΠ.

Με τη ιδιότητα του ως επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ, από το 2016 και μετά έκανε τις χαμηλότερες δυνατές προβλέψεις για την ανάπτυξη (προέβλεπε ανάπτυξη 1% του ΑΕΠ από το 2022 και μετά) έχοντας «ανακαλύψει» ως οικονομικό επιχείρημα το δημογραφικό πρόβλημα το οποίο υπήρχε το 2016 αλλά όχι το …2010.

Τα πρωτογενή πλεονάσματα

Κωμικοτραγικές – για να κάνουμε και μια σύνδεση με το σήμερα – ήταν και οι προβλέψεις του “Mr Blue Eyes”, που ήταν το πιο κολακευτικό από τα προσωνύμια, του στα δημοσιονομικά.

Στο πρώτο μνημόνιο το ΔΝΤ υποστήριξε μαζί με την ΕΕ ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να πετύχει σε μεσοπρόθεσμη βάση πρωτογενή πλεονάσματα 6% του ΑΕΠ για να καταστήσει το χρέος της βιώσιμο. Όλοι γνωρίζουν ότι καμία χώρα στο κόσμο δεν μπορεί να φτάνει σε τόσο υψηλά πρωτογενή αποτελέσματα για περισσότερο από ένα χρόνο.

Μετά την τεράστια επιτυχία του πρώτου μνημονίου ο … ταλαντούχος κ. Τόμσεν ασχολήθηκε και με το δεύτερο ελληνικό μνημόνιο, στο οποίο υποστήριξε ότι η Ελλάδα μπορούσε να πετύχει και να διατηρήσει μεσοπρόθεσμα πρωτογενή πλεονάσματα 4,5% του ΑΕΠ με τα γνωστά αποτελέσματα.

Μετά και την δεύτερη αυτή του “επιτυχία”, πήρε προαγωγή και έγινε επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του Ταμείου ανεβάζοντας το μισθό του στα 310.000 δολάρια. Μάλιστα, έστειλε στην θέση του στην Ελλάδα την – επίσης αξέχαστη- Ντέλια Βελκουλέσκου με την εντολή: Μην ακούς καθόλου τι σου λένε. Εσύ να επιβάλλεις τους κανόνες.

Από το 2015 που υπογράφηκε το τρίτο μνημόνιο όμως, ο ίδιος αλλά και συνολικά το ΔΝΤ, αμφισβητούσε ότι η Ελλάδα μπορεί να πετύχει πρωτογενή πλεονάσματα 3,,5% του ΑΕΠ. Μάλιστα το Ταμείο – λόγω Τόμσεν- αμφισβητούσε την ικανότητα να πετύχει η Ελλάδα τους δημοσιονομικούς στόχους μέχρι και το 2018 και ενώ είχε ξεπεράσει το στόχο για τέσσερα συνεχόμενα χρόνια ( 2015, 2016, 2017, 2018 ).

Μάλιστα, χορτάτος από επιτυχίες με την Ελλάδα, είχε εισηγηθεί παραπάνω από τρείς φορές στην κ. Λαγκάρντ την αποχώρηση του Ταμείου από τη χώρα, αλλά δεν του έγινε το χατίρι, αφού η Γερμανία ήθελε λίγο χρόνο να ολοκληρώσει και τις εθνικές εκλογές της στο τέλος του 2017.

 Οι εμμονές

Εκτός από τα τρομερά λάθη που αν γίνονταν σε ιδιωτική επιχείρηση θα είχαν ως αποτέλεσμα την εκπαραθύρωση του εν λόγω, ο κ. Τόμσεν, αφού με πράξεις ή παραλείψεις του είχε μειώσει τα εισοδήματα κατά 33%, διατηρούσε δύο βασικές εμμονές.

Ότι παρά τις 16 περικοπές που έχουν γίνει στις συντάξεις, το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα είναι γενναιόδωρο και θα πρέπει να γίνουν νέες περικοπές.

Ως καλός οικονομολόγος έπαιρνε ως βάση τις δαπάνες ως προς το ΑΕΠ (που ήταν υψηλές λόγω της κατάρρευσης του ΑΕΠ από τις συμβουλές) που έφτανε το 20%, το συνέκρινε με τις αντίστοιχες της Γερμανίας με το σημαντικά μεγαλύτερο ΑΕΠ, και ζητούσε νέες περικοπές σε μια χώρα που το 45% των συνταξιούχων ζούν με εισόδημα στα όρια της φτώχειας.

Η δεύτερη εμμονή ήταν το υψηλό αφορολόγητο, για το δημόσιο τομέα και τους συνταξιούχους, που θεωρούσε ψηλό. Ζητούσε λοιπόν σε κάθε ευκαιρία να μειωθεί το αφορολόγητο, ώστε να διευρυνθεί η φορολογική βάση.

 Το τελευταίο χτύπημα

Στα δύο αυτά σημεία χτύπησε δίνοντας το 2017 περισσότερο χρόνο στην Γερμανία να τελειώσει τις εκλογές της, χωρίς να ασχολείται με την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.

Σε μια ανάρτησή του στο Blog του ΔΝΤ, ζήτησε την περικοπή της προσωπικής διαφοράς για την “παλιές” συντάξεις και την μείωση του αφορολόγητου.

Στο Eurogroup που ακολουθεί, η σύσταση γίνεται υποχρέωση για την Ελλάδα, η οποία προσπαθεί να αντισταθεί προτείνοντας τα γνωστά «αντίμετρα», αλλά ψηφίζει την περικοπή των συντάξεων για το 2019 και την μείωση του αφορολόγητου για το 2020. Ευτυχώς, τίποτα από τα δύο δεν προχώρησε αφού στο μεταξύ προχώρησε η ελάφρυνση του χρέους και ολοκληρώθηκε το τρίτο μνημόνιο.

 Μακριά από μας και όπου θέλει ας είναι

 Συνήθως τέτοια στελέχη δεν πηγαίνουν σπίτι τους, ούτε και αφού έχουν κλείσει τα 65 τους, όπως ο Πολ Τόμσεν.

Ο συγκεκριμένος – ευτυχώς – λόγω των 37 ετών στο Ταμείο έχει μετοικήσει συν γυναιξί και τέκνοις στις ΗΠΑ. Καλά πληροφορημένες πηγές λένε ότι τα παιδιά του σπουδάζουν ακόμη στις ΗΠΑ, άρα και ο ίδιος δεν είναι διατεθειμένος να γυρίσει στην Ευρώπη και μάλλον θα αναζητήσει μια εργασία εκεί.