Ο πλανήτης των ενηλίκων και η πρόκληση της κλιματικής αλλαγής

Είναι ο πλανήτης έτοιμος να αλλάξει ώστε να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μέλλοντος; Τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής έχουν αποτελέσει δεκάδες φορές το βασικό θέμα συζήτησης στον διεθνή Τύπο. Μπορεί η ανθρωπότητα να επιβιώσει με εχθρό τον ίδιο τον κακό της εαυτό και έναν πληθυσμό που πλέον αγγίζει τα 8 δισεκατομμύρια;

Από το Λουτράκι, όπου συνεχίζεται για δεύτερη ημέρα το συνέδριο του Economist  σε συνεργασία με την Περιφέρεια Πελοποννήσου για την διακυβέρνηση και την περιφερειακή ανάπτυξη, τρεις ομιλητές, από τρεις διαφορετικούς διεθνείς οργανισμούς, έθεσαν μια ιδιαίτερα διαφορετική οπτική για το θέμα.

Τον λόγο πήρε πρώτος ο Graeme Maxton, πρώην γγ και νυν μέλος του “Κλαμπ της Ρώμης” έκανε έκκληση για άμεση αλλαγή πλεύσης. Όπως είπε χαρακτηριστικά, ο πλανήτης πάσχει από «καρκίνο» και δεν μπορούμε να παριστάνουμε πως όλα θα πάνε καλά. Ο κ. Μάξτον στάθηκε ιδιαίτερα στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, η οποία προκαλεί ραγδαίες αλλαγές στον πλανήτη και κατ´επέκταση στη ζωή των ανθρώπων.

Αναφέρθηκε στην χιλιοειπωμένη υπερθέρμανση και την απειλητική αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2 βαθμούς Κελσίου, ενώ σχολίασε πως αν δεν ληφθούν μέτρα άμεσα, τότε η κατάσταση θα είναι μη αναστρέψιμη.

Μάλιστα ο συγγραφέας τόνισε πως η συμφωνία για την κλιματική αλλαγή στο Παρίσι έχει λάβει πολύ σημαντικές αποφάσεις, καμία από τις οποίες δεν αφορά όμως το σήμερα και δεν πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή πριν 2030.

«Σκεφτείτε τον πλανήτη όπως τον οργανισμό μας. Είναι προγραμματισμένος να λειτουργεί στους 36,6, αν ανέβει 1 βαθμό τότε θεωρείται ό τι έχουμε πυρετό, δυο τότε κινδυνεύει η ζωή μας» σχολίασε με γλαφυρό τρόπο για την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Η κλιματική αλλαγή ως σύμπτωμα

Εκείνο όμως που είχε ακόμη περισσότερο ενδιαφέρον στο λόγο του, ήταν πως χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή σύμπτωμα και όχι αιτία του προβλήματος. Ποια είναι τα βασικά αίτια που προκαλούν την εμφάνισή της; Σύμφωνα με τον ίδιο, η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού είναι το ένα και η ακόρεστη δίψα των κοινωνιών για περισσότερη παραγωγή και ανάπτυξη το δεύτερο.

Σε μια παγκόσμια οικονομία που στηρίζεται κυρίως στο πετρέλαιο και την ρυπογόνα ενέργεια για να αναππτυχθεί οι δυο παραπάνω παράγοντες αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα.

Ο πλανήτης των ενηλίκων

Στον αντίποδα των όσων είπε ο κ. Μάξτον, τα δεδομένα όπως τα παρουσίασε ο οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας Βόλφγκανγκ Φένγκλερ, περιγράφουν μια αρκετά διαφορετική εικόνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού βαίνει συνεχώς μειούμενος και δεν υπερβάινει το 1% ετησίως.

Ο Γερμανός οικονομολόγος σημείωσε επιπλέον πως ο πληθυσμός των μικρών παιδιών, ως τα 14 έτη, παρουσιάζει μια σταθερή εικόνα, δεν αυξάνει, σε αντίθεση με την θεαματική αύξηση των υπολοίπων ηλικιακών ομάδων. Με λίγα λόγια, ζούμε πλέον στον πλανήτη των ενηλίκων, που ζουν περισσότερο από ότι στο παρελθόν και εδώ ίσως κρύβεται μια ακόμη πρόκληση των σύγχρονων κοινωνιών, για το πως θα αντιμετωπίσουν τον αυξανόμενο αριθμό ενηλίκων και δη υπέρηλίκων.

Την ίδια ώρα, ο οικονομολόγος εμφανίστηκε ιδιαίτερα αισιόδοξος και αναφορικά με την αντιμετώπιση της φτώχιας στον πλανήτη, αριθμός που σύμφωνα με τον ίδιο βαίνει επίσης διαρκώς μειούμενος. Όπως δείχνουν τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το 8% του συνολικού πληθυσμού ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχιας, διαθέντονας μόλις 1 ευρώ για να επιζήσει καθημερινά. Ωστόσο, τα μεγέθη αυτά μειώθηκαν σημαντικά από το 2016. Φέρνοντας το παράδειγμα της Ινδίας, ο Φένγκλερ τόνισε πως μέσα σε δύο χρόνια, τα 114 εκ. των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχιας μειώθηκαν σε 74 εκ. Βεβαίως, όπως παραδέχτηκε, μιλάμε για ανθρώπους που άγγιζαν μόλις 1 δολάριο την ημέρα και σήμερα κατάφεραν να κερδίζουν απλώς άλλο ένα.

Τα δεδομένα του μέλλοντος

Τα δεδομένα του μέλλοντος ήταν το βασικό σημείο στην ομιλία του τρίτου ομιλητή στο πάνελ, Κρις Χάμελ, Αμερικανού επικεφαλής αξιωματούχου του World Data Lab. Ερχόμενος να συγκεράσει κατά κάποιο τρόπο τις αντιθέσεις των δύο συνομιλητών του, αναφέρθηκε στη δύναμη της γνώσης και των δεδομένων.

«Μέχρι σήμερα εκείνος που γνώριζε το παρελθόν, ήλεγχε και το μέλλον. Στον κόσμο της τεχνολογίας αυτός που ελέγχει το μέλλον, γνωρίζει και το μέλλον» δήλωσε.

Ο κ. Χάμελ παρουσίασε μια σειρά από ενδιαφέρουσες προβλέψεις του οργανισμού του για τις επόμενες δεκαετίες, στις οποίες φαίνεται πως η Ευρώπη και η ευρωζώνη θα βιώσουν αξιοσημείωτη ανάπτυξη που θα μεταφραστεί σε σημαντική ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης της μεσαίας τάξης.

Σε 30 χρόνια από τώρα, προέβλεψε πως το ποσοστό των εργαζομένων στη γηραιά Ήπειρο που θα κερδίζει μόνο 30ευρώ την ημέρα θα περιοριστεί στο 12%. Βεβαίως, αυτή η ανάπτυξη δεν αναμένεται να διαμοιραστεί ομοιόμορφα σε όλες τις περιοχές της ηπείρου.

Χώρες όπως η Πολωνία, η Σλοβενία και η Τσεχία αναμένεται να παρουσιάσουν έκρηξη ανάπτυξης, σε αντίθεση με χώρες του Νότου ή άλλες παραδοσιακές οικονομίες που θα αναπτυχθούν πιο ήπια. Συγκεκριμένα παρουσίασε την πρόβλεψη της αύξησης της αγοραστικής δύναμης των κατοίκων περιφερειών της Ιταλίας και της Γερμανίας που κυρίως λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, ανήκουν στους ηττημένους, όπως τους χαρακτήρισε, της διαδικασίας. Για την Ελλάδα, ο Χάμελ προέβλεψε σημαντική αύξηση στο κατά κεφαλήν εισόδημα και μάλιστα στις Περιφέρειες της χώρας πλην της Αθήνας, με την Κεντρική Μακεδονία να κερδίζει τη μερίδα του λέοντος, αλλά την αύξηση να αγγίζει το 200% και σε Περιφέρειες όπως εκείνη της Πελοποννήσου.