Οι ισχυροί του πλανήτη “πληρώνουν” ακριβά τις ανισότητες

Οι ανισότητες σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο αποτελούν σημαντική τροχοπέδη για την αντιμετώπιση και υπέρβαση της κρίσης Covid-19, τόσο σε υγειονομικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Η «πλούσια» Δύση «πληρώνει» εμμέσως τις τεράστιες αποκλίσεις στο βιωτικό επίπεδο χωρών και ηπείρων στη μάχη για την ανάκαμψη και καλείται να βρει λύση για τις φτωχές περιοχές του πλανήτη.

Το εμβολιαστικό “χάσμα”

Τη μεγάλη απειλή των ανισοτήτων για την έγκαιρη και ομαλή έλευση της μετά-κορονοϊού εποχής παραδέχθηκε με σαφήνεια το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε πρόσφατη ανάλυση, υπό τον τίτλο «Μία πρόταση για να τελειώσει η πανδημία Covid-19», που δημοσίευσαν η Γενική Διευθύντρια Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, η επικεφαλής οικονομολόγος Γκίτα Γκόπινατ και ο οικονομολόγος του ΔΝΤ Ρουσίρ Αγκαρουάλ. Σε αυτήν επανέλαβαν ότι «οι οικονομικές ανακάμψεις αποκλίνουν επικίνδυνα», επισημαίνοντας ότι οι ανισότητες θα διευρυνθούν περαιτέρω μεταξύ των πλούσιων χωρών που έχουν ευρεία πρόσβαση σε εμβόλια, διαγνωστικά και θεραπευτικά με τις φτωχότερες χώρες να εξακολουθούν να αγωνίζονται για τον εμβολιασμό των πρώτων εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης».

Αποτυπώνοντας, μάλιστα το εμβολιαστικό χάσμα μεταξύ ηπείρων στον πλανήτη, η ανάλυση παρέθεσε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία, στα τέλη Απριλίου, λιγότερο από το 2% του πληθυσμού της Αφρικής είχε εμβολιαστεί, ενώ την ίδια ώρα, πάνω από το 40% του πληθυσμού στις ΗΠΑ και πάνω από το 20% στην Ευρώπη είχαν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου.

Eίναι ενδεικτικά και ταυτόχρονα προκλητικά τα στοιχεία που δημοσίευσε προ ημερών η Συμμαχία των Λαών για τα Εμβόλια (The People’s Vaccine Alliance), σύμφωνα με τα οποία τουλάχιστον εννιά άνθρωποι μπήκαν στο κλαμπ των δισεκατομμυριούχων από το ξέσπασμα της πανδημίας χάρη στα υπερκέρδη των φαρμακευτικών εταιρειών που απολαμβάνουν μονοπώλια στα εμβόλια κατά του κορονοϊού. Οι νέοι αυτοί δισεκατομμυριούχοι βλέπουν την περιουσία τους αθροιστικά να ανέρχεται στα 19,3 δισ. δολάρια, ποσό ικανο να εμβολιάσει πλήρως σε φτωχές χώρες κατά 1,3 φορές. Την ίδια ώρα, αυτές οι χώρες έχουν λάβει μόλις το 0,2% της παγκόσμιας προμήθειας εμβολίων παρά το γεγονός ότι περιλαμβάνουν το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Οι ανισότητες απειλούν την ανάκαμψη των πλουσίων χωρών

Η υγειονομική διαχείριση της πανδημίας και το εμβολιαστικό ζήτημα είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις προοπτικές ανάκαμψης των οικονομιών. Επίσης προ ημερών και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, διά της έκθεσης για την Παγκόσμια Οικονομική Κατάσταση και Προοπτικές (World Economic Situation and Prospects – WESP) προειδοποίησε ότι η ανισότητα στην πρόσβαση και προμήθεια εμβολίων «αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για μια ήδη άνιση και παγκόσμια ανάκαμψη». Η έκθεση ανέφερε, μεταξύ άλλων ότι, «ενώ οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, η Κίνα και οι ΗΠΑ, είναι στο δρόμο προς την ανάκαμψη, η ανάπτυξη παραμένει εύθραυστη και αβέβαιη σε σειρά χωρών στη Νότια Ασία, στην υποσαχάρια Αφρική, στη Λατινική Αμερική και στην περιοχή της Καραΐβικής», προσθέτοντας ότι «αρκετές χώρες δεν θα δουν να επιστρέφουν στα προ της πανδημίας επίπεδα πριν από το 2022 ή το 2023».

Σε άρθρο του στο Project Syndicate ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί έθεσε το ζήτημα των διαφορετικών ταχυτήτων, κάνοντας λόγο για προπορευόμενους και καθυστερημένους στο δρόμο προς την ανάκαμψη. «Οι προοπτικές είναι πιο εύθραυστες για πολλές αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπου η υψηλή πυκνότητα πληθυσμού, τα ασθενέστερα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και τα χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού θα συνεχίσουν να επιτρέπουν την εξάπλωση του ιού» τόνισε και προειδοποίησε ότι η κρίση Covid-19 «πιθανώς θα οδηγήσει σε μία αύξηση της ανισότητας τόσο εντός όσο και μεταξύ των χωρών. Όσο περισσότερο πίσω μένουν οι ευάλωτες ομάδες, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος κοινωνικής πολιτικής και γεωπολιτικής αστάθειας στο μέλλον».

Η έλλειψη αλληλεγγύης οδηγεί σε… αδιέξοδα

Από τα παραπάνω είναι ιδιαιτέρως σαφές ότι η οποιαδήποτε σταθεροποίηση και θετική υγειονομική και οικονομική πορεία σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο απειλείται άμεσα από μία ανεπιτυχή διαχείριση και αντιμετώπιση της πανδημίας σε μία φτωχότερη χώρα ή περιοχή εξαιτίας της έλλειψης μέσων προς την κατεύθυνση αυτή.

Η ακαριαία αρνητική αντίδραση της Γερμανίδας Καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ απέναντι στην πρόταση του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν για (έστω προσωρινή) άρση των πατεντών για τα εμβόλια κατά της νόσου Covid-19 -προς τέρψη της γερμανικής φαρμακοβιομηχανίας- συμβάλλει στην καθυστέρηση του εμβολιασμού μεγάλου μέρους του πλανήτη, διατηρώντας ενεργές εστίες υγειονομικής και οικονομικής αστάθειας.

Ο καθολικός χαρακτήρας της πανδημικής κρίσης ανέδειξε τη σημασία της καταπολέμησης των ανισοτήτων σε πολλαπλά επίπεδα. Τελικά, με μία υγειονομική κρίση τέτοιας κλίμακας, με αντίστοιχες οικονομικές επιπτώσεις, η έλλειψη αλληλεγγύης και οι ιδιοτελείς προθέσεις χωρών και ηπείρων το μόνο που μπορούν να επιτύχουν είναι να επιτείνουν την αβεβαιότητα ανάκαμψης για τις ίδιες.

Βαγγέλης Βιτζηλαίος, Συντονιστής Κύκλου Διεθνών & Ευρωπαϊκών Αναλύσεων Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ [www.enainstitute.org]

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις