Οι επιδιώξεις του υπουργείου Οικονομικών

Τη χρήση των κερδών των ομολόγων για μειώσεις φόρων μαζί με την αποπληρωμή του ΔΝΤ θέλει για το τέλος του χρόνου το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Ο πρωθυπουργός από την ΔΕΘ ανακοίνωσε ότι την Παρασκευή στο Eurogroup του Ελσίνκι ο υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας θα επαναφέρει το θέμα της πρόωρης αποπληρωμής μέρους του υπολοίπου του δανείου ύψους 8,9 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ.

Παράλληλα άφησε να εννοηθεί ότι η χρήση του 1,2 δισ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων που διακρατούν η ΕΚΤ και άλλες κεντρικές τράπεζες έχει υπολογιστεί ως δημοσιονομικός χώρος για τις ανακοινώσεις που αφορούσαν τις μειώσεις των φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις από το 28% στο 24% και των μερισμάτων από το 10% στο 5%.

Η αποπληρωμή του ΔΝΤ είναι μια κίνηση «γοήτρου», στην οποία προχώρησαν όλες οι χώρες που ολοκλήρωσαν προγράμματα προσαρμογής όπως η Ελλάδα. Ειδικά για τη χώρα μας, υπάρχει και ένα δημοσιονομικό κέρδος αφού λόγω του ύψους των δανείων η πρόωρη αποπληρωμή θα φέρει ένα όφελος για τις δαπάνες τόκων ύψους περίπου 75 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Το αίτημα θα πρέπει να υποβληθεί αρχικά προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) αφού είναι ο μεγαλύτερος δανειστής της Ελλάδας και θα πρέπει να αποποιηθεί του δικαιώματος για πρόωρη αποπληρωμή και του δικού του χρέους που φτάνει τα 230 δισ. Στην συνέχεια ο ESM θα πρέπει να εισηγηθεί την πρόωρη αποπληρωμή στο Eurogroup και αφού υπάρξει και από εκεί ομόφωνη απόφαση, τότε θα πρέπει το ελληνικό αίτημα να περάσει και από εθνικά κοινοβούλια. Τυπικά το αίτημα αποπληρωμής θα πρέπει να εγκριθεί και από το ΔΣ του ΔΝΤ.

Τα ANFA

Το θέμα των ANFA είναι πιο προχωρημένο: Είχε τεθεί από τις πρώτες επαφές του οικονομικού επιτελείου με τους εκπροσώπους των θεσμών και είχε βρει θετική ανταπόκριση. Τούτο με δεδομένο ότι αυτό που ζητά σήμερα η Ελλάδα ίσχυε κατά το δεύτερο μνημόνιο αλλά αναιρέθηκε στο τρίτο μνημόνιο – αφού θεωρήθηκε από το καλοκαίρι του 2015 ότι η Ελλάδα θα πρέπει να πιεστεί να πετύχει τους αναθεωρημένους τότε δημοσιονομικούς στόχους χωρίς διευκολύνσεις. Άλλωστε τα χρήματα από τα κέρδη των ομολόγων που υποχρεούται από το καταστατικό της να επιστρέψει η ΕΚΤ στα κράτη μέλη (αφού απαγορεύεται και να τις δανείζει αλλά και να κερδίζει από τα χρηματοοικονομικά τους στοιχεία) ξεχάστηκε από όλους…

Σε αυτήν τη βάση, τα χρήματα αυτά που ήταν τότε περίπου 7 δισ. και τώρα έχουν μειωθεί στα 4,8 δισ. ευρώ (λόγω σταδιακής εξόφλησης των ομολόγων της ΕΚΤ) στο τρίτο μνημόνιο και δεν μπήκαν ποτέ στο πλαίσιο χρηματοδότησης της Ελλάδας που είχε ως μοναδικό σημείο αναφοράς το δάνειο των 86 δισ. ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.

Μετά το τέλος του τρίτου μνημονίου τα χρήματα αυτά συμφωνήθηκε να αποδοθούν στην Ελλάδα (μάλιστα ήταν ένα από τα μεσοπρόθεσμα μέτρα υπό αίρεση για το χρέος) με βάση την πρόοδο της σε ένα συγκεκριμένο πακέτο μεταρρυθμίσεων.

Η συζήτηση που άνοιξε στα μέσα του καλοκαιριού είχε ως προοπτική να έχουμε την συμφωνία των θεσμών και των εταίρων και δανειστών μέχρι και το τέλος του χρόνου, ίσως στο Eurogroup του Δεκεμβρίου. Με την ομόφωνη συμφωνία όλων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με τον ESM θα πρέπει να αναθεωρήσουν και τον μηχανισμό ελέγχου της καταβολής των χρημάτων αυτών μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2020. Μόλις δημιουργηθεί και ο μηχανισμός αυτός, τότε η Ελλάδα θα μπορεί να υπολογίζει τα χρήματα που θα παίρνει από τα κέρδη των ομολόγων και στο πρωτογενές της πλεόνασμα.

Σε πιο πρακτική βάση το 2020 η Ελλάδα θα αποκτήσει ξαφνικά μέσα στην άνοιξη επιπλέον πρωτογενές πλεόνασμα για το οποίο δεν θα έχει κανείς αμφιβολίες αν θα επιτευχθεί ή όχι για το διαθέσει σε ελαφρύνσεις ή αναπτυξιακές δράσεις.