Οι σκιές στο ΑΕΠ λόγω φυσικού αερίου και το “σωσίβιο” του τουρισμού

Μεγάλη πίεση στο ΑΕΠ των Ευρωπαϊκών χωρών θέτει η πορεία των τιμών του φυσικού αερίου, που μέρα με τη μέρα καταγράφει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Με αυτά τα δεδομένα, ήδη, διεθνείς αναλυτές εκφράζουν τον έντονο προβληματισμό τους για το εύρος των επιπτώσεων στην ανάπτυξη, κάτι που αποτυπώθηκε χθες στην πορεία των χρηματιστηριακών δεικτών. Έτσι, ο πανευρωπαϊκός Stoxx 600 σημείωσε πτώση 2,1%, ο βρετανικός FTSE 100 υποχώρησε κατά 2,86% στις 7.025 μονάδες, ο γερμανικός DAX κατέγραψε απώλειες 2,91% στις 12.401 μονάδες και ο γαλλικός CAC 40 έκλεισε χαμηλότερα κατά 2,68% στις 5.794 μονάδες.

Στην Ελλάδα, οι απώλειες ήταν στο 3,21% καθώς θεσμικά χαρτοφυλάκια, με έντονη την ανησυχία για τον κίνδυνο ύφεσης στην Ευρώπη, θέλησαν να περιορίσουν τις απώλειές τους, μέχρι να δουν σημάδια βελτίωσης του διεθνούς κλίματος. Πάντως, τα δεδομένα, παραπέμπουν σε αρνητική μεταβολή του ΑΕΠ στην ευρωζώνη το τρίτο τρίμηνο του έτους, κάτι που βέβαια αναμένεται να έχει μια συνολική επίπτωση και στη χώρα, καθώς η διασύνδεση με την Ευρώπη είναι έντονη, αν και τα εδώ δεδομένα, βέβαια, προς ώρας, δεν παραπέμπουν σε τέτοιας έντασης μείωσης του εγχώριου ΑΕΠ.

Το πιο περιζήτητο αγαθό

Δεν είναι τυχαίες, πάντως, της κατάστασης οι αναφορές χθες του Bloomberg που σημείωσε ότι το φυσικό αέριο είναι το πιο περιζήτητο αγαθό στον κόσμο αυτή τη στιγμή. Μάλιστα, το χαρακτήρισε, ως ένα βασικό μοχλό του παγκόσμιου πληθωρισμού, που καταγράφει ακραία άλματα τιμών, ακόμη και με τα πρότυπα των σημερινών ταραγμένων αγορών. Μάλιστα σημειώνει ότι η αύξηση των τιμών είναι περίπου στο 700% στην Ευρώπη από την αρχή του περασμένου έτους, οδηγώντας την ήπειρο στο χείλος της ύφεσης.

Ουσιαστικά η ΕΕ, μετά από χρόνια, που βασιζόμενη στους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους κατάφερε να κρατήσει χαμηλά τα κόστη, βλέπει με έντονη αγωνία την επόμενη μέρα, μέχρι να βρεθεί το “υποκατάστατο” από τις ΑΠΕ και της Ευρωπαϊκές πηγές αερίου.

«Η τρέχουσα κρίση δεν θα τελειώσει σε λίγους μήνες (…) βρισκόμαστε ενώπιον ιστορικής πρόκλησης». Με αυτά τα λόγια ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς έκανε ένα πρώτο βήμα χθες προετοιμάζοντας τους πολίτες για μια μακροχρόνια κρίση με υψηλές τιμές. Ως «την σκληρότερη οικονομική και κοινωνικοπολιτική κρίση από την επανένωση» της Γερμανίας περιέγραψε την κατάσταση από την πλευρά του ο πρόεδρος των εργοδοτών, Ράινερ Ντούλγκερ.

“Η κατάσταση δεν θα αλλάξει”

Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία και η διαταραχή των εφοδιαστικών αλυσίδων λόγω της πανδημίας προκάλεσαν γενική αβεβαιότητα, δήλωσε ο κ. Σολτς, μετά τις συνομιλίες της κυβέρνησης με τους κοινωνικούς εταίρους στο πλαίσιο της λεγόμενης «συντονισμένης δράσης», με στόχο την συγκράτηση του πληθωρισμού. «Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι ότι αυτή η κατάσταση δεν θα αλλάξει στο άμεσο μέλλον.

Αντιμετωπίζουμε μια ιστορική πρόκληση. Οι Γερμανοί θα βγούμε από αυτή τη φάση μόνο αν ενώσουμε τα χέρια και συμφωνήσουμε σε κοινές λύσεις», τόνισε ο καγκελάριος και αναφέρθηκε στις ελαφρύνσεις που έχουν ήδη τεθεί σε ισχύ, όπως το ενιαίο μηνιαίο εισιτήριο των 9 ευρώ για τα ΜΜΜ και η έκπτωση στα καύσιμα.

Τιμές που προκαλούν “ζάλη”

Προς επίρρωση των δηλώσεων αυτών οι τιμές ενέργειας συνεχίζουν τη φρενήρη πορεία τους. Ήδη, π.χ. το φυσικό αέριο στον Ολλανδικό δείκτη TTF, έχει ξεπεράσει τα 165 ευρώ, την ώρα που χθες ήταν στα επίπεδα άνω των των 145-148 ευρώ. Να σημειωθεί ότι από 1η Ιουνίου, έως την 1η Ιουλίου, κατέγραψε αύξηση 70%, με μια πορεία από τα 87 ευρώ/ MWh στα 147,5 ευρώ.

Οι, δε, τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά της χώρας, κινούνται σταθερά πολύ πάνω από τα 300 ευρώ/MWh. Χθες, η η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) της Αγοράς Επόμενης Ημέρας, έφτασε στα 373,73 ευρώ/MWh, με αύξηση 15,4%, όταν χθες η αντίστοιχη τιμή ήταν στα 323,78 ευρώ/MWh, έχοντας και πάλι καταγράψει αύξηση κ 9,2%. Η, δε, μέση τιμή για τις πρώτες μέρες του ιουλίου είναι στα 312,99 ευρώ/MWh. Βέβαια, λόγω πρόσβασης σε Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο, η Ελλάδα είναι κάπως καλύτερα από άλλες χώρες, Είναι χαρακτηριστικό ότι η τιμή στην Ιταλία να φθάνει στα 428,80 ευρώ/MWh, στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία στα 373,73 ευρώ/MWh, τη Γαλλίας στα 388,69 ευρώ/MWh και τη Γερμανίας στα 303,54 ευρώ/MWh.

Έντονη αβεβαιότητα

“Είμαστε σε μια φάση μεγάλης αβεβαιότητας, κυρίως λόγω του φυσικού αερίου. Πριν 10 ημέρες ήμουν πολύ πιο αισιόδοξος. Τώρα οι τιμές του αερίου έχουν αυξηθεί. Υπάρχει ένας σοβαρός κίνδυνος για τα δημοσιονομικά από όλη αυτή την κατάσταση” δήλωνε χαρακτηριστικά ο Θόδωρος Σκυλακάκης, μιλώντας στον ΑΝΤ1 και στην εκπομπή “Πρωινοί Τύποι” το προπερασμένο Σαββατοκύριακο δίνοντας το στίγμα καθώς αναμένεται να ξεκινήσει από τον Ιούλιο ο νέος μηχανισμός για την αγορά ρεύματος.

Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι ο Ευάγγελος Μυτιληναίoς μιλώντας χθες σε εκδήλωση του Economist με τον ιστορικό Francis Fukuyama έκανε λόγο για πολλά λάθη της Ευρώπης στο ενεργειακό μέτωπο. “Για παράδειγμα, δεν μας επιτράπηκε να κάνουμε επενδύσεις σε πετρέλαιο και αέριο. Το τραπεζικό σύστημα δεν χρηματοδοτούσε τέτοια projects πολύ πριν τον πόλεμο. Αδιαφορήσαμε για την επάρκεια του εφοδιασμού. Αυτή τη στιγμή, ο εφοδιασμός που θεωρούνταν δεδομένος, δεν είναι. Η Ευρώπη είναι σε πραγματικό κίνδυνο. Οσο για τις τιμές δεν χρειάζεται να πω πολλά” σημείωσε λέγοντας ότι “αν κοπεί η ροή ρωσικού αερίου, οι προβλέψεις είναι εφιαλτικές, σημείωσε. Η τιμή του φυσικού αερίου ήδη προσεγγίζει τα 200 ευρώ η μεγαβατώρα, όταν προ κρίσης ήταν 20 ευρώ.”

Ξεπερασμένο το σενάριο

Να σημειωθεί, ότι με βάση τα σημερινά δεδομένα, το δημοσιονομικό σενάριο για το νέο μηχανισμό, που προβάλλει η κυβέρνηση, ως “ανάχωμα” στην ενεργειακή ακρίβεια, έχει ήδη ξεπεραστεί. Όπως έχει πει, άλλωστε, ο κ. Σκυλακάκης το σχέδιο εργασίας βασιζόταν σε τιμές αερίου μέχρι 100 ευρώ/MWh. Ωστόσο, τώρα, ήδη η τιμή “πετάει” πολύ πάνω από τα 140 ευρώ/MWh χωρίς να ξέρει κανείς το τι θα συμβεί, εάν ο πρόεδρος Βλ. Πούτιν συνεχίσει να κάνει “γυμνάσια” στην Ευρώπη με την παροχή αερίου. Μάλισα, κάθε 10 ευρώ μου ανεβαίνει η τιμή του φυσικού αερίου αφαιρούνται από το ΑΕΠ 500 με 600 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, ενώ η ίδια αύξηση απαιτεί 300-400 εκατ. ευρώ έξτρα δαπανών από τον προϋπολογισμό για να διατηρηθεί ο στόχος επιστροφής των τιμολογίων του ρεύματος σε επίπεδα κοντά σε αυτά που ίσχυαν πριν την ενεργειακή κρίση. Ισχύει βεβαίως και το αντίστροφο, αλλά όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας.

Το “σωσίβιο” του τουρισμού

Μόνη ελπίδα στην όλη εικόνα δημιουργείται από την πορεία του τουρισμού. Δεν είναι τυχαίες, μάλιστα, εκτιμήσεις από καλά πληροφορημένες πηγές της ΤτΕ, που παραπέμπουν σε μια πλήρη ανάκτηση του χαμένου εδάφους σε σχέση με το 2019. Κάτι που ενδεχομένως, όπως τονίζεται, μπορεί να “σπρώξει” παραπάνω την πορεία της ανάπτυξης από το τελευταίο αναθεωρημένο (προς τα κάτω) επίπεδο του 3,2%. Υπενθυμίζεται ότι το σενάριο της ΤτΕ αλλά και του Υπ. Οικονομικών για την πορεία του ΑΕΠ φέτος βασίζεται (ακόμη) σε μια πορεία του τουρισμού, που θα είναι στο 80% της αντίστοιχης της χρονιάς ρεκόρ του 2019. Ήδη, βέβαια τα μηνύματα είναι άκρως θετικά από πολλούς προορισμούς, με καταγεγραμμένη άνοδο αφίξεων άνω του 10%. Μόνη αγωνία για τους τρεις επόμενους “καυτούς” μήνες είναι η κατάσταση στα διεθνή αεροδρόμια με τις μεγάλες καθυστερήσεις, αλλά και η επίπτωση του πληθωρισμού και των σεναρίων ύφεσης στο τελευταίο τρίμηνο του έτους στην ΕΕ, στη διάθεση για ταξίδι τουριστών από βασικές αγορές για την Ελλάδα.

Κλειδί για τα δημόσια έσοδα

Μάλιστα, το οικονομικό επιτελείο περιμένει με αγωνία να δει τα φορολογικά έσοδα που “κλειδώσουν” λόγω τουρισμού για τα κρατικά ταμεία. Ο στόχος, μάλιστα, είναι για εισροές στα 9 δισ. ευρώ για το επόμενο δίμηνο, ώστε να δοθεί και χώρος για ενδεχόμενες νέες στηρίξεις στην κοινωνία καθώς η κούρσα των ενεργειακών τιμών συνεχίζεται.

Οι επενδύσεις και η έμφαση σε νέα μοντέλα ανάπτυξης

Παράλληλα, όμως με την καλή πορεία των αφίξεων θετικά σημαδία για την πορεία του ΑΠΕ έρχονται κι από την έντονη κινητικότητα καταγράφεται και στα μέτωπα των επενδύσεων, με σφραγίδα μάλιστα βιωσιμότητας. Χαρακτηριστική η περίπτωση του τουριστικού επενδυτικού έργου Gundari Resort στη Φολέγανδρο. Το project, ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ, με σύνθετη ανάπτυξη δωματίων και κατοικιών, με έντονη σφραγίδα βιωσιμότητας, στηρίζει μία ομάδα Αυστραλών, στην πλειοψηφία, επιχειρηματιών με επικεφαλής τον ιδρυτή και CEO Ρικάρντο Λαρριέρα.

Παράλληλα, και καθιερωμένα τουριστικά brand, με μεγάλα επενδυτικά προγράμματα σε εξέλιξη, προτάσουν πλέον μοντέλα με αιειφορική πυξίδα, που εισφέρουν σε τοπικές οικονομίες μεγάλο πολλαπλασιαστικό όφελος. Τέτοια περίπτωση είναι το Metaxa Hospitality Group με το πρόγραμμα «Βιώσιμης Ξενοδοχειακής Γεωργίας», που αφορά στην εφαρμογή πιστοποιημένης βιολογικής καλλιέργειας και βιώσιμων πρακτικών παραγωγής τροφίμων, με στήριξη των τοπικών κοινωνιών, αλλά και ο Όμιλος Sani/Ikos, με έντονη τη“σφραγίδα” πολιτισμού με το Sani Festival, που φέτος κλείνει 30 χρόνια παρουσίας και εκδηλώσεις που έχουν μείνει στην ιστορία.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις